شاعبان ايىنىڭ شاراپاتى، ءباراات ءتۇنىنىڭ بەرەكەتى
پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ) ءبىر حاديستە: «شاعبان - مەنىڭ ايىم، ەرەجەپ - اللانىڭ ايى، رامازان - ۇمبەتىمنىڭ ايى» ، - دەپ وسى ايعا دا باسا نازار اۋدارعان. حاديستەردە اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ) رامازان ايىنان كەيىن ەڭ كوپ وسى ايدا ورازا ۇستايتىندىعى ايتىلادى.
حازىرەتى ايشا (ر. انھا) : «اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ) شاعبان ايىندا ۇستاعانداي وزگە ايلاردا ورازا ۇستامادى. ول شاعبان ايىنىڭ باسىم كوپشىلىگىن ورازامەن وتكىزەتىن. ول: «امالداردى شامالارىڭ جەتكەنشە جاساڭدار. ويتكەنى اللاھ سەندەر امالدان جالىقپايىنشا (ساۋاپ بەرۋدەن) جالىقپايدى» دەيتىن» دەيدى.
باسقا ءبىر حاديستە: «شاعبان - ەرەجەپ پەن رامازان ايىنىڭ ورتاسىنداعى اي. ءبىراق ادامدار ونىڭ ەرەكشەلىگىنەن بەيحابار. الايدا سول ايدا قۇلداردىڭ امالدارى الەمنىڭ راببىسىنا قاراي كوتەرىلەدى. مەن دە ورازا ۇستاعان كۇيىمدە امالدارىمنىڭ اللاھ تاعالاعا كوتەرىلۋىن قالايمىن» دەيدى.
ساحابالار دا وسى شاعبان ايى تۋعاندا قۇران وقۋعا كوپ كوڭىل ءبولىپ، كۇنى- ءتۇنى قۇران وقي باستاعان. ەندەشە وسى ايدا قۇراندى ءمان- ماعىناسىن ءتۇسىنىپ كوپ قۇران وقىعان ساۋاپتى ءىس بولماق. ەگەر قۇران وقي المايتىندار بولسا وسى ايدا قۇران ۇيرەنۋدى باستاعانى ابزال. قۇراننىڭ ءارپىن ۇيرەنىپ، ەجەلەپ وقۋعا كوپ دەگەندە ەكى اپتا عانا ۋاقىت كەتەدى. ۇيرەنۋگە مۇمكىندىك تابا الماعاندار تىم بولماسا قۇراننىڭ ءتاپسىرى مەن ماعىنالىق اۋدارماسىن وقىعان ابزال. مۇسىلمان ادام تىم قۇرىعاندا وسى قاسيەتتى ءۇش ايلاردا ءوزىنىڭ ءدىنىن ۇيرەنۋگە نيەت تانىتقانى دۇرىس.
وسى ايدا پايعامبارىمىزعا (س. ا. ۋ. ) كوپ سالاۋات ايتقان ابزال. ويتكەنى بۇل اي پايعامبارىمىزدىڭ ايى. اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ) ءبىر حاديستە: «ماعان ءبىر رەت سالۋات ايتقان ادامعا اللا تاعالا ون رەت سالاۋات ايتادى (ياعني، ون رەت راقىم ەتەدى) » دەيدى.
كەيبىر حاديستە اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ) : «بەس نارسە كەلمەستەن بۇرىن بەس نارسەنىڭ قادىرىن ءبىل!
قارتايماي تۇرىپ جاستىقتىڭ، اۋىرماي تۇرىپ دەنساۋلىقتىڭ، كەدەيلەنبەي تۇرىپ بايلىقتىڭ، ىسپەن شۇعىلدانباي تۇرىپ بوس ۋاقىتتىڭ، ولمەي تۇرىپ ءومىردىڭ» دەيدى.
