گەنادان كىم تاياق جەگىسى كەلەدى؟
«ەشكىمنەن جەڭىلىپ كورمەگەن قازاقستاندىق بوكسشىنىڭ ەندىگى قارسىلاسى كىم بولۋى مۇمكىن؟» دەگەن ساۋال توڭىرەگىندە اڭگىمە ءوربىپ، بۇل تاقىرىپتى اركىم سان ساققا جۇگىرتۋدە.
ارينە، جانكۇيەرلەردىڭ دەنى گەننادي گولوۆكيننىڭ بريتانيالىق بيللي دجو سوندەرس نەمەسە مەكسيكالىق ساۋل الۆارەسپەن جۇدىرىقتاسقانىن قالايدى. ونىڭ وزىندىك سەبەبى بار. بىرىنشىدەن، بۇگىنگى تاڭدا كاسىپقوي بوكستا بەلدى ءتورت نۇسقا بولسا، سونىڭ ۇشەۋىندە جەرلەسىمىزگە تەڭ كەلەر ەشكىم جوق. اتاپ ايتساق، ورتا سالماقتا كۇش سىناسىپ جۇرگەن GGG WBA- نىڭ سۋپەر چەمپيونى جانە WBC پەن IBF نۇسقالارى بويىنشا الەم چەمپيونى اتاقتارىن يەلەنۋدە. وسىنداي بيىك دارەجەگە ول ءوز ەڭبەگىمەن جەتتى.
كاسىپقوي رينگكە قادام باسقان 10 جىل ارالىعىندا 36 كەزدەسۋ وتكىزگەن گەنا بارلىعىندا جەڭىسكە جەتىپ، 33 قارسىلاسىن نوكاۋتقا جىبەردى. راسىندا دا بۇل تاڭدانۋعا تۇرارلىقتاي ناتيجە. دەسەك تە، شارىقتاۋ شەگى ەمەس. قازاقستاننىڭ ماقتانىشى ءۇشىن ازىرگە باعىنباي تۇرعان ءبىر بەلەس بار. ول WBO نۇسقاسىنىڭ چەمپيوندىق اتاعى. بۇل اتاق بيللي دجو سوندەرسكە تيەسىلى. ياعني، ۇلى بريتانيا بوكسشىسىن جەڭگەن جاعدايدا عانا گولوۆكين ورتا سالماق دارەجەسى بويىنشا الەمنىڭ ابسوليۋتتى چەمپيونى اتانادى.
ەندى بيللي دجو سوندەرستىڭ كىم ەكەنىنە قىسقاشا توقتالايىق. 1989-جىلدىڭ 30- تامىزىندا ۇلى بريتانيانىڭ حارتفوردشير وڭىرىندە دۇنيەگە كەلگەن ول اۋەلدە اۋەسقويلار اراسىندا باق سىناپ، ءبىرقاتار حالىقارالىق تۋرنيرلەردە ءوزىن جاقسى قىرىنان كورسەتە ءبىلدى. 69 كەلى سالماقتا ونەر كورسەتكەن بۇل جىگىت 2008-جىلى بەيجىڭدە الاۋى تۇتانعان وليمپيادا ويىندارىنا قاتىستى. اسپاناستى ەلىندە وتكەن جارىستىڭ العاشقى اينالىمىندا بيللي دجو سوندەرس تۇركيالىق ادام قىلىشتى قاپى قالدىرعانىمەن، كەلەسى كەزەڭدە كۋبالىق كارلوس بانتەكستەن ۇتىلدى. ەستەرىڭىزدە بولسا، بەيجىڭ وليمپياداسىنىڭ فينالىندا ءدال سول كۋبا قابىلانى ءبىزدىڭ باقىت سارسەكبايەۆتان جەڭىلگەن بولاتىن.
2009-جىلدىڭ اقپان ايىنان بەرى سوندەرس كاسىپقوي رينگتە جۇدىرىقتاسۋدا. ول «سۋپەر بيللي» دەگەن لاقاپ ەسىمدى تاڭدادى. سول ارالىقتا ۇلى بريتانيانىڭ وكىلى 23 رەت شارشى الاڭعا شىعىپ، بارلىعىندا جەڭىس تويىن تويلادى. 12 قارسىلاسىن ەسىنەن تاندىردى. تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، وسى كۇنگە دەيىنگى جەكپە-جەكتەرىنىڭ بارلىعىن ايتۋلى بىلعارى قولعاپ شەبەرى ءوز وتانىندا وتكىزدى.
