ستۋدەنتتەرى جالاقى الاتىن فاكۋلتەت

استانا. قازاقپارات - حيميانىڭ جۇرمەيتىن جەرى، قولدانىلمايتىن سالاسى جوق دەسەك تە، تاۋەلسىزدىك بەدەرىندە ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ حيميا فاكۋلتەتىنە جولىمىز تۇسپەگەن ەكەن. ارينە، بۇل - حيميا عىلىمدارى تۋرالى جازىلمادى، اتالمىش سالا عالىمدارى جايلى ءسوز قوزعالمادى دەگەن ءسوز ەمەس.

قىسقاسى، وسى اپتادا ءال- فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حيميا فاكۋلتەتىنە كەلدىك. ءبىزدى اتالمىش فاكۋلتەتكە تارتقان بىرنەشە سەبەپ بار ەدى. بىرىنشىدەن، كەڭەس وكىمەتى كەزىندە «كاز گ ۋ- دەگى» حيميا فاكۋلتەتى بۇكىل وداق بويىنشا ۇزدىك ءۇش فاكۋلتەتتىڭ ءبىرى بولدى.

ءبىزدى فاكۋلتەتتە حيميا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوتسەنت راۋشان ءابدىقالىقوۆا قارسى الدى. جارتى عاسىرعا جۋىق وسى فاكۋلتەتتە ەڭبەك ەتىپ، ەگەمەندىكتىڭ ەلەڭ- الاڭىنداعى كۇردەلى كەزەڭدەردە دە عىلىمي جۇمىسىن تاستاماي، وقىتۋشىلىعىن دا جالعاستىرىپ، قازاق تىلىندەگى وقۋ قۇرالدارىنىڭ جازىلۋىنا ءبىر كىسىدەي ەڭبەك سىڭىرگەن راۋشان اسىعات قىزىنىڭ ايتارى كوپ.

توعىز جىل بويى حيميا فاكۋلتەتىنىڭ وقۋ- ادىستەمەلىك جۇمىسى بويىنشا دەكانى ورىنباسارى قىزمەتىن اتقارعان راۋشان اسىعات قىزى بۇل سالانىڭ بۇكىل ماسەلەسىن بۇگە- شىگەسىنە دەيىن بىلەدى ەكەن. ۇجىمدى ۇيىتىپ وتىرعان بۇل كىسىنى وقىتۋشىلاردىڭ سىيلايتىنى، ستۋدەنتتەردىڭ جاقسى كورەتىنى بايقالادى.

-  ءبىز ءبىر كەزدەگى ەڭ مىقتى حيميا فاكۋلتەتى دەگەن اتىمىزدى ساقتاپ قالا الدىق. ءقازىر زامانا تالابى وزگەردى. نارىقتىق ەكونوميكا حيميا سالاسىنا دا ۇلكەن وزگەرىستەر اكەلدى. بۇرىن حيميا عىلىمدارىنىڭ 13 باعىتى بويىنشا ءدارىس جۇرەتىن. ىقشامداۋ، قايتا قۇرىلىمداۋ جۇرگەننەن كەيىن بۇگىندە فاكۋلتەتتە نەگىزگى ءتورت باعىت بويىنشا ءبىلىم بەرىلەدى. ولار -  حيميا، ورگانيكالىق زاتتاردىڭ حيميالىق تەحنولوگياسى، بەيورگانيكالىق زاتتاردىڭ حيميالىق تەحنولوگياسى، مۇناي حيمياسى. سوڭعى 15 جىلدا جارىلعىش زاتتار تەحنولوگياسى دا وقىتىلادى. مۇنان بولەك مەملەكەت تاپسىرىسىمەن حالىقارالىق، ەكونوميكالىق جانە كريميناليستيكالىق ساراپتاما بويىنشا ءبىرقاتار ماماندار دايارلاندى، -  دەيدى راۋشان اسىعات قىزى.

وسى جىلدار ىشىندە ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ تاپسىرىسىمەن مەملەكەتتىك حيميا ماماندارىنىڭ كلاسسيفيكاتورى قۇراستىرىلعان بولسا، بۇل جەردە دە فاكۋلتەتتىڭ ۇلەسى جوعارى. ءقازىر بۇكىل رەسپۋبليكا بويىنشا حيميا ماماندارىنىڭ 80 پايىزى وسى قاز ۇ ۋ تۇلەكتەرى. ول تۇلەكتەردىڭ ەڭ ۇزدىكتەرى فاكۋلتەتتە قالدىرىلىپ، عىلىمي زەرتتەۋلەرمەن، وقىتۋشىلىق قىزمەتپەن اينالىسا الادى.

