ساكەننەن جاۋاپ العان تەرگەۋشى

استانا. قازاقپارات- وتكەن عاسىرداعى 70- جىلداردىڭ ورتا شەنىندە سەلينوگراد وبلىسىنا كومانديروۆكاعا باراتىنىمدى بىلگەن ءبىر جاسى ۇلكەن جاناشىر: «ول جاقتا قوناقۇي جاعى قيىنداۋ. قينالساڭ مىنا ۇيگە بار، مەنىڭ اتىمدى ايتساڭ بولدى»، - دەپ ءبىر تانىسىنىڭ ادرەسىن بەردى.
None
None

  بارعان بويدا شورتاندى، الەكسەيەۆ اۋداندارىنا ءجۇرىپ كەتتىم دە، قايتاردا بىرەر كۇن سەلينوگرادتا ايالداۋعا تۋرا كەلدى. قايتارعا بيلەت الىپ، قوناقۇيگە بارسام، ايتقانداي- اق، ماڭىنا جولاتپايدى. دۇرىستاپ تىڭدامايدى دا. امال جوق، تانىسىم بەرگەن ادرەس بويىنشا سوندا باردىم. تولىقتاۋ دەنەلى، ورتا بويلى، ورتا جاستاعى ەر ادام مەن جاسى ءوزى قاتارلى سىمباتتى، اشىق ءجۇزدى ايەلى جىلى قارسى الدى. ءۇي يەسى:

- كەلگەنىڭ دۇرىس بولدى. بالالار الماتىدا، ءبىرى وقيدى، ءبىرى جۇمىس ىستەيدى. قىسىلما، ءوز ۇيىڭدەي كور، - دەپ جالپىلداپ جاتىر.

ول كەزدە ازىق- تۇلىك قايدا دا قات، سودان با، وتاعاسى مەن وتىرار- وتىرماستان ۇيدەن شىعىپ كەتتى دە، ۇزاماي الىپ كەلگەن مۇزداتقىشتا قاتىپ قاقيعان ۇيرەكتى جوعارى كوتەرىپ:

- مىنەكي، اندا باردىم دا اتىپ اكەلدىم، - دەپ قارقىلداي كۇلدى.

جايعاسىپ وتىرعان سوڭ:

- تۋعان جەرىم قارقارالى، - دەدى ءوزى جايلى. - ءبىراز جىلدان بەرى وسى قالادا ادۆوكات بوپ ىستەيمىن. وعان دەيىن... - دەپ ءسال ىركىلگەندەي بولدى. ءمان بەرگەنىم جوق.

- ءا، قويا بەر، - دەپ ءسوزىن ءارى قاراي جالعادى. - پەنسياعا شىعاتىن كەز جاقىنداپ كەلەدى. بالكىم، سونان سوڭ الماتىعا كوشەمىز بە، كورەمىز. بالالار كەلىڭدەر دەپ قويمايدى. بارساق بارامىز، الماتى بوتەن ەمەس، جاستىق شاعىمىز وتكەن جەر. مىنا اپايىڭ ەكەۋمىز سوندا ۇيلەنگەنبىز. اپاڭنىڭ تۋعان اعاسى الماتىدا تۇرادى، جاۋاپتى قىزمەت اتقارادى. جاعداي وسىلاي... ال سەن...

ءوزىمدى تانىستىرعان مەن دە ءۇي يەسىنىڭ ءبىر ماقالا جازىپ، پوچتامەن سالىپ جىبەرەمىن دەگەن ۋادەسىن العان سوڭ قونا جاتىپ، تاڭەرتەڭ ايەروپورتقا تارتتىم.

ارادان ونشاقتى جىل وتكەندە - وعان دەيىن اندا- ساندا حات ارقىلى حابارلاسىپ تۇراتىن - سەلينوگرادتىق ادۆوكات الماتىعا قونىس اۋداردى. ءجيى بولماسا دا، كەزدەسىپ، كورىسىپ جۇردىك.

