قايتقان ەركەكتەن قايىر بار ما؟
ىرىڭ- جىرىڭ وتباسىلارىن بىلاي قويعاندا، سىرت قاراعاندا ىنتىماعى جاراسىپ وتىرعانداي ۇيلەردەن دە ازاماتى كەتەدى.
ەركەك اۋىزبىرشىلىك جوق جەردەن كەتەدى، تۇسىنىستىك تاپپاعاندا كەتەدى. ءناپسىنىڭ جەتەگىندە كەتەدى، بالا ءۇشىن كەتەدى، باسقانى تاپقاندا كەتەدى. قىسقاسى، كەتەم دەگەن ادام كەتىپ تىنادى. ءبىراق، كەيدە كەتكەن ەركەك «جامان ايەلىنە» قايتىپ تا كەلەدى. قايتا شاپقان جاۋدان، قايتىپ كەلگەن قىزدان جامانى جوق ەكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى. ءبىراق، قايتىپ كەلگەن ەركەكتەن قايىر بار ما؟ بۇل تاقىرىپقا كينوداعىداي شىم- شىتىرىق سيۋجەتتەر ىزدەمەي- اق، ءبىر جاعىنان «بانالدى وقيعا» بولىپ كورىنەتىن مىنا ءبىر جىگىتتىڭ اڭگىمەسىن بويعا ءسىڭىرىپ كورەلىكشى.
جاستىق قاتەلىكپەن جيىرماعا جەتەر- جەتپەستە- اق قاعىنىپ، ۇيلەنىپ الدىم. كەلىنشەگىم العاشقى ماحابباتىم ەدى. كەزىندە سول قىزعا قولىم جەتكەنشە، تۇندە ۇيقى، كۇندىز كۇلكى كورمەي ارمانداعانىمدى ويلاسام، ءبارى دە باسقا بىرەۋدىڭ باسىنان وتكەن سياقتى كورىنەدى دە تۇرادى. باستاپقىدا ءبىر- ەكى جىل ىستىق- سۋىعىمىز باسىلماي، جاقسى تۇرعان ەكەنبىز. تىم جاس ۇيلەنگەندىكتەن دە شىعار، اۋەلگى كەزدە ايەلىمە سىن كوزبەن قاراماپپىن. جاقسى كورگەنىم دە راس، عاشىق بولىپ العانىم دا راس. كەيىن ءبىر- ەكى بالا تاپقان كەلىنشەگىمە قاراسام - ولپى- سولپى. كەمشىلىگىن تىزە بەرسەڭ، ءتىپتى كوپ. ايەل سىقىلدى قىلىعى از، تاماعى ءدامسىز، بالانىڭ سۇتىنەن باستاپ، ىستەگەن تىرلىگىمەن تۇگەل اعال- جاعال بولىپ جۇرە بەرەتىنىن دە بىرتىندەپ بايقاي باستادىم. بىردەڭە دەسەڭ، تۋلاپ شىعا كەلەدى. كەيدە جاقسى بولسىن دەپ ايتاتىن ءسوزدىڭ سوڭى ۇرىسقا ۇلاسىپ، ءبىر بىرىمىزبەن اپتالاپ سويلەسپەي جۇرە بەرەتىن بولدىق.
وسىندايدا ءوزىم قىزمەتتە بولعان سوڭ، ءتۇرلى قىز- كەلىنشەكتەردى جۇبايىممەن سالىستىرىپ كورەتىن ەدىم. سىلاڭ قاعىپ الدىڭنان شىققاندا، ءسۇر بويداق بولماعانىڭا وكىنىپ تە قالاسىڭ. انانى العاندا قالاي بولار ەدى، مىنانى السام تۇرمىسىم باسقاشا قالىپتاسار ما ەدى دەپ نەشە ءتۇرلى قيسىق قيالعا كەتىپ جۇرگەندە، ىزدەگەنگە سۇراعان دەگەندەي، ءبىر سۇلۋمەن شاتىسىپ تىندىم.
