ومبىدا قازاق ءتىلى وقىتىلا باستادى
قازاق ءتىلىن وقىپ- ۇيرەنگىسى كەلەتىن وقۋشىلار ورتالىققا ەكىنشى سىنىپتان باستاپ اپتاسىنا ەكى رەت، ال جوعارى سىنىپ وقۋشىلارى ءۇش رەت كەلەتىن بولادى. اتالعان مەكتەپتىڭ ديرەكتورى ۆياچەسلاۆ شەستاكوۆ بۇل تاجىريبەنىڭ تابىستى بولاتىنىنا سەنىمدى. بۇل تۋرالى «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ بۇگىنگى سانىندا جاريالانعان ماقالاسىندا «ومسكايا پراۆدا» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى اندرەي موتوۆيلو تارقاتىپ جازعان.
- ءبىز ءىز سالۋشىلارمىز، ءبىزدىڭ مەكتەبىمىز - قازاق ءتىلى ەكىنشى شەت ءتىلى سەكىلدى وقۋ باعدارلاماسىنا ەنگىزىلگەن قالاداعى تۇڭعىش مەكتەپ. بۇل - ۇيىرمە ەمەس، بۇل - وقۋ جوسپارىنىڭ ءپانى. وتكەن ءساۋىر ايىندا بالالار مەن ولاردىڭ اتا- انالارى الداعى وقۋ جىلىندا ەكىنشى ءتىل رەتىندە قاي ءتىلدى وقىپ- ۇيرەنەتىندەرىن تاڭدادى. ەگەر سىنىپتا 20 وقۋشى بولسا، 10 ى قازاق ءتىلىن، ال قالعاندارى نەمىس پەن فرانسۋز تىلدەرىن تاڭدادى. ءبىز بالالاردىڭ كورشىمىزدىڭ ءتىلىن تۇرمىستىق دەڭگەيدە ەمەس، ىسكەرلىك قارىم- قاتىناس دەڭگەيىندە وقىپ- ۇيرەنگەنىن قالايمىز. مۇنداي ماماندارعا سۇرانىس وتە جوعارى. ىسكەرلىك قازاق ءتىلى بۇگىندە ايتارلىقتاي جاقسى دامۋ ۇستىندە. ماسەلەن، قازاقستاندا ونى نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرىندە وقىپ- ۇيرەنەدى. بىزگە جاقىن وسىنداي وقۋ وشاعى پەتروپاۆلدا ورنالاسقان، ەندى سونداعى مەكتەپپەن ىنتىماقتاستىق شارتىن جاساۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز، - دەيدى ۆ. شەستاكوۆ.
№130 مەكتەپ قازاق دياسپوراسىنىڭ وكىلدەرى ايتارلىقتاي ءجيى قونىستانعان 108 «ب» شاعىن اۋداندا ورىن تەپكەن. جالپى، مەكتەپتە 14 ۇلتتىڭ وكىلدەرى ءبىلىم السا، جارتىسى قازاق وتباسىلارىنىڭ بالالارى. ءبىراق ورىس بالالارىنىڭ اراسىندا دا قازاق ءتىلىن وقىپ- ۇيرەنگىسى كەلەتىندەر از بولعان جوق. ويتكەنى، ولار وزدەرىنىڭ بولاشاقتارىن مۇناي حيمياسى، قۇرىلىس سالالارىنداعى ينجەنەر ماماندىقتارىمەن بايلانىستىرادى.
بۇگىندە قازاقستان مەن ومبى وبلىسىنىڭ اراسىنداعى جىلدىق تاۋار اينالىمى 360 ميلليون ا ق ش دوللارىن قۇرايدى. 200 دەن استام بىرلەسكەن كاسىپورىن جۇمىس ىستەيدى.
دوستىق ءۇيىنىڭ ديرەكتورى ناتاليا ستەپانوۆا قازاق ءتىلىن وقىپ- ۇيرەنۋ تۇلەكتەرگە جاقسى پەرسپەكتيۆا بەرەدى دەپ ەسەپتەيدى.
- ومبى وبلىسىنىڭ باسشىلىعى قازاقستاننىڭ ءبىرقاتار اكىمدىكتەرىمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى ۋاعدالاستىققا قول قويعان. بيزنەس بىلىكتى اۋدارماشىلارعا ءزارۋ. قازىرگى تاڭدا قازاقستاندا ۇشتىلدىلىككە باسىمدىق بەرىلگەن. اكىم لاۋازىمىنا نەگىزىنەن قازاق، ورىس جانە اعىلشىن تىلدەرىن بىلەتىن ادامدار تاعايىندالىپ جاتىر. وسى تۇرعىدان العاندا، قازاق ءتىلىن وقىپ- ۇيرەنۋدىڭ ءدال وسى 130- مەكتەپتە باعدارلاماعا ەنگىزىلۋى دە كەزدەيسوقتىق ەمەس. مەكتەپتىڭ كىرەبەرىسىندەگى اۋعانستاندا قازا تاپقان جاۋىنگەرلەرگە ارنالعان ەستەلىك تاقتادا الەكساندر ۆولين مەن ەرمۇرات دوسجانوۆتىڭ ەسىمدەرى جازىلعان. بۇل مەكتەپتە ىزگى كورشىلەستىك ءداستۇرى بۇرىننان قالىپتاسقانىن جانە زاڭدى جالعاسىن تاۋىپ كەلە جاتقانىن كورسەتەدى، - دەيدى ن. ستەپانوۆا.
