ءىزمۇرات قۇربانباي ۇلى: تاقتاكوپىردەگى قانداستار ەلگە كوشكىسى كەلەدى

  قىزىلوردا. قازاقپارات- ءبىزدى - ورالمانداردى كەيدە وزبەك، قاراقالپاق دەپ جاتادى. ونداي ساتتەردە وكپەلەگەن ەمەسپىن. قازاق ءوزى الاڭعاسارلاۋ حالىق قوي. مەنى جەك كورىپ ايتپايدى، تەز ءبىلۋ ءۇشىن، انىقتاۋىش رەتىندە ايتادى.

باستىسى، قالاي اتاعاندارىندا ەمەس، باستىسى - مەن تۋعان جەرىمدەمىن. مەن ماڭگىگە كەلدىم، - دەيدى قاراقالپاقستاننىڭ تاقتاكوپىر اۋدانىنان ەلگە ورالعان ارىپتەسىمىز، جۋرناليست ءىزمۇرات قۇربانباي ۇلى.

«مەنىڭ ماماندىعىم جۋرناليست، قوعام ءومىرىنىڭ تامىرشىسى بولعاسىن تۋعان جەر، ۇلت ماسەلەلەرى ءاۋ باستان- اق ءجيى ويلاندىراتىن. ءبىزدىڭ اتا- بابالارىمىز تىم ەرتەدە قاراقالپاق جەرىنە قونىس تەپكەن بولۋى كەرەك. بىزدەر دە سوندا تۋىپ، قازاق مەكتەبىندە وقىدىق. ول كەزدە تاقتاكوپىر اۋدانىنىڭ 40-50 پايىزعا جۋىعى قازاقتار بولاتىن. مەكتەپتەن سوڭ، سول كەزدەگى كازگۋ- ءدىڭ جۋرناليستيكا ماماندىعىنا وقۋعا ءتۇسىپ، 1979 -جىلى ويداعىداي اياقتادىم. ونان كەيىن، جولدامامەن قاراعاندى وبلىسىنىڭ «ەگىندى بۇلاق» اۋدانىندا «لەنين تۋى» اۋداندىق گازەتىندە ادەبي قىزمەتكەر بولىپ ەڭبەك ەتتىم. كەيىننەن ەلگە ورالىپ، اۋداندىق «تاقتاكوپىر تاڭى» گازەتىندە جيىرما جىلدىڭ ۇستىندە باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، جاۋاپتى حاتشى قىزمەتتەرىن اتقاردىم. سوندا ءجۇرىپ «قاراقالپاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جۋرناليسى» قۇرمەتتى اتاعىن دا الدىم.

پوستكەڭەستىك ەلدەر تاۋەلسىزدىگىن الدى. ءبىزدىڭ دە قۇلاعىمىز ەلەڭدەۋلى ەدى. ەلگە ورالۋدىڭ 2004 -جىلى ءساتى ءتۇستى. مەملەكەتتىڭ بولگەن كۆوتاسى ارقىلى قىزىلوردا وبلىسىنا قونىس اۋداردىم. مۇنىڭ تاعى ءبىر سەبەبى، قازاقتىڭ مىقتى اقىنى، وزىممەن ءبىر گرۋپپادا وقىعان شاكيزادا ابدىكارىموۆ تە «كەل» ، دەپ قولقا سالدى. مەنەن ىلعي: «قازاقستاندى جاتىرقاعان جوقسىڭ با» ، - دەپ سۇرايدى. قالايشا جاتىرقايىن، اۋەلدە كازگۋ- دە قاراكوزدەرمەن بىرگە ءبىلىم السام، قاراعاندىدا قىزمەت ەتسەم. مۇنداعى حالىقتىڭ دا تاقتاكوپىردەگى اعايىنداردان ەش ايىرماشىلىعى جوق. شەتىنەن قوناقجاي، جاتىرقاۋدى بىلمەيدى.

مەن تۋعان ەلىمنەن كوپ جاقسىلىق كوردىم، ونى ماقتانمەن ايتا الامىن. ءتورت بالامىزدىڭ تورتەۋى دە جوعارى ءبىلىم الدى. ولجاس پەن مانشۇگىمىز دارىگەر، الماس بولسا دوكتارانتۋرادا وقيدى، ەلدوس الماتى تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىندە - ستۋدەنت. كەيدە، ەگەر سول جاقتا قالىپ قويعاندا بالالارىم بۇگىنگىدەي جەتىستىككە جەتەر مە ەدى دەپ ويلاپ قويامىن.

ءوزىم دە ەلگە كەلگەلى ۇيرەنشىكتى قالامىمدى ميكروفونعا اۋىستىرىپ، قالالىق «قوعام ت ۆ» ارناسىنا جۋرناليست بولىپ ورنالاستىم. ارنانىڭ جاڭالىقتار، تەلەحابارلار بولىمدەرىندە جەمىستى ەڭبەك ەتىپ، جاقىندا زەينەتكە شىقتىم.

 ءوز ەلىندە جۇرگەن جان تاۋەلسىزدىك، تۋعان ەل دەگەن ۇعىمداردى ورتاسىندا جۇرگەندىكتەن دە بولار - سەزىنە بەرمەيدى. باسقا ەلدە سۇلتان بولىپ جۇرگەنىڭمەن «تۋعان ەلدەي ەل قايدا» دەگەن ساعىنىش ءبارىبىر دە جۇرەك تۇبىندە ءوز ۋاقىتىن كۇتىپ جاتادى عوي. مەن الىس- جاقىن شەتەلدەردەن قونىس اۋدارىپ كەلگەن قانشاما قانداستارىمىزدى بىلەمىن. سونداعى بايقايتىنىم، ەلدەگى تىنىشتىق پەن اۋىزبىرشىلىككە ولار ىلعي دا ەلباسىنا العىستارىن ايتىپ جاتادى. مەملەكەت باسشىسىن ۇلى كوشتىڭ كەمەڭگەر كوشباسشىسى دەپ بىلەمىن. مۇنى مەن سياقتى سىرتتان كەلگەن جان بولسا تەرەڭ تۇسىنەر ەدى. «التىننىڭ قولدا باردا - قادىرى جوق» دەپ جاتادى عوي. ءبىز بارىمىزدى ارداقتاپ، باعالاي ءبىلۋىمىز كەرەك. وسىدان ءۇش جىل بۇرىن تاقتاكوپىرگە بارىپ قايتتىم. بۇگىنگى گۇلدەنگەن قازاقستاننىڭ جاعدايىنان حاباردار ونداعى ەلدىڭ دەنى اتاجۇرتقا كوشۋگە قايىل. ونداعى قازاقتار ەڭبەككەش، ەلگە كەلسە تەز ءسىڭىسىپ كەتەدى. جىلدان- جىلعا ەلىمىزدىڭ الەۋەتى دە ارتىپ كەلەدى. ۋاقىت وتە سىرتتاعى قانداستارىمىزدىڭ دا ەلگە ورالارىنا سەنەمىن. مەن «قوي ۇستىنە بوزتورعاي جۇمىرتقالاعان مامىراجاي زامان - وسى» ، دەپ بارىنە ايتار ەدىم» ، - دەيدى ءىزمۇرات قۇربانباي ۇلى.