تۇراقتى تابىس تاباتىن بولعاندىقتان، ونىڭ بارلىق ەركەلىگىن كوتەرىپ، جاعدايىن جاساۋعا كوشتىم. ۇيدەگى سۇرقاي تىرشىلىكتەن قاشىپ تىعىلاتىن ءبىر جۇماق تاپقانداي دا بولعانىم راس. وسىدان كەيىن ونسىز دا بىردەڭە دەسەڭ دۇڭك ەتە قالاتىن، جاقسى بول دەسەڭ ودان بەتەر كەرى كەتەتىن ايەلىممەن ارامىز بۇرىنعىدان دا الشاقتاپ كەتتى. جۇمىسىم جاقسى، وتباسىمدى تارىقتىرماي اسىراپ وتىرعاننان بولار، كەلىنشەگىم مەنەن كۇدىك الا قويعان جوق. شىنىمدى ايتسام، ۇيگە بالا- شاعام مەن كارى شەشەمدى كورۋ ءۇشىن عانا كەلەتىن ەدىم. وتباسىمنىڭ كەرەگىن تۇگەندەپ وتىرعانىممەن، بارلىق ويىم كوڭىلدەسىمدە بولاتىن.
بۇرىنعىداي ءار نارسەنى تۇرتپەكتەپ، سىن ايتپايتىن بولعانىم، ايەلىمە دە جاقتى ما، بىتپەيتىن ءۇيدىڭ شارۋاسىمەن اينالىسىپ جۇرە بەردى. قاشان كەلدىڭ، قاشان كەتتىڭ دەپ تەرگەمەيتىن مىنەزىنە ىشتەي رازى بولىپ، مەن دە ۇندەمەدىم.
ءوستىپ جۇرگەندە، اشىنامنىڭ اياعى اۋىرلاپ، جۇكتى بولىپ قالعان ەكەن. باستاپقىدا ونىڭ بالالى بولۋىنا قارسى بولىپ، ازار دا بەزەر بولعانىممەن، جاسى كەلىپ قالعان قىز مەنى نەكەسىز بالالى بولۋىمىزعا بار ايلاسىن سالىپ، كوندىرىپ تىندى. بۇل جاڭالىققا دا بىرتىندەپ ۇيرەنىپ، وعان بۇرىنعىدان دا بايەك بولاتىن ەدىم. جۇكتى كەزىندە ايەلىمە جاساماعان جاقسىلىقتىڭ بارلىعىن ويناسىما جاسادىم. ءبىراق، كەيدە ىشتەي الاڭداپ، وسى ءجۇرىسىم اشكەرە بولىپ قالسا، نە ىستەيمىن دەپ تە ۋايىمداپ قويۋشى ەدىم. ءوستىپ وتىرىپ، تىعىلىپ توقال الىپ جۇرگەن جالعىز مەن بە ەكەن، امان بولسام ەكى وتباسىن دا اسىرايمىن دەپ ويلاپ قويامىن.
تاڭ اتپايمىن دەسە دە، كۇن قويمايدى دەمەكشى، ءبىر كۇنى مەنىڭ دە قىلمىسىم اشىلدى. ءوز ۇيىمدە الاڭسىز ۇيىقتاپ جاتسام، تاڭعا جاقىن ۇيالى تەلەفونعا حابارلاما كەلىپتى. اشىپ وقىعانشا اۋەنى توقتامايتىن تەلەفون مازاسىن العان سوڭ، ايەلىم تۇرىپ كوڭىلدەسىمنىڭ «ءسۇيىنشىسىن» ءبىرىنشى بولىپ بىلگەن عوي.
وسى ۋاقىتقا دەيىن ۇندەمەي كەلگەن كەلىنشەگىم ءۇيدى توڭكەرىپ جىبەرە جازدادى. اتىمدى اتاپ تۇرىپ، ۇلىمنىڭ دۇنيەگە كەلگەنىن سۇيىنشىلەگەن تەلەفونداعى حاتتان باس تارتۋدىڭ ەشبىر ايلاسىن تابا الماي، دىمىم شىقپاي كىنامدى مويىندادىم.