ءسوزىن اسكەريلەر سياقتى نىق، كەسىپ سويلەيتىن ول ءبىر جولى پاركتە اڭگىمەلەسىپ جۇرگەندە:

- سوۆەت وكىمەتى ءبىزدىڭ وبالىمىزعا قالدى، - دەپ قالدى كوزدەرى وت شاشىپ.

كۇمىستەي جالت- جۇلت ەتكەن قىسقا شاشتارى تىكىرەيىپ، ءۇرپيىپ كەتكەندەي بولدى. اياق- قولدارى قالتىراپ، ءوڭى قۋارىپ، يەگى ءدىر- ءدىر ەتتى دە، تەز قالپىنا كەلدى. كەلدى دە:

- بالالار ۇيىندە وسكەن ءبىر توپ جەتىم بالا زووۆەتينستيتۋتتا وقيتىنبىز. ءۇشىنشى كۋرستى بىتىرەر الدىندا ويدا جوقتا ساۋ ەتىپ كەلگەن ءتۇسى سۋىق بىرەۋلەر التى ستۋدەنتتى قۇلاقتان سۇيرەپ الىپ بارسىن دا، و گ پ ۋ- دەن ءبىراق شىعارسىن. وندا سولاي اتالادى. ونىڭ نە ەكەنىن بىلەسىڭ بە؟ قازىرگى ك گ ب. ءاي- ءشاي جوق، سەندەر كومسومولسىڭدار، ايتقانىمىزدى ورىندايسىڭدار، ءبىر جىلدان بەرى سىرتتارىڭنان باقىلاپ، تەكسەرىپ جۇردىك. ەندى وسىندا تەرگەۋشى بولاسىڭدار، - دەپ ماسەلەنى توتەدەن قويدى.

- نە ىستەيمىز، ايتقاندارىنا كوندىك، ايداۋلارىنا جۇردىك. قىسقا كۋرستا وقىتىپ، لەيتەنانت، اعا لەيتەنانت دەگەن شەن بەردى. باسپانا بار، ايلىق جامان ەمەس. ءبىراق، جۇمىس شەكتەن تىس اۋىر، قاۋىرت. تەز ۇيرەنىپ، كوندىگىپ كەتتىك. جاستىققا ءبارى سىيىمدى، اسىپ- تاسىپ شىعا كەلدىك. سوۆەت وكىمەتىنىڭ قولداۋشىسى دا، قورعاۋشىسى دا ءبىز بوپ، شاش ال دەسە باس الۋ تۇك ەمەستەي بوپ جۇردىك. ۇزاماي 1937 -جىلدىڭ الاپات كۇندەرى كەلدى. ول 1936 -جىلى- اق باستالعان عوي، ءبىراق، ناعىز ۋشىعىپ، قۇتىرعان كەز - 1937. ودان سوڭ بىرتىندەپ سايابىرلادى. سايابىرلاعانىن قايتەيىك، ءوز ىشىمىزدەن دە، ورگاندى ايتامىن، تالايلاردىڭ باسى جۇتىلدى. ءاي، ول كەزدە ءبىزدى چەكيست دەيتىن. قازىر كوپ ايتپايدى. ءسويتىپ، بۇل اعاڭ دۇرىلدەگەن چەكيست بولعان، ءبىلدىڭ بە؟ اناۋ- مىناۋ ەمەس، وتانعا ادال، تاباندى چەكيست. اناۋ- مىناۋ ەمەس، ساكەن سەيفۋلليندى تەرگەپ، قىلمىسىن مويىنداتا الماي پۇشايمان بولعان چەكيست، ءبىلدىڭ بە؟ ساعان سەنىپ، ءوزىمسىنىپ ايتىپ جاتقانىم دا. ايتپەسە نەم بار، ەشكىمگە ايتپا، ماقۇل ما؟

- ساكەن سەيفۋلليندى تەرگەدىم دەيسىز بە؟

- ءيا! - دەپ ەلپ ەتتى وتكىر كوزدەرى ەجىرەيە. - نە جازىعىمىز بار، تەرگە دەدى، تەرگەدىك، مىندەتىمىزدى اتقاردىق، اتقارماساڭ، باس كەتەدى دەدىم عوي الگىدە، قىزمەتتىڭ اتى - قىزمەت. انت بەرگەنبىز، ونى بۇزۋعا بولمايدى. نەعىل دەيسىڭدەر ەندى؟!

