ەكى عاسىر ىشىندە استانا قالاي وزگەردى؟ - فوتو
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويانۋ داۋىرىندە الاش ارىستارى شىركىن- اي دەپ تامسانعان كەشەگى قاراوتكەلدىڭ بۇگىنگى كەلبەتى مۇلدە باسقاشا. كونە مەن جاڭا استاسقان ەلىمىزدىڭ باس قالاسىنداعى وزگەرىستەر جايلى بىلگىڭىز كەلسە، تومەندە بەرىلگەن تاريحي فوتوسۋرەتتەر شەرۋىنە نازار سالىڭىز.
1) تاريح كەرۋەنىندە كوش توقتاعان، دالا ءتوسىن دۇبىرلەتكەن قاراوتكەل جارمەڭكەسى قىزىپ، دۋمان- تويدىڭ ءتورى سانالعان كوشە قازىر قازاقتىڭ سوڭعى حانى كەنەسارىنىڭ ەسىمىمەن اتالادى. ەسكى سۋرەتتە ايگىلى كۋبريندەر ءۇيى مەنمۇندالاپ تۇرسا، سياسى كەپپەگەن جاڭا سۋرەتتە قارااعاشتاردىڭ تاساسىندا قالىپ تۇر.
2) ىرگەتاسى 1910 -جىلى قالانعان كوپەس كۋبريندەر ءۇيى. بۇگىندە بۇل جەردە ۋكراينانىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگى مەن كونسۋلدىعى ورنالاسقان. ماڭايىنا وتىرعىزىلعان اعاشتاردىڭ كوپتىگى عيماراتتىڭ كەيبىر بولىكتەرىن جاۋىپ تاستايدى. اتتەڭ ءتىلى جوق، ايتپەسە قارااعاشتار تاريحتىڭ شەمەن شەرىن تارقاتار ەدى- اۋ...
3) بۇل «كۋبرين ي ك» سۋداگەرلىك سەرىكتەستىگىنىڭ عيماراتى. ىرگەتاسى 1911 -جىلى قالانعان عيمارات ءالى دە قىزمەت ەتىپ تۇر. سىرتتاعى اتاعاشقا بايلانعان ءۇش كۇرەڭ قاسقانىڭ ورنىن جىلتىراعان شەتەلدىك ماركالى ماشينالار باسقان. ەكى ءداۋىردىڭ ەكى ءتۇرلى سۋرەتى وسىنى ايعاقتايدى.
4) استانا قالاسىنىڭ ەسكى الاڭى. لەنين ەسكەرتكىشى، سۋبۇرقاقتار، كىشىگىرىم ساياباقتىڭ ورنىندا قازىرگى ۋاقىتتا تەك اشىق الاڭ قالدىرىلعان. استانا كۇنى مەرەكەسىن تويلاۋعا كىرىسكەن قالالىق ۇيىمدار شاتىرلارىن تىگىپ، قىزمەت كورسەتۋگە كىرىسكەن. بەيساۋات ادام از، ەسەسىنە جول جيەكتەرىنە كولىكتەردىڭ نەشە ءتۇرى قاپتاپ تۇر.
5) قازاقستان كوممۋنيستىك پارتياسى سەلينوگراد قالالىق كوميتەتىنىڭ عيماراتىنىڭ مۇلدە باسقاشا وزگەرىسكە تۇسكەنى كوپ جايتتى اڭعارتادى. تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ جاڭا استاناسىندا ق ر پرەزيدەنتىنىڭ رەزيدەنتسياسىنا اينالعانى دا تاريح قويناۋىنا ەندى. قازىر بۇل عيماراتتا استانا قالاسىنىڭ اكىمدىگى ورنالاسقان. قالا مەرەكەسىنە وراي قۇرىلعان كونسەرت ساحناسى عيماراتتى تولىق تۇسىرۋگە كەدەرگى كەلتىردى.
6) اباي كوشەسى بويىنداعى ءسان ءۇيىنىڭ كۇردەلى جوندەۋدەن ءوتىپ، حالىق يگىلىگىنە بەرىلگەنىنە كوپ ۋاقىت بولا قويعان جوق. بىرنەشە جىل بويى كۇتۋسىز، باپسىز قالعان عيمارات وزگەرىستەر سوڭ تۇلەپ شىعىپ، كوزدىڭ جاۋىن الاتىن اسەم عيماراتقا اينالىپ، جۇتىنىپ- اق تۇر.
7) استانا قالاسىنىڭ باس پوشتا مەكەمەسى زامانا جەلىندە مۇجىلمەي، ХХІ عاسىرعا امان- ەسەن جەتتى. ۇلى جازۋشى م. اۋەزوۆ كوشەسىنىڭ بويىندا ورنالاسقان عيمارات قالا تۇرعىندارىنىڭ ءارقايسىسىنا دا ىستىق. سەبەبى ول - ساعىنىشتاردىڭ التىن مەكەنى.
