عالىمدار المانىڭ جۇرەك اۋرۋىن ەمدەپ جازاتىنىن انىقتادى

استانا. قازاقپارات - وكسفورد ۋنيۆەرسيتەتىندەگى بريتانيالىق عالىمدار الما جەمىسىنىڭ ادام اعزاسىنا وتە پايدالى ەكەنىن ايتىپ وتىر. بۇل تۇجىرىمعا ولار كوپجىلدىق تاجىريبەلىك زەرتتەۋدىڭ ارقاسىندا قول جەتكىزگەنىن ءمالىم ەتتى.

الما جەمىسىنىڭ قۇرامىنداعى قاجەتتى پايدالى ميكروەلەمەنتتەر ادام اعزاسىنىڭ يممۋندىق قاسيەتىن كوتەرەدى. اعىلشىن عالىمدارى تاپقان تاعى ءبىر نارسە، المانى تۇراقتى جەۋ ارقىلى ادام بالاسى ءوزىن مازاسىزداندىرىپ جۇرگەن جۇرەك اۋرۋىن تومەندەتە الادى ەكەن. مامانداردىڭ تۇجىرىمىنا قاراعاندا، الما جەمىسى جۇرەك سىرقاتىن 30-40 پايىزعا دەيىن كەمىتەدى. المانىڭ قۇرامىندا كالي مەن تەمىردىڭ پايىزى وتە جوعارى. بۇل زاتتار اعزانىڭ يممۋنيتەتىن كۇشەيتىپ، جۇرەك قان- تامىرلارى جۇيەسىنىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەۋىنە ىقپال ەتەتىن كورىنەدى، دەپ جازادى ايقىن گازەتى.

زەرتتەۋ بارىسى كورسەتكەنىندەي، باسقا سىرقاتتارعا قاراعاندا، المانى تۇراقتى جەپ جۇرگەن ادامدا جۇرەك، قان تامىرى اۋرۋلارى وتە سيرەك كەزدەسەدى ەكەن. دارىگەرلەر كوك الما ادامداردى قان ازدىق سىرقاتىنان ساقتايتىنىن ايتادى، ال قىزىل الما بولسا، گيپەرتونيانى تومەندەتۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى.

 جالپى، جەمىستى كوپ جەگەننىڭ ەش زيانى جوق. اسىرەسە، الماعا قاتىستى مامانداردىڭ ايتارى كوپ. عالىمدار جاڭا پىسكەن المانىڭ ايەلدەردىڭ جاس كورىنۋىنە كوپ كومەگى بارىن حابارلاپ وتىر. ءبىراق المانى اراگىدىك ەمەس، كۇن سايىن تۇراقتى جەۋدى داعدىعا اينالدىرۋ قاجەت. سوندا عانا اعزاعا پايداسى بارى بايقالا باستايدى. المانىڭ قۇرامىندا سونداي- اق، فلاۆونويد جانە پوليفەنول زاتتارى كوپ كەزدەسۋى جۇرەكتىڭ جۇمىسىن جاقسارتادى، سونىمەن قاتار قارتايۋ پروتسەسىن دە باياۋلاتاتىن كورىنەدى. ايتەۋىر، تويا تاماق ىشكەننەن كەيىن بىرەر ساعاتتان سوڭ ۇيىقتار الدىندا الما جەپ جاتقانداردى ءجيى بايقايمىز. ويتكەنى الما اس قورىتۋ پروتسەسىن جەدەلدەتەدى. جاڭا ۇزىلگەن المانى ءجيى جەۋ سونداي- اق قاتەرلى ىسىك سىرقاتىن تومەندەتەدى دەگەن دە تۇسىنىك بار.