- جازىعىڭىز جوق، بىلەمىز. ەندى سونى بىلاي ەپتەپ... كەڭىرەك ايتساڭىز... قايتەدى؟..

- كەڭىرەك ايت دەيسىڭ بە؟ قورقىپ- ۇركەتىن دانەڭە جوق. تاعى بىردە بولسىن، جاراي ما؟

куш 004

اۋزىن اشسا جۇرەگى كورىنەتىن، اقكوڭىلدىگى دە بار، جانى جايساڭ وسىناۋ ادامنان باسقانى كۇتسەم دە، مۇندايدى كۇتپەگەن باسىم ءبىراز ۋاقىت بەيجاي كۇيدە، نانار- نانباسىمدى بىلمەي ءجۇردىم. قىزىعۋ شەكسىز. باسقاسىندا شارۋام جوق، ءبىراق، ساكەندى قالاي تەرگەپ- تەكسەرىپ، جاۋاپ العانىن ەستىسەم دەيمىن. ءوزى قىزمەت ەتكەن قوعامعا قالتقىسىز بەرىلگەنى ءار ءسوز، ءجۇرىس- تۇرىسىنان كورىنىپ تۇراتىن جان ول تۋرالى اعىنان جارىلىپ ايتار ما ەكەن، قالاي تەرگەدى، نە تەكسەردى، ساكەن نە دەدى، ول نە دەدى ەكەن، ساكەننىڭ كىم ەكەنىن ءبىلدى مە، بايىبىنا باردى ما، بۇيرەگىن بۇردى ما، الدە، سىڭارجاق كەتتى مە، قىسقاسى، تۇيتكىل كوپ، ءتۇيىن كوپ. 1958 -جىلى الماتى قالاسىنداعى فرۋنزە اۋداندىق ميليتسيا ءبولىمىن باسقارعان پودپولكوۆنيك يۆانوۆ كىشىپەيىل، ادامگەرشىلىگى مول ادام سياقتى كورىنەتىن، پاسپورتىمدى ەسەپكە تۇرعىزۋ كەرەك كەزدە تۋىنداعان قيىندىقتان قۇتقارىپ كومەك جاساپ ەدى. كەيىن ونى ساكەندى تەرگەگەندە قاتىگەزدىك جاسادى، جازالاۋ كەرەك دەگەندەي سوزدەر ەستىلىپ ءجۇردى. سوڭى نەمەن بىتكەنىن بىلمەيمىن.

...مىنە، سەلينوگرادتان الماتىعا قونىس اۋدارعان ادۆوكاتپەن تاعى دا پاركتە سەرۋەندەپ ءجۇرمىز. انانى ءبىر، مىنانى ءبىر ءسوز ەتىپ، ساكەن جايلى اڭگىمەگە بۇرىلار ەمەس. اقىرى ءوزىم باستاپ:

- وتكەن جولعى ۋادەڭىز... - دەپ شەتىن شىعاردىم.

- ءا، ساكەن سەيفۋللين بە؟ نە بىلگىڭ كەلەدى، ايتا بەر!

- قالاي تەكسەردىڭىز؟ وندا كىم بولىپ ىستەۋشى ەدىڭىز؟ قاي جەردە؟ - دەيمىن سىزدىقتاتىپ.

