ەدىرەي تاۋى تۋرالى اڭىز
بۇل جوبا اياسىندا «بابالار ءسوزى»، «قازاق حاندارى»، «ەجەلگى قالالار تاريحى»، «حالىق قازىناسى» قاتارلى جاڭا ايدارلار اشىلدى.
«بابالار ءسوزى» ايدارى نەگىزىنە «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىققان 100 تومدىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ جىر-تولعاۋلارى، قيسسا-داستاندار، ءسوز ۇستاعان شەشەندەر مەن بيلەرىمىزدەن قالعان ناقىلدار، تاريحي جادىگەرلەر الىندى.
«قازاق حاندارى» ايدارىندا تاريحىمىزدا ەلىنە قورعان بولعان حانداردىڭ ءومىرى تۋرالى دەرەكتەر بەرىلەدى. ال «ەجەلگى قالالار تاريحى» ايدارىنا قازاق دالاسىنداعى وركەنيەتتىڭ ورداسى بولعان كونە قالالاردىڭ تاريحى تۋرالى جازبالار جاريالانادى.
«حالىق قازىناسى» ايدارى بويىنشا، قازاقستانداعى تاريحي، مادەني ەسكەرتكىشتەر، قازاق حالقىنىڭ سالت-داستۇرلەرى، قولونەر، قارۋ-جاراقتارى تۋرالى ماعلۇماتتار بەرىلمەك. جوبا ماتەريالدارى قازاق تىلىندە (قازاقشا جانە توتە جازۋمەن) اگەنتتىك سايتىندا جاريالانادى.
***
ەدىرەي تاۋى
ەرتەدە قالماق-جوڭعارلار قازاق ەلىنە شابۋىل جاساپ، ەلىمىزدى، جەرىمىزدى باسىپ العان. سول شاپقىنشىلىقتا بالقاش ارقىلى سولتۇستىككە قاراي قونىس اۋدارادى. ءبىراز ۋاقىتتان سوڭ، ەل ەستەرىن جيناپ، باس بىرىكتىرىپ، قالماقتارعا قارسى ۇلكەن سوعىس اشادى. قالىڭ قول، ايبىندى دا جىگەرلى، كەكتى قازاق باتىرلارىنىڭ شابۋىلىنا توتەپ بەرە الماي، جەڭىلىسكە ۇشىراپ، قاتتى قىرىلادى.
قالماقتار شەگىنىپ، قازىرگى قۋ وڭىرىنە بارادى. وسى جەردە تاعى دا ۇلكەن ۇرىس باستالادى. ۇرىسقا قالماقتىڭ ەدىرەي، بەدىرەي دەگەن ەكى باتىرى قاتىسادى. ەدىرەي سول جەردە ءولىپ، سوعىس بولعان ءوڭىر ونىڭ اتىمەن اتالىپ كەتكەن. سۇيەگى سول تاۋدىڭ ماڭىنا قويىلعان دەسەدى.