سان ميلليون جانكۇيەردىڭ نە سەبەپتى گەننادي گولوۆكين مەن ساۋل الۆارەستىڭ كۇش سىناسقانىن قالايتىنى جايىنا ايتار بولساق، ولاردىڭ جۇدىرىقتاسۋ تاسىلدەرى ءبىر-بىرىنە ۇقساس. ەكەۋى دە اشىق ايقاستان تايىنبايتىن ناعىز دۇلەي كۇش يەلەرى. سوققىلارى دا جويقىن. ءبىر سوزبەن ايتساق، ەكەۋى دە جۇرەگىنىڭ تۇگى بار جىگىتتەر. ەگەر ولار ءبىر-بىرىمەن بەتپە-بەت كەلسە، وندا بۇل ناعىز جان الىسىپ، جان بەرىسكەن جەكپە-جەك بولاتىنى داۋسىز.
ساۋل الۆارەس - مەكسيكانىڭ گۆادالاحارا قالاسىنىڭ تۋماسى. جاسى 26 دا. لاقاپ اتى «كانەلو». بۇل ءسوزدى يسپان تىلىنەن قازاق تىلىنە اۋدارساق، سارى تورى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. 2005-جىلدىڭ 29- قازانىندا ول العاش رەت كاسىپقوي رينگكە شىققاندا نەبارى 15 جاستا ەدى. دەسەك تە، بوزبالا شاعىنان دارا تالانتىمەن وقشاۋلانعان ساۋل قارسى كەلگەندەردىڭ بارلىعىن قوعاداي جاپىرىپ، بىردەن كورەرمەندەردىڭ كوزايىمىنا اينالدى. سول كەزدەن بەرى ول 49 كەزدەسۋ وتكىزىپ، 47 رەت جەڭىسكە جەتتى. 33 قارسىلاسىن ايقىن باسىمدىقپەن ۇتتى. ءوزىنىڭ سپورتتىق كارەراسىندا «كانەلو» تەك فلويد مەيۆەزەرگە عانا ۇپاي سانىمەن ەسە جىبەردى. داڭقى جەر جارعان ا ق ش بوكسشىسىنان الۆەرەس وسىدان ءۇش جىل بۇرىن جەڭىلگەن بولاتىن. ال مەكسيكانىڭ سارى تورى جىگىتىنەن تاياق جەگەندەر اراسىندا حوسە ميگەل كوتتو، كارلوس مانۋەل بالديمير، مەتتيۋ حاتتون، كەرميت سينترون، شەين موسلي، حوسەسيتو لوپەس، وستين تراۋت، ەريسلاندي لارا جانە ءامىر حان سىندى ساڭلاقتار بار.
شىنى كەرەك، بۇل بوكسشىلاردىڭ جۋىق ارادا ءبىر-بىرىمەن كەزدەسۋى ەكى تالاي. بۇعان دەيىن گەننادي گولوۆكين ول جىگىتتەردى ءبىر ەمەس، بىرنەشە مارتە جەكپە-جەككە شاقىرعانى بارشاعا ءمالىم. ءبىراق ءتۇرلى سىلتاۋدى جەلەۋ ەتكەن ولار ايتەۋىر GGG- مەن بەتپە-بەت كەلمەۋدىڭ امالىن تاپتى. ول از دەسەڭىز، ساۋل الۆارەس وزىنە تيەسىلى بەلدى نۇسقانىڭ التىن بەلبەۋىن رينگكە شىقپاي-اق قازاقستاندىق بىلعارى قولعاپ شەبەرىنە «سىيلاي سالدى». وسى جايتتىڭ ءوزى-اق «كانەلونىڭ» ءبىزدىڭ جىگىتتەن قايمىعاتىنىن اڭعارتسا كەرەك. ايتپەسە قان مەن تەر ارقىلى كەلگەن الەم چەمپيونى دەگەن اتاقتان مەكسيكانىڭ مىقتىسى وڭايلىقپەن اريىرىلمايتىن ەدى عوي.
ال بيللي دجو سوندەرستىڭ «اڭگىمەسى» تىپتەن كوپ. ول ءوزى اۋزى ءبىر تىنىم تاپپايتىن بوسپە ەكەن. ايتەۋىر قيسىنعا كەلمەيتىن اڭگىمەلەر ءوربىتىپ، وزگەلەردى كىنالاۋدان ەش جالىقپايدى. ءبىراق جانكۇيەرلەر دە اقىماق ەمەس قوي. ولار سوندەرستىڭ قۇلقىنىن تەسكەن «كوك قاعاز» ەكەنىن جاقسى تۇسىنەدى. كوپشىلىكتىڭ پايىمداۋىنشا، ۇلى بريتانيانىڭ بوكسشىسى GGG دان جەڭىلەتىنىن جاقسى بىلەدى. سول سەبەپتى دە الەم چەمپيونى اتاعىنان ايىرىلماي تۇرىپ، ءبىراز قارجى قورىن جيناپ قالۋعا تىرىسادى. ال التىن بەلبەۋدەن ايىرىلعاننان سوڭ ەندى وعان ونداي مۇمكىندىك تۋىندامايتىنىن «سۋپەر بيللي» جاقسى تۇسىنەدى.
