كوكتەگى كۇندە قۇپيا كوپ

استانا. قازاقپارات - قاراڭعى اسپانعا قاراعاندا جارقىراعان جۇلدىزدارعا ەرىكسىز سۇيسىنە قارايمىز. ءبىراق ءاربىر جارىق جۇلدىزدىڭ ءبىزدىڭ كۇننەن بىرنەشە ەسە ۇلكەن ەكەنىن بىلە بەرمەيمىز؟!

ال شىن مانىسىندە، كۇن بىزگە ەڭ جاقىن جۇلدىز بولىپ ەسەپتەلەدى. سول سەبەپتەن دە ونىڭ تابيعاتىن جالپىلاما زەرتتەۋ جۇلدىزدار سىرىن اشا تۇسۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى. سوڭعى ۋاقىتتا وسى ءبىر جارىق جۇلدىز ءوزىنىڭ عاجايىپتارىمەن تاڭعالدىردى.

جۋىردا عانا كۇن بەتىنەن NASA وبسەرۆاتورياسىنىڭ تاسپالارى قۋاتتى جارىلىستى جازىپ الدى. بۇل تۋرالى ر ي ا «نوۆوستي» حابارلاعان بولاتىن.

الىنعان سۋرەتتەردىڭ نەگىزىندە مونتاجدالعان بەينەجازبا عارىش اگەنتتىگىنىڭ سايتىندا جاريالانعان.

وندا جۇلدىزدىڭ ۇستىندە كوتەرىلىپ، كەيىن بىرتە-بىرتە ءسونىپ بارا جاتقان پروتۋبەرانەتس كورىنىپ تۇر. بەينەجازبانىڭ تۇسىندىرمەسىندە جازىلعانداي، پروتۋبەرانەتستەر - كۇننىڭ بەتىنە قايناپ، قىزىپ شىققان گازدار. ال جارىلىستان كەيىن گازدار قايتا كۇن بەتىنە ورالادى ەكەن.

كۇن توڭىرەگىندە عاجايىپ وقيعا تاعى دا وسى قازان ايىندا تىركەلدى. YouTube سايتىندا جاريالانعان بەينەروليك ەلدى ەلەڭ ەتكىزىپ، بۇل بەينەماتەريالداردىڭ وقىرماندارى ساعات ساناپ ارتا تۇسكەن ەدى.

بۇل بەينەماتەريال 1995-جىلى ۇشىرىلعان SOHO اپپاراتى تۇسىرگەن سۋرەتتەردەن قۇراستىرىلعان ەكەن. روليككە مۇقيات قاراپ وتىرساڭىز كۇننىڭ ماڭىنداعى جۇمباق وبەكتىلەر انىق كورىنەدى.

ال ولاردىڭ نە ەكەندىگى جانە قايدان پايدا بولعاندىعى عالامتورعا كەلۋشىلەر اراسىندا قىزۋ پىكىرتالاس تۋدىردى. كەيبىرەۋلەر ونى «كۇن جانىنداعى قۇيرىقتى جۇلدىزدار» دەسە، كەلەسى وقىرمان «ۇشقىش تارەلكالار» دەگەن.

ال freekflag اتتى پايدالانۋشى ولاردىڭ كۇننەن قۋات الىپ جاتقاندىعىن ايتقان. كۇننىڭ سۋرەتتەرىن ناسا سايتىنان كورۋگە بولادى. روليك اۆتورىنىڭ ايتۋىنشا، ولاردى بىرنەشە جىلدان بەرى زەرتتەپ كەلەدى ەكەن. ءبىراق مۇنداي قۇبىلىس بۇرىن سيرەك بولسا، قازىر ەداۋىر جيىلەپ كەتكەن، دەپ جازادى epochtimes.ru.

كۇن تۋرالى جاسالىنىپ جاتقان ەرەكشە بەينەماتەريالدار عالامتوردا كوپ. سونىڭ ءبىرى كۇننىڭ ەرەكشە تايملاپس- ۆيدەوسى بولعان ەدى. روليكتى نەمىس رەجيسسەرى، جەردىڭ عارىشتان كورىنىسى عىلىمي-دەرەكتى فيلمىنىڭ اۆتورى مايكل كەنيگ قۇراستىرعان. بۇل بەينەماتەريال سوڭعى ءتورت جىلدا الىپ جۇلدىزدا بولعان باستى وقيعالاردى كورسەتەدى ەكەن. روليكتى جاساۋ ءۇشىن NASA ءىرى زەرتتەۋ زەرتحاناسى - گوددارد عارىشقا ۇشۋ ورتالىعىنىڭ بەينەجازبالارى مەن سۋرەتتەرىن پايدالانعان.

