قىزىلوردا وبلىسىندا سىعاناق تاريحىنا ارنالعان مۋزەي اشىلدى

استانا. قازاقپارات -  ەلباسىنىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىنداعى «قازاقستاننىڭ كيەلى جەرلەرىنىڭ گەوگرافياسى»، «تۋعان جەر» جوبالارى قازاقستان حالقىن وتانسۇيگىشتىككە باۋلۋداعى ۇتىمدى جول.

قازاق جەرىندە الەمگە تارالعان تۇركى مادەنيەتىنىڭ التىن قازىعى سانالاتىن كونە قالالار كوپ. سولاردىڭ ءبىرى -  سان عاسىرلىق تاريحى بار سىعاناق شاھارى. بۇگىندە قاراتاۋدىڭ ەتەگىندەگى ورتاعاسىرلىق قالانى اشىق اسپان استىنداعى ارحەولوگيالىق پارككە اينالدىرۋ جوسپارى ءساتتى جۇزەگە اسىپ، «سىعاناق تاريحى» مۋزەيى اشىلدى.

سىعاناق -  قازاق دالاسىنداعى ماڭىزدى ساۋدا جانە قولونەر ورتالىعى بولعان قالا. التىن وردا، اقوردانىڭ قۇرامىندا بولعان شاھار 15-عاسىردا قازاق حاندىعىنىڭ نەگىزگى ساياسي- ەكونوميكالىق قالالارىنىڭ ءبىرى بولىپ سانالدى. جوڭعار شاپقىنشىلىعىنان كەيىن دۇركىرەپ تۇرعان شاھار تىرشىلىگىن توقتاتتى. ارحەولوگيالىق زەرتتەۋلەر كورسەتكەندەي، مۇندا تۇركى وركەنيەتىنىڭ تۇتاس تاريحىن ايعاقتايتىن قازبا ەسكەرتكىشتەردىڭ بارلىق ءتۇرى كەزدەسەدى.

ءالىمجان ەرجانوۆ، تاريحشى:

 - ساۋدا بايلانىسى بولعان. ءتىپتى سىعاناق تەڭگەلەرى قازىرگى رەسەي تەرريتورياسىنان تابىلىپ جاتىر. ەدىل بويىنداعى كونە التىن وردا قالالارى ساراي، گۇلستان سول جەرلەردەن شىعىپ جاتىر سىعاناق تەڭگەلەرى. ەڭ سوڭعى حالىق مۇندا 19 - عاسىردا ءومىر سۇرگەن. حالىق كوپ بولماعان، ءبىراق 19 - عاسىردا ءومىر ءسۇرىپ، كەيىن قازىرگى جاڭاقورعان اۋماعىنا قونىس اۋدارعان.

 بۇگىندە كونە قالانىڭ مەشىت- مەدرەسەسى قايتا قالپىنا كەلتىرىلدى. رۋحاني نىسان ورىس ساياحاتشىسى ياكۋبوۆسكيدىڭ 1927 -جىلعى فوتوسۋرەتىندەگى ۇلگىسى بويىنشا جاڭعىرتىلدى. ەندىگى كەزەك دەشتى قىپشاق، اقوردا، قازاق حاندىعىنىڭ استاناسى بولعان شاھاردى الەمگە تانىتۋ بولىپ وتىر.

سۇلتان سارتايەۆ، ق ر ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى:

- ءوزىمىزدىڭ تاريحي جەرلەرىمىزدى ەلگە تانىستىرۋىمىز كەرەك. مىناۋ سىعاناق دەگەن وتە ەسكى قالا. قازاق حاندارىنىڭ ءبارىنىڭ ورتالىعى بولعان جەر. سىعاناقتى قازاق حالقى تۋعان جەرىندەي كورەتىنى سول. ويتكەنى ءبىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ باسى وسى سىعاناقتا جاتىر.

 جالپى اۋماعى 80 گەكتاردى قۇرايتىن قالانىڭ باستى- باستى نىساندارى انىقتالىپ، تابىلعان جادىگەرلەر «سىعاناق تاريحى» مۋزەيىنە قويىلدى. مۇراجايداعى جۇزدەن استام قۇندى قازبا جانە جازبا دەرەكتەر عاسىرلاردان سىر شەرتىپ، داۋىرلەر جاڭعىرىعىن جالعاپ تۇرماق.

www.24.kz