الەم پارلامەنتىندەگى توبەلەستەر

استانا. قازاقپارات - پارلامەنت - ەڭ قىزۋقاندى ورىن. ءارتۇرلى ساياسي كۇشتەر جينالعان ورتالىق بولعاندىقتان مۇندا قايشىلاسقان پىكىرلەر ءارقاشان تولاس تاپپايدى.
None
None

سوزگە، ۋاجگە توقتاماعاندار ماسەلەنىڭ ءمانىسىن جۇدىرىقپەن شەشەدى. مۇنداي كورىنىستەر الەمنىڭ بارلىق پارلامەنتىنە ءتان. ايتسە دە، ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، «ەڭ بۇزىقتار» وڭتۇستىك- شىعىس ازيا ەلدەرى پارلامەنتىنىڭ وكىلدەرى كورىنەدى.

پارلامەنت تاريحىندا ەڭ جاعىمسىز كورىنىس 2001 - جىلدىڭ 30- ناۋرىزىندا تايۆاندا ورىن الدى. دەپۋتات لو ءوزىنىڭ ارىپتەسىنىڭ بەتىنە ستاكانمەن سۋ شاشىپ جىبەرىپ، ونى شاشىنان سۇيرەلەپ ءجۇرىپ ساباعان. سوندا تاياق جەگەن كىم دەيسىز عوي. ايەل- دەپۋتات. دەپۋتات لونىڭ بۇل جاعىمسىز ارەكەتى تايۆاندا زور قوعامدىق پىكىر تۋدىرعان.

ءتىپتى مۇنداي توبەلەستەر دەپۋتاتتار اراسىندا عانا ەمەس، پارلامەنتكە كەلگەن مەملەكەتتىك شەنەۋنىكتەرمەن دە بولىپ تۇرادى. شري- لانكا پارلامەنتىندە تىكەلەي ترانسلاتسيا ءجۇرىپ جاتقان ساتتە «پرەمەردىڭ ولىمىنە مەملەكەت باسشىسىنىڭ كىناسى بار» دەگەن ساۋدا ءمينيسترىنىڭ تاققان ايىبىنان كەيىن پارلامەنتتە ەكى پارتيا وكىلدەرى اراسىندا توبەلەس بولىپ، تاياقتىڭ ءبىر ۇشى مينيسترگە دە تيگەن. ال 2001 -جىلدىڭ 13 - مامىرىندا يوردانيادا ەل تىكەلەي ەفير ارقىلى تايسون- حوليفيلد جەكپە- جەگىن تاماشالاعان. پارلامەنت قابىرعاسىندا جۇدىرىقتاسىپ جاتقان ەكى دەپۋتات بىرەۋىنىڭ قۇلاعىن وڭدىرماي قىرشىپ، تىستەپ العان. جاراقات العان دەپۋتاتتىڭ قۇلاعىنا وپەراتسيا جاساعاننان كەيىن ول ءبىر ايدان سوڭ قاتارعا قوسىلعان.

الەم پارلامەنتىندەگى ەڭ قايعىلى وقيعا تۇركيادا ورىن الدى. 2001 -جىلدىڭ 1 - اقپانىندا ۇلتشىلدار مەن وپپوزيتسيا وكىلدەرى اراسىندا توبەلەس بولىپ، دەپۋتاتتاردىڭ ءبىرى ەكىنشىسىن جۇرەك تۇسىنان قاتتى ۇرعان. سونىڭ سالدارىنان سوققى العان دەپۋتات ءبىر ساعاتتان سوڭ جۇرەك تالماسىنان اۋرۋحانادا كوز جۇمدى. ال «بوكسشى- دەپۋتات» تۇركيا زاڭى بويىنشا ايىپتى دەپ قاماۋعا الىنىپ، 2  جىل 9 ايعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلدى.

 ال گرۋزيا پارلامەنتىندەگى ەڭ بۇزىق دەپۋتات رەتىندە پەتر تسيسكاريشۆيليدىڭ ەسىمى ءجيى اتالادى. وسى ۋاقىتقا دەيىن گرۋزين پارلامەنتىندە مۇرىن قاناتقان ءۇش توبەلەس بولسا، ونىڭ ەكەۋىن قايتپايتىن قىزۋقاندى پەتر ۇيىمداستىرعان ەكەن. 2000 -جىلدىڭ 1 - جەلتوقسانىندا ول داۆيد كارەسەليدزەمەن ايقاسقا شىقسا، ەكى اپتادان سوڭ ول تاعى دا «ەجەلگى جاۋىمەن» توبەلەس كەزىندە كاستەت پايدالانىپ، ونى بەتتەن ۇرىپ قۇلاتقان. ءبىر قىزىعى، نەگە ەكەنى بەلگىسىز، گرۋزيا پارلامەنتىندەگى توبەلەستەر تەك قاراشا ايىندا ءجيى بولىپ تۇرادى ەكەن. بۇل كەزدەيسوقتىق پا، جوق الدە كۇتپەگەن سايكەستىكتەر مە، ونى ەشكىم اشىپ ايتا المايدى.

