اقىرزامان جونىندەگى التى بولجام
ءتىپتى مىڭداعان جىلدىق تاريحى حاتقا شەكىپ جازىلعان قىتاي مەن ءۇندى جىلنامالارىندا دا وسى تەكتەس اڭگىمە جەتكىلىكتى. بۇدان قالا بەرسە، بارلىق ءدىني كىتاپتاردا دا ءتۇبى ءبىر تۇنەكتىڭ بولاتىنى ايتىلعان. ءبىراق قاشان؟ راس، «انا كەزدە، مىنا كەزدە بولادى ەكەن-مىس» دەگەن اڭگىمە كوپ.
الايدا ونىڭ ارتىندا ەشقانداي دەرەك-دايەك جوق. ناقتىلانباعان، شيكى الىپقاشپا اڭگىمەلەر. اسىرەسە، جۇمىر جەر بەتىندەگى سانالى تىرشىلىك يەلەرى، اقىرزامان جونىندە ءسوز ەتكەندە مىندەتتى تۇردە ەرتەدە ءومىر سۇرگەن ءۇندىس مايا تايپاسىنىڭ كۇنتىزبەسىن تىلگە تيەك ەتەدى.
ال ول كۇنتىزبەگە ۇڭىلەر بولساق، جەردەگى بارلىق تىرشىلىك اتاۋلىعا قويىلار سوڭعى نۇكتە 2012-جىلدىڭ 21- جەلتوقسانى. ءبىراق بۇل كەزدەن ادام بالاسى امان-ساۋ ءوتىپ كەتتى. اقىرزامان تۇرماق دانەڭەدە بولعان جوق. سوندا قاشان؟
جالپى، اقىرزامان جونىندە الەمگە ايگىلى تالاي كورىپكەلدەر ايتقان. سونىڭ ءبىرى - اتى تورتكۇل دۇنيەگە ءماشھۇر نوسترادامۋس. ونىڭ ەسەبى بويىنشا، ادامزات اقىرزامان ەسىگىن 2018-جىلى اشپاق.
ال 2036-جىلى جەر اپوفيس دەگەن استەرويدپەن سوقتىعىسىپ، كۇلپارشاسى شىعادى. ال امەريكالىق كورىپكەل گارولد كەمپينگتىڭ بولجامىنشا، اقىرزامان بيىلعى 21- قازانىن دا بولماق. ەگەر دە ونىڭ ايتقانى راس بولسا، سانالى تىرشىلىك يەسىنىڭ كۇنى بىتۋگە ساناۋلى ايلار قالدى. بەتى اۋلاق، ارينە. بۇدان دا وزگە ءتۇرلى بولجامدار كوپ. ەندى سوعان توقتالا كەتەلىك.
ءبىرىنشى بولجام
بارلىق ءدىني كىتاپتار ءتۇبى ءبىر اقىرزامان بولاتىنىن ايتادى. ءبىراق قاشان، ول جونىندە ناقتى دەرەك كەلتىرمەيدى. دەگەنمەن، سول قاسيەتتى كىتاپتاردىڭ بارلىعى، بەلگىسىز ءبىر ەپيدەميانىڭ كەسىرىنەن، ادامزاتتىڭ كوپ بولىگى، سونداي-اق جان-جانۋار قىرىلىپ، تابيعاتتىڭ ءوزى سونىڭ زاردابىن تارتادى دەگەندى كەلتىرەدى. الايدا ءتۇپتىڭ تۇبىندە تىرشىلىك قايتا گۇلدەپ، وركەنيەت جاڭادان پايدا بولاتىنىن مەڭزەيدى.
ەكىنشى بولجام
ادامداردىڭ باسىم بولىگى بوتەن پلانەتا يەلەرىمەن كەزدەسۋ ەشقانداي جاسىلىق اكەلمەيدى دەپ سانايدى. جاتجۇرتتىقتار ادامزاتتىڭ تۇبىنە جەتەدى دەگەن سەنىم قالىپتاسقان. وعان، بالكىم، ادامداردىڭ پسيحولوگياسىنا اقپارات بەتتەرىندەگى «بەلگىسىز ۇشاتىن تاباقشالار ادامدارعا شابۋىل جاسايدى» دەگەن حابارلاردىڭ شامادان تىس كوپتىگى اسەر ەتۋى دە مۇمكىن.
سونداي-اق وسى تاقىرىپقا ارنالعان فيلمدەردىڭ دە ىقپالى بار. دەگەنمەن، ەس بىلمەس ەسكى زاماننان قالعان جازبالاردا دا «كوكتەن جات جۇرتتىقتار تۇسەدى. ولار - ءبىزدىڭ قۇدايلارىمىز. ءبىز - سولاردىڭ قۇلدارىمىز. ەگەر ءبىز ۇناماساق، ولار ءبىزدى اياۋسىز جازالايدى، قىرىپ سالادى» دەگەن جولداردى دا وقۋعا بولادى.