ءتۇرلى عاجايىپتار ورىن الىپ وتىرعان ءبىزدىڭ جۇيەنىڭ جۇلدىزىنىڭ جاسىن انىقتاۋ دا عىلىمدا كوپ زەرتتەۋلەر تۋعىزعان. ماسەلەن، عالىمدار كۇن جۇيەسىنىڭ جاسى 2 ميلليون جىلعا «قارتايدى» دەپ ەسەپتەيدى. ال «ماياك» راديوسىنىڭ اقپاراتىنا سۇيەنسەك، كۇن جۇيەسىنىڭ جاسى 4 ميلليارد 568 ميلليون 200 مىڭ جىل دەپ ەسەپتەپ وتىر.

2004-جىلى ماروككو اۋماعىندا تابىلعان مەتەوريتتى ەگجەي-تەگجەيلى زەرتتەپ شىققان عالىمدار، كۇن جۇيەسىنىڭ پايدا بولۋ مەرزىمىن 2 ميلليون جىلعا ءارى ىسىرىپ وتىر.

6- قاراشا ۋترو. رۋ. Science- ءتىڭ ماقالالار سەرياسىندا جاريالانعان مىنانداي ءبىر اقپاراتتى نازارعا ۇسىندى. MAVEN زوندى ارقىلى باقىلاۋدىڭ ارقاسىندا مارس اتموسفەراسىنىڭ قالىڭ قاباتىنىڭ جويىلۋىنا كۇندەگى جارىلىس سەبەپ بولۋى مۇمكىن ەكەنى انىقتالعان.

MAVEN زوندى 2013-جىلدىڭ قاراشاسىندا قىزىل پلانەتانىڭ اتموسفەراسىنىڭ قۇرىلىمىن زەرتتەۋ ءۇشىن، ونىڭ اۋە بولىگى مەن مۇحيتتار سۋى نەلىكتەن جانە قالاي عارىشتا جويىلعانىن انىقتاۋ ءۇشىن مارسقا جونەلتىلدى. 2014-جىلدىڭ قىركۇيەگىندە MAVEN مارسقا جەتىپ، زەرتتەۋىن باستادى.

كۇن تۋرالى بۇل اقپاراتتان باسقا دا، قىزىقتى دەرەكتەر بارشىلىق. ماسەلەن، بىزگە اتموسفەرانىڭ اسەرىنەن التىن تۇستەس بولىپ كورىنەتىن كۇن، شىن مانىسىندە، اق ءتۇستى. كۇن جەر بەتىندەگى اتوم رەاكتورى ىسپەتتەس، ونداعى ەنەرگيا سۋتەگى مەن گەلييدىڭ تەرمويادرولىق سينتەزى اسەرىنەن پايدا بولادى.

وسى كۇن گالاكتيكامىزداعى ەڭ جارىق جۇلدىز ەمەس. گالاكتيكامىزداعى %15 جۇلدىز كۇننەن دە جارىق كورىنەدى.

ال ونىڭ تەمپەراتۋراسى تۋرالى بىلگىڭىز كەلە مە؟! ماسەلەن، ونىڭ سىرتقى بەتىنىڭ تەمپەراتۋراسى كەلۆين شكالاسى بويىنشا، 1 ميلليون گرادۋس بولسا، ىشكى تەمپەراتۋراسى بار-جوعى 6000 ك. وسى كۇننەن شىعاتىن ۋلترافيولەت ساۋلەلەرى انتيسەپتيك بولىپ تابىلادى. ياعني بۇل ساۋلە ءتۇرلى ينفەكتسيا تۋدىراتىن ميكروورگانيزمدەردى ولتىرەدى.

عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، كۇن 4-5 ميلليارد جىلدان كەيىن تىرشىلىگىن توقتاتىپ، قاسىنداعى عالامشارلار تولىقتاي جويىلۋى مۇمكىن دەگەن جورامال جاساپ كەلەدى.

دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، كۇننىڭ ماسساسى جەردىڭ ماسساسىنان 333000 ەسە ۇلكەن جانە باسقا بارلىق پلانەتالاردى بىرگە العانداعى ماسسادان 750 ەسە اساپ تۇسەدى. كۇن - وزدىگىنەن ساۋلە شىعاراتىن زور ەنەرگيا كوزى. ول كۇن جۇيەسىندەگى بارلىق دەنەلەرگە - ساۋلە شىعارۋ ارقىلى كۇشتى اسەر ەتەدى: ولاردى قىزدىرادى، پلانەتالار اتموسفەراسىنا اسەر ەتەدى، جەردەگى تىرشىلىككە قاجەتتى جارىق پەن جىلۋ بەرەدى، بارلىق وسىمدىك پەن جانۋارلار الەمىنىڭ ءومىر ءسۇرۋىن قامتاماسىز ەتەدى. كۇن ەنەرگياسىنىڭ ءبىراز بولىگى تاس كومىر، مۇناي جانە باسقا پايدالى قازبالار تۇرىندە جەراستىندا ساقتالعان. شار تارىزدەس كۇن بىزگە جارقىراعان دوڭگەلەك بولىپ كورىنەدى.

كۇندە بارلىق جۇلدىزدار سياقتى قىزىعان گازدان، ياعني گەلي قوسپاسى (%10) بار سۋتەكتەن تۇرادى. كۇن زاتتى قاتتى يوندالعان، ياعني اتومدار وزدەرىنەن سىرتقى ەلەكتروندارىن جوعالتقان جانە ولارمەن بىرگە يوندالعان گازدىڭ پلازمانىڭ ەركىن بولشەكتەرىنە اينالعان. كۇن قويناۋىندا پايدا بولاتىن ەنەرگيا اعىنى سىرتقى قاباتتارعا بەرىلەدى جانە بارعان سايىن كوپتەگەن اۋماقتى قامتيدى. وسىنىڭ ناتيجەسىندە، كۇن گازدارىنىڭ تەمپەراتۋراسى ورتالىقتان قاشىقتاعان سايىن ازايادى.

ەجەلگى تاريحقا كوز جۇگىرتىپ وتەلىك. كۇن تاقىرىبىنداعى ميفولوگيالىق سىر ەجەلگى ەگيپەتتىكتەردەن باستاۋ الادى. ەگيپەتتىكتەر جەر شارىنداعى تۇڭعىش مەملەكەت قانا ەمەس، سونىمەن بىرگە دۇنيەجۇزىلىك ۇستەمدىككە تالپىنعان قۋاتتى دا، قۇدىرەتتى مەملەكەتتەردىڭ ءبىرى بولعانى تاريحتان بەلگىلى. اۋىز بىرلىگى كۇشتى، ۇيىمشىلدىعى بەرىك، حالىق بيلىك جۇرگىزۋشى تاپقا تولىق باعىنعان مەملەكەت ەدى.

ەگيپەتتىڭ جوعارى وكىمەتى مىزعىماستىق جانە تۇسىنىكسىزدىك پرينتسيپتەرى نەگىزىندە قۇرىلدى، ال ءوز كەزەگىندە بۇل ۇستانىمدارى ءبىرتۇتاس ەگيپەت مەملەكەتى پايدا بولعان كەزدەن باستاپ- اق ونىڭ تولىق بيلەۋشىلەرى - پەرعاۋىنداردى قۇداي دەپ ساناۋدى ومىرلىك قاجەتتىلىككە اينالدىردى. فاراوندار (پەرعاۋىندار) قۇدايدىڭ ۇلى دەپ سانالدى، سوندىقتان دا فاراون ءوزىن «را» كۇن دەگەن ماعىنا بەرەدى. ول - قۇدايلاردىڭ قۇدايى جانە «التىن» ۇعىمىمەن قوسىلىپ ايتتى.

«التىن» نۇر شاشقان كۇن ۇلىمىن دەپ جاريالادى. سول ميفتىك سارىن تاريحتا وسىلاي كورىنىس تاپتى. ولاردىڭ وتە كەرەمەت ساۋاتتىلىقپەن سالعان پيراميدالارى قۇرىلىس سالاسىنىڭ ەڭ ءبىر تاماشا ارحيتەكتۋرالىق مۇراجايى رەتىندە ساقتالىپ تۇر. بارلىق پيراميدالاردىڭ اسپان الەمىمەن، ونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ جارىق جۇلدىز كۇنمەن نە سىر بار ەكەنى ءالى كۇنگە دەيىن تولىق اشىلماعان سىر بولىپ كەلەدى.

دوسجان بالابەك ۇلى

«ايقىن»