- قالاي تەكسەرەمىز، كادىمگىدەي تەكسەردىك. وسى الماتىدا. دزەرجينسكي كوشەسىندەگى سۇر ءۇيدى بىلەسىڭ بە، سوندا. وندا ءبىزدى قىزمەتىمىز ۇلكەن بولسىن، كىشى بولسىن، ءبىر- اق سوزبەن تەرگەۋشى نەمەسە چەكيست دەيتىن دەدىم عوي.

- ساكەننەن قالاي جاۋاپ الدىڭىز، سونى عانا ايتىڭىزشى.

- مەنىڭ الدىمدا ەكى تەرگەۋشى تۇك شىعارا الماعان ەكەن. ءبىر كۇنى كەزەك ءبىر سەرىگىم مەن ماعان كەلدى. ەكەۋمىز كەزەكتەسىپ تەرگەيتىن بولدىق. ەندىگىسىن ءوزىم جايلى ايتايىن. باستىقتار ەگەر ساكەننىڭ قىلمىسىن مويىنداتساڭ ويتەمىز، بۇيتەمىز، شەنىڭ جوعارىلايدى دەيدى. سەلت ەتپەيمىن. ماعان باس كەرەك. اۋەلى بۇل جەردەن امان شىعۋ كەرەك. ءمۇلت كەتسەڭ، اياعىڭ كوكتەن كەلەدى.

ساكەندى تەرگەگەندە سەرىگىم ەكەۋمىز باستىقتار نە ىستە دەدى، سونى ىستەدىك.

كامەرادان شىقپاي جۇمىس ىستەدىك. از- كەم كورشى بولمەدە كەزەك- كەزەك كوز شىرىمىن الامىز دا، قايتا تەرگەيمىز. سولايشا ەكى اپتا ءوتتى. ساكەن ەشتەڭە مويىندامادى، كەسسەڭ باس مىنە دەپ ءمىز باقپادى. كۇندىز دە، تۇندە دە اۋزى كوپىرىپ سويلەيتىن، قارا تەرگە ءتۇسىپ شارشايتىن ەكى تەرگەۋشى - ءبىز بولدىق.

- ساكەن شارشاۋشى ما ەدى؟

- ءبىلىپ وتىرىپ سۇرايسىڭ. نە دەم الماي، نە تاماق ىشپەي، تەرگەۋشىنىڭ الدىندا تاۋلىك بويى تىك تۇراتىن ادام شارشاماي ما؟ ءبىراق، ءبىزدىڭ وندا جۇمىسىمىز قانشا. ەكى ادىم جەردە ءبىزدى دە اڭدىپ وتىراتىندار بارىن بىلەمىز.

- سوندا نە تەرگەدىڭىز؟ نە ءبىلۋ كەرەك ەدى؟

- تولىپ جاتىر، كوبى ەستەن شىعىپ كەتتى. قۇپ كورسەڭ، بىرەۋىن ايتايىن. اناۋ الگى ساكەننىڭ « قىزىل ات» دەگەن ولەڭى بار ەمەس پە، وقىپ پا ەدىڭ؟

- وقىعانمىن، ول ولەڭ ەمەس، پوەما، - دەيمىن بۇرىنعى تەرگەۋشىنى شامداندىرىپ الماۋ ءۇشىن جۇمساق سويلەپ.

- بولسا بولار، ايتەۋىر، اشى ىشەكتەي شۇباتىلعان بىردەڭە ەدى عوي. ساكەننىڭ قاتەلىگى سوندا. ولاي جازباۋ كەرەك ەدى، ابايلاۋ كەرەك ەدى.

- قاتەلىگى نە، قالاي جازۋ كەرەك ەدى؟

- قىزىل ات - باپتاۋى، كۇتىمى كەلىسكەن بۇرىنعى بايدىڭ اتى. سوۆەت وكىمەتى كەزىندە نەشە ءتۇرلى قارا جۇمىسقا جەگىلىپ، كورمەگەنىن كورگەن، ازاپ شەككەن، جاداپ- جۇدەگەن. ساكەن وسى جاعىن ويلاماعان.