8) قازىر «ەۋروپا- پالاس»، بۇرىن «اقسۇڭقار» مەيرامحاناسى سوۆەتتىك كەزەڭدە كينوتەاتر بولعانىن بىلەتىن بولارسىز. سىرتقى قاسبەتتەرى افيشالارعا تولى عيمارات قازىر مارتەبەلى مەيمانداردىڭ قۇتتى ورنىنا اينالدى دا، رومانتيكالىق ساتتەر كۋاگەرى مۇلدە وزگەشە كۇيگە ەندى.
9) س. سەيفۋللين كوشەسىنىڭ بويىندا ورنالاسقان «پۋچا» ساۋدا ءۇيىنىڭ بۇگىنگى كەلبەتىن ءتۇسىرۋ ءۇشىن كوپ ويلانبادىق، قوعامدىق كولىكتىڭ وتەتىن مەزەتىن ءساتتى پايدالاندىق تا، ۇتىمدى كادر جاساۋعا تىرىستىق.
10) تاريحي فوتوسۋرەتتەردى اينىتپاي قايتالاۋ ءۇشىن بار كۇشىمىزدى سالعان جۇمىسىمىز قىزا ءتۇستى. بۇگىنگى بەيبىتشىلىك كوشەسىندەگى بۇل كورىنىستى ءتۇسىرۋ ءۇشىن بيىككە شىعۋ كەرەك بولدى. الايدا قالاۋىن تاپسا قار جانادى دەگەندەي، ورايىن كەلتىرگەن شارۋامىزدان ءساتتى ناتيجە دە شىقتى.
11) ءبىرىن كۇتىپ الىپ، ەكىنشىسىن قيماي شىعارىپ سالاتىن ەرەكشە جەر - تەمىر جول ۆوكزالى. ۆوكزال نەگىزىنە ەكى بولىكتەن تۇرادى، ءبىزدىڭ تاسپاعا ىلىنەتىنى - ەسكى عيمارات انىق ءوزى. ۋاقىتتىڭ تابى مەن زامانا جەلىنە قاسقايىپ تۇرعان سارعىش ساباز ءاپ- ساتتە كادرعا ءىلىندى.
12) بۇعان دەيىن ك. بايسەيىتوۆا اتىنداعى ۇلتتىق وپەرا جانە بالەت تەاترى دەپ اتالىپ، كەيىن «جاستار تەاترى» دەپ وزگەرگەن بۇل عيمارات قالانىڭ اجارىن اشاتىن تارتىمدى قۇرىلىس جوباسى بولىپ تابىلادى. ىرگەسىندەگى ۇيلەردى ءسۇرۋ، جاڭا وزگەرىستەردى كۇتۋ سول كەزدە دە بولعان دەدىك.
13) جەڭىس داڭعىلىنداعى تىكتورتبۇرىشتى ۇيلەردىڭ وزىندىك انسامبلى قازىرگى زامان ۇرپاقتارىن تاڭقالدىرا الماۋى مۇمكىن، الايدا ءوز كەزىندە اسەم ءارى كورىكتى ۇيلەردىڭ ءبىرى بولعانى داۋسىز. جالعىز- جارىم كولىك، بىرەر اۆتوبۋس قاتىناعان كەشەگى كۇندى بۇگىنگىنىڭ اسىعىس ۋاقىتى، تولاسىز كولىگى، وزگەرگەن كۇن رايى قۇبىلىسى ساعىندىراتىن سەكىلدى.
14) ەكى جاعالاۋدى جالعاستىرىپ جاتقان جۇرگىنشى كوپىرىنىڭ ورنىنان ۇلكەن، دابىرالى كوپىر سالىنادى دەپ كىم ويلاعان؟! كوپىردىڭ ۇلكەندىگى سونشالىق، ەسىلدىڭ ەكىگە جارىلىپ اعاتىن تۇسىن تولىق كورسەتۋ مۇمكىن بولمادى.
بۇل استانا قالاسىنىڭ ەكى عاسىر ىشىندەگى تۇرلەنىپ، ادام تانىماستاي بولىپ وزگەرگەنىن دالەلدەيتىن قۇندى قۇجاتتار بولىپ تابىلادى. قالا كورىنىسىمەن قوسا مۇندا قالا تۇرعىندارىنىڭ دا كەلبەت، مىنەز- قۇلقى، سانا- سەزىمىنىڭ دە جاڭا ارناعا اۋىسقانىن اڭعارامىز. سولاي بولۋى ءتيىس زاڭدىلىق. ويتكەنى، زامانا جەلىمەن جارىسقان استانانىڭ لايىقتى تۇرعىنى بولۋ دا ەرەكشە مارتەبە.
