ەكىجۇزدىلىك ەپيدەمياسى
اڭگىمەنىڭ التىن ارقاۋىندا المانىڭ پسيحولوگيالىق احۋالى ءسوز بولادى. الما: «ماعان قاستاندىق جاساعان مىناۋ، بۇل مەنىكى ەمەس، مۇلدە بوتەن قول، مەنى ولتىرگىسى كەلىپ ءجۇر» دەپ ءوزىنىڭ وڭ قولىن كورسەتەدى. بىزدە مۇنى ىشكى تۇلعانىڭ ەكىگە جارىلۋى دەپ ايتادى. پسيحوپاتولوگيانىڭ ءبىر ءتۇرى. ياعني، ءبىر دەنەنىڭ ىشىندە ەكى ءتۇرلى «جان يەسىنىڭ» كەزەكتەسىپ، نە قاتار ءومىر ءسۇرۋى».
ءبىز بۇل جولعى جازبامىزدى اۆتوردىڭ اتالعان ويلارىنىڭ نەگىزىندە وربىتسەك دەگەن نيەتىمىز بار. ارينە، اڭگىمە تۇزدىعى ءۇشىن تولەن ابدىك شىعارماسىنان ازعانتاي ءۇزىندى كەلتىرىپ وتىرعانىمىزدىڭ سەبەبى دە سول.
اعايىندىق ارالاس- قۇرالاستىعىمىز بار اڭعالداۋ ءبىر اعامىزدىڭ «بىزدە نە كوپ، كەيىپكەر كوپ، شىركىن-اي، سونىڭ ءتۇبىن ءتۇسىرىپ جازاتىن جازۋشى جوق قوي» دەگەنى بار-تىن. راس ايتادى. قازىرگى قازاق قوعامىنىڭ پسيحولوگياسىنداعى اۋرۋلاردى جىپكە تىزسەك، بۇل ءبىر بايتاق اڭگىمەگە جۇك. سونىڭ ەڭ ءبىر كوكەيكەستىسى «ىشكى تۇلعانىڭ ەكىگە جارىلۋى» دەگەن بولار ەدىك. قايران قالامىن. قىسقا كۇندە قىرىق قۇبىلعان ءار ارىپتەسىمنىڭ ارەكەتى ءسات سايىن كوز الدىمدا. كوبىسىنىڭ كاسىبى جازۋ مەن سىزۋعا تيەسىلى وسى «دوستارىمنىڭ» جاي كۇندەرى باسقاشا سويلەپ، قولىنا قالامساپ تيسە بولعانى باسقاشا جازا جونەلەتىن قۇبىلمالى قۇيىرشىق قىلىقتارىن العاشىندا قابىلداي الماي ءجۇردىم.
تاعى دا ءبىر مىسال. بۇگىنگى جۇيەنىڭ كەم-كەتىگىن ۇدايى سانا ساراپتاماسىنان وتكىزىپ، ازاماتتىق جاناشىرلىقپەن قارايتىