قازاق راديوسى «شالقاردى» شالقىتقان ەدى ساركەن اعا

 استانا. قازاقپارات - الىستاعان سايىن اسىلعا اينالعان تۇلعانىڭ بەينەسىن سومداپ، ماعىنالى دا ءماندى ومىرىنەن ءبىر ۇزىك سىر تولعاۋ ماقساتىندا قازاق راديوسىنىڭ ارداگەرى، ۇلكەنگە ىزەتتى ءىنى، كىشىگە قايىرىمدى دا، اقىلشى اعا بولا بىلگەن قارىمدى قالامگەر، اۋدارماشى، ساركەن شۇعايىپ ۇلى وسپانوۆ جايلى اڭگىمەمدى وربىتكەلى وتىرمىن.

 مۇحاممەد پايعامباردىڭ حاديسىندە «ۇمبەتىمنىڭ اراسىندا ەكى ءتۇرلى توپ بار. ەگەر بۇلار جاقسى بولسا كوپشىلىك تە جاقسى بولادى. بۇلار جامان بولسا جۇرتشىلىق ازادى. ولار - باسشىلار مەن مۇعالىمدەر» دەگەن ەكەن. وسىنداي جاقسى باسشىلاردىڭ ءبىرى كوپ جىل بويى قازاق راديوسىندا اعا رەداكتور، باس رەداكتور قىزمەتىن اتقارىپ جۇرگەندە قاراماعىنداعى قىزمەتكەرلەرمەن ءشاي دەسپەگەن. ول كىسى ءوزىنىڭ بايسالدى مىنەزىمەن، اقىل- پاراساتىمەن جاس جۋرناليستەرگە ءتالىم- تاربيە بەرىپ، قىران قۇستاي باۋلي بەرگەن ۇلاعاتتىلىعىمەن ەستە قالعان جان ەدى.

تەكتىلىكتىڭ ءوزى اتا- بابالاردىڭ قانىمەن كەلەتىنىن ەسكەرسەك، كورىكتى كوكشە جەرىندەگى ايىرتاۋ اۋدانىنا قاراستى ءداۋقارا اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن ساركەن شۇعايىپ ۇلى سول وڭىرگە اتى ءمالىم ءدىندار ادام شوڭقارا قاجىنىڭ ۇرپاعى ەكەن. ءۇش جاسىنان اكەدەن، التى جاسىنان شەشەدەن ايىرىلعان جاس بالا اعايىندارىن جاعالاپ  قىزىلجار جەرىندەگى مەكتەپتە، كەيىن كوكشەتاۋداعى مۇعالىمدەر دايىندايتىن ۋچيليشەدە وقىپ، ايرىقشا ديپلوممەن بىتىرەدى. وسى ورايدا ساركەن وسپانوۆتىڭ زايىبى دينارا نۇرمۇحامبەت قىزىنىڭ ويىن ورتاعا سالساق:

 - مەن ساكەڭمەن ۋچيليشەدە بىرگە وقىدىم. ەلۋىنشى جىلى ءتۇسىپ، ەلۋ ءتورتىنشى جىلى بىتىردىك. ەكەۋمىز ءبىر- ءبىرىمىزدى ۇناتتىق. سونداي ادەپتى بولدى. بەرتىن كەلە وعان «سەن جەتىم بولدىم دەيسىڭ، سەنى وسىنداي سىپايى ەتىپ كىم تاربيەلەدى؟» دەپ سۇرايتىنمىن. كۇلىپ قوياتىن. ءوزىم «تەك قوي، بابالاردىڭ قانى عوي، شىركىن!» دەپ ويىمدى تۇيگەم.