مۇنداي جەكپە- جەكتەر ەۋروپا پارلامەنتىندە دە بولىپ تۇرادى. ءبىراق باسقا قۇرلىققا قاراعاندا مۇندا «ايىز قاندىراتىن» بەينەكورىنىستەر سيرەك. 2002 -جىلدىڭ 11 - قاراشاسىندا يتاليا پارلامەنتىندە ماۋريتسيو بەرتۋچچي مەن دجانلۋيدجي سكالتريتتي اراسىندا بەس مينۋتتىق جەكپە- جەك وتكەن. توبەلەستىڭ شىعۋ توركىنى دە قىزعىلىقتى، ولار ءبىر- ءبىرىن «بانديتتەر پارتياسىنىڭ وكىلىسىڭ» دەپ كىنالاعان كورىنەدى. ءسوز كوتەرە المايتىن دەپۋتاتتار سولتۇستىك يرلانديادا دا بار. 2001 -جىلدىڭ 7 - قاراشاسىندا باسپا ءسوز ءماسليحاتى كەزىندە بولعان دەپۋتاتتار اراسىنداعى ايقاستى اعىلشىن كورەرمەندەرى ءالى ۇمىتا قويعان جوق. دەسەك تە الەم پارلامەنتىندە ءجيى بولىپ تۇراتىن توبەلەستەردىڭ توركىنىن كوپ رەتتە ساراپشىلار سول ەلدەگى قوعامدىق ساياسي جاعدايمەن بايلانىستىرادى.

بۇل رەتتە ت م د كولەمىندە اتى شىققان قىزۋقاندى ادام - رەسەي مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ دەپۋتاتى ۆلاديمير جيرينوۆسكي. سوڭعى ون جىلدا رەسەي پارلامەنتىندە ورىن العان توسىن وقيعالاردىڭ ءبارى وسى جيرينوۆسكيدىڭ ەسىمىمەن بايلانىستى.

جيرينوۆسكي قاتىسقان ەڭ سوڭعى توبەلەس 2005 - جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا بولدى. مەملەكەتتىڭ دۋمانىڭ كۇن تارتىبىندە يامالو- نەنەتس اۆتوميالىق وكرۋگىندەگى سايلاۋ قورىتىندىسى قارالعان. سايلاۋ قورىتىندىسىندا «ەدينايا روسسيا» پارتياسىنىڭ مۇشەسى 60 پروتسەنت داۋىس الىپ، ل د پ ر پارتياسىنىڭ اتىنان تۇسكەن ۇمىتكەر ۇتىلىپ قالعان. الايدا مۇنى «قولدان جاسالعان ناتيجە» دەپ بايبالام سالعان جيرينوۆسكي نارازىلىق رەتىندە دۋماداعى ءبىر توپ نوكەرلەرىمەن زالدى تاستاپ شىققان. شىعىپ بارا جاتىپ، «رودينا» پارتيانىڭ مۇشەسى، دەپۋتات اندرەي سيەۆەليەۆپەن سوزگە كەلىپ قالعان ل د پ ر كوسەمى ونىڭ بەتىنە بىلش ەتىپ تۇكىرىپ جىبەرگەن. پاپكاسىن بەتىنە قويىپ ۇلگەرمەگەن سيەۆەليەۆ جاۋاپ رەتىندە جيرينوۆسكيدى جۋان جۇدىرىعىمەن ۇرىپ ءتۇسىرىپ، ۇستىنە قونجيعان ساتتە جاقتاستارى جۇگىرىپ كەلىپ اتىشۋلى دەپۋتاتتى سويقاننان اجىراتىپ الىپ كەتكەن. اتالعان وقيعاعا بايلانىستى مەملەكەتتىك دۋما جيرينوۆسكيدىڭ ءتارتىبىن قاراپ، ونى ءبىر اي بويى پارلامەنتتە داۋىس بەرۋ قۇقىنان ايىرعانى بەلگىلى.

ۋكراينانىڭ جوعارى راداسىندا دا رەتسىز جۇدىرىقتاسۋ ءجيى بولىپ تۇرادى. ەلدەگى ساياسي جاعدايدىڭ كۇرت شيەلەنىسىپ، باسىلماي تۇرۋى دا بۇعان سەبەپكەر بولىپ تۇرعانداي. جوعارى رادانىڭ دەپۋتاتى ولەگ لياشكونىڭ اياق - استىنان ايقاي- شۋ تۋعىزاتىنىڭ ءوزى ءبىر ونەر. «اتىڭ شىقپاسا، جەر ورتە» دەگەن وسى.



جالپى، مۇنداي سويقان كورىنىستەر پارلامەنتتەگى ءالسىز ساياسي كۇشتەر تاراپىنان دا ورىن الاتىنىن ساراپشىلار ءجيى ايتادى. ويتكەنى قالاي ايتقاندا دا ولاردىڭ مۇمكىندىگىن بيلىك پارتيالارى داۋىسقا سالعاندا جەڭىپ كەتەدى. سوندىقتان ءالسىز جاق وسىنداي توسىن ارەكەتتەر جاساۋ ارقىلى ەلدىڭ نازارىن دا اۋدارتۋعا تىرىسادى. مىسالى، ەكۆادور پارلامەنتىندەگى وقيعا تراگەديالىق جاعدايمەن اياقتالا جازداعانى بەلگىلى. كەزەكتى تارتىس كەزىندە ءبىر دەپۋتات ەكىنشىسىنە پيستولەت كەزەنىپ تۇرعان ساتتە، ىسكە كۇزەت قىزمەتى ارالاسىپ، وقيعا ويداعىداي اياقتالدى. ءبىراق بۇل جاقتايتىن نارسە ەمەس.

 بۇل جاعىنان العاندا قازاق پارلامەنتى تىنىش، مامىراجاي قالىپتا ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. ويتكەنى قازاقستان پارلامەنتىنىڭ قابىرعاسىندا قايشىلاسقان پىكىرلەر مەن تەكەتىرەسكەن ساياسي كۇشتەر جوق. پارلامەنتتە ءارتۇرلى باعىتتاعى ساياسي كۇشتەردىڭ سالماعى تەپە- تەڭ نەمەسە بيلىكتى جاقتايتىن ساياسي پارتيالار كوپ بولسا، شەشىم قابىلداۋدا دا شيەلەنىس تىم ازاياتىنى تۇسىنىكتى...

«ايقىن»

سوڭعى جاڭالىقتار