ەلباسى مانيفەسى جالپى ادامزاتتىق كەلىسىم الاڭىندا باس قوسۋعا ۇندەيدى
ادامزات بالاسىنىڭ ءوزى ويلاپ تاپقان، ەندى بۇكىل جەر-جيھانعا قاتەر تۋدىرىپ وتىرعان تاجال-قارۋدان قالاي قۇتىلۋعا، ونىڭ قاتەرىنەن قالايشا باس تارتۋعا بولادى؟ ودان قۇتىلار جول بار ما؟ وسى ساۋالدار سانالى ادام بالاسىن تولعانتارى انىق. ارينە، بۇل ساۋالدارعا جاۋاپ بەرەر كورەگەن باسشى، اقىلمان قايراتكەر، وي-ساناسى سەرگەك، كۇللى ادامزاتتىڭ اماندىعىن ويلاپ، سارا جول نۇسقايتىن تۇعىرلى تۇلعانىڭ باعدارلامالىق ءسوزىن ۋاقىتتىڭ ءوزى بارشا الەم جۇرتىنا مويىنداتىپ وتىر. ول - تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ ۆاشينگتونداعى IV يادرولىق قاۋىپسىزدىك سامميتىندە جاريالاعان «الەم. XXI عاسىر» اتتى مانيفەسى قازىرگى ۋاقىتتا دۇنيەجۇزىلىك ۇيىم -باس اسسامبلەيا مەن قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ رەسمي قۇجاتىنا اينالىپ، جوعارى مارتەبەنى يەلەنۋى - الەمدىك دەڭگەيدەگى ماڭىزدى وقيعا.
قازاقستان باسشىسى ۇسىنعان قۇجاتتىڭ بەيبىت ءومىردى ساقتاپ قالۋدا بىردەن-ءبىر باعدارلاما رەتىندەگى ءمان-ماڭىزدىلىعىن تەرەڭ تۇسىنگەندىكتەن بولار، مانيفەسكە ب ۇ ۇ شتاب-پاتەرىنىڭ حاتشىلىعىنداعى جۇيەدە ارنايى تىركەۋ ءنومىرى بەرىلىپ، ۇيىمعا مۇشە مەملەكەتتەردىڭ بارلىعى ءۇشىن ب ۇ ۇ- نىڭ ەلەكتروندى جۇيەسىندە قولجەتىمدىلىككە يە بولدى. بۇل - ءبىزدىڭ ەلىمىز ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە، زور قۇرمەت! بۇل - بيىل تاۋەلسىزدىگىنىڭ جيىرما بەس جىلدىق مەرەيتويىن اتاپ وتەتىن قازاق ەلىنىڭ حالىقارالىق دەڭگەيدەگى بەيبىت ءومىر ءسۇرۋ ساياساتىنىڭ ماۋەلى جەمىسى!
بۇل - ەلباسىنىڭ عالامشاردا بەيبىتشىلىكتى ساقتاپ قالۋ ءۇشىن سان تولعانىپ، سان تەبىرەنىپ، يادرولىق قارۋسىزدانۋ ۇدەرىسىن جالپى حالىقتىق دەڭگەيگە كوتەرۋ جولىنداعى ومىرشەڭ دە وزەكتى يدەيالارىنىڭ قاينار كوزى، باستاۋ-بۇلاعى.
«مىڭ شاقىرىم جول ءبىر قادامنان باستالادى» دەگەن دانالىق ءسوز بار حالقىمىزدا. ەلباسىنىڭ مانيفەسى ادامزاتتى زۇلمات قارۋدان ءبىرجولاتا باس تارتۋعا شاقىرا وتىرىپ، يادرولىق قارۋسىزدانۋ ۇدەرىسىنە بەلسەنە اتسالىسۋعا جاساعان بۇل قادامى اجال- قارۋىن اۋىزدىقتاۋدا كەلەشەكتە ۇلكەن داڭعىلعا اپاراتىنىنا كامىل سەنىمدىمىز. قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ باعدارلامالىق قۇجاتىندا ايتىلعان سالماقتى ويلار مەن تۇجىرىمدامالىق تۇيىندەر وسىنداي ويعا جەتەلەيدى. مەملەكەت باسشىسى وندا: « XXI عاسىردا ادامزاتقا ءوزىن ءوزى دەميليتاريزاتسيالاۋ جاعىنا قاراي شەشىمدى قادام جاساۋ قاجەت.