-  ءبىزدىڭ فاكۋلتەت تە 1994-1995 -جىلدارى كۇردەلى كەزەڭدى باستان وتكەردى. ءبىراق، پروفەسسورلىق- وقىتۋشىلىق قۇرام ايلاپ جالاقى الماسا دا جۇمىستارىن تاستاعان جوق. سول قيىن ۋاقىتتىڭ وزىندە ستۋدەنتتەر قابىلداپ، فاكۋلتەتتىڭ ىشكى وڭ احۋالىن، ۇجىمدىق ساپانى ساقتاپ قالا الدىق. قازىر جىل سايىن فاكۋلتەتكە 300 دەن استام ستۋدەنت قابىلدانادى. فاكۋلتەتتە ماگيستراتۋرا، باكالاۆر سياقتى اكادەميالىق ءبىلىم ساتىلارى بويىنشا 2 مىڭعا جۋىق ستۋدەنت وقيدى، -  دەيدى دوتسەنت.

راۋشان اسىعات قىزى فاكۋلتەتتىڭ كۇشىمەن قازاق تىلىندە دايارلانعان وقۋلىقتاردىڭ، قۇرال- جابدىقتاردىڭ ساپاسىمەن ماقتاناتىندىقتارىن ايتادى. فاكۋلتەتتە قازاق تىلىندەگى حيميالىق تەرمينولوگيالىق سوزدىك جاساقتالعان.

2010 -جىلدان بەرى فاكۋلتەتتىڭ ورگانيكالىق زاتتار، تابيعي قوسىلىستار جانە پوليمەرلەردىڭ حيمياسى مەن تەحنولوگياسى كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى قىزمەتىن اتقاراتىن راۋشان اسىعات قىزى قازاق بولىمىندە وقيتىن ستۋدەنتتەردىڭ دايىندىعى مەن ءبىلىم دارەجەسىنە ەرەكشە توقتالىپ ءوتتى.

- مامانداردى ءۇش تىلدە دايارلاۋ، بالالارعا ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ سوڭعى جىلدارى كوتەرىلىپ ءجۇر. ال ءبىزدىڭ فاكۋلتەتتىڭ ستۋدەنتتەرى باياعىدان-اق ءۇش ءتىلدى. قازاق ءبولىمىنىڭ بالالارى قازاق، ورىس، اعىلشىن تىلىنە دە جۇيرىك. ءبىزدىڭ فاكۋلتەتتە شەتەلدەن كەلگەن عالىمدارمەن كەزدەسۋلەر ءجيى ءوتىپ تۇرادى. سول كەزدە قازاق ءبولىمىنىڭ بالالارى ماماندىقتارىنا قاتىستى ساۋالدارىن اعىلشىن تىلىندە سۇراپ، ولاردىڭ ايتقاندارىن ءتۇسىنىپ وتىرادى. جاقسى وقيتىن، شەت تىلدەرىن مەڭگەرگەن بالالار ستۋدەنتتەر الماسۋ باعدارلامالارى بويىنشا رەسەي ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە، اقش، ۇلىبريتانيا، وڭتۇستىك كورەيادا ءبىلىم الۋدا. شەتەلدەردە تاجىريبە الماسۋ وقىتۋشىلار اراسىندا دا قاراستىرىلعان، - دەيدى.

راۋشان اسىعات قىزى اڭگىمە بارىسىندا: «ءبىزدىڭ جوعارى كۋرستىڭ ستۋدەنتتەرى فاكۋلتەتتەن جالاقى الادى» دەپ قالدى. بۇل جايتتى قىزىعۋشىلىقپەن قاۋزاپ سۇراعانىمىزدا فاكۋلتەت عالىمدارى ءتۇرلى عىلىمي جوبالاردى جەڭىپ الاتىنىن، ونىڭ ىشىندە وتاندىق، حالىقارالىق جوبالار دا بار ەكەندىگىن اتادى. سول قارجىلىق گرانتتارعا حيميالىق قۇرال- جابدىقتار ساتىپ الىنىپ، لابوراتوريالىق زەرتتەۋلەرگە جوعارى كۋرستىڭ ستۋدەنتتەرى تارتىلادى ەكەن. مەملەكەت تاپسىرىسىمەن جۇرگىزىلەتىن عىلىمي جوبالاردا ستۋدەنتتەر جارتى ستاۆكامەن لابورانت بولىپ جۇمىس ىستەي الادى. عىلىمعا ارالاسادى.

«جوعارى مولەكۋلالىق قوسىلىستار» ءپانى بويىنشا كوپتەگەن وقۋلىقتاردىڭ اۆتورى راۋشان اسىعات قىزى: «ءبىزدىڭ كافەدرادا بيومەديتسينادا قولدانىلاتىن پوليمەرلەر نەگىزىندەگى ءدارى- دارمەكتەر، گەلدەر جاساۋ جوباسى ءجۇرىپ جاتىر» - دەيدى.

وسىلايشا بىلىكتى ۇستاز راۋشان اسىعات قىزى ءوزى قىزمەت اتقاراتىن فاكۋلتەتتىڭ جەتكەن تابىستارى تۋرالى ويلارىمەن اقجارىلا ءبولىستى. جانە بۇنىڭ بارلىعى انشەيىن قاعاز جۇزىندەگى ەمەس، فاكۋلتەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ بىرلەسە كۇش- جىگەرى ارقاسىندا ىسكە اسىپ جاتقان جەتىستىكتەر ەكەندىگىن باسا اڭعارتتى.

ايناش ەسالي، «ەگەمەن قازاقستان»

الماتى