ولپى- سولپى جۇرە بەرەتىن موجانتوپاي ايەلىم اجداھاداي زارلەنىپ، ءومىر بويى جيناعان وكپەسىن توگىپ، بۇكىل كۇدىگىن، بىلسە دە بىلمەگەندەي بولىپ كەلگەن بارلىق ايعاقتارىن الدىما تارتىپ، ايعاي سالعاندا، ءبىر تۇستەن ويانعانداي ماڭگىرىپ وتىرا بەردىم. وزگەلەر ءۇشىن سۇلۋ كورىنەمىن دەپ ساندەنە الماسا، ۋاقىتىنىڭ بارلىعىن بالالارعا ارناعانىن، سىلاڭدايتىن جاس عۇمىرىن كارى اتا- ەنەسىن باعۋعا باعىشتاعانىن ايتىپ ەڭىرەپ، قارعانعاندا قابىرعادان شىعىپ كەتەتىن تەسىك تاپپاي ءۇنسىز قالعاننان باسقا شارا جوق ەدى. تالاي جىلدان بەرى ۇرىسپاعان ەكەۋمىز «قىرىلىپ» جاتقاندا، تەلەفوننان بالامنىڭ وزىمنەن اينىماي قالعانىن جازعان «قۋانىشتى حابارلامالار» كەلىپ جاتتى.
قىسقاسى، ايەلىم، ىشىندەگى بارلىق شەرىن اقتارىپ بولعان سوڭ، كيىمدەرىمدى بۋىپ- ءتۇيىپ، بالالارىمىزعا نە بولعانىن بىلدىرمەستەن، مەنى ۇيدەن شىعارىپ سالدى. ەشنارسەدەن بەيحابار ۇيىقتاپ جاتقان ۇل- قىزدارىمدى قيماي، ىشىمنەن بىردەڭەلەر ءۇزىلىپ تۇسكەندەي، تۇسىنىكسىز وكىنىشپەن ۇيدەن كەتە باردىم.
ءۇنسىز باسىم سالبىراپ، كوڭىلدەسىمنىڭ ۇيىنە ءبىرجولاتا كەلدىم. ناقسۇيەرىمنىڭ كۇتكەنى دە وسى ەدى. بۇرىنعىدان دا ماعان بايەك بولدى، جاعدايىمدى جاساپ باقتى. ءبىراق، بۇرىنعى ءبىرجولاتا قوسىلىپ الساق دەگەن ارمانىمنىڭ ءبارى بەكەر ەكەنىن بىرتىندەپ ۇعا باستادىم. جاڭا، جاس، سۇلۋ كەلىنشەگىمدى اعايىن- تۋىستىڭ اراسىنا ەرتىپ اپارا المادىم. جورا- جولداس تا سول كوزدەرى ۇيرەنگەن بالالارىمنىڭ شەشەسىن، قاراپايىم كەلىنشەگىمدى ىزدەدى.
تۋىسقانداردىڭ توي- تومالاعى، ءولىم- جىتىمىنە جالعىز ءوزىم باراتىن بولدىم. قىزمەتتەگى بەدەلىمە دە كولەڭكە تۇسە باستادى. اقىل ايتاتىن جاستا ابىرويدان ايىرىلىپ قالعانىمدى سەزىنە باستاعان ەدىم. وسەمىن دەپ جۇرگەندە، ءبولىم باستىعىنا دەيىن ءتۇسىپ قالدىم. ايلىعىم دا ازايدى. تاپقان تابىسىمدى مەكتەپ ءبىتىرىپ، اقىلى جوعارى وقۋ ورنىندا وقىپ جاتقان بالالارىما بەرسەم، مىنا جاققا جەتپەي قالاتىن ەدى.
سىلاڭداپ تۇراتىن سۇيكىمدى كوڭىلدەسىم، كەيىنگى ايەلىم دە بۇرىنعى ايەلىمنىڭ كەرىن كەلتىردى. بالالى بولعاننان كەيىن- اق، شاشى تارالماي، بەتى بويالماي، ۇيپا- تۇيپاسى شىققان كۇيى جۇمىستان قارسى الاتىن بولدى. ونسىز دا مەڭ- زەڭ بولىپ جۇرگەندە: «اسىراي الماساڭ، ەكى ايەل الىپ نەڭ بار؟» دەپ ميدى جەۋگە كوشتى.
مۇندايدا ەشتەڭە دەي الماي، دىمىم قۇرىپ، تىنىش جۇرمەگەن ءوزىمدى ىشتەي جەگىدەي جەيتىن ەدىم. ومىردە ەشتەڭە زايا كەتپەيتىنىن ۇقتىم دەگەنىمنەن نە پايدا، ۋاقىت وتە كەلە بالا- شاعامنان، قىزداي العان جارىمنان اجىراتقان كەيىنگى كەلىنشەگىمدى جەك كورە باستادىم. بارلىق كەسىر سونىمەن امپەي- جامپەي بولعاننان باستالعانى اقيقات ەدى.