ءۇشىنشى بولجام
شىندىققا ەڭ ءبىر جاقىن بولجام، ول - جەر بەتىندەگى تابيعي اپاتتار. راسىندا، سوڭعى جىلدارى ءىرى جەر سىلكىنىستەرى، قۇرعاقشىلىق، الاپات قۇيىندار، تسۋنامي، اپتاپ ىستىق، قاردىڭ اسا كوپ ءتۇسۋى بەلەڭ الۋدا. مۇنىڭ ءوزى ادامزاتتىڭ ومىرىنە ءىرى وزگەرىس الىپ كەلۋى مۇمكىن.
ەگەر دە ۆۋلكانداردان بولىنگەن كۇل كۇننىڭ كوزىن جاۋىپ تاستايتىن بولسا، جەردىڭ بەتى قىزباعاندىقتان قاتتى سۋىق، مۇز ءداۋىرى باستالۋى دا مۇمكىن. سونداي-اق مۇحيتتارداعى جىلى اعىس - گولفستريم توقتايتىن بولسا، ەۋروپا قازىرگى انتاركتيداعا اينالۋى قيىن ەمەس. عالىمداردىڭ ەسەپتەۋىنشە، وسىدان 13 مىڭ جىل بۇرىن گولفستريم توقتاپ، سولتۇستىك جارتى شار مۇز باسقان ولكەگە اينالعان كورىنەدى. ال ول مۇز ءداۋىرى 1300 جىلعا سوزىلعان. ارينە، مۇنىڭ دا بەتى اۋلاق.
ءتورتىنشى بولجام
الەمدىك اپاتتىڭ بولۋىنا تاعى ءبىر سەبەپكەر بولاتىن جاندىك ارا كورىنەدى. كەزىندە اتاقتى عالىم ەينشتەين «ەگەر دە جەر بەتىندەگى ارالار قىرىلىپ قالاتىن بولسا، ارادا ءتورت جىلدان كەيىن ادامدار دا سولاردىڭ كەبىن كيەدى» دەپ ايتقان. نەگە؟ ادامعا قاجەتتى مينەرال، دارۋمەن، كالوريا بەرەتىن وسىمدىكتەردىڭ باسىم كوپشىلىگىن ارالار ءوز توزاڭدارى مەن ءتۇرلى ۋلاردان تازارتىپ وتىرادى ەكەن.
بەسىنشى بولجام
ول - توبەدەن قۇلايتىن اسپان دەنەلەرىنە بايلانىستى. عالىمدار دا بۇنى جوققا شىعارمايدى. ماسەلەن، 1908-جىلى قۇلاعان تۋنگۋس، 1947-جىلعى سيحوتە-الينسك، 1976-جىلى جەرگە اعىپ تۇسكەن گيرينا مەتەوريتتەرى. ارينە، ولاردىڭ قۋاتى از بولدى. سوندىقتان جۇمىر جەر دە، ادامزات تا امان قالدى. ەسەپ بويىنشا 2029-جىلى جەردەن 37 مىڭ شاقىرىم بولاتىن تۇستان اپوفيس اتەرويد وتەدى ەكەن. ەگەر ول كەنەتتەن ءوز جولىن وزگەرتەتىن بولسا، جەرگە قۇلاپ ءتۇسۋى 100 پايىز كورىنەدى. وندا جەر شارىنىڭ ساۋداسى ءبىتتى دەي بەرىڭىز. جەرگە سوقتىعىسقانداعى جارىلىستىڭ كۇشى 500 مەگاتون بولماق. ال ەڭ قورقىنىشتى تۋنگۋس مەتەوريتىنىڭ قۋاتى 10 مەگاتون عانا بولعان. ەسەپتەي بەرىڭىز، جەردەن نە قالاتىنىن.
التىنشى بولجام
ادامزات ءۇشىن ەڭ قاۋىپتى تاعى ءبىر نارسە - ادامداردىڭ قولىمەن جاسالعان يادرولىق قارۋ. وسىنىڭ ءوزى ادامزاتتىڭ تۇبىنە جەتۋى مۇمكىن. بۇل جونىندە تەك عالىمدار عانا ەمەس، الەمدىك دەڭگەيدەگى ساياساتكەرلەر دە تىلگە تيەك ەتۋدە. ويتكەنى اتوم قارۋى باسبۇزارلاردىڭ قولىنا تۇسەر بولسا، تىرشىلىكتىڭ سوڭى دەي بەرۋگە بولادى. اتاقتى ۆانگانىڭ ءوزى «ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس يندوستان جارتى ارالىندا باستالادى. سول جەردە يادرولىق قارۋ قولدانىلادى» دەپ ايتقانى بار. كىم ءبىلسىن؟ كىم نە ايتسا دا، لايىم، قارا جەر دە، ادامزات تا امان بولسىن دەلىك.
تەمىرلان بايازيت
«ايقىن»