پسيحولوگ ەركەكتەردىڭ نە سەبەپتى كوڭىلدەس ىزدەيتىنىن اشىپ ايتتى
ول كۇيەۋىن كەشىرگەنىمەن، ءالى كۇنگە دەيىن سەنبەي ءجۇر ەكەن. وسىعان وراي، قازاقستاندىق پسيحولوگ مارال سارباس قىزى دا پىكىرىن ءبولىستى.
بۇل تۋرالى قازاقستان ارناسىنىڭ «ايەل باقىتى» باعدارلاماسىندا ايتىلدى.
قازاقستاندىق ايەل «ءۇشبۋ حات» ايدارىنا حات جازعان ەكەن. اتالعان حاتتا كۇيەۋىنىڭ كوڭىلدەسىنىڭ بار ەكەنى تۋرالى بايانداعان. كۇيەۋى ءوزىنىڭ قاتەلەسكەنىن ءتۇسىنىپ، ودان كەشىرىم دە سۇراعان. وسى وقيعادان كەيىن ءبىراز ۋاقىت وتكەن. الايدا ايەل ءالى كۇنگە دەيىن كۇيەۋىنە تولىقتاي سەنە الماي ءجۇر ەكەن. وسىعان وراي، ول جۇرتتان كەڭەس سۇرادى. ال حاتتىڭ مازمۇنى تومەندەگىدەي.
«سوڭعى كەزدە باسىم قاتىپ ءجۇر. تۇرمىسقا شىققانىما 10 جىل بولدى. ءوزىم مۇعالىممىن. ازاماتىم ەكەۋىمىزدىڭ ەكى ۇل، ءبىر قىزىمىز بار. ەندى كۇيەۋىمنىڭ جۇمىسىنا كەلەيىن. اۋىلدا جۇمىس جوق. ول قالا مەن اۋىل ورتاسىندا تاكسيست. وسىدان 3 جىل بۇرىن مەن ونى باسقا قىزبەن ۇستاپ الدىم. ءوزى ەكى تەلەفون ۇستايتىن. بىرەۋىنە كلەنتتار حابارلاساتىن. ءمان بەرمەي جۇرە بەردىم. ۇيگە 3-4 كۇندە ءبىر رەت كەلەدى. كيىمدەرىن اۋىستىرىپ، جۋىنىپ- شايىنىپ كەتەدى. كوپ مازاسىن المايمىن. كەشكە دەيىن كولىكپەن شارشاپ ءجۇر عوي دەپ استى-ۇستىنە ءتۇستىم. سولاي سەنىپ جۇرگەن كۇيەۋىمنىڭ كوڭىلدەسى بار بولىپ شىققانىنا تاڭعالدىم. بىردە ۇيالى تەلەفونىن ۇيدە ۇمىتىپ كەتىپتى. تۇندە وعان س م س- حاتتار كەلە باستادى.
«نە ىستەپ جاتىرسىڭ؟ قاشان كەزدەسەمىز؟» دەگەن سوزدەردى كورگەن كەزدە قول- اياعىم دىرىلدەپ، ءنومىردىڭ يەسىنە حابارلاستىم. «ول اجىراسىپ كەتكەن. بالالارىم ءۇشىن ۇيگە بارىپ تۇرامىن» دەپ ايتقان دەپ ءوزىمدى قاتىردى. سودان نە كەرەك، ەرتەسى كۇيەۋىمدى، اتا- ەنەمدى شاقىرىپ سويلەستىك. ول ءوزىنىڭ قاتەلىگىن مويىنداپ، تۇسىنگەندەي بولدى. ۇيدەن كەتپەك بولعان ەدىم، ەندى ولاي ەشقاشان بولمايتىنىن ايتىپ مەنى جىبەرمەي قويدى. ال ەندى كۇيەۋىمە ونشا سەنبەيمىن. ايتىڭىزدارشى، سەنىمسىزدىكپەن ءومىر سۇرۋگە بولا ما؟ كوڭىلىم قالعانى سونشا، ىستەگەن ءىسى، ايتقان ءسوزى دە وتىرىك سياقتى بولىپ تۇرادى. قازىر قايتادان كۇدىكتەنىپ ءجۇرمىن. كوپ كەلمەيدى ۇيگە. كەلسە دە، اشىلىپ اڭگىمە ايتپايدى. نە ىستەرىمدى بىلمەيمىن»، - دەيدى حاتتىڭ يەسى.