ارادا ونشاقتى جىل وتكەندە ءبىر كەزدە وتتاي جانىپ، ءولىپ-ءوشىپ ماحاببات قىزىعىنا بولەنگەن ايەلدەن مۇلدە جەرىپ تە بىتكەن بولاتىنمىن. بىردە ۇيدە سول اقشا جەتىسپەۋشىلىگىنەن تاعىدا قاتتى ۇرىس شىعىپ، بەتىمىز ابدەن اشىلعاندا، ەكىنشى ايەلىم وزىنە تەڭ، وزىمەن قۇرداس ەركەگى بارىن ايتىپ، ۇيدەن قۋىپ شىقتى. ءبىر شيكىلىگى بار ەكەنىن ىشتەي ءبىلىپ جۇرسەم دە، كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاماعان سوڭ اۋزىم بۋىلىپ جۇرگەن ەدى. ءبىراق، بۇل ايەلىم اشىقتان- اشىق بىرەۋى بار ەكەنىن مويىنداعاندا، بۇرىنعى ايەلىمنىڭ كوز جاسى مەنى تاپقان شىعار دەپ ىشتەي ءمۇجىلىپ، ءوز وتباسىما ورالىپ، بالا- شاعامنىڭ اياعىنا جىعىلىپ، قالعان ومىرىمدە جىبەرگەن قاتەلىكتەرىمدى تۇزەۋگە مۇرسات سۇرادىم.
ارينە، اراعا سان جىلدار سالىپ، قايتىپ كەلگەن اكەگە قۇشاق جايىپ، قۋانىپ جاتقان بۇل ۇيدە ەشكىم جوق. ولار اكە دەپ ەركەلەپ، كۇيەۋىم دەپ قىزمەت جاساماسا دا، وتباسىما كىرگىزگەندەرىنە شۇكىر ايتقاننان باسقا ماعان شارا جوق ەدى. بالالارىم مەنەن ابدەن سۋىپ كەتكەن ەكەن. ايەلىمنىڭ جاعدايىن ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. تەك ءوزىم وسى جىلداردا توڭ بولىپ قاتقان مۇزدى ەرىتۋگە كۇشىمدى سالىپ باقتىم. قاباقتارىنا قاراپ، ارتىق ءسوز تۇگىلى اقىل ايتۋعا دا باتپاي ءومىر ءسۇرىپ جاتتىق. مۇندايدا، ۋاقىت ەمشى دەپ قانا ءوزىمدى جۇباتاتىن ەدىم.
ءبىراق، بىردە مەكتەپتى ەندى بىتىرگەن كىشى ۇلىم اكەم دەپ مەنى قىمسىنباي، تەمەكى تارتىپ تۇرعانىن كورگەندە شىداماي: «بەسىكتەن بەلىڭ شىقپاي نە بولدى تۇتىنگە تۇنشىعىپ، اكەم دەپ ەڭ بولماسا مەنەن ۇيالساڭ نەتتى...» دەپ ءسوز باستاعانىم سول ەدى. «اقىل ايتساڭىز قايدا ءجۇردىڭىز بۇرىن؟» دەگەندە كىرەرگە جەردەن تەسىك تاپپاي، نە ءسوز تاپپاي تۇرىپ قالدىم.
* * *
ارينە، بۇل ءبىر عانا وتباسىنىڭ باسىنداعى وقيعا. وسىعان ۇقساس تاعدىرلاردى ءبىز تالاي رەت جولىقتىرعانبىز. مۇنداي جاعدايدى ءبىزدىڭ حالىق سىنعان كەسەگە دە ۇقساتىپ جاتادى. سىنعان كەسەنى قانشا جەردەن جەلىممەن جابىستىرىپ قويساڭ دا، ءبىر شەتى سىزدىقتاپ تۇراتىنى اقيقات قوي...