وقۋ بىتىرگەن سوڭ اتا- انامنان رۇقسات سۇراپ قوسىلدىق. ساركەن الماتىعا قازاقتىڭ سەرگەي ميرونوۆيچ كيروۆ اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتىنە وقۋعا ءتۇستى. ول ءتورتىنشى كۋرستا وقىپ جۇرگەندە مەن جەنپي- گە كىتاپحانا بولىمىنە وقۋعا ءتۇستىم. كوكشەتاۋدا مالىك عابدۋللين اتىنداعى قازاق مەكتەبىن العاش اشقان مەنىڭ اكەم ەدى. اكەم كىسى تانيتىن ادام بولاتىن. مەنىڭ اكە- شەشەم ساركەندى سونداي جاقسى كوردى. كەيدە كوڭىلدەنىپ وتىرعاندا «اتاجانىم» دەپ قوياتىن، - دەپ ەدى اپاي.

ءوزىنىڭ تابيعي اسىل قاسيەتىمەن، اعايىن- تۋعانعا، دوس- جارانعا، جۇرگەن ورتاسىنا سىيلى بولا بىلگەن ساركەن شۇعايىپ ۇلى وتباسىنىڭ ۇيىتقىسى ەدى.

ساركەن فيلولوگيا فاكۋلتەتىن ۇزدىك ءبىتىرىپ شىقتى. سول جىلى مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ ۇيعارۋىمەن «قازاق فيلم» كينوستۋدياسىنىڭ سەناري بولىمىنە رەداكتور بولىپ ورنالاسادى. جىگەر- قايراتى مول جاس مامانعا قوعام قايراتكەرى ءىلياس وماروۆ، جازۋشى ءىلياس ەسەنبەرلين مەن قاپان ساتىبالديننىڭ ءتالىم- تاربيەسى ەرەكشە ەدى. ول كىسىلەر كەلەشەگىنەن ءۇمىت كۇتەر جاس جىگىتكە اقىل- كەڭەس بەرىپ، ءوز قامقورلىقتارىنا الدى. ءومىر اتتى ۇزاق جولدا اداسپايتىن سارا جولدى سىلتەدى. دۇرىس باعىت بەردى. جاس كەزىنەن ءار ىسكە اسا جاۋاپتكەرشىلىكپەن قارايتىن ساركەن شۇعايىپ ۇلى جاڭا جۇمىستى بىردەن يگەرىپ، ونەر سالاسىنا دا ءوز ۇلەسىن قوسا ءبىلدى.

ول كىسى كوزى تىرىسىندە «قازاقستان ايەلدەرى» جۋرنالىندا بەلگىلى جۋرناليست ءاتينا جاكەتوۆانىڭ، «تەمىرجولشى» گازەتىندە قىزمەت ەتىپ جۇرگەندە باس رەداكتور يبرايىم تىنىكيننىڭ قامقورلىعىن كورگەنىن اڭگىمە ەتىپ ايتىپ وتىراتىن.

«ءوزى جاقسى كىسىگە ءبىر كىسىلىك ورىن بار» دەمەكشى، سىپايى دا كىشىپەيىل مىنەزىمەن جۇرتقا جاققان ىنىلەرىنە ءوز ىزەتتتەرىن ءبىلدىرىپ، جۋرناليستيكانىڭ قىر- سىرىن تۇسىندىرگەن اعا- اپالارىنا العىسى شەكسىز ەدى.

1965 -جىلدان قازاق راديوسىندا جۋرناليستىك ەڭبەگىن جالعاستىرعان ساركەن اعا ءومىرىنىڭ وتىز جىل ۋاقىتىن وسى ءبىر كوزگە كورىنبەيتىن، ەڭبەگى اۋەدە قالىقتاپ بارىپ تىڭداۋشىسىنا جەتەتىن «قاعازسىز گازەت» دەپ اتالاتىن تولقىندا جەمىستى ەڭبەك ەتتى. وتكىر ءتىلدى شىنشىل پۋبليتسيست جۇرگەن ورتاسىندا ادال ەڭبەگىمەن سىيلى بىلگەن جانە ۇلكەن- كىشىگە باۋىر بولا بىلگەن جۇرەگى جۇمساق، ادامگەرشىلىگى مول، جانى سۇلۋ جان ەدى.