مىنە، سوندەرس پەن الۆارەستىڭ GGG- مەن جەكپە-جەككە شىعۋدان جالتارۋلارىنىڭ سەبەبى وسىنداي.
بۇل كۇندەرى كاسىپقوي رينگتە كۇش سىناسىپ جۇرگەن مىقتىلاردىڭ بارلىعى گەننادي گولوۆكينمەن جۇدىرىقتاسۋدان قايمىعادى دەپ ايتساق، جالعان بولار ەدى. شىنتۋايتىنا كەلگەندە، ءدال قازىر جەكپە-جەككە شىعۋعا ءازىر جىگىتتەر بار. سونىڭ ءبىرى جۋىردا عانا گەنادان تاياق جەگەن كەللي برۋك. بۇرىن-سوڭدى جەڭىلىپ كورمەگەن اعىلشىن ازاماتى بارشا جۇرتتىڭ الدىندا زور بەدەل جيىپ، مول ولجاعا كەنەلۋ ءۇشىن سالماعى وزىنەن الدەقايدا اۋىر بوكسشىمەن كۇش سىناسۋعا تاۋەكەل ەتتى. بۇل باسەكە گولوۆكيننىڭ ايقىن جەڭىسىمەن اياقتالدى.
قارسى جاقتىڭ باپكەرلەرى بەسىنشى راۋندتا رينگكە اق ورامال لاقتىرىپ، ءوز ورەندەرىنىڭ جەڭىلگەنىن مويىندادى. الايدا ودان برۋكتىڭ بەدەلىنە ەش نۇقسان كەلگەن جوق. بارشا جانكۇيەرلەر گەننادي گولوۆكيندەي ازۋى التى قارىس ارىستانمەن ايقاسۋدان تارتىنباعان قونجىق كەلليدىڭ باتىلدىعىنا ەرەكشە ريزا بولدى.
ونداي جىگىتتەر قازىر دە بار. سولاردىڭ ءبىرى - دەنيەل دجەيكوبس. 29- جاستاعى ا ق ش بوكسشىسى 2007-جىلدان بەرى كاسىپقوي رينگتە ءناپاقاسىن تاۋىپ ءجۇر. سول ارالىقتا 33 كەزدەسۋ وتكىزىپ، 32 رەت جەڭىسكە جەتتى. 29 قارسىلاسىن ەسىنەن تاندىردى. ول 2010-جىلدىڭ 31- شىلدەسىندە لاس-ۆەگاستا وتكەن جەكپە-جەكتە دميتري پيروگتان ۇتىلدى. رەسەي ورەنى دەنيەلدى بەسىنشى راۋندتا نوكاۋتقا جىبەردى. ال قالعاندارى «التىن بالا» دەگەن لاقاپ اتقا يە بوكسشىدان تاياق جەدى. بۇل كۇندەرى ول WBA نۇسقاسى بويىنشا الەم چەمپيونى. ال وسى نۇسقا بويىنشا گولوۆكين سۋپەر چەمپيون اتاعىن يەلەنىپ وتىر. بالكىم، الداعى كۇندەرى ءدال وسى دەنيەل دجەيكوبس ءبىزدىڭ گەناعا قارسىلاس اتانۋى مۇمكىن.
بۇل كۇندەرى ءبىرقاتار بوكسشىلار گەننادي گولوۆكيندى جەكپە-جەككە شاقىرىپ، ب ا ق وكىلدەرى ارقىلى ءارقايسىسى «GGG مەنەن قايمىعادى» دەپ جەر جاھانعا جار سالۋدا. شىنىن ايتساق، ولاردىڭ بۇل ارەكەتى جاي عانا پەندەشىلىك.
ارزان جولمەن ابىروي جيۋدىڭ مىڭداعان امالدارىنىڭ ءبىرى. ال جەمە-جەمگە كەلگەندە سول ساڭلاقتاردىڭ بارلىعى دا ءوز سوزدەرىنەن تايقىپ شىعا كەلەتىنىنە سان مارتە كۋا بولدىق. جانە دە بۇگىنگى تاڭدا داڭقى ورلەپ تۇرعان وتانداسىمىز ءۇشىن بوكس الەمىندە ايتارلىقتاي بەدەلى مەن اتاق-داڭقى جوق بوكسشىلارمەن جۇدىرىقتاسۋدىڭ قاجەتى دە جوق.
عالىم سۇلەيمەن
«ايقىن»