- اعاتاي- اۋ، پوەمادا ءدال ولاي ەمەس قوي. الدە، ءسىز سولاي قابىلداپ پا ەدىڭىز!

- سولاي، سولاي. قازىر ۇيىڭە بارىپ، قايتا وقى، سوندا بىلەسىڭ.

- وي، اعاتاي- اۋ!

- قوي، بالا، - دەپ ادۆوكات قارق- قارق كۇلدى. - ساكەننىڭ قاتەلىگى كوپ بولدى. «قىزىل ات» بىرەۋى عانا. بايدىڭ قىزدارىنان تارتىپ العان قانشا قاتىنى بولعانىن بىلەسىڭ بە؟ «تار جول، تايعاق كەشۋ» دەگەن كىتابىندا سوۆەت وكىمەتىنىڭ قاس جاۋلارىن ماقتاعانىن بىلەسىڭ بە؟ مەيلى، ءوتتى- كەتتى، ەندى پايدا جوق.

- سىزدىڭشە، ساكەندى اقتاماۋ كەرەك پە ەدى؟

- مەن ولاي دەگەن جوقپىن. اقتاعانى دۇرىس، ارينە.

- قايدان بىلەيىن، ساكەندى ءالى دە جاۋ كورەتىن سياقتىسىز با، قالاي دەپ جاتقانىم دا.

- ايتتىم عوي، جاۋ كورمەيمىن، ول ساياسي قاتەسى ءۇشىن جازالاندى. ساكەندەي اقىلدى ادام ولاي ەتپەۋ كەرەك ەدى...

- وندا، سىزدىڭشە، ساكەندى اتىپ تاستاعانى دۇرىس بولعان با؟

- دۇرىس ەمەس. ودان گورى جەڭىلدەۋ جازا بەرسە دە بولار ەدى.

- ماسەلەن، قانداي؟

- ونى ايتا المايمىن. مەن سوت ەمەسپىن.

- سوت بولماساڭىز، ادۆوكاتسىز عوي.

- وندا ادۆوكات ەمەس، تەرگەۋشى ەدىم. ادۆوكات بولعانىم كەيىن. جالپى، حالىق جاۋلارىن سوتتاعاندا ادۆوكات دەگەن بولمايتىن. مەنىڭ بىلۋىمدە سولاي. قاتەلەسسەم، قۇداي كەشىرسىن.

- تاعى ءبىر سۇراق. جوعارىداعى ءبىر سوزىڭىزگە قاراعاندا، ساكەننىڭ سوۆەت وكىمەتى الدىنداعى «قىلمىستارىن» ءسىز دە مويىنداتا الماپسىز. ءارى قاراي نە بولدى؟ ءىس باسقا تەرگەۋشىلەرگە ءوتتى مە؟

- باستىقتار سولاي شەشكەن سوڭ، سولاي بولادى دا.

- ول كىم دەگەن تەرگەۋشى ەدى؟ قۇپيا بولماسا...

- قۇپيا تۇگى جوق، بىزدەن كەيىن يۆانوۆ دەگەن بولعان. قازىر قايدا ەكەنىن بىلمەيمىن. ونىڭ قاسىندا ۇلتى تاتار تاعى بىرەۋ بار ەدى، اتى- ءجونى ەسىمە تۇسپەي تۇر. قازىر... ءا، ءيا، حاريسوۆ، الدە، حافيزوۆ پا، سول ەكەۋىنىڭ ءبىرى.

ال، مەن وعان «يۆانوۆ وسىندا» دەگەنىم جوق. يۆانوۆ جونىندە ايتىلىپ- جازىلىپ جۇرگەندەرگە سىن كوزبەن قاراعان ءجون. اقيقاتتى ايقىنداۋ قاجەت. كىم ءبىلسىن، ول دا بار بولعانى «ءوز بورىشىن ادال اتقارعان» پاقىر شىعار. مىنا ءبىزدىڭ ادۆوكات اعامىز قۇساپ. ايتپەسە، بالكىم، بۇگىن ەكەۋى دە جەر باسىپ جۇرمەس پە ەدى، كىم ءبىلسىن.