العاش قازاق راديوسىنىڭ ەسىگىن اتتاعاندا ساركەن شۇعايىپ ۇلى «ءوندىرىس» رەداكسياسىنا ءتىلشى بولىپ قابىلدانادى. ول كەزدە جۋرناليست كەنجەبەك ەسىموۆ اعا رەداكتور، ءۋاليحان احمەتبەكوۆ رەداكتورلىق قىزمەتتە ەكەن. ءبىرشاما تاجىريبە جيناقتاعان سوڭ قالامى توسەلگەن ساكەڭ قازاق راديوسىنداعى «سوڭعى حابارلار» رەداكسياسىنا اعا رەداكتور بولىپ اۋىسادى. وس كەز جانە «شالقار» راديوسىنىڭ اشىلۋى جايلى «التىن قورىمىزدا ساقتالعان ساركەن وسپانوۆتىڭ ويىن جالعاستىرساق:

«دومنا پەشى قانداي بولسا، راديوداعى ەڭ ءبىر قيىن جۇمىس «سوڭعى حابارلار» باس رەداكتسياسى بولاتىن. قازاقشا جاڭالىقتار از بولادى. وتىز پايىزدان اسپايتىن. وسى ولقىلىقتى تولتىرۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟

ءبىزدىڭ الدىمىزدا ماسكەۋدىڭ «ماياك» دەگەن باعدارلاماسى بولدى. ۋكراينانىڭ «پرويمين» دەگەن باعدارلاماسى بولدى. ولاردا سوڭعى حابارلاردى بەرەدى. ال ءبىزدىڭ الىستاعى اۋىلدارىمىزعا، شوپاندارىمىزعا حابارلار جەتپەيدى. سىم جەتپەيدى، جەلىسى جوق. سوندىقتان «ماياكقا» باعىت تۇزەي وتىرىپ، ءبىر باعدارلاما اشۋدى باسشىلار العا ماسەلە ەتىپ قويدى. ول، ارينە، «سوڭعى حابارلار» باس رەداكتسياسىن اشۋ ەدى. مۇندا ۇيىمداستىرۋ جۇمىسىن جۇرگىزىپ، 1966 -جىلدىڭ 1 قاڭتارىندا «شالقار» باعدارلاماسى ومىرگە كەلدى. ءوزىمىزدىڭ قازاق ۇلتىنىڭ اتىنا لايىق ات ىزدەدىك. ول كەزدە شالقاروۆ دەگەن جىگىت قىتايدان كەلگەن جىگىت ەدى، بىزدە قىزمەت ەتەتىن. ول كىسى «وسى مەنىڭ اكەمنىڭ اتىن قويساڭدار جەتىپ جاتىر، ءارى ولەڭ، ءارى جىر، ءالى اڭگىمە دەپ ماسەلە كوتەردى. دۇرىس ەكەن دەپ «شالقار» دەپ قويدىق. سول «شالقارىمىز» كۇنى بۇگىنگە دەيىن حالىققا ەڭبەك ەتىپ كەلەدى. بۇل «شالقاردىڭ» جاقسى جۇمىس ىستەپ كەتۋىنە سول كەزدەگى جۋرناليستەر نۇرسەيىت ەرۋبايەۆ، مالىك قاراعۇلوۆ، كەكىلباي نۇسىپبەكوۆ، اباي وتەگەنوۆ، نۇرسۇلتان ءالىمقۇلوۆ، ءۋاليحان شىڭعىس ۇلى دەگەن ارىپتەستەرىمىز «شالقاردىڭ» دۇرىس جولعا قويىلۋىنا جاقسى قىزمەت ەتتى. ماعان كومەكشى بولدى. مەن «شالقاردىڭ» تۇڭعىش باس رەداكتورى بولدىم، سوعان قۋانىشتىمىن» - دەگەن ەدى ساركەن اعامىز.

