ويناپ بولسا دا «اجىراسام» دەگەندى ايتپا
مىسالى، ءبىر ەر ايەلىنە ازىلدەپ نەمەسە مازاقتاپ، «مەن سەنى تالاق ەتتىم» دەسە، نە بولماسا ايەلى وعان ازىلدەپ «مەنى تالاق ەتسەيشى» دەسە وعان كۇيەۋى دە ويناپ «ءيا، تالاق ەتتىم» دەيتىن بولسا، ءابۋ حانيفا مەن يمام شافيعي بويىنشا، تالاق ىسكە اسىپ، ەكەۋى سول ساتتە اجىراسىپ كەتەدى. ويتكەنى ازىلدەپ ايتسا دا تالاق ەتۋ ءسوزىن بىلە تۇرا ايتىپ تۇر[1]. بۇعان مىنا:
«اللانىڭ اياتتارىمەن ويناماڭدار» [2] - اياتى دالەل. يمام مۇحاممەد بىزگە اللا ەلشىسىنىڭ (س. ع. س.): «ءۇش نارسەنىڭ قالجىڭى دا، راسى دا جۇزەگە اسادى (ياعني شىندىققا ەسەپتەلەدى): تالاق، ازات ەتۋ جانە نەكە»، - دەگەنى جەتكەن[3] دەيدى. ابدۋللا يبن ماسعۋد (ر. ا. ) جەتكىزگەن ريۋاياتتا پايعامبارىمىز (س. ع. س.): «شىن مانىندە، تالاق ەتۋدىڭ ويىنى مەن شىندىعى بىردەي بولعانىنداي نەكە قيۋدىڭ دا قالجىڭى مەن راسى پارا- پار (ەسەپتەلەدى)»، - دەيدى. ءال-حاسان ريۋايات ەتكەن حاديستە اللا ەلشىسى (س. ع. س. ): «كىمدە-كىم ويناپ، نە قالجىڭداپ تالاق قىلسا نەمەسە ويناپ نەكە قيسا، ول وعان رۇقسات ەتىلەدى (ياعني جۇزەگە اسادى)»، - دەيدى. يبن ماسعۋد (ر. ا. ): «كىمدە- كىم ويناپ تالاق قىلسا، نەكە قيسا نەمەسە (قۇلدى) ازات ەتسە، ول وعان رۇقسات ەتىلەدى (ول شىنايى جۇزەگە اسقانى)»، - دەپ ايتقان. [4] اتا: «كىم ويناپ نەكە قيسا نەمەسە تالاق قىلسا، ول ەسەپتەلەدى (شىنايى جۇزەگە اسادى) » جانە «تالاق پەن نەكەدە قالجىڭ جوق (جۇرمەيدى)»، - دەگەن. [5] ءابۋ داردا (ر. ا.): «ءۇش نارسەدە: نەكەدە، تالاقتا جانە قۇل ازات ەتۋدە قالجىڭداۋشى راس ايتۋشى (ەسەپتەلەدى)»، - دەپ ايتقان. [6]
سوندىقتان، ويناپ بولسا دا "اجىراسام" دەگەن ءسوزدى ايتپاۋىمىز كەرەك ەكەن.
[1] ءاس- سابۋني، ا. ا. ە. , 1 توم. 310.
[2] «باقارا» سۇرەسى، 231-ايات.
[3] ءال- حۋججاتۋ ليششايباني، 3-توم,177-بەت
[4] ءال- مۋسانناف ابدۋرراززاق، 4-توم,133-بەت، ءال- ءاسار-10244
[5] ءال- مۋسانناف ابدۋرراززاق، 4-توم,133-بەت، ءال- ءاسار-10243
[6] ءال- مۋسانناف ابدۋرراززاق، 4-توم,133-بەت، ءال- ءاسار-10245