مىنە، اللانىڭ ايى بولعان ەرەجەپ تە ءوتتى دە كەتتى. سول ايدىڭ ءقادىرىن ءبىلىپ وتكىزگەن بولساق ساۋابىن كۇتە بەرەڭىز. ال قادىرىن بىلە الماعان بولساق وندا اللا ەلشىسىنىڭ ايى - شاعباندى قادىرلەي بىلەيىك. ويتكەنى كەز- كەلگەن پەندە ءۇشىن ەندى قايتىپ شاعبان ايى قايتىپ كەلە مە، كەلمەي مە بەلگىسىز. كوپتەگەن ادامدار ءۇشىن وسى قاسيەتتى ايلار اقىرعى ايلار بولماق. اتالمىش ايلاردىڭ قادىرىن بىلە الماعاندار كۇن ەرتەڭ قايتا وسى ايلارعا جەتە الماي كوز جۇماتىن بولسا ساۋساعىن تىستەپ وكىنىپ ارعى جاعالاۋدا قاپىدا قالماق.
بىردە حازىرەتى ايشا (ر. انھا) پايعامباردان (س. ا. ۋ. ) : «پايعامبارىم! شاعبان ايىندا نەگە كوپ ورازا ۇستايسىز؟ » - دەپ سۇرادىم. سوندا ول: «ايشا! ءبىر جىلدا ولەتىن ادامداردىڭ اتتارى وسى ايدا (ءومىر سۇرەتىندەردىڭ) داپتەرىنەن ءوشىرىلىپ ازىرەيىلگە تاپسىرىلادى. ەندەشە مەن دە اۋزىم بەرىك كۇيدە اتىمنىڭ ءوشىرىلىپ (باسقا داپتەرگە جازىلۋىن) قالايمىن» دەپ جاۋاپ بەرەدى.
ءباراات ءتۇنى
شاعبان ايىنىڭ ون بەسىنشى ءتۇنى - ءباراات ءتۇنى. بۇل تۇندە ادامنىڭ ءبىر جىلداعى ريزىق، باي نەمەسە كەدەي، جوعارى نەمەسە تومەن بولاتىنىنان، عۇمىرلارىنىڭ ۇزارۋى نەمەسە اجالىنىڭ كەلۋى جايلى حابارلاردى اللانىڭ امىرىمەن پەرىشتەلەردىڭ دايىندايتىندىعى كەيبىر دەرەكتەردە بىلدىرىلگەن.
بۇل ءتۇن - كەشىرىم ءتۇنى دەپ تە اتالادى. ويتكەنى، وسى تۇندە اللا كوپ ادامنىڭ كۇناسىن كەشىرمەك. پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ) ءباراات ءتۇنىن عيبادات ەتىپ وتكىزگەن. حازىرەتى ايشا (ر. انھا) بىلاي دەيدى: «پايعامبارىمىز (س. ا. ۋ. ) ءبىر ءتۇنى ورنىنان تۇرىپ ناماز وقىدى. ساجدەدە كوپ تۇرعانى سونشا مەن ونى: «جان ءتاسىلىم ەتكەن جوق پا ەكەن؟ » - دەپ ويلادىم. ورنىمنان تۇرىپ، قولىمدى اياعىنا تيگىزىپ ەدىم، قيمىلدادى. مەن قايتا ورنىما باردىم. ساجدەدە بىلايشا جالبارىنعانىن ەستىدىم: «اللاھىم، ازابىڭنان كەشىرىمىڭە، اشۋىڭنان ريزالىعىڭا سىيىنىپ، سەنەن سەنى قورعان ەتەمىن. سەن ۇلىسىڭ. ساعان ارناعان ماداعىمدى، سەنىڭ وزىڭە جاساعان ماداعىڭمەن تەڭ تۇتا المايمىن. ساعان لايىق ماداقتاۋعا كۇشىم جەتپەيدى» .
نامازدى بىتىرگەندە:
- ايشا، اللا تاعالانىڭ ەلشىسى ساعان ادىلەتسىزدىك جاسايدى، - دەپ ويلادىڭ با؟ - دەدى. مەن:
- جوق، ۋاللاھي، پايعامبارىم. ونداي ويىم جوق. ءبىراق ساجدەدە ۇزاق ۋاقىت تۇرىپ قالعانىڭىزدى بايقاپ، ءولدى مە؟ - دەپ ويلادىم.