«شالقار» مۋزىكالىق- اقپاراتتىق باعدارلاماسى ول كەزدە دۇنيەجۇزىنە تارايتىن. اسىرەسە شەتەلدەگى قانداستارىمىزدىڭ ەلگە ورالۋىنا ۇيتقى بولا بىلگەن، ولارعا وي سالعان سول كەزدەگى باسشى ساركەن شۇعايىپ ۇلى جانە سول كىسىنىڭ قاراماعىنداعى جۋرناليستەر ەدى. مىنە، كوپ تىلەگى ورىندالىپ، ءار سالاداعى ونەر، عىلىم، ادەبيەت سالاسىنىڭ ماماندارى، نەبىر قولونەر شەبەرلەرى اتاقونىسقا ورالىپ، حالقىمىزدىڭ سانىن كوبەيتتى. ەكونوميكامىزدىڭ وركەندەۋىنە اتسالىستى. «شالقار» باعدارلاماسى ءۇش جىلعا جۋىق جابىلىپ قالعاندا دا قاتتى كەيىگەن ساركەن اعامىز بولاتىن. شۇكىر، كەشەگى اعالارىمىزدىڭ ماڭداي تەرىمەن اشىلعان بۇل باعدارلاما سول ۇردىستە ۇلتتىق قۇندىلىعىمىزدى دارىپتەي وتىرىپ، ءوز جۇمىسىن ءارى قاراي جالعاستىرۋدا. بۇگىندە جەكە راديوعا اينالدى.

قارىمدى جۋرناليست ساركەن وسپانوۆتى ەسكە العانىمىزدا ك س ر و تەلەۆيدەنيەسى مەن راديوسىنىڭ ۇزدىگى، قازاقستان جۋرناليستەر وداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، بەلگىلى راديوارداگەر رۋسلانا قۇدايبەرگەنوۆا تەبىرەنە وتىرىپ ءسوز باستادى:

 مەنىڭ كاسىبي راديوجۋرناليست بولىپ قالىپتاسۋىما، ومىرلىك مول تاجىريبە جيناقتاۋىما، ءسوز قۇدىرەتىن تۇسىنۋىمە تالىمگەر ۇستاز اعالارىمنىڭ ەڭبەگى زور. ونىڭ ىشىندە ساركەن شۇعايىپ ۇلىنىڭ ەڭبەگى ەرەكشە. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ سوڭعى كۋرسىندا وقىپ ءجۇرىپ، مەن قازاق راديوسىنا جۇمىسقا كەلدىم. العاش «سوڭعى حابارلار» رەداكسياسىنىڭ اعا رەداكتورى ساركەن اعاڭ دەپ تانىستىردى. ول كىسى تەلەتايپقا تۇسكەن جاڭالىقتاردى اۋدارۋعا تاپسىرما بەردى. ساكەڭە اۋدارعانىم بىردەن ۇنادى. «كاسىبي اۋدارماشىسىڭ عوي، قايدان ۇيرەندىڭ؟» دەپ سۇراپ ەدى، مەن «ستۋدەنت كەزىمنەن اۋدارمامەن اينالىسامىن» دەدىم. «وي، جارايسىڭ» دەپ ريزا بولىپ قالدى. ول كىسى بىزگە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايتىن. ساركەن اعا دالادان الىپ كەلگەن حابارلارعا «نە، قايدا، قاشان دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىندەي بولسىن» - دەيتىن.

ساركەن اعانىڭ باسقالاردان ەرەكشەلىگى- ول وتە قاراپايىم، كىشىپەيىل، باۋىرمال بولاتىن. ماعان قامقورلىعى ايرىقشا ەدى. ەر كىسىلەرمەن بىردەي قىزمەت ەتىپ، اعالارىمنىڭ قامقورلىعىن كوردىم. ساركەن اعانىڭ ونەگەسىن كورگەن مەنى ارىپتەستەرىم «ساركەننىڭ قارىنداسى» دەپ اتاپ كەتتى. بىردە ساركەن اعا ماعان «رۋسلانا، سەن «سوڭعى حاباردىڭ» تۇتقاسىن ۇستايتىن بولاسىڭ» دەگەن. ايتقانى ايداي كەلىپ، جيىرما جەتى جىل «سوڭعى حابارلار» رەداكتسياسىندا باس رەداكتور بولىپ قىزمەت ەتتىم.

