شالقار ءشارىپ ۇلى: قازاقتىڭ ءتول الەۋمەتتىك جەلىسىن جاساماقپىز

استانا. قازاقپارات - قىتايدا تۇراتىن قانداستارىمىز اراسىندا ءوز بەتىمەن تالپىنىپ، سايت ارقىلى قازاق وقىرماندارىنا قولايلى جاعداي جاساپ جۇرگەن جاستاردىڭ ءبىرى - شالقار ءشارىپ ۇلى.

 شالقار 1992 - جىلى تارباعاتاي ايماعىنىڭ شاعانتوعاي اۋدانىندا تۋىلعان. ول - ارعى بەت قازاقتارىنا تانىمالى     سايتتىڭ نەگىزىن قالاۋشى. ءبىز BAQ. KZ رەداكسياسىنا قوناققا كەلگەن شالقاردى اڭگىمەگە تارتىپ، ساۋالىمىزدى قويدىق.



- شالقار، «xalhar.net» سايتىنىڭ قازىرگى جاعدايى قالاي؟

- سايتىمىز قازىر جاقسى جۇمىس ىستەپ كەلە جاتىر. قارالىمى دا ويداعىداي. 300 مىڭ وقىرمان كىرىپ، ءوز قاجەتىنە قاراي اقپارات الادى.

- سايتتى العاش قۇرعاندا نەنى ماقسات ەتتىڭ، قازىر سول ويلاعاندارىڭ جۇزەگە اسىپ جاتىر ما؟

 -  قىتايدا ينتەرنەت تۇتىنۋعا دەگەن سۇرانىس كۇشەيگەن كەزدە، قازاق ءتىلدى سايتتار وتە از ءارى ءبارىنىڭ ءوزى جۇتاڭ بولدى. قازاق تىلىندەگى كونتەنتتىڭ كەمدىگى، باسقالارعا قاراعاندا كوزگە ۇرىپ تۇردى. ءسويتىپ، جاستارىمىزدىڭ قازاقشا مۋزىكا تىڭدايتىن، پىكىر الىساتىن، اقپارات بولىسەتىن ورتاق الاڭى بولسا دەگەن ويمەن العاشىندا جەكە بلوگتارىمىزدى اشتىق. وعان ەلدىڭ قىزىعۋشىلىعى جاقسى، وقىرماندارى مول بولدى.

 مەن 7 - سىنىپ وقىپ جۇرگەندە ينتەرنەت ارقىلى سايت جاساۋ تەحنيكالارىن ۇيرەنە باستادىم. كەيىن، سول ۇمتىلىستىڭ ارقاسىندا العاشقى سايتىمىزدى جاساپ شىقتىق.

سايتىمىز قازىر جان- جاقتى سيپاتقا يە. كۇندەلىكتى اقپاراتتاردان تارتىپ، ءان- كۇي، بەينە بايان، تەلە باعدارلامالار جۇكتەلىپ، قازاق ءتىلدى وقىرماننىڭ سۇرانىسىن قاناعاتتاندىرىپ وتىر دەپ ايتۋعا ابدەن بولادى. ياعني، باستاپقى ويعا العان ماقساتىمىزدى، قازاق وقىرماندارىن جان- جاقتى اقپاراتپەن قامتىپ، ءوز تىلىندەگى ينتەرنەت ءورىسىن الدىنا توسۋ ويىمىزدى ساتىمەن جۇزەگە اسىرىپ كەلەمىز. ەڭ باستىسى، قازاقستاندا بولىپ جاتقان ساياسي، مادەني، رۋحاني جاڭالىقتاردى، جەتىستىكتەردى ول جاقتاعى قازاقتارعا جەتكىزىپ، ەكى اراداعى التىن كوپىر، دانەكەر ءرولىن اتقارۋدامىز.

- قىتايدا جەكە ادامنىڭ سايت اشۋى قيىن با؟ رەسمي ورىندار رۇقساتتى تەز بەرە مە؟

- قاجەتتى قۇجاتتارىڭدى جيناپ بەرگەن سوڭ، جارتى ايعا جۋىق تەكسەرەدى. ەگەر ءبارى ويداعىداي بولسا، سايت اشۋعا سەنىمدى ادام رەتىندە جۇمىس ىستەۋگە رۇقساتىن بەرەدى. ەگەر، كەيىنگى ۋاقىتتا ەل زاڭىنا قايشى جاريالانىمدار بولسا، قاتاڭ زاڭمەن قۋزايدى. جاۋاپكەرشىلىك تە، قاداعالاۋ دا كۇشتى. كوپتەگەن تاقىرىپتارعا شەكتەۋ قويىلعان.