قايتىپ كەلگەن كۇيەۋدى، ءبىر كەزدە ساتقىندىق جاساعان ەركەكتى وتباسىنا قابىلداعان دۇرىس پا دەگەندەي، وسى وقيعانى مەن ءوزىم جاقسى بىلەتىن جانعا بايانداعانىمدا، ول بىردەن ءاۋ باستا ەركەگىنە يە بولا الماعان ايەلدى سوگە جونەلدى. قۇربىمنىڭ كوزقاراسىندا دا ءبىر شىندىق بار ەدى. ءبىراق، مەن دە ادالدىق ەكى ادامعا - ايەلىنە دە، كۇيەۋىنە دە ءتان بولۋ كەرەكتىگىن، ماسەلەن، كۇيەۋى، ياكي ايەلى جارتىسىنىڭ كوزگە ءشوپ سالعانىن بىلمەي وتسە دە، توبەدەن كورىپ تۇرعان ءبىر اللا رەتىن تاۋىپ، ءبارىبىر اشكەرە ەتەتىندىگىن ايتىپ، ءوز پىكىرىمدى قورعاۋمەن بولدىم.
قىسقاسى، قايتىپ كەلگەن ەركەك قۇت پا، جۇت پا؟ وسى ساۋالدىڭ توڭىرەگىندە الۋان ءتۇرلى ايەلمەن سۇحبات قۇرۋعا تۋرا كەلدى. سۇتتەي ۇيىپ وتىرعان تالاي وتباسىلاردىڭ ورتاسىندا نايزاعاي كۇن كۇركىرەمەسە قايدان تۇسەدى؟ نە ءۇشىن ءسۇيىپ قوسىلعان ەرلى- زايىپتى ءبىر ءبىرىنىڭ كوزىنە ءشوپ سالادى؟
شىندىعىنا كەلگەندە، كوپ ايەل ىشتەي وتباسىن كۇيرەتكەن كۇندەسىنەن كۇيەۋىن قايتارىپ الۋدى كوكسەيتىندەرىن وزدەرى دە مويىندامايدى. كەشىرۋگە بولمايتىن جاعدايدى وزدەرى جابا بۇركەمەلەپ، جاراسىن جاسىرۋعا تىرىساتىنى وتىرىك ەمەس.
ءومىردىڭ مىسالىنا قاراساڭ، ايەلدەردىڭ ءبىرازى مۇندايدا ىشتەي ءوزىن كىنالاۋعا كوشەدى. ءبىراق، بۇل ازاماتىنان كوڭىلى قالماعاندا، ىشكى سۇيىسپەنشىلىگىن جوعالتپاعاندا، كوزگە ءشوپ سالۋشىلىق كەزدەيسوق وقيعالاردىڭ سالدارىنان ورىن العاندا عانا بولاتىن جاعداي عوي. ال كورمەگەن قورلىقتى كورسەتىپ، ءبىر كۇن دە سىيلاسىپ كورمەگەن ەركەكتەن قۇتىلعانىنا قۋاناتىندار دا جەتكىلىكتى. جامان ەركەك كەتسە - سول ايەلدىڭ سورى دا قوسىلا كەتەتىنىن ۇمىتپاۋ قاجەت.
مەن ءبىر ايەلدى ءبىلۋشى ەدىم. ەر- ازاماتى ەلۋگە تاياعان شاقتا، كۇيەۋى ءوزىنىڭ ءۇش بالاسىن تاستاپ، ءۇش بالاسى جاستاۋ كەلىنشەكپەن امپەي- جامپەي بولىپ ءجۇردى. سىرلارى اشىلىپ، تالاي كيكىلجىڭ بولىپ، ەركەك ەكى ورتادا ساندالىپ، ءبىر كەلىپ، ءبىر كەتىپ ءجۇرىپ، اقىرى كوڭىلدەسىنە قوسىلىپ تىندى. وسى ارالىقتا جاڭاعى كىسىنىڭ قانشاما كوز جاسى سارپ بولعانىن كورىپ جۇردىك. سىرىن بىلەتىن ادامدار جەر ورتاسىنان اسقان شاقتا جەرگە قاراتىپ كەتكەن ەركەكتى ۇمىت، دەنساۋلىعىڭدى ويلا، ءبىر رەت كوزگە ءشوپ سالعان ەركەك، ساتقىندىق جاساعان ادام ادەتىن قويمايدى، ودان دا دەنساۋلىعىڭدى كۇت دەپ اقىل ايتقاندار، ارينە، از بولعان جوق.
