قازاقستاندا تۇيە سۇتىنەن العاش رەت ىرىمشىك ءوندىرىلدى

استانا. قازاقپارات - اتىراۋ وبلىسىنداعى شارۋا قوجالىقتارى تۇيە سۇتىنەن شۇبات قانا ەمەس، الداعى ۋاقىتتا باسقا دا ونىمدەردى شىعارۋدى كوزدەپ وتىر.

مۇنايلى ولكەنىڭ تابيعاتى وزگە تۇلىككە جايسىزداۋ بولعانىمەن ءدال وسى ويسىل قارا تۇقىمىن وسىرۋگە قولايلى. سوندىقتان، شارۋالار دا تۇيە سانىن كوبەيتىپ، ودان كول-كوسىر ءونىم الۋدى جوسپارلاپ وتىر. ال جاڭا تەحنولوگيالاردى وندىرىسكە ەنگىزۋ ارقىلى تۇيە ءسۇتىن تەرەڭدەتىپ وڭدەۋ ءىسىن جولعا قويماق. جەرگىلىكتى فەرمەرلەردىڭ جاڭالىعىمەن Bnews.kz وڭىردەگى ءتىلشىسى دە تانىسىپ قايتتى.

جىل ون ەكى اي جايىلىمدا جۇرەتىن، كۇن سايىن سۋ سۇرامايتىن ويسىل قارا تۇقىمى شارۋالارعا كوپ اۋىرتپالىق سالمايدى. دەگەنمەن، تۇيە وسىرۋگە سوڭعى كەزدەرى عانا دەن قويىلىپ كەلەدى. بۇگىندە اتىراۋ وبلىسىندا 21 مىڭ باستان استام تۇيە بار ەكەن، ءبىراق، ونىڭ كوپشىلىگى اۋىل تۇرعىندارىنىڭ قولىندا.

ال تازا وندىرىستىك باعىتتا «ءبىرىنشى مامىر» قوجالىعى عانا قازاقتىڭ قوس وركەشتى اسىل تۇقىمدى 800 باس تۇيەسىن باعىپ وتىر. وسى كۇنگە دەيىن تۇيە ءجۇنىن، ەتىن جانە شۇباتىن تۇتىنۋشىلارعا ۇسىنىپ كەلدى. ەندىگى كەزەكتە جاڭا تەحنولوگيالاردىڭ كومەگىنە جۇگىنسەك دەگەن نيەتتە.

«تۇيەنى تەك باعۋ ەمەس، قازىر ودان ءونىم ءوندىرۋ جونىندە دە مىنا، اسىرەسە، شۇبات ونىمدەرى، شۇباتتان باسقا كوپ جەرلەردە تۇيە سۇتىنەن يوگۋرت، سىر نەمەسە بالمۇزداق سياقتى ءتۇرلى-ءتۇرلى ونىمدەر جاسالىپ جاتىر»، - دەيدى «ءبىرىنشى مامىر» ش ق باسشىسى امانجول ەسقاريەۆ.

ايماق تۇيەشىلەرىنىڭ جىلداعى باس قوسۋىنا وتاندىق جانە شەتەلدىك عالىمدار دا قاتىسادى. ماسەلەن، فرانسيالىق عالىم، ساراپشى بەرنارد فايە 40 جىلدان بەرى وسى تۇيەلەردىڭ قادىر-قاسيەتىن زەرتتەۋمەن اينالىسىپ كەلەدى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ەۋروپا ەلدەرىندە سوڭعى جىلدارى تۇيە ونىمدەرىنە سۇرانىس ارتقان. تۇيە جۇنىنەن توقىلاتىن كيىم-كەشەك، ونىڭ ديەتالىق ەتى، ەمدىك قاسيەتى مول شۇباتى ەۋروپالىقتار ءۇشىن ەكزوتيكالىق اس. سوندىقتان، قازاقستاننىڭ ەكسپورتقا تاۋار جىبەرۋىنە دە تولىق مۇمكىندىگى بار. باستىسى، وڭدەۋ ساپاسىن ارتتىرۋ قاجەت.

ب ۇ ۇ اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ۇيىمىنىڭ كەڭەسشىسى: «تۇيە شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن دامىتۋعا قاتىستى ناقتى ورتاق شەشىمدەر ءالى كۇنگە جوق. سوندىقتان، تۇيە كوپتەپ وسىرىلەتىن ەلدەردەگى عاسىرلار بويى قالىپتاسقان ءادىس پەن تىڭ عىلىمي جوبالار ۇشتاستىرۋ ارقىلى جاڭا تەحنولوگيالارمەن وڭدەۋ ءتاسىلىن ەنگىزۋىمىز قاجەت» - دەيدى.

عالىمدار مەن شارۋالار بىرىگىپ، تىڭ جاڭالىققا قول جەتكىزدى. قازاقستاندىق عالىم، ساراپشى گاۋحار قونىسپايەۆا تۇيە سۇتىنەن تەك شۇبات قانا ەمەس ىرىمشىك /سىر/ وندىرۋگە دە بولاتىندىعىن دالەلدەپ بەردى. سونىمەن قاتار، وڭىردەگى تۇيە ءسۇتىنىڭ دە ساپاسى وتە جوعارى ەكەندىگى ايقىندالدى.

«ارنايى دايىندالعان قوسپالاردىڭ وسى شارۋاشىلىقتاعى تۇيە سۇتىمەن ءدال وسىنداي سايكەس كەلگەنىنە ءوزىم دە العاش رەت كۋا بولىپ وتىرمىن. بۇرىندارى ماڭعىستاۋ، قىزىلوردا وبلىستارىندا دا سىناما جاساعان بولاتىنبىز، ءبىراق، ىرىمشىكتىڭ مايلىلىعى 12 پايىزدان اسقان جوق جانە شىعىن كوپ بولاتىن-دى. ال اتىراۋدا بۇل كورسەتكىش بىردەن 20 پايىزعا جەتتى. ياعني، 10 ليتر سۇتتەن 2 كەلى تازا ىرىمشىك الۋعا بولادى. سونداي-اق بۇل - تۇيە سۇتىنەن جاسالعان ەڭ العاشقى ىرىمشىك ءونىمى. بۇل ءبىز ءۇشىن عانا ەمەس بۇكىل الەم ءۇشىن ۇلكەن جاڭالىق»، - دەيدى ساراپشى- عالىم گاۋحار قونىسبايەۆا.

مىناداي جاڭالىققا كۋا بولعان جەرگىلىكتى شارۋالار بىردەن وڭدەۋ تەحنولوگياسى جانە ارنايى سەرتيفيكات الۋ جونىندە عالىمدارمەن كەڭەسىپ، بولاشاق ءىس-جوسپارلارىن جاساماققا ۋاعدالاستى. ويتكەنى، بيزنەس تىلىمەن ايتساق، شىعىن ازداۋ بولعاندىقتان ءونىمنىڭ وزىندىك قۇنى الدەقايدا جوعارى بولماق. وعان قوسا، ساپالى، ارزان ءارى مايلىلىعى جوعارى تۇيە سۇتىنەن جاسالعان تاڭسىق اس - ىرىمشىك ءونىمى بىردە-ءبىر باسەكەلەستى الدىنا شىعارمايتىنى انىق.