ءازىلدىڭ دە ءازىلى بار
ارينە، جاعىمدى ءازىل، ۇتقىر جاۋاپ جانىڭدى جادىراتىپ، كوڭىلىڭدى سەرگىتىپ، اينالاڭدى شۋاققا بولەگەندەي اسەر بەرەدى. ءبىراق.. . ءازىلدىڭ دە ءازىلى بار- اۋ. مىسالى، قاينىسى: «شىركىن، بىزدىڭ اعامىز قيادان ءىلىپ تۇسەر ناعىز قىراننىڭ ءوزى عوي. جەڭگەمىزدى كورمەيسىڭ بە، قىرىقتىڭ قىرقاسىنا شىقسا دا ءالى كۇنگە قىردىڭ قىزىل تۇلكىسىندەي قۇلپىرىپ تۇر»، - دەپ جەلپىنتەدى. نەمەسە: «پاھ، شىركىن، توتىدايىن تارانعان جەڭەشەمنىڭ كەلبەتىنە قاراشى. بايقا، كەيبىر اۋمەسەر جىگىتتەر قىز ەكەن دەپ قىرىنداپ جۇرمەسىن.. .» دەگەندەي، بىلدىرمەي ماقتاپ، كوڭىل كوتەرەر ءازىلدىڭ شوعىن كوسىپ- كوسىپ جىبەرەدى. جەڭگەسى دە قاراپ قالماي: «مەنىڭ قاينىم جىگىتتىڭ سۇلتانى عوي، قىرىق قىز تالاسسا دا كوپتىك ەتپەس، قاي ارۋدىڭ باعى جانىپ تۇر ەكەن؟ » دەيدى.
ءوزىم ەستىگەن جەزدە مەن بالدىزدىڭ قالجىڭى تۋرالى ايتايىن. جەزدەسى: اسپانداعى ايداي سۇلۋ بالدىزىم، اناۋ- مىناۋىڭا قاراي قويماس، جۇرەگىنىڭ تۇگى بار جىگىتىڭ عانا قولىن سوزار»، - دەپ ەدى, بالدىزى ءىلىپ الىپ: "جەزدەمنىڭ ارقاسى عوي ءبارى دە! اپامىزدى كورمەيسىڭ بە، ءالى كۇنگە بەتىندە ءبىر سىزات جوق، الاقانعا سالىپ ايالاپ وتىر عوي، ايالاپ وتىر! اي مەنىڭ، التىن مىنەزدى اسىل جەزدەم- اي!" دەپ، ازىلدەپ جاتادى. "جاقسى ءسوز - جارىم ىرىس". ادامنىڭ كوڭىلى اسپانداپ، جانى جادىراپ، ءبىر- بىرىنە دەگەن قۇرمەت سەزىمى ۇلعايا تۇسپەي مە؟!
وكىنىشكە قاراي، قىرىقتىڭ بەل ورتاسىنا كەلىپ اقىل توقتاتقان كەيبىر ازاماتتارىمىز جەتپىستى جەلكەلەگەن جەزدەسىن موينىنان قىلقىندىرىپ، دىرىلداتا سۇيرەپ، "سەن شالدى ما، سەن شالدى، جەر بەتىندە ادام قۇرىپ قالعانداي، اپامىز قايدان تاۋىپ الدى ەكەن؟ كوتەرەم قويداي قاۋقارىڭ دا قالماپتى عوي، بايعۇس- اۋ!" دەپ كوپ ىشىندە ابىرويىن ايرانداي توكسە، ءبازبىر وسپادارسىز جىگىتتەرىمىز جاپ- جاس قىزعا: "ءتوسىڭ ءبىلىنىپ، بۇلىقسىپ بويجەتىپ قالىپسىڭ عوي ءوزىڭ" دەپ بۇلقىنتا قۇشاقتاپ، "ويناعانسىپ" اۋزىنا كەلگەنىن "وتتاي" سالادى. ەندى ءبىر جىگىتسىماقتار "جەڭگەم" دەپ، بالا- شاعانىڭ كوزىنشە و جەر، بۇ جەرىنە قول جۇگىرتىپ، "اعام قاشان قالاعا كەتەدى، ايتىپ قويساي" دەپ ويناعان بولىپ، ارسىزدىققا باسادى.
الپىستان اسقان داراقى مىنەزدى اپالارىمىز: "ءاي الباستى، سەن دە اداممىن دەپ ءجۇرسىڭ- اۋ، قاتارعا قوسىلعانىڭ كۇلسىنجاننىڭ ارقاسى شىعار"، - دەپ قۇربىسىن كوتەرمەلەپ، شالىنا ءتيىسىپ قاعىتقان بولادى. قانشا جەردەن ءوزىن ماقتاعانسىپ تۇرسا دا، قۇداي قوسقان قوساعىن كوپتىڭ كوزىنشە "كەمىتىپ" جەرگە تىققان زامانداسىنىڭ بۇل ءازىلىن، ارينە، اپامىز جاقتىرماي "كەك تۇتىپ" قالادى.
وسىندايدا بۇرىنعىلاردىڭ "وينار بىلمەس جەڭگەسىن.. . شۇقىلاپ وينايدى" دەگەن ءسوزى ويىڭا ورالادى. توي- تومالاقتا، كىشىگىرىم وتىرىستاردا، كوپشىلىكتىڭ ورتاسىندا بولسىن ادەپ ساقتاپ، ادەمى ءازىل جاراستىرىپ، سۇلۋ- سىپايى ويناي بىلگەنگە نە جەتسىن؟!
قالدىگۇل مۇراتوۆا ،سوزاق اۋدانى،وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى.
«ايقىن»
