قازاق شالا - جانسار ۇلتقا اينالىپ بارادى
بىرىنە تارتسا، ەكىنشىسىنە جەتە بەرمەيتىن از عانا قاراجاتتى ەكراننىڭ الدىندا تاپتىشتەپ تۇسىندىرە بەرەتىن الدەقانداي تۇتىنۋ زاتىنا جۇمساي سالۋ تۇك ەمەس. ادامدار اقشاسىن قالاي عانا ويلانباستان سارپ ەتە سالادى؟ بارلىعى ماركەتينگ پەن مەندجمەتتىڭ دامۋىنىڭ «ارقاسىندا». قاراجاتتى قويىڭىزشى، قىزىلدى- جاسىلدى دۇنيەگە قىزىعىپ ءجۇرىپ دەنساۋلىعىمىزدىڭ ناشارلاپ بارا جاتقانىن دا سەزبەيتىن سەكىلدىمىز. اعزاداعى دارۋمەندەر تاپشىلىعى باستالدى. ونى تولىقتىرىپ وتىرۋعا ۋاقىت جوق. ايتەۋىر ءتىرى جۇرسەك بولعانى. ال، انىعىندا ءتىرى بولعانىمىزبەن، شالاجانسارمىز. قازاقستاندىق ايەلدەردىڭ %70 ى دۇنيەگە ساۋ بالا الىپ كەلە المايدى ەكەن. بۇل نە دەگەن ءسوز؟ بۇل ءبىزدىڭ ۇلتتىعىمىزدى جالعاستىرۋشى نەگىزگى قاينار كوزدەردىڭ سۋى تارتىلىپ جاتىر دەگەن ءسوز. ءبىر تاۋلىكتە قازاق ەلىندە ورتا ەسەپپەن 1000 (مىڭ) بالا دۇنيە ەسىگىن اشادى ەكەن. الايدا اق حالات كيگەن ماماندار سول بالالاردىڭ دەنساۋلىقسىز تۋىلۋىنا الاڭداپ وتىر. دەمەك، بىزگە سىرتقى كۇشتەردىڭ سوعىس اشۋىنىڭ تۇككە دە قاجەتى جوق. سوندا ءبىز قارسىلاسۋعا دارمەنى جوق، كەمتار ۇلتقا اينالىپ بارامىز با؟
رەسمي دەرەككوزدەرىندە ءبىزدىڭ ەلدەگى قىزداردىڭ %47,4 ى اسقازان ىشەك جولدارى اۋرۋىنا شالدىقسا، 30% بولاشاق انالار جىنىس- ءزار شىعارۋ مۇشەلەرى اۋرۋىنا شالدىققان دەپ كورسەتەدى. انا بولعىسى كەلەتىن نازىك جاندىلاردىڭ %12 ى ەندوكرين جۇيەسىنىڭ قىزمەتىنىڭ ناشارلاۋىنا شالدىققان. دەمەك دۇنيەگە ۇرپاق اكەلۋگە تيىستىلەردىڭ %89,4 نىڭ دەنساۋلىعى جوق.
ءبىز ادەتتە جانى دەنەسىنەن شىعايىن دەپ تۇرعاندا عانا دارىگەرگە باراتىن ۇلتپىز دەپ ءوزىمىزدى كەكەتكەنگە شەبەرمىز عوي. ەندى سول كەكەسىننىڭ مانىنە بويلايتىن بولساق، دەنساۋلىعىنان ايرىلعانداردىڭ ءوزىمىزدىڭ قاراكوزدەر ەكەنىنە كۇمان كەلتىرۋدىڭ قاجەتى دە جوق شىعار. بولاشاق انا اتانۋعا تيىستىلەردىڭ دەنساۋلىعى جوق، ال ءبىر بۇرىشتا كوكەلەرمىز كوپ ايەل الۋ تۋرالى تالقى جاسايدى.
جاسايدى دا، كوپ ايەلدى قازاقتىڭ سانىن ۇلعايتۋ ماقساتىندا الۋىمىز كەرەك دەگەن ۇيعارىمعا كەلەدى. ال، دەنساۋلىق دەگەن ۇعىم ۇيعارىمعا تىزە بۇكپەيدى. البەتتە حالىقتىڭ دەنساۋلىعىنىڭ كۇرت تومەندەپ كەتۋىنە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ ماماندارىن كىنالاي سالۋعا بولادى. ءبىراق ادام دەنساۋلىعىنىڭ جاقسى بولۋىنىڭ %50 ى تىكەلەي وزىنە، %20 ى تۇقىم قۋالايتىن
اۋرۋلارعا، %10 ى عانا دارىگەرلەرگە بايلانىستى ەكەنى دالەلدەنگەن. دەمەك، ءبىز ەڭ نەگىزگى قۇندىلىعىمىز- ادامدارىمىزدىڭ ءوزىن- ءوزى كۇتىپ، دەنساۋلىقتارىن ايالاۋعا قاجەتتى اقپاراتتاردى دۇرىس جەتكىزە الماي وتىرمىز. ءبىز قايتسەڭ ساۋ بولاسىڭ دەگەن اقپار تاراتقاننان كورى، اۋىرعاندا قانداي ءدارىنى پايدالانۋعا ءتيىسسىز دەگەن جارنامالىق ماتەريال ۇسىنۋعا «قۇشتار» بولىپ الدىق. ارينە، ساۋ بولۋ تۋرالى الەۋمەتتىك جارناماعا مەملەكەتتەن قارجى بولىنەدى. دوللاردىڭ ۇستەمدىگىنەن قۇنسىز تەڭگەمىزدى امان الىپ قالۋ شارالارىن جاسايمىز دەپ قازىنامىزدىڭ قاسپاعى كورىنە باستاعان تۇستا ءبىز ونداي الەۋمەتتىك جارناماعا قارجى بولە المايمىز. ال، اۋىرىپ قالساڭىز، پايدالى- پايداسىز دارىلەردى جارنامالاۋ تۇك تە ەمەس. سەبەبى ونىڭ اقىسىن سول ءدارىنى ءوندىرىپ شىعارعان الىپ كومپانيالار بولەدى. كىشكەنە بالا وزىنە بەيمالىم مىنا دۇنيەنىڭ قىزىلدى- جاسىلدى قۇبىلمالى قاسيەتىنە قۇمارتادى. بارلىعىمىز دا بالا بولعانبىز. بويمىزداعى سول قىزىعۋشىلىقتىڭ سارقىنشاعىن سىعىپ الىپ، قالتامىزدى قۇرعاتۋعا ءتۇرلى ارەكەتتەر جاسالادى.
وسىلايشا، ۇرماي- سوقپاي ۇلتتىڭ دەنساۋلىعىن قۇرتىپ، وپ- وڭاي جاۋلاپ الۋعا بولادى. ەندىگى تۇستا شاڭىراعىنىڭ اسىتىندا قىز ءوسىرىپ وتىرعان ءاربىر اتا- انا ويلانۋى ءتيىس. ەل تىنىشتىعى ادۋىندى ەرلەردىڭ قولىندا بولۋشى ەدى، ەندىگى تۇستا ۇلتتىڭ دەنساۋلعىنا قاۋىپ تونگەنى تۋرالى قاعىلعان دابىلعا قۇلاق تۇرگەيسىزدەر.
اينۇر تولەۋ
«الاۋينفورم»
