الماتى وقۋشىلارى الاش زيالىلارىنىڭ سيرەك قولجازبالارىمەن، سۋرەتتەرىمەن تانىستى
تانىمدىق شارا قايىم مۇحامەدحانوۆ اتىنداعى ءبىلىم مەن مادەنيەت ورتالىعى قوعامدىق قورىنىڭ باستاماسىمەن ۇيىمداستىرىلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.
قالانىڭ كوللەدجدەرى مەن ج و و ستۋدەنتتەرى، مەكتەپ وقۋشىلارى «الاش» ءسوزىنىڭ ەتيمولوگياسىن تەرەڭ ۇعىندى. قور ديرەكتورى، پروفەسسور، بەلگىلى قايراتكەردىڭ قىزى دينا مۇحامەدحاننىڭ ايتۋىنشا، الاش قايراتكەرلەرىنىڭ تاريحىن ءبىلۋ وسكەلەڭ ۇرپاقتى رۋحاني جاڭعىرۋ جولىندا تاربيلەۋدىڭ ءبىر تەتىگى.
ايتا كەتۋ كەرەك، الاش قايراتكەرى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى قايۋم مۇحامەدحانوۆ بالا كەزىنەن الاش قايراتكەرلەرىن كورىپ وسكەن. ولار سەمەيدە تۇرعان كەزىندە عالىمنىڭ اكەسى مۇحامەدحان سەيىتقۇلوۆتىڭ ۇيىنە ءجيى باس سۇعاتىن. بەلگىلى ۇلتجاندى ازامات، مەتسەنات م. سەيىتقۇلوۆ «سارىارقا» مەن «اباي» گازەتتەرىن قارجىلاندىرىپ وتىرعان. ول كىسى كوپتەگەن ۇلتجاندى ازاماتتاردى قولداپ، ساياسات مىنبەرىنە شىعۋعا ىقپال ەتىپ وتىرعان. ءوزى دە حالقىنىڭ تاريحىن زەرتتەپ، اۋىز ادەبي جانە جازبا مۇرالارىن قاعازعا ءتۇسىرىپ، العاشقى جيناعىن شىعارعان.
«مەنىڭ اكەم، عالىم قايۋم مۇحامەدحانوۆ الاش زيالىلارىنىڭ بەلگىسىز سۋرەتتەرىن جيناپ، ولاردىڭ اتتارىن جازىپ، ەڭبەكتەرىن توتە جازۋدان اۋدارىپ، ەڭبەكتەرىنە كوممەنتاري جازىپ وتىرعان. ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىنىڭ بۇگىنگى ۇرپاقتارىن تاۋىپ، ءومىربايانىن جازىپ قالدىرۋ ونىڭ باستى ماقساتى بولعان. سيرەك دەرەكتەر ەل عالىمدارىنا وسى ءبىر تاريحي اقتاڭداقتى انىقتاۋدا ولشەۋسىز ىقپال ەتتى»، - دەدى د. مۇحامەدحان.
ايتا كەتۋ كەرەك، جوبا جالعاسىن تاۋىپ كەلەدى. قالالىق ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ قولداۋىمەن اۋديتوريا ۇلعايىپ، 700 گە تارتا جاس تارتىلدى. الاش زيالىلارىنىڭ قايعىلى تاعدىرى ارتىنداعى ەلىنە ماڭگىلىك ۇلگى بوپ قالدى. ولار ازاماتتىق، ادامگەرشىلىك، مورالدىق ۇستىندارى، زياتكەرلىك كوشباسشىلىعى ايقىن جىگىتتەر بولعان. ءاليحان بوكەيحانوۆ ءوز ەلىنىڭ قامىن ويلايتىن «الاش» پارتياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋ ارقىلى مىڭداعان ازاماتتى جۇمىلدىرا ءبىلدى.
وسى از عانا شوعىر ەلدەگى ءبىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ، سوت، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ونەركاسىپ پەن اۋىلشارۋاشىلىعىن عىلىمدارىنىڭ نەگىزىن قالاپ كەتتى.
وسىدان 100 جىل بۇرىن الاشتىقتار دەموكراتيالىق قوعامنىڭ قانداي بولاتىندىعىن ءوز ءىس-ارەكەتتەرىمەن كورسەتىپ كەتتى. سالىق، ءادىل سوت، وزگە ەلدەردەن تاۋەلسىز ونەركاسىپ جولدارىن سالۋ، اسىل تۇقىمدى مال ءوسىرۋ سياقتى ماسەلەلەردى ولار 100 جىل بۇرىن كوتەرگەن. پروفەسسور دينا مۇحامەدحان، 31-مامىر ساياسي قۋعىن- سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنىنە وراي الاشتىقتاردىڭ قۇيرىقتى جۇلدىزداي قىسقا ءومىرى تۋرالى تانىمدىق شارالاردى وتكىزۋ اسا ماڭىزدى ەكەندىگىن اتاپ ءوتتى.
اۆتور: گۇلميرا عوسمانالي