تەرگەۋشىگە تاعى دا ءبىر- ەكى ساۋال قويدىم. «ساكەنگە ەپتەپ جىلى قاباق تانىتتىڭىز با؟ كومەك قولىن سوزا الدىڭىز با؟ ۇرىپ- سوققان جوقسىز با؟» - دەپ.

ءتۇسى قۋقىل تارتقان تەرگەۋشى «جوق» دەپ ءبىر- اق قايىردى. «ولاي ەتۋ مۇمكىن ەمەس ەدى» دەيتىنىن ايتپاسا دا ۇقتىم.

- رەپرەسسيا جىلدارى وگپۋ- دا تەرگەۋشى بوپ، ساكەندى ەكى اپتا قيناعانىڭىزعا وكىنەسىز بە؟

- قينادى دەپ قايتەسىڭ؟ مەن ۇكىمەت جۇكتەگەن مىندەتىمدى اتقاردىم. نەگە وكىنۋىم كەرەك؟ مەن بولماسام، باسقا بىرەۋ جاۋاپ الار ەدى. ساكەن ءبارىبىر امان قالماس ەدى. ونى مەن دە، باسقالار دا بىلەتىنبىز. ال، بولدىڭ با؟ ءوزىڭ ساكەنشىل ەكەنسىڭ عوي...

- ساكەن قازاقتىڭ ماقتانىشى ەمەس پە؟

- ماقتانىش بولسا، ماقتانىش شىعار، ءبىراق، قاتەلەسپەۋ كەرەك ەدى.

- قاتەلەسپەيتىن ادام بولا ما؟

- بولمايدى، ءبىراق، ساكەندىكى مەملەكەتتىك قاتە! سەن، بالا، مەنى ەشتەڭە تۇسىنبەيتىن بىرەۋ نەمەسە تاسجۇرەك، راقىمسىز ەكەن دەپ تۇرسىڭ با؟ ءبىز دە ادامبىز. ماسەلەن، وتكەندە سوۆەت وكىمەتىنە مەنىڭ دە وكپەم بار دەپ ەم عوي ساعان، ەسىڭدە مە؟ ەگەر مەنى زووۆەتينستيتۋتتى بىتىرۋگە ءبىر جىل قالعاندا ەركىمنەن تىس باسقا سالاعا بۇرىپ اكەتپەگەندە، بالكىم، كەيىن وبكوم نە رايكوم حاتشىسى، قۇرىعاندا، ءبىر سوۆحوزدىڭ ديرەكتورى بولارىم مۇمكىن ەدى. امال قانشا، تاعدىرىمدى تالكەككە سالدى. رەپرەسسيا تۇسىندا ساكەن سياقتى تالايلاردى تەرگەپ، جۇيكەدەن جۇيكە قالمادى، سودان تاپقان قايىر شامالى، ءبىراق، قوعامعا، حالىققا ادال بولدىم، مىندەتىمە كىر جۇقتىرعان جوقپىن. سوعان شۇكىرلىك ەتەمىن.

تىم اعىنان جارىلىپ اقتارىلماسا دا، ءبىراز جايدى بۇكپەسىز ايتىپ، ءارى، ول قىزمەتتەن پالەندەي وپا تاپپاعانىن دا جاسىرماي پۇشايمان حال كەشىپ تۇرعانداي كورىنگەن بۇرىنعى چەكيستى ىشتەي اياپ، جانىم اشىعانداي بولدى. سوندا دا ءوزىنىڭ رۇقساتىمەن وعان تاعى ءبىر سوڭعى سۇراق قويۋعا تۋرا كەلدى: «سول جىلداردا ءسىز سياقتى تاعى ءبىر تەرگەۋشى ساكەندى وسى قازىر ءسىز ەكەۋمىز تۇرعان پارككە الىپ كەلىپ، ورىندىققا وتىرعىزىپ قويىپ جاۋاپ العاندا، قورلىققا شىداماعان اقىن تۇرا كەلىپ، ونى استىنداعى ورىندىقپەن ۇرىپ باسىن جارىپتى دەگەندى وقىعانىمىز بار. سول جايلى بىلەسىز بە، راس پا؟» - دەپ.

