نەگە ەتپەتىنەن جاتۋعا بولمايتىنىن بىلەسىز بە؟
ويتكەنى، وڭ جاعىنا جاتۋدىڭ، ءبىر شەتىنەن، دەنساۋلىققا پايداسى بولسا، ەكىنشىدەن، ۇيقىسى سەرگەك بولادى. دەنساۋلىققا پايداسى - جۇرەك پەن اسقازان ادامنىڭ سول جاعىندا ورنالاسقاندىقتان، سول جاعىنا جاتقان ادام ول ەكەۋىن جانشىپ جاتادى. بۇل وعان زيان تيگىزۋى مۇمكىن. الايدا، بۇل سول جاققا مۇلدەم جاتۋعا بولمايدى دەگەن ءسوز ەمەس.
شالقاسىنان جاتۋ جايىنا كەلەر بولساق، بۇعان دا رۇقسات. سەبەبى، پايعامبارىمىزدىڭ دا (س. ا. س) شالقاسىنان جاتقاندىعى جايلى جازىلعان حاديس كىتاپتارى بار[3]. ال ەتپەتىنەن جاتۋ - ماكرۇھ. ارداقتى پايعامبارىمىز بۇلاي جاتۋدى قوش كورمەگەن. بۇل جايىندا ساحابا ءابۋ ءزارر (ر. ا. ) بىلاي دەيدى: «مەن ەتپەتىنەن (ىشىممەن) جاتقان ەدىم. پايعامبارىمىز قاسىمنان ءوتىپ بارا جاتىپ مەنى اياعىمەن ءتۇرتىپ: «ۋا ءجۇنايتاب! مىنا جاتىس توزاقىلاردىڭ جاتىسى»، - دەدى» [4].
تاعى ءبىر حادىستە ساحابا ءابۋ حۋرايرا دا: «اللانىڭ ەلشىسى (س. ا. ۋ) ەتپەتىنەن جاتقان ءبىر كىسىنى كورىپ بىلاي دەدى: «مىنا جاتىس اللاعا ۇنامايتىن جاتىس» [5]، - دەيدى. ەتپەتىنەن جاتۋدىڭ دەنساۋلىققا دا تيگىزەتىن كەرى اسەرى بارى ايتىلادى مەديتسينا ماماندارى تاراپىنان. يسپانيا سەكسوپاتولوگتارىنىڭ زەرتتەۋ قورىتىندىلارى بويىنشا، ەتپەتىنەن جاتۋ ەركەككە دە، ايەلگە دە جىنىستىق كەلەڭسىزدىك تۋدىرادى. سونداي-اق، بەت-اجارىنىڭ جاستىعىن ساقتاعىسى كەلەتىندەرگە دە ەتپەتىنەن جاتپاۋدى كەڭەس بەرەدى. ويتكەنى، ەتپەتىنەن جاتقان كىسىنىڭ بەتىنە ءاجىم تەز تۇسەدى ەكەن.
وسىنى بىلگەن جاپون قىزدارى ەتپەتتەپ ەمەس، كوبىنە شالقاسىنان جاتاتىن كورىنەدى. ەندەشە، اتالمىش حاديستەردى نازارعا الا وتىرىپ ماماندار «وڭ جاعىنا جاتۋ - سۇننەت، سول جاعىنا جانە شالقاسىنان جاتۋ - رۇقسات، ال ەتپەتىنەن جاتۋ - ماكرۇھ» دەگەن تۇجىرىم جاساعان.
[1] اسقالاني، فاتحۋل باري - 5955 حاديس تۇسىندىرمەسى. [2] بۋحاري، كيتابۋد داعاۋات، 5956-حاديس.؛ مۋسليم - (683) 1101.؛ ءناسايي، كيتابۋس سيام - 2367. [3] بۋحاري، كيتابۋل ليباس، بابۋل يستيلقا - 5624. [4] يبن ءماجا، كيتابۋل ءاداب - 3224. [5] تيرميزي، كيتابۋل ءاداب - 2768 حاديس.
Ihsan.kz