- بۇگىن قانداي ءتۇن ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟
- اللا جانە ونىڭ ەلشىسى جاقسى بىلەدى. سوندا ول:
- بۇل ءتۇن - شاعباننىڭ ون بەسىنشى ءتۇنى. اللا تاعالا شاعباننىڭ ون بەسىنشى ءتۇنى قۇلدارىنا راقىمىن توگىپ، كەشىرىم تىلەگەندەردى كەشىرىپ، «راقىم ەت!» - دەپ جالبارىنعاندارعا راقىم ەتەدى. تۇلا بويى قاستىققا تۇنعانداردى ءوز ەركىنە قالدىرادى» ، - دەدى» .
ءباراات ءتۇنىنىڭ ەرەكشەلىگىنىڭ ءبىرى - سول كۇنى قۇبىلانىڭ قۋدۋس مەشىتىنەن، قاعباعا قاراي وزگەرۋى. بۇل ءتۇنى «جاقسىلىق نامازى» وقىلادى.
ەندەشە وسى ءتۇندى قۇلشىلىقپەن وتكىزۋ دۇعالاردىڭ قابىل بولۋىنا سەبەپ.
كەيبىر حاديستە اللا ەلشىسى (س. ا. ۋ. ) وسى ءتۇنى نامازعا تۇرىپ «فاتيحا» سۇرەسىن وقىعان سوڭ قىسقا ءبىر سۇرە وقىپ ساجدەگە بارادى. ءبىراق سول ساجدەدە ءتۇن جارىمىنا دەيىن تۇرعانى، ودان سوڭ تاعى ءبىر راكات قىسقا وقىپ، ساجدەدە تاڭ نامازىنا دەيىن تۇرعانى ايتىلادى.
ولاي بولسا وسى ءتۇندى وسىلاي وتكىزۋگە بولادى.
پايعامبارىمىزدىڭ (س. ا. ۋ. ) ساجدەدە ايتقان دۇعاسىن بىلايشا كوپ رەت قايتالايدى:
أَعُوذُ بِعَفْوِكَ مِنْ عِقَابِكَ، وَأَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ، جَلَّ وَجْهُكَ، لاَ أُحْصِي ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ *
« ءاۋزۋ بيافۋيك مين يقاابيك. ءۋا ءاۋزۋ بي ريدااكا مين ساحاتيكا. ءۋا ءاۋزۋ بيكا مينكا. ءجاللا ۋاجھۋكا. ءلاا ۋحسيي ءسانا- ءان الايكا ءانتا كاماا ءاسنايتا الا نافسيكا» .
پەرىشتەلەردىڭ دۇعاسى اتالعان مىنا دۇعانى ۇزاق ۋاقىت قايتالاپ تۇرسا دا بولادى:
سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنَا وَرَبُّ الْمَلاَئِكَةِ وَالرُّوحِ
«سۋببۋحۋن، قۋددۋسۋن. ءراببۋناا ءۋا ءراببۋل- مالاايكاتۋ ءۋار- رۋح» .
سونداي- اق ءباراات دۇعاسىن ايتۋىنا دا بولادى:
اَللّٰهُمَّ إِنْ كُنْتَ كَتَبْتَ اسْمِي فِي دِيوَانِ السُّعَدَاءِ فَأَثْبِتْهُ، وَإِنْ كُنْتَ كَتَبْتَ اسْمِي فِي دِيوَانِ الْأَشْقِيَاءِ فَامْحُهُ، فَإِنَّكَ قُلْتَ ﴿يَمْحُو اللّٰهُ مَا يَشَاءُ وَيُثْبِتُ وَعِنْدَهُ أُمُّ الْكِتَابِ﴾
« ءاللاھۋمما! ين كۋنتا كاتابتا يسمي فيي ءديۋانيس- ءسۋادا- ءا ءفا ءاسبيتھۋ. ءۋا ين كۋنتا كاتابتا يسمي فيي ءديۋانيل- اشقياي ءفامحۋھۋ ءفا ينناكا ءقۋلتا «يامحۋللاھۋ ءماا ءياشاا ءۋا يۋسبيتۋ ءۋا ءينداھۋ ۋممۋل- كيتااب» .
مۇحيتدين يسا ۇلى
islam.kz