الەم عالىمدارىنىڭ زەرتتەۋىنە سۇيەنسەك، ەر ازاماتتاردىڭ %57 ىنىڭ، ال كەلىنشەكتەردىڭ %40 ىنىڭ كوڭىلدەسى بار. بۇل كورسەتكىشتىڭ شىندىققا جاناساتىنىن مارال سارباس قىزى دا راستاپ وتىر.
«بۇل - شىندىق. كەڭەسكە كەلەتىندەردىڭ %60 ىنىڭ كوڭىلدەسى، باسقا قىزى، ايەلى بار. ولاردىڭ اراسىندا «باسقا ەركەكپەن كەزدەسىپ ءجۇرمىن»، «وزگە جىگىتتى ءسۇيىپ قالدىم» دەيتىن دە تۇرمىستاعى قىز- كەلىنشەكتەر جەتەرلىك. ءبىز قوعامعا مۇنداي ماسەلە ەلىمىزدە جوق دەپ ايتساق تا، ول جوعالىپ كەتپەيدى. دۇرىسىندا، كوڭىلدەس دەگەننىڭ كىم ەكەنىن اشىق ءتۇسىندىرىپ كورەيىن. بالكىم حالىق تۇسىنسە، قانداي دا ءبىر ءىس- ارەكەتتى تارازىلاپ ولشەر. كوڭىلدەس - وتباسى نەمەسە ەكىنشى جارتىسى بار اداممەن ۋاقىتشا كوڭىل قوساتىن ادام. ادام قاي ۋاقىتتا كوڭىلدەس ىزدەيدى؟
ەموتسيونالدىق ارا- قاشىقتىق بۇزىلعان كەزدە. ادەتتە جۇبايلار وتباسىن جاڭادان قۇرعان كەزدە كوڭىلدەس ىزدەمەيدى. وتباسىنداعى ەموتسيونالدىق قارىم- قاتىناس بەلگىلى ءبىر ەتاپتاردان ءوتىپ، ايەل ەر- ازاماتىن وزىنە تىم جاقىن ۇستايدى. ارا- قاشىقتىق تىم جاقىن بولعان كەزدە ءىس- ارەكەتتى ولشەۋ قيىنعا سوعادى. ادەتتە ايەلدەر ەر ازاماتىنىڭ قادامىن ولشەيدى، باقىلايدى، باعالايدى. «قايدا باراسىڭ؟» دەپ بارلىعىن سۇراپ وتىرادى. تەجەۋ- شەكتەۋ قويادى. مۇندايدان كەيىن ەركەك ەركىندىككە شىعۋعا تىرىسادى. بەيسانالى تۇردە «مەنى بوساتشى» دەيدى. ال ايەل ادام مۇنداي ءوتىنىشتى تۇسىنە بەرمەيدى. ءدال قازىر مەن بۇل مىسالداردى ايەل زاتىنا قاتىستىرىپ ايتىپ جاتىرمىن.
بۇدان كەيىن ەركەك ۇيدە جوق نارسەنى سىرتتان ىزدەي باستايدى. ال كوڭىلدەسپەن ەموتسيونالدىق قارىم- قاتىناس وتە الشاق بولادى. سەبەبى، بۇل قارىم- قاتىناس ۋاقىتشا، ەكەۋىنىڭ اراسىنداعى جاۋاپكەرشىلىك تە از. ونىڭ ۇستىنە بۇل ەركەككە دە كوڭىلدەسىنە دە ءتيىمدى. ياعني جۇبايلاردىڭ بىرەۋى كوڭىلدەس ىزدەپ كەتپەۋى ءۇشىن ەموتسيونالدىق قارىم- قاتىناس جاقىن بولماۋى ءتيىس. تىم جاقىن بولعان كەزدە عاشىقتار ءبىر- بىرىنەن شارشايدى. ءىس- ارەكەتتى ولشەي المايدى. ولشەم جوق جەردە امال- ارەكەتتەر دە قاتە بولادى. ءدال وسى جاعداي كەرىسىنشە بولۋى مۇمكىن. ءبىراق ەر- ازاماتتاردىڭ تاراپىنان باقىلاۋ ايەلدەرگە قاراعاندا از. ويتكەنى ولاردا انالىق ينستينكت جوق»، - دەيدى پسيحولوگ مارال سارباس قىزى.