بۇل جولى دا جاۋاپ قىسقا، ناقتى بولدى: «جوق! وندايدى ايتىپ جۇرگەن وزدەرىڭ سياقتى جازعىشتار بولار. سەن اۋەلى ساياسي ارەستانتتاردى تازا اۋا جۇتۋ ءۇشىن ون- ون بەس مينۋت تۇرمەنىڭ قوراسىنا شىعاراتىن با ەدى دەپ سۇرامايسىڭ با؟ مەيلى، دەيتىندەر دەي بەرسىن. بىرەۋدىڭ كۇناسىن كوتەرەتىن جايىم جوق! مۇمكىن، راس شىعار.

ونىڭ اڭگىمەلەرى الدەكىمدەردى ەسكە تۇسىرگەندەي بولدى. ماسەلەن، قاراسارتوۆ. ايتقاندارى سودان اۋمايدى. شاكارىمدى ايدالادا اتىپ، قۇدىققا تاستاپ كەتكەن قاراسارتوۆ تا ءوز ارەكەتىنىڭ دۇرىستىعىنا شاك كەلتىرمەي ءوتتى ەمەس پە ومىردەن (سوناۋ ءبىر جىلى بۇگىنگى عۇلاما عالىم، ەبىنەي بوكەتوۆ تاسپاعا جازىپ الىپ، باسپا سوزدە جاريالاعان اڭگىمە- سۇحباتتا قاراسارتوۆ تا وسى سياقتى ۋاجدەر ايتقانىن ەسكە ءتۇسىرىڭىز).

ال، مەنىمەن اڭگىمەلەسكەن، ساكەننەن ەكى اپتا جاۋاپ العان چەكيستىڭ ايتقاندارىنا ەندىگى جەردە ەشتەڭە قوسىپ- الماسا دا بولاتىنىن ءوزىڭىز دە شامالاپ، سەزىپ- ءبىلىپ وتىرسىز، اعايىن. وسىدان سوڭ اكەسىن باي- كۇلاققا جاتقىزىپ كوكارالعا ايداعان زاڭگەر، اكەسىن ۇشتىكتىڭ ۇكىمىمەن اتىپ تاستاعان گرۋزين ازاماتىنىڭ ءوز ۇيىنەن ستاليننىڭ مۋزەيىن اشقانىنا تاڭدانۋدىڭ رەتى بار ما، جوق پا، پالەن دەۋ قيىن شىعار...

سونىمەن، بۇل نە؟

جانكەشتىلىك، قانىپەزەرلىك پە، الدە... مەن ءوز باسىم كەڭەستىك يدەولوگيانىڭ ميلليوندار ساناسىنا سىڭىرگەن ناسيحاتتىق قۇدىرەت- كۇشى، سۇمدىق سەنىمى، تەمىردەي تەگەۋرىنى دەۋگە بەيىلمىن. ءسىز شە؟

P. S. ساكەندى تەرگەگەن چەكيست كەزدەيسوق بىرەۋ ەمەس. بەرتىنگە دەيىن بۇيىرعان جۇمىستى ىستەپ، توقسانعا تاياپ باقيعا وزعان قۇدايدىڭ كوپ قۇلدارىنىڭ ءبىرى. ارۋاعى كەشىرسىن.

زاكىر اسابايەۆ.

الماتى.

«ەگەمەن قازاقستان» گازەتى

سوڭعى جاڭالىقتار