باعدارلاماعا جاڭا ءپان ەنگىزۋ تۋرالى يدەيا مەكتەپتى دامىتۋ باعدارلاماسىن جاساعان كەزدە پايدا بولىپتى. ءار وقۋ ورنىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بولۋى ءتيىس، دەپ تۇجىرىمداعان كورىنەدى پەداگوگتار. ال 130- مەكتەپتىڭ ەرەكشەلىگى - ءبىلىم بەرۋدە قازاق تىلىنە ەكپىن ءتۇسىرىلۋى. بۇل جاڭالىق ايتارلىقتاي دايىندىقتى قاجەت ەتىپتى. مەكتەپتى وقۋ قۇرالدارىمەن قازاقستاننىڭ ومبى وبلىسىنداعى كونسۋلدىعى قامتاماسىز ەتسە، كونسۋل ەلدار قونايەۆ جاندى كومەك جاساعان. قازاق تىلىنەن ساباقتى ەندى بازالىق فيلولوگيا ءبىلىمى بار پەداگوگ جۇرگىزەدى ەكەن.
قازاق ءتىلىن وقىتۋ ورتالىعىنىڭ تۇساۋكەسەر راسىمىندە ورىس كيىمىن كيگەن وقۋشى قىز بالا مەن قازاقشا كيىنگەن ەر بالا حالىقتار دوستىعى تۋرالى تاقپاق وقىپ، قازاقشا جانە ورىسشا ماعىناسى بىردەي ماقال- ماتەلدەردەن مىسالدار كەلتىردى: «الىس تۋىسقاننان جاقىن كورشىڭ ارتىق» ، «دوستىق - باعا جەتپەس قۇندىلىق» ، ت. ب. سياقتى.
وقۋ ورنىنىڭ ديرەكتورى ۆ. شەستاكوۆ مەكتەپتى دامىتۋ باعدارلاماسىن جاساۋدا كومەك كورسەتكەن ارىپتەستەرى: «ومسكنەفتەحيمپروەكت» ج ا ق- تىڭ باس ديرەكتورى يگور زۋگا مەن قازاق ۇلتتىق- مادەني ورتالىعىنىڭ پرەزيدەنتى جانات بەكماعامبەتوۆكە ءوزىنىڭ ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.
ي. زۋگا №130 ورتا مەكتەپ جاڭا ىستە كەزدەيسوق پيونەر اتانباعانىن اتاپ كورسەتتى:
- قازاق ءتىلىن وقىتۋ ورتالىعى تۇلەكتەرى ۇستىمىزدەگى جىلى تاماشا ناتيجە كورسەتكەن مەكتەپتە اشىلىپ وتىر. دەمەك، بۇل وقىتۋدىڭ ساپاسى جوعارى ەكەنىن ايعاقتايدى. قازاق ءتىلىن وقىپ- ۇيرەنۋ بالالارىمىزعا جاستايىنان ءبىر- بىرىمەن دوستىق قارىم- قاتىناس قالىپتاستىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ارينە، كىم- كىممەن دە دوستىق قارىم- قاتىناس ورناتۋعا بولادى، ءبىراق، ەڭ باستىسى، كورشىڭمەن دوس بولعانعا نە جەتسىن! ەكىنشى ءتىل ءبىلۋ ءوزىڭنىڭ مۇمكىندىگىڭدى دە ارتتىرا تۇسەدى. مۇنداي جايت 130- مەكتەپتى ومبىدا ءبىلىم بەرۋدىڭ كوشىنە شىعاراتىن بولادى، - دەيدى ي. زۋگا.
ءسىبىر مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى ءمۇفتيىنىڭ ورىنباسارى داۋلەت بالتابايەۆ قازاق ءتىلىن وقىتۋ ورتالىعىن اشۋدى ۇلتارالىق، كونفەسسياارالىق جانە مەملەكەتارالىق قارىم- قاتىناستارداعى ۇلكەن وڭ قادام دەپ اتادى.
- ءباز بىرەۋلەر بىزدەردى كونفەسسيالىق بەلگىلەرىمىز بويىنشا بولۋگە قانشا تىرىسقاندارىمەن، بۇگىنگىدەي وقيعالار بىرلىگىمىزدىڭ بەكەمدىگىن، بەيبىتسۇيگىشتىگىمىزدى كورسەتەدى. ءبىز ءبىر- بىرىمىزبەن دوستىقتا، ىزگى كورشىلەستىكتە ءومىر ءسۇرىپ كەلەمىز، - دەيدى د. بالتابايەۆ.
بۇل ءسوزىمىزدى «سەنترالنىي-6» اۋماقتىق قوعامدىق ءوزىن ءوزى باسقارۋ كوميتەتى (ا ق و ك) ارداگەرلەر كەڭەسىنىڭ ءتوراعاسى ۆلاديمير ۆاسيليەۆ قازاقشا سويلەپ ايعاقتاي ءتۇستى. ويتكەنى، ول قازاقستاندا تۋىپ- وسكەن جانە ءتىل بويىنشا ەمتيحاندى دا «وتە جاقسىعا» تاپسىرعان- تىن.
شوقان ءۋاليحانوۆ اتىنداعى ورىس- قازاق دوستىعى قورىنىڭ ءتورايىمى باعلان ورازوۆا 130- مەكتەپ وقۋشىلارىنا وسى قوعامدىق ۇيىم باستاماشىلىق تانىتاتىن بارلىق ءىس- شاراعا قاتىسۋدى ۇسىندى.
تۇساۋكەسەردى شىعارماشىلىق نومىرلەر: رادميرا سۇلتانوۆانىڭ قازاقتىڭ قارا دومبىراسىمەن تارتقان كۇيى جانە جانار وماروۆانىڭ مىڭ بۇرالىپ بيلەگەن ءبيى ايشىقتاي ءتۇستى.
ال قازاق ءتىلىن وقىتۋ ورتالىعىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونسۋلى ەلدار قونايەۆتىڭ جانە ومبى اكىمشىلىگى وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن 15- قىركۇيەكتە وتەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر.