الايدا، جاڭاعى كىسى كۇيەۋىن قايتارۋ ءۇشىن جاساماعان امالى، جىلاماعان كۇنى جوق ەدى. جاس توقال اينالدىرىپ الدى، دۇعا وقىتتى دەگەن ويمەن، تالاي ەمشى- بالگەردىڭ ەسىگىن توزدىردى، كوپ قاراجاتىن سول تىرلىككە جۇمسادى. مۇندايدا، كۇيەۋى قاسىندا وتىرعان ايەلدەردىڭ بارلىعى اقىلدى بولىپ كەتەتىنى بەلگىلى عوي، ءبىرقاتارى مۇلدە نامىسى جوق دەپ جاڭاعى ايەلدىڭ ءوزىن قارالايتىن، ءبىرقاتارى ءتۇسىنىپ، جانى اشىپ جاتاتىن ەدى.
ال ول ايەل كۇيەۋىن قايتارعىسى كەلىپ ءجۇر مە، الدە باياعى كۇندەرىنە ورالتقىسى كەلە مە، وزىنە عانا ايان عوي. وزىمدىكى عانا دەپ جۇرگەن ازاماتى وزگەنىڭ قوينىنان تابىلعانىنا سەنگىسى، كونگىسى كەلمەگەن بولار؟ ! ءبىراق، اداسقان ۇلدىڭ ورالۋى دەگەن سياقتى، وتاعاسى ارا- تۇرا بالالارى ەسىنە ءتۇسىپ، ءوز وشاعىنا ۋاقىتشا ورالعاندا، ول كىسىنىڭ سول كۇيىن باقىتتى ما، باقىتسىز با ءتۇسىنۋ قيىن بولاتىن.
جىل قۇسىنداي سوعىپ تۇراتىن كۇيەۋى كەلگەندە استى- ۇستىنە ءتۇسىپ بايەك بولىپ، بارىن الدىنا توسىپ، شۇلىعىنا دەيىن ۇتىكتەپ، اراسىندا انا ايەلدىڭ سالاقتاۋ ەكەندىگىن دە ەسكە سالىپ، ونىڭ كۇيەۋىنە دەيىن قىرىق كوڭىلدەسى بولعاندىعىن، تالاي ەركەكپەن جاتىپ- تۇرعانىن قۇلاققاعىس ەتسە دە وتاعاسى تايىپ تۇراتىن.
جۇرەكتى اۋىرتقان وسى وقيعا ءجيى قايتالانادى. ءتۇپتىڭ- تۇبىندە جاڭاعى ەركەك ەكىنشى قاتىنعا تۇبەگەيلى كەتىپ تىندى.
بۇل تۋرالى كەيىن كوپ ويلانسام دا، جاڭاعى ايەلدىڭ جىبەرگەن ەڭ باستى قاتەلىگى - شىنايى بولا الماعاندىعىندا ەكەنىنە كوزىم جەتتى. قالايدا قايتارىپ الامىن دەپ، بارلىق قياناتقا كوز جۇما قاراپ، وتىرىك وبەكتەگەننەن گورى، ساتقىندىقتىڭ كەشىرىلمەيتىندىگىن ايتىپ، كىنا كىمنەن كەتكەنىن مويىنداپ، شىن جىلاۋى كەرەك پە ەدى؟!
وسى وقيعادان تۇيگەنىم - ادامدى قايتارساڭ دا، سۇيىسپەنشىلىك پەن سەنىمدى قايتارىپ الۋ مۇمكىن ەمەس.
وتباسىنداعى ساتقىندىق، شىعاتىن تەسىگى جوق سەرگەلدەڭگە سالعان شەڭبەر. بۇل تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولى ماڭىزدى ەمەس، ادام قانداي سەزىمدە قالادى. وكپەسى مەن كەگىن جەڭە الا ما، الدانعان جار قياناتتى ۇمىتا الا ما، بارىنەن دە سول ماڭىزدى.
مۇندايدا كەتكەن ادامدى قارعاۋدىڭ دا قاجەتى جوق سەكىلدى. كەشىرسەڭ دە تەك ءوزىڭ ءۇشىن كەشىرەسىڭ، وزىڭنەن قاتە كەتىپ، وزگەرسەڭ دە ءوزىڭ ءۇشىن وزگەرەسىڭ. باقىتتى بولۋ ءۇشىن وزگەرەسىڭ!
ايناش ەسالي،
«ەگەمەن قازاقستان».
الماتى.
