قىتايداعى قازاقستاندىق ديپلومات جۇمىس بابىنداعى كۇردەلى ماسەلەلەر تۋرالى ايتىپ بەردى
«قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 25 جىلىندا قىتايمەن قارىم- قاتىناس جالپى سالالىق ستراتەگيالىق ارىپتەستىك دەڭگەيىنە جەتكىزىلدى. ەڭ ماڭىزدى جەتىستىكتەردىڭ ءبىرى رەتىندە مەن قازاقستاننىڭ يادرولىق قارۋدان باس تارتىپ، شەكارا ماسەلەسى مەن ترانسشەكارالىق وزەندەر پروبلەماسىن شەشۋ بويىنشا جۇرگىزىلگەن جوسپارلى كەلىسسوزدەردەن سوڭ ق ح ر تاراپىنان ەلىمىزگە قاتىستى بەرىلگەن قاۋىپسىزدىك جونىندەگى كەپىلدىكتى اتار ەدىم. سۋ ماسەلەسىنە كەلگەندە قىتاي ءدال وسىنداي جۇمىستاردى ەشبىر شەكارالاس مەملەكەتپەن جۇرگىزگەن ەمەس. قازىرگى تاڭدا ترانس شەكارالىق وزەندەردىڭ سۋىن ءبولۋ ماسەلەسى كەلىسىلۋدە»، - دەدى ول.
ديپلومات سونىمەن قاتار، قازاقستان مەن قىتايدىڭ ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق ىنتىماقتاستىعىنىڭ اسىرەسە الەمدىك ەكونوميكاداعى داعدارىستى جاعدايدا ەرەكشە ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
«قىتايدىڭ ەلەۋلى ەكونوميكالىق الەۋەتى بار. «نۇرلى جول» جاڭا ەكونوميكالىق ساياساتىنىڭ قىتايلىق باستامامەن تۇيىندەسۋى ارقىلى ءوز دامۋىندا جاڭا جەتىستىكتەرگە جەتۋى ءۇشىن قازاقستاندا قىتايدىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ستراتەگياسىن قولدانۋ مۇمكىندىگى بار (...) قازىرگى كەزەڭدە اگرارلىق سەكتور ەكى ەلدىڭ ءوزارا ىنتىماقتاستىعىنداعى وتە ماڭىزدى جانە بەلسەندى دامىپ كەلە جاتقان جانە وسى سالاعا قىتايلىق ينۆەستيتسيالاردى تارتىپ، قازاقستاننىڭ ازىق- تۇلىك جانە اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ق ح ر- عا كەڭ اۋقىمدا ەكسپورتتالۋىن قامتاماسىز ەتەتىن باعىت. يندۋستريا سالاسىنداعى قىتايمەن ىنتىماقتاستىق باعدارلاماسىن - جالپى قۇنى 26 ميلليارد دوللار بولاتىن 50-دەن استام جوبانى جۇزەگە اسىرۋ ارقىلى ەلىمىزگە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر اشىلادى»، - دەدى نۇرىشيەۆ.
ول كەڭەس وداعى ىدىراعان سوڭ، جاس ءارى تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ قىتايداعى العاشقى ەلشىسى مۇرات اۋەزوۆتىڭ بەيجىڭدەگى العاشقى رەسمي شاراعا بارعانىن ەسكە الدى. الايدا مۇنداي جاعدايعا قاجەتتى فلاگشتوك بىزدە جوق بولاتىن. سول سەبەپتى قالىپتاسقان ماسەلەنى بىلايشا شەشتىك: «جاس ديپلوماتتاردىڭ ءبىرى - اتتاشە مانسۇر كولىكتىڭ الدىنداعى جولاۋشىلار وتىراتىن ورىندىعىنا جايعاسىپ، قازاقستاننىڭ شاعىنداۋ جالاۋشاسىن الىپ، تەرەزەدەن قولىن شىعارىپ وتىردى. ق ر ق ح ر- مەن قارىم- قاتىناستارىنىڭ ەندى قالىپتاسا باستاعان كەزىندە بولعان تاعى ءبىر جاعداي قىتايدىڭ شەنەۋنىكتەر رانگىمەن بايلانىستى.
«قىتاي تاراپى بىزگە قازاقستاننىڭ وسى ەلدەگى ءبىرىنشى ەلشىسىنەن سەنىم گراموتاسىن ق ح ر- ءدىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ كومەكشىسى الادى دەپ حابارلاعان بولاتىن. بۇل تاۋەلسىز، دەربەس قازاقستاننىڭ ديپلوماتيالىق وكىلدىگى جەتەكشىسىنىڭ نارازىلىعىن تۋدىردى، ارينە. الايدا، ءبىزدىڭ جەتەكشىمىزگە ق ح ر س ءى م شەنەۋنىكتەر اپپاراتىنىڭ ەرەكشەلىكتەرى تۇسىندىرىلگەن سوڭ باسشىمىز كەزدەسۋگە كەلىستى. قورىتا ايقاندا، قىتايدا قازاقستان مەن الەمنىڭ وزگە دە ەلدەرىنە قاراعاندا، سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ كەڭەسشىسى تەك حاتشى عانا ەمەس، زاڭ بويىنشا ول سونىمەن قاتار سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ورىنباسارىنىڭ لاۋازىمىنا تەڭەستىرىلگەن»، - دەپ ءبولىستى ءوزىنىڭ ويلارىمەن ەلشى.
1989 -جىلى ش. نۇرىشيەۆ س. م. كيروۆ اتىنداعى قازمۋ- دىڭ شىعىستانۋ فاكۋلتەتىنە ءتۇستى. 1991-1995 -جىلدارى ول ك س ر و ازاماتى رەتىندە بەيجىڭ تىلدەر ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىدى. قازاقستان تاۋەلسىزدىك العان جىلدارى ول قىتايدا بولدى. ق ح ر- داعى تۇڭعىش ق ر ەلشىسى م. اۋەزوۆ بەيجىڭگە كەلگەن سوڭ، شاحرات نۇرىشيەۆ تاۋەلسىز قازاقستان ەلشىلىگىنە جارتى ايلىققا كومەندانت بولىپ (وتكىزۋ رەجيمدەرىن قاداعالاۋ مەن تەلەفون قوڭىراۋلارىنا جاۋاپ بەرۋ) جۇمىسقا ورنالاستى.
«ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ ارقاسىندا مەن ك س ر و مەن قازاقستاننىڭ قاراپايىم ستۋدەنتىنەن، ق ح ر- داعى ق ر ەلشىلىگىنىڭ قاتارداعى كومەندانتىنان قازاقستاننىڭ قىتايداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسىنە دەيىن قىزمەت ەتتىم. ماعان مەملەكەت باسشىسى تاراپىنان ۇلكەن سەنىم ارتىلعانىن تۇسىنەمىن جانە حالىقارالىق ارەنادا ەلىمىزدىڭ مۇددەسىن قورعاۋ ءۇشىن بار كۇشىمدى سالۋعا دايىنمىن»، - دەدى ديپلومات.
