مۇحتار ماعاۋين ...دەگەن ەكەن
تۇركيانىڭ حالىقارالىق «تۇرىك دۇنيەسىنە قىزمەت» سىيلىعىنىڭ يەگەرى.
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فيلولوگيا فاكۋلتەتىن جانە اسپيرانتۋراسىن بتىرگەن. فيلولوگيا عىلىمىنىڭ كانديداتى. «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە ءبولىم مەڭگەرۋشىسى، م. و. اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتىندا اعا عىلىمي قىزمەتكەر، «جازۋشى» باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى، «جۇلدىز» جۋرنالىنىڭ باس رەداكتورى قىزمەتتەرىن اتقارعان.
م. ماعاۋين «كوك مۇنار»، «الاساپىران» (ەكى كىتاپ)، «مەن» (ەكى كىتاپ) روماندارىنىڭ جانە كوپتەگەن اڭگىمە-پوفيەۆتەردىڭ اۆتورى. ونىڭ قازاق اقىن-جىراۋلارىنا ارنالعان «قوبىز سارىنى» اتتى مونوگرافيالىق ەڭبەگى قازاق ادەبيەتى تاريحىن زەرتتەۋدە ەلەۋلى ورىن الادى. ون ءۇش تومدىق شىعارمالار جيناعى جارىق كورگەن.
* * *
بەلگىلى جازۋشى مۇحتار ماعاۋين سەكسەنىنشى جىلداردىڭ ورتا كەزىندە «جازۋشى» باسپاسىنىڭ باس رەداكتورى بولىپ قىزمەت اتقارادى.
بىردە باسپانىڭ كۇيىپ-جانىپ جاتاتىن جۇمىسىمەن رەنجىڭكىرەپ وتىرسا، قالامداس دوستارىنىڭ ءبىرى كەلىپ:
- مۇقا، شارشاپ وتىرسىز عوي، جۇمىس كوپ-اۋ، ءتارىزى، - دەيدى.
سوندا مۇحتار:
- باسپانىڭ جۇمىسى ەمەس، باسقانىڭ جۇمىسى شارشاتادى، - دەپتى.
- ءيا، قاعازباستى جۇمىس قوي، - دەيدى قالامداس دوسى، جانى اشىعان كەيىپتە.
- جۇمىسىڭ بۇزىق بولسا، قاعازىڭ تۇزىك بولۋ كەرەك، - دەپ، مۇحتار بۇل جولى دا كەلتە ءتىل قاتادى.
- مۇقا-اۋ، تەك ماقالمەن سويلەيتىن بولعانبىسىز، - دەيدى دوسى.
سوندا مۇحتار:
- ماقال جەتىسكەننەن شىقپايدى، - دەپ، بۇل جولى دا كەلتە قايتارعان ەكەن.
* * *
قازاق س س س ر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، جازۋشى مۇحتار ماعاۋيننىڭ ايەلى بىردە ساتىپ العان لوتەرەيىن تەكسەرسە، ەشقانداي ۇتىس شىقپايدى. سول جەردە:
- جۇرت ماشينا ۇتىپ جاتادى، بىزگە ءبىر ورايىنىڭ كەلمەيتىنى نەسى؟ - دەپ كۇڭكىلدەسە كەرەك.
سوندا مۇحتار وتىرىپ:
- سەن بۇكىل ومىرىڭە جەتەتىن ەڭ ۇلكەن ۇتىسقا يە بولعانسىڭ. ەسىڭدە مە، ستۋدەنت كەزىڭدەگى كەزدەسۋ كەشىندەگى ويىن-ساۋىقتا تەگىن لوتورەيمەن اسپيرانت ماعاۋيندى ۇتقانىڭ، - دەگەن ەكەن.
* * *
بىردە جازۋشى مۇحتار ماعاۋين بىلاي دەپ كەيىستىك بىلدىرگەن ەكەن: «ءبىزدىڭ عىلىمي- ەستەتيكالىق زەردەمىز اسىل مەن جاسىقتىڭ پارقىن ايىرۋعا ءالى دە شورقاق. وعان ءىشتارلىق دەگەن بالە قوسىلعان. بۇگىنگى تاڭدا قازاق ادەبيەتى قانشالىقتى مىقتى بولسا دا، جازۋشىلارىمىز تىرلىگىندە ءادىل باعاسىن الا المايدى. ەگەر، ءدال قازىر ءبىر كۇندە 40 جازۋشىمىز ولسە، قازاق ادەبيەتى بىردەن 40 كلاسسيككە ءوسىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ الدىڭعى قاتارلى ادەبيەت بولىپ شىعا كەلەر ەدى!»
* * *
جازۋشى مۇحتار ماعاۋين جۇمىس ىستەپ وتىرىپ ءالسىن-ءالسىن قارا شاي ىشە بەرىپتى. مۇنىسىن جۇبايى ۋايىمداپ:
- بايقاسايشى، اسقازانىڭدى بۇلدىرەسىڭ عوي، - دەيدى.
سوندا مۇحتار:
- «ەشتەڭە ەتپەيدى، «الاساپىراندى» بىتىرسەم اسقازاننىڭ كەرەگى دە جوق»، - دەگەن ەكەن.
adebiportal.kz