بىزدە مۇنداي باسقا مۇمكىندىك بولمايدى. بۇلاي جاسالماعان جاعدايدا پلانەتا راديواكتيۆتى ماتەريالداردىڭ وراسان زور تىرشىلىكسىز ۇيىندىسىنە اينالادى. ءبىزدىڭ پلانەتامىز بىرەگەي، بىزدە باسقا ونداي پلانەتا جوق جانە بولمايدى. سوندىقتان ادامزاتقا « XXI عاسىر: سوعىسسىز الەم» كەڭ اۋقىمدى باعدارلاماسى قاجەت» دەپ باتىل تالاپ قويىپ، ناقتى باعدار نۇسقايدى.
ەلباسى «جاھاندىق ستراتەگيا ۇلتتىڭ سوعىستار مەن جانجالدار ۆيرۋستارىن جويۋ جونىندەگى ۇيلەسىمدى جانە جاۋاپكەرشىلىكتى ءىس-ارەكەتتەرىن ايقىنداۋدا ءۇش باستى قاعيداتتى ناقتى مازمۇنداۋ كەرەكتىگىن» ۇسىنادى.
وسى ورايدا، قازاقستان پرەزيدەنتى: «بىرىنشىدەن، قازىرگى كەزدەگى بىردە-ءبىر سوعىستا جەڭىمپاز بولمايدى جانە بولا دا المايدى، وندا ءبارى دە جەڭىلەدى. ەكىنشىدەن، جاڭا سوعىستا جاپپاي قىرىپ- جوياتىن قارۋلار - يادرولىق، حيميالىق، بيولوگيالىق جانە عىلىم جەتىستىگى نەگىزىندە ويلاپ تابىلۋى ىقتيمال باسقا دا كەز كەلگەن قارۋ تۇرلەرىن قولدانۋدان قاشىپ قۇتىلۋ مۇمكىن بولمايدى» دەپ، بارشا ادامزات نازارىن عالامدىق ماسەلەگە اۋدارادى. تۇپتەپ كەلگەندە، ەلباسى ن. نازاربايەۆ «بۇل بۇكىل ادامزاتتىڭ قىرىلۋىنا الىپ كەلەتىنىن، وعان كىمنىڭ جاۋاپ بەرەتىنىن انىقتاۋ كەيىن كەش بولاتىنىن، ءتىپتى، جاۋاپ بەرەتىن ادام دا تابىلمايتىن» اشىق ايتادى. بولاشاقتا ادامزاتقا زور ءقاۋىپ توندىرەتىن «وسى ىقتيمال ءقاۋىپ- قاتەردى قازىرگى ۇلتتىق ليدەرلەر مەن ساياساتكەرلەر جانە ولاردىڭ بارلىق كەلەسى بۋىندارى اكسيوما رەتىندە تۇسىنۋلەرى ءتيىس» ەكەنىن اتاپ كورسەتەدى.
مەملەكەت باسشىسى «ۇشىنشىدەن، مەملەكەتتەر اراسىنداعى بارلىق تالاس-تارتىستاردى رەتتەۋ ءۇشىن نەگىز بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىك ءۇشىن تەڭدەي جاۋاپكەرشىلىك، ءوزارا قۇرمەت جانە ىشكى ىسكە ارالاسپاۋ قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن بەيبىت ءۇنقاتىسۋلار مەن كونسترۋكتيۆتى كەلىسسوزدەر بولۋى كەرەك» دەي وتىرىپ، بارلىق ەلدەر باسشىلارىن ناقتى ىسكە كوشۋدىڭ ناقتى دا ايقىن جولدارىن ۇسىنىپ، جالپىادامزاتتىق كەلىسىم الاڭىندا باس قوسۋعا ۇندەيدى.
اۆتور: ن. نۋراحمەت
