دىنىمىزدە تىيىم سالىنعان ساۋدا تۇرلەرى
حارام ساناتىنداعى تابىس كوزدەرىنە كەلەتىن بولساق، ولار مىنالار: ەسىرتكى، اراق- شاراپ، تەمەكى ساۋداسىنان تۇسكەن تابىس.
يسلام ادامدى اقىل- ەستەن تاندىرىپ، ءوز ءىس- ارەكەتىنە ەسەپ بەرۋدەن قالدىراتىن الكوگولدى ىشىمدىكتەر، ەسىرتكى، باسقا دا ەسەڭگىرەتەتىن زاتتاردىڭ ساۋداسىنا تىيىم سالعان. بۇل زاتتاردى تاۋار اينالىمىنان شىعارعان. ءسويتىپ، كوپشىلىك اراسىندا ماسكۇنەمدىكتىڭ، ناشاقورلىقتىڭ كەڭ جايىلۋىنىڭ الدىن العان، دەپ جازادى muslim.kz.
بۇل جولداعى ساۋداگەرلەر - قوعام ءۇشىن اسا قاۋىپتى قىلمىسكەرلەر. ولار ءۇشىن ادام ءومىرى تۇك ەمەس. از كۇندىك باس پايداسىنا بولا ادامداردى شىڭىراۋعا قۇلاتىپ قاراپ وتىرادى. ادەتتە، ەسىرتكىنىڭ ءدامىن تاتىپ، وعان بوي الدىرعان ادامدار اقىل- وي، سانا- سەزىم، ار- وجدان، نامىس- ۇيات سەكىلدى ادامي قاسيەتتەردەن جۇرداي بولادى، سوسىن جان تۇرشىگەرلىك قىلمىستارعا بوي ۇرىپ، اۋرۋىنان ايىعۋعا كۇش- قايرات تابا المايدى. بۇل - تۇتاستاي ۇرپاقتىڭ، ەلدىڭ اقىسىنىڭ بۇزىلعانى.
جەزوكشەلىك - ادامنىڭ ءتانىن ساۋدالاپ، اقشا تابۋدىڭ امالى عانا ەمەس، ول ادام ءومىرى ءۇشىن دە، قوعام ءۇشىن دە اسا قاۋىپتى قۇبىلىس. قوعامداعى وتباسى، ءدىن، مەملەكەت ينستيتۋتتارىنىڭ قىزمەتىن جوققا شىعارادى، قالىپتاسقان ادامگەرشىلىك، ادالدىق، ار-نامىس، سەنىم، سۇيىسپەنشىلىك سەكىلدى مورالدىق، ەتيكالىق قۇندىلىقتاردى اياققا تاپتايدى. قۇران كارىم جەزوكشەلىككە بىلاي دەپ تىيىم سالعان: «زيناعا جولاماڭدار (وعان بەيىمدەيتىن ءارتۇرلى ارەكەتتەردەن اۋلاق بولىڭدار)! ويتكەنى، ول انىق ارسىزدىق جانە جامان جول» («يسرا» سۇرەسى، 32-ايات).
جەزوكشەلىكپەن اينالىسقاندار، جەزوكشەلىكپەن اينالىسۋعا تىرىسقاندار، جەزوكشەلەر ءۇيىن اشقان «جەڭگەتايلار» قوعامنىڭ رۋحاني ازعىنداۋىنا، ارسىزدىق پەن ۇياتسىزدىقتىڭ ەتەك جايۋىنا، بۇرىن-سوڭدى كەزىكپەگەن اۋرۋ-سىرقاۋدىڭ بەلەڭ الۋىنا سەبەپشى. ونىڭ زاۋالى، جازاسى تۋرالى ايتۋدىڭ ءوزى ارتىق اڭگىمە سەكىلدى.