Bilimsite پورتالىنىڭ حابارلاۋىنا قاراعاندا، «قازاقستاندا المانىڭ 40 تان استام سورتتى بۋدانداستىرىلعان، ونىڭ 20 (سالتانات، ىلە، الاتاۋ شاپاعى، الماتى ت. ب. ) قازاق سەلەكسيونەرلەرى ءوسىرىپ شىعارعان. المانىڭ جەر شارىندا 36 ءتۇرى بار. قازاقستاندا المانىڭ «اپورت» ، «سيۆەرس» ، «نەدزۆەتسكي» ، قىرعىز الماسى وسەدى. المانىڭ وتانى - ورتالىق ازيا. سۇرپىنا قاراي، المانىڭ ءومىر ءسۇرۋ ۇزاقتىعى دا ءارتۇرلى. ولار 20 جىلدان 100 جىلعا دەيىن وسە بەرۋى مۇمكىن.

المانىڭ دەنساۋلىققا پايداسى مول. ونىڭ قۇرامىندا А, С, В1, В2, Р, Е  دارۋمەندەرى بار. ا دارۋمەنى - اعزانىڭ وسۋىنە، دامۋىنا اسەر ەتىپ، ءتۇرلى اۋرۋلارعا قارسى تۇرۋعا كومەكتەسەدى. قاراڭعىدا كورۋدى جاقسارتادى. ا دارۋمەنى شاشتىڭ، تىرناقتىڭ وسۋىنە اسەر ەتەدى. ول جەتىسپەگەندە تەرى قۇرعاپ، جارىلىپ، ءتۇسى كۇڭگىرتتەنەدى. В1 دارۋمەنى - ورگانيزمدە دۇرىس زات الماسۋى ءۇشىن اسا قاجەت. بۇل دارۋمەن جەتىسپەگەندە شارشاعاندىق سەزىلىپ، اس قورىتۋ جۇيەسى بۇزىلادى.

اعزا В1 گە ءزارۋ بولعان جاعدايدا جۇيكە جۇيەسى اۋرۋعا شالدىعۋى مۇمكىن. В2 دارۋمەنى - باسقا دا دارۋمەندەر سياقتى ورگانيزمنىڭ ءبىرقالىپتى وسۋىنە قاجەت. جاراقاتتاردىڭ تەز جازىلۋىنا مۇمكىندىك بەرەدى. كوزدىڭ جاقسى كورۋ قابىلەتىن ارتتىرادى. بۇل دارۋمەن جەتىسپەگەن جاعدايدا ەرىن قۇرعاپ، ۇشىق شىعادى. دەنەگە تۇسكەن جاراقات باياۋ جازىلادى. С دارۋمەنى - اعزانىڭ جۇقپالى اۋرۋلارعا قارسى تۇرا الۋ ارەكەتىن ارتتىرادى. سۇيەككە جانە تىسكە بەرىكتىك قاسيەت بەرەدى. С دارۋمەنى جەتىسپەگەندە اعزا تەز شارشايدى، سىلەمەيلى قابىقشالار قابىنادى، قىزىل يەك قانتالايدى.

С  دارۋمەنى اعزاعا قىس پەن كوكتەم ايلارىندا كوبىرەك قاجەت. ر دارۋمەنى - جىڭىشكە قان تامىرلارىنىڭ بەرىكتىگىن ارتتىرىپ، قىزمەتىن قالىپقا كەلتىرەدى. ە دارۋمەنى - بۇلشىق ەتتەردىڭ قىزمەتىن جاقسارتادى. سونداي- اق المادا مارگانەتس، كالي، كالتسي، فوسفور، ناتري، موليبدەن، مىرىش بار. بۇلار اعزاعا جەتكىلىكتى مولشەردە بولسا، ادام سيرەك اۋىرادى. المانى تۇراقتى جەگەن ادامنىڭ ويلاۋ قابىلەتى دە جاقساردى. ەڭ باستىسى - الما تەمىرگە باي. تەمىر قان اينالىمى جۇيەسىنە وتە قاجەت. ول جۇرەك، باۋىر، بۇيرەك، اسقازان، ىشەك جولدارىنىڭ جۇمىستارىن جاقسارتادى. باكتەريا مەن ءارتۇرلى ۆيرۋستاردان ساقتانۋ ءۇشىن كۇنىنە ءبىر الما جەۋ قاجەت.