- قازىر سايتتى دامىتۋ نەگىزىندە نە ىستەپ جاتىرسىڭدار؟

- ءيا، قازىر الەمتور تۇتىنۋشىلاردىڭ تالابى مەن تالعامى جوعارىلادى. ينتەرنەت پايدالانۋ تەحنيكالارى وتە جەدەل، كۇن سايىن جاڭالانىپ جاتىر دەۋگە دە بولادى. بۇگىندە ەلدىڭ كوبى قول تەلەفونعا اۋىستى. سوعان وراي تەلەفونعا لايىقتالعان اقپارات تەكشەلەرىن، ءتۇرلى سەرۆيستىك قىزمەت دەتالدارىن ورناتۋعا كوشتىك. قولفونعا لايىقتالعان ينتەرنەت دۇكەن قولايلىلىقتارىن دا دامىتۋ ويدا بار. قىتايدا ءۇنحات تەكشەلەرى كوپ قارالادى.

سايت جوبالاۋمەن قوسا كليپ ءتۇسىرۋ، تەلەديدارلىق جارناما جاساۋ، كونسەرتتەر ۇيىمداستىرۋ سەكىلدى قوسىمشا قىزمەتتەردى دە اتقارامىز. جۇرتتا قانداي سۇرانىس بار، سوعان ساي بولۋعا دايىن تۇرامىز. العاشىندا، سايتىمىزدى ءوز قاراجاتىمىزبەن جۇرگىزدىك. قازىر جارناما، وزگە دە قىزمەتتەر نەگىزىندە ءوزىمىزدى قامدايتىن بولدى. قازاقتار عانا ەمەس، باسقا ۇلت ادامدارى دا تەلەديدارلىق جارناما، فوتو سەسسيا سەكىلدى قىزمەتتەردە بىزگە جۇگىنەدى. «شالقار» سايتىنىڭ ءوز قوعامدىق قورى بار. قيىندىققا جولىققان، دەنساۋلىعىنا قاراي مۇقتاجدىق كورگەن ادامدارعا دا كومەك قولىن سوزۋدى ءوز پارىمىز ساناپ، مۇمكىندىگىنشە ونداي جاندارعا جاردەم بەرىپ كەلەمىز.

ال، ءوزىم قازىر «شىڭجاڭ كوركەمونەر ينستيتۋتىندا» 3 - كۋرسىندا وقىپ جاتىرمىن.

- سايتقا قوسىمشا، قول تەلەفونعا لايىقتالعان دەتالداردى جاساۋ قيىن با؟

- ونى جاساۋ ءۇشىن سايت جوبالاۋعا قاتىستى تەحنيكالىق بىلىمدەردى جاقسى يگەرۋىڭ جانە وزىندىك تاجىريبەڭ بولۋ كەرەك.

- «شالقار» سايتىنان دامىتۋدان باسقا جالپى قازاق ينتەرنەت تۇتىنۋشىلارىنا ارنالعان قانداي جاڭالىق، جوسپارلارىڭ بار؟

- ءبىزدىڭ قازىرگى ەڭ ۇلكەن ماقساتىمىز - الەمدە عالامتور تۇتىنۋشىلارىن وزىنە باعىندىرىپ وتىرعان «facebook», «Instagram», «twitter»,  ءتىپتى ورىستىڭ «ۆ كونتاكتە» ت. ب جەلىلەرىنە ۇقساس قازاقتىڭ ءتول الەۋمەتتىك جەلىسىن جاساۋ. ونىڭ پلاتفورمالىق، تەحنكالىق قامداۋ مۇمكىندىكتەرىن ءوزىمىز قامتاماسىز ەتەمىز. وندا جوعارىدا اتالعان الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ فۋنكسيالارى، قوسىمشا ءوزىمىز قاراستىرعان، زەرتتەپ جاساعان دەتالدارى، تەتىكتەرى ەنەدى. مىسالعا، whatsApp, wechat مەسسەندەجەرىنىڭ فۋنكسيالارى دا سونىڭ ىشىندە بولادى. ءبىز، قازىر وزگەلەر جاساپ بەرگەن دۇنيەنى پايدالانىپ ءجۇرمىز. مۇمكىندىك بولسا، سونى ءوزىمىز جاساماقپىز. ونىڭ العاشقى قادامى باستالىپ تا كەتتى.

بولاشاقتا قازاقستانعا وسى جوبانى اكەلىپ، جۇمىستى جالعاستىرساق، جالپىلاستىرساق، بىزگە ءتيىستى مەكەمەلەر تاراپىنان، مينيسترلىك جاعىنان قولداۋ بولسا دەيمىز. بۇل ءوز كەزەگىندە وتاندىق اقپاراتتىق تەحنولوگيالاردىڭ دامۋى ءۇشىن جاسالعان قولداۋ، قازاق ІТ ماماندارىنا كورسەتىلگەن ۇلكەن كومەك بولار ەدى.

- ونىڭ اتى قالاي بولماق؟

- ول قازىرشە قۇپيا. بۇيىرتسا، جۇمىستى اياقتاعان سوڭ ءبىر- اق تانىستىرعانىمىز دۇرىس بولار.

- ىسكە ءسات، اڭگىمەڭە راحمەت!

مۇرات الماسبەك ۇلى

Baq.kz