ساركەن اعا شىندىق ءۇشىن شىرىلداپ جۇرەتىن. «قارعام، وپاسىز ادامداردان ساق بول» دەيتىن، ءاردايىم قولداپ، قورعاپ جۇرەتىن. رەداكسيانىڭ، راديونىڭ جاستارىنا دا «قارعام»، «اينالايىن» دەيتىن. ساركەن اعا سوڭعى حاباردى قالاي دايىنداۋ سىرىن ۇيرەتتى، ءاردايىم قاداعالاپ، قامقور بولىپ جۇرەتىن. «سوڭعى حابارلار» رەداكسياسى - بۇل قازاق راديوسىنداعى سوڭعى نۇكتە دەيتىن.

اعا سەكسەن جاسقا جەتپەي، اعالىق ءسوزىن، اتالىق اقىلىن بەرەر شاعىندا ومىردەن وزدى.

ادىلدىك پەن شىندىقتىڭ جولىنداعى كۇرەستىڭ اق جەلكەنىن اركەز بيىك كوتەرىپ، جۇرگەن ورتاسىنا شۋاق شاشا بىلگەن، قانداي ۇلكەن ىستەر اتقارسا دا اسىرە ماقتاۋدان بويىن اۋلاق ۇستاپ، قاراپايىمدىلىقتان ءبىر تانبايتىن ساركەن اعا وزىنە ەلىكتەگەن شاكىرتتەرىنىڭ جۇرەگىندە جاقسى ىسىمەن ەسىمى جاتتالىپ قالعان تاماشا تالىمگەر ەدى. وسىنداي كوڭىل تولقىتار ەسكە الۋ ساتىندە قازاق راديوسىنىڭ ارداگەرى ۇمبەت ءابنازار ۇلىنىڭ دا ايتارى بار:

- ساركەن اعامىزدىڭ تۇلعاسى زاڭعار تاۋمەن تەڭدەسىپ تۇرعان سياقتى. ادامگەرشىلىككە تولى جىلى بەينەسى، سىرشىل اڭگىمەسى، ۇلكەنگە دە، كىشىگە دە جايلى مىنەزى، اسىرەسە كەيىنگى تولقىن ىنىلەرىنە ۇستازدىق ۇلاعاتى ءبارى- ءبارى كوز الدىمىزدا. مەنىڭ ەسىمنەن كەتپەيتىنى راديوعا جاڭا كەلگەن جاستارعا نەنىڭ نە ەكەنىن، ءوزىنىڭ شىنايى مىنەزىمەن، جۇمساقتىعىمەن بارلىعىن جايىمەن ءتۇسىندىرىپ، سونى كىرپىششە قالاپ، توعايتىپ وتىراتىن. ساكەڭنىڭ رەداكتسياسىنا كەلگەن ادامدار ول كىسىنىڭ بىلىمىمەن سۋسىنداپ، ادامگەرشىلىك قاسيەتىنەن ۇلگى الاتىن. سول ارقىلى كەمەلدەنىپ كەتەتىن كەزدەرى بولۋشى ەدى. ول كىسىنىڭ شىعارماشىلىق زەرتحاناسىنىڭ ءوزى ايتۋعا تۇرارلىق دۇنيە. ءار ءسوزدىڭ ءسوز تىركەستەرىن بۇزباي، ساۋاتتى سويلەۋگە، ءارى قىسقا، ءارى نۇسقا سويلەۋگە بىزدەردى تاربيەلەدى.

رەداكسيادا ىنتىماقتىڭ بولۋى، باسقارا ءبىلۋدىڭ شەبەرلىگىنە بايلانىستى ەكەن. ءار ءجۋرناليستىڭ قابىلەت- قارىمىنا قاراي تاپسىرما بەرەتىن. ساكەڭ «شالقار» باعدارلاماسىن دەربەس اشتى. سونى جۇيەلى تۇردە دامىتۋعا كۇش سالدى. سونىڭ ارقاسىندا شەتەلدىك قانداستارىمىز قازاقستاننىڭ تاريحى، ادەبيەتى مەن مادەنيەتى جايلى اقپارات الا باستادى، - دەپ ەدى.

