ءديدار امانتاي: قۇدانىڭ قۇدىرەتى
بۇگىن بەلگىلى جازۋشى ءديدار امانتاي سول اڭگىمەگە قاتىستى پىكىرىن جولداپتى. نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز»، - دەپ جازادى Adebiportal.kz.
ءابدى. مەنىڭشە، ءاددى سوزىنەن شىقسا كەرەك. قازىر ۇمىتىلا باستاعان، كەشە بەلسەندىلىگىمەن تانىلعان ءسوز. اراب تىلىندە ماڭگى، ياعني شەكسىز دەگەن تۇسىنىكتى بەرەدى. شەكسىزدىڭ ءبارى ماڭگى ءومىر سۇرەدى.
حالىق - ءابدى. ماڭگىلىك. ءابدى حالىق - ءتاڭىردىڭ پەرزەنتى. رۋحى بيىك، عۇمىرى - ۇزاق. تاعدىرى - كىتابي. ادامزات تاريحىنداعى اڭىز- ءافسانالىق ۋاقيعالار ءجۇرىپ وتكەن جولدىڭ ىزىنە اينالىپ، تاڭبالانىپ كىتاپ بەتتەرىنە تۇسەدى.
ءقارىپ - تاڭبا. ءسويتىپ، ءقارىپ مانگە يە بولادى. تاڭبالانعان تاريح ەستە قالادى دا، تاڭباسىز جۇرت تاريحىنان ايىرىلادى. تاڭبالار - تاريح قالامگەرى.
قازىر تاڭبالار كوبەيگەن شاقتا، جۇرت تاريحىنان اداستى. تاڭبالار تىزبەكتەرى كىتاپتىڭ بەتىنە، تاريحتىڭ جولىنا سىيماي جاتىر. سەبەبى، تىيىم جوق، جاقسى مەن جاماندى ايىراتىن ۋاقىت جوق، قالامگەر كوز الدىنان تىزبەكتەلىپ وتكەن نارسەنى تەگىس تاڭبالاپ جاتىر، ويتكەنى ءاددى بار، ءبىر قولدان شىعاتىن ءبىر قارالىق قاداۋ- قاداۋ كىتاپتار، ەندى ميلليونداعان تارالىممەن جارىق كورىپ وتىر.
ەرتەدە ءومىردىڭ جانى بار ەدى. قازىر جانسىز قوعام قالىپتاستى. جانى بار نارسەنىڭ ءبارى ءتىرى ەمەس. ءومىردىڭ دە ءولىسى بولادى. سوندىقتان، ناعىز ءومىر - كىتاپقا جان بەرەتىن ۋاقيعالار. تەگىندە، سوندا عانا ءومىر - جان، ءابدى - حالىق.
ءومىرجان ءابدىحالىقتىڭ ۋاقيعالارى قانداي؟
جاقسى. «قۇداي» دەگەن اڭگىمەسىن وقىدىم. ءتىلى - بايتاق، شەبەرلىگى - شەكسىز. ءبىراق، كەشەگى ماشىقتان قالعان اتاۆيزم دە كورىنىس بەرىپ قالادى.
ءبىز نەنى ايتىپ وتىرمىز؟ ءبىرىنشى، شىعارمادا بوس ءسوز جوق. پەرىشتەدەي ەمەس، ءىبىلىس بار. ەكىنشى، ءماتىنى - نىعىز. ءۇشىنشى - بايانداۋدان باس تارتقان تۋىندى، سۋرەتتەن، ياعني سۋرەتتەۋدەن تۇرادى. قۇپتارلىق جايت. ءتورتىنشى، ەشكىمنىڭ الدىندا كىرىپتار نەمەسە تاۋەلدى ەمەس، دەربەس، ەركىن، ءتىپتى، قالا بەردى، تەنتەك. قاھارمانىن قولىنان جەتەكتەپ، ۋاقيعاسىن سوڭىنان جەتەلەپ ەشكىمنىڭ الدىنا بارمايدى، تانىستىرمايدى، اقتالمايدى، قورىقپايدى، جەلە كىدىرمەيدى دە، وزا شاۋىپ العا شىقپايدى دا، بەيتاراپ، نەمقۇرايدى قالپى، جان- جاققا كوز تاستاماي، الدى- ارتىنا قارايلاماي، سەنىمدى، ءبىرقالىپتى ىلگەرى ءجۇرىپ وتىرادى.
بەسىنشى، سوڭىنا قاراي تىنىشى كەتىپ، كوڭىلىنە كۇدىك ۇيىرىلەدى، ويانعان نيەتىنە كۇمان تۇنەيدى. قاڭعىپ ەلدى كەزگەن ءىبىلىس ساناسىن پانالاپ، اقىل- ويىن بيلەيدى. وسى جۇرت مەنى تۇسىنبەي قالدى- اۋ دەگەندەي... التىنشى، قالام ەركىندىگىنەن ايىرىلىپ، سەنىمسىز كوڭىلدىڭ تۇتقىنىنا تۇسەدى. ارى قاراي بۇكىل شىعارمانى ءبۇلدىرۋ ىبىلىسكە ءسوز بوپ پا...
جەتىنشى، كوپ نۇكتە كوپ... ول دا سەنىمسىزدىكتىڭ بەلگىسى. اۆتور اڭگىمە سوڭىندا جۇرتقا كەنەتتەن اقىل ايتىپ كەتەدى، ايتقان اقىلى بىرتىندەپ مورالعا اينالىپ، بەلگىسىز بىرەۋ اۆتوردىڭ جۇگىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن جازعان حاتقا ۇلاسادى. بۇل ەكى جايت تا كوركەمدىككە نۇقسان كەلتىرەدى. ءۇشبۋ حاتتى نەسىنە قوسقانى، شىنىندا، قاي ساسقانى.
اڭگىمە مۇراتىن اڭگىمەنىڭ ىشىندە ءتۇسىندىرۋ - ادەبي- كوركەمدىك قىلمىس. ول ءۇشىن ءىبىلىستى دارعا اسامىز... ءبىراق، ول ەرتەڭىنە قايتادان باسقا تەكستەن كورىنەدى.
جالپى، اۆتور كەيىپكەردىڭ نە قازاق، نە مۇسىلمان ەكەنىن بىلدىرمەۋ كەرەك ەدى.
ءىبىلىستى جەڭگەن ءومىرجان ءابدىحالىقتىڭ سەنبەگەن «قۇدايى» وسىنداي. وقىدىم. راقات تاپتىم. وسى كۇيىندە دە، بۇل - ۇزدىك شىعارما، تاقىرىپ تۇرعىسىنان دا، ماشىق تۇرعىسىنان دا. ءبىراق، «قۇدايدى» تانۋدىڭ شەگى بار ما؟