قازاقستاندا تابىسى تومەن ادامداردى ىنتالاندىرۋدىڭ تەتىگى ىسكە اسىرىلادى

استانا. قازاقپارات - ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ مينيسترلىگىندە وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا قارجىلاي كومەك كورسەتۋدى قاراستىراتىن «ورلەۋ» جوباسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ارالىق ناتيجەسى تانىستىرىلدى.

اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەك جاڭا ۇلگىدە شارتسىز جانە شارتتى اقشالاي كومەك بولىپ 2 تۇرگە بولىنەدى.

شارتسىز اقشالاي كومەك قۇرامىندا ەڭبەككە جارامسىز مۇشەلەرى بار وتباسىلارىنا (ماسەلەن، قارت زەينەتكەرلەر مەن مۇگەدەكتەر وتباسى) نەمەسە ەڭبەككە جارامدى مۇشەلەرى ەڭبەكپەن قامتۋ شارالارىنا وبەكتيۆتى سەبەپتەرمەن قاتىسا المايتىن وتباسىلارىنا (مىسالى، مەكتەپ جاسىنداعى بالالارى بار جالعىزباستى انا) بەرىلەدى. مۇنداي وتباسىلارىنان جاردەماقى الۋى ءۇشىن جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىنا مىندەتتى تۇردە قاتىسۋ تالاپ ەتىلمەيدى.

شارتتى اقشالاي كومەك قۇرامىندا ەڭبەككە جارامدى كەم دەگەندە ءبىر مۇشەسى بار وتباسىنا الەۋمەتتىك كەلىسىمشارت جاساسقان جاعدايدا، سونىمەن قاتار، وتباسىنىڭ بارلىق ەڭبەككە جارامدى مۇشەلەرى جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىنا مىندەتتى تۇردە قاتىسقان جاعدايدا بەرىلەدى. بۇنداي كومەككە ەڭ تومەنگى كۇنكورىس دەڭگەيىنىڭ جارتىسىنان تابىسى تومەن وتباسىلار جۇگىنە الادى.

الەۋمەتتىك كەلىسىمشارتقا قول قويا وتىرىپ، تاراپتار ءوزارا جاۋاپكەرشىلىكتى مويىندارىنا الادى: الەۋمەتتىك قىزمەتتەر جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىن قاراستىرىپ، جاردەماقى تولەسە، وتباسىنىڭ ەڭبەككە جارامدى مۇشەلەرى جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىنا ادال نيەتپەن قاتىسادى.

ق ر دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى سۆەتلانا جاقىپوۆانىڭ ايتۋىنشا، بۇل جاڭا الەۋمەتتىك كومەك قازىرگى قولدانىستاعى جاردەماقىنى الماستىرادى. ونىڭ ىشىندە كوپبالالى وتباسىلارىنا ارنايى مەملەكەتتىك جاردەماقىنى، از قامتىلعان وتباسىلارىنا ارنالعان 18 جاسقا دەيىنگى مەملەكەتتىك بالالار جاردەم اقىسىن، از قامتىلعان ءۇي شارۋاشىلىعىنا بەرىلەتىن اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتى اۋىستىرادى. ازىرگە وسى ءۇش تولەم جۇزەگە اسىرىلادى. الايدا 2018-جىلدىڭ 1- قاڭتارىنان باستاپ ءبىر تولەمگە وزگەرەدى.

سونىمەن قاتار ادامدارعا تەكتەن تەك اقشالاي كومەك ۇسىنىلمايدى، وعان جۇمىسقا ورنالاسۋعا كومەك بەرىلەدى، قايتا دايارلاۋ مەن كاسىبي بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن ءارتۇرلى كۋرستارعا جىبەرىلەدى. وسىلايشا، وتباسىنىڭ كەدەيلىك جاعدايىنان شىعۋ مۇمكىندىگى ىنتالاندىرىلادى. اتاپ ايتقاندا، وتباسىنىڭ ەڭبەككە جارامدى مۇشەلەرى ءوزىنىڭ ەڭبەك اقاسىنان بولەك، جاڭا اتاۋلى الەۋمەتتىك تولەمدەردى الادى. بۇل شامامەن وتباسىنىڭ ءاربىر مۇشەسىنە 13 مىڭ تەڭگەدەن (وڭىرلەر اراسىندا ايىرماشىلىق بار) تيەسىلى بولادى. ولار بۇل كومەكتى اي سايىن نەمەسە بىردەن ءۇش ايعا الۋعا قۇقىلى. تولەمدەر ءبىر جىلدان كەيىن توقتايدى، ياعني وتباسىنىڭ جاعدايى جاقسارعاننان كەيىن دوعارىلادى.

2016-جىلى جوبا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە ىسكە اسىرىلۋدا. بۇل ماقساتقا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن اعىمداعى جىلعا 1,4 ميلليارد تەڭگە قاراستىرىلعان. جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ مالىمەتىنە سايكەس، 2016-جىلعى 1- مامىرداعى جاعداي بويىنشا «ورلەۋ» جوباسىسىنىڭ اياسىندا كورسەتىلەتىن شارتتى اقشالاي كومەك جالپى سوماسى 163,2 ميلليون تەڭگە كولەمىندە 12,4 مىڭ ادامعا تاعايىندالدى. جۇمىسپەن قامتۋعا جاردەمدەسۋدىڭ بەلسەندى شارالارىنا 2,8 مىڭ ادام نەمەسە «ورلەۋ» جوباسىنىڭ ەڭبەككە قابىلەتتى قاتىسۋشىلارىنىڭ جالپى سانىنان %87,6  شاقىرىلدى.

اۆتور: رۋسلان عابباسوۆ