ال ساركەن وسپانوۆتىڭ راديو قىزمەتكەرلەرىنىڭ تۇرمىستىق جاعدايىنىڭ جاقسارۋىنا جاساعان قامقورلىعى دا ەرەكشە. وسى جايلى ۇمبەت ءابنازار اعامىز ويىن بىلايشا جالعاستىرادى:

 - مىسالى، 70-جىلدارى باسپانا ماسەلەسى وتە قيىن بولاتىن. «ءۇيى جوقتىڭ كۇيى جوق» دەگەندەي، ءبارىمىز پاتەر جالداپ تۇردىق.

 ساركەن شۇعايىپ ۇلى جوعارىعا حات جازىپ، كاسىپوداق ارقىلى ءبىراز ادامدارعا ءۇي الۋىنا كومەكتەستى. «جاقسىنىڭ جاقسىلىعىن ايت، نۇرى تاسىسىن» دەگەن وسى دا...- دەپ ءسوزىن اياقتادى.

ساركەن وسپانوۆ جاس جۋرناليستەردى تاربيەلەگەندە وسيەت ەتىپ ايتتاتىن ءسوزى بار ەدى، «راديو ميلليوندار تريبۋناسى، تىكەلەي اۋە تولقىنىنا شىققاندا سوزگە توقتاۋ سالىپ، قىسقا، تۇسىنىكتى ەتىپ، مادەنيەتتى ايتا ءبىلۋ كەرەك» دەپ اركەز ايتىپ وتىراتىن.

 ساركەن اعانىڭ قاراپايىمدىلىعى مەن قايىرىمدىلىعى جايلى قازاق راديوسىنىڭ ارداگەرى تۇگەل مادەن اعىنان جارىلا سويلەدى:

 - ساركەن اعا جۇرەگى جىلىلىققا، قايىرىمدىلىققا تولى التىن كىسى ەدى. 1975 -جىلدىڭ قاڭتار ايى بولاتىن. راديو ديرەكتورى قۋانىش ورمانوۆ كەزدەسىپ قالىپ «وبلىستىق راديوعا باراسىڭ با؟ » - دەدى. «بارايىن» - دەدىم. ۇلكەن شاڭىراققا كەلىپ ساركەن اعاعا سالەم بەردىم.

 - قايدان ءجۇرسىڭ؟ - دەدى

 - وبلىستىق راديوعا ورنالاستىم.

 - بىزگە كەلسەڭ قايتەدى؟ - دەدى اعا. ول كىسى مەنىڭ بۇرىن جازىپ جۇرەتىنىمدى بىلەتىن. سول جولى مەن ول كىسىنىڭ كىسىگە جاقسىلىق جاسايىن دەگەن مەيىرىمدىلىگىن كوردىم.

ول كەزدە لەزدەمە بولادى. اعا «بۇگىن ساعان ەسكەرتپە بولادى» دەپ، الدىن الا كوڭىلىنە الماۋىمدى وتىنەتىن. ول كىسى جىگىتتەر قالجىڭداسىپ وتىرعاندا قادىردىڭ ءبىر ولەڭىن ىلعي ايتىپ وتىراتىن:

 «تۋعان جەردىڭ تىلسىم سىرىن ۇعىپ كور،

 تۇما بۇلاق داريادان ۇمىتكەر.

 قاراپ تۇرىپ مىنا بايتاق دالاعا،

 قالاي تومەن بولامىز- ەي، جىگىتتەر؟ » - دەپ قادىردىڭ ايتقانىن ەستەرىڭنەن شىعارماڭدار، - دەپ كۇلىپ قوياتىن. بۇل پاراساتتى ادامنىڭ ايتاتىن اقالى.

 زەينەتكە شىققان سوڭ ناۋرىز مەرەكەلەرىندە كەلىپ جۇرەتىن. ءبىز تۋعان اعامىزدى كورگەندەي قاتتى قۋانۋشى ەدىك، - دەگەن تۇگەل اعامىز.

 شىندىعىندا دا ارداگەرلەر ەستەلىگىندە ءومىر بار. تۇگەل مادەن ۇلىنىڭ ايتقانىنداي، ساركەن شۇعايىپ ۇلى «اۋە تولقىنىنا شىعار كەزدە اسىقپاي، جازعاندارىڭدى قاراپ الىڭدار، ايتپەسە ورىنسىز، قۇنارسىز سوزدەر كەتىپ قالۋى مۇمكىن. قازاق راديوسىن تىڭداۋشىنى تاربيلەليتىن قۇرال دەۋگە بولادى» دەپ اركەز جاستارعا ايتىپ وتىرۋشى ەدى. «شالقاردى» شالقىتىپ، دۇنيەجۇزىنىڭ قازاقتارىنىڭ باسىن قوسقان ساركەن وسپانوۆ «اتامەكەن» راديوستۋدياسىنا باسشىلىق ەتكەن كەزىندە شەتەلدەگى قانداستارىمىزدان ۇزدىكسىز حات الىپ تۇراتىن. ولار تۋعان جەردىڭ توپىراعىن باسىپ، كوشىپ كەلۋدى ارماندايتىندىقتارىن جازاتىن.

 مىنە، وسىنداي يگىلىكتى ءىستىڭ باسى- قاسىندا ءوزىنىڭ بايسالدى مىنەزىنەن ءبىر جازبايتىن ۇلكەن ادامگەرشىلىك يەسى ساركەن شۇعايىپ ۇلى ميلليونداعان تىڭداۋشىمىزعا ۇلتتىق قۇندىلىعىمىزدى ناسيحاتتاۋدان ءبىر جالىقپايتىن.

ساركەن اعا دينارا اپاي ەكەۋى تاتۋ- ءتاتتى ءومىر ءسۇردى. ۇلدار بايعالي مەن جانعالي، قىزدارى انار شاڭىراقتى شاتتىققا تولتىرىپ، اتاناسىنىڭ قۋانىشى بولا ءبىلدى. بايعالي ەكونوميست، جانعالي جۋرناليست، ال قىزى انار بولسا مۋزىكا مامانى. اناردىڭ بالاسى دانيار دا مۋزىكانت. بايعاليدىڭ ۇلى داۋرەن اكە جولىن قۋعانمەن اتاسىنا ەلىكتەپ، ازداپ ولەڭ جازاتىنى بار.

 1967 -جىلى كەنجە ۇلى جانعالي دۇنيەگە كەلگەندە اتا- اناسىنىڭ قۋانىشىندا شەك بولماپ ەدى. اياۋلى اكە وسى بالاسىن جازۋ- سىزۋعا تاربيەلەدى. جانعالي اكە جولىن قۋىپ، قازاق راديوسىندا 13 -جىل جۋرناليست بولىپ ەڭبەك ەتتى. ەندى نەمەرەلەرىنەن ءۇمىت كۇتىپ جۇرگەندە وتىز بەس جاستاعى جانعاليىنان ايىرىلىپ، ساركەن اعا دۇنيەدەن باز كەشىپ كەتتى. كۇڭىرەنىپ ءجۇرىپ، قايعىسىن قاعازعا ءتۇسىردى.

2004 -جىلى دينارا اپاي جۋرناليست جىرلارىن تاسقا باستىرىپ، «شىنىم دا، سىرىم دا وسى» دەگەن ساركەن شۇعايىپ ۇلىنىڭ جيناعىن شىعاردى.

جاقسى ادامنىڭ ارتىندا ماعىنالى ءسوز ايتار زامانداسى تۇرعاندا ساركەن شۇعايىپ ۇلىنىڭ ونەگەلى ءىسى ەل ەسىندە. شاكىرتتەر جۇرەگىندە ماڭگى ساقتالا بەرمەك.

قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى التىن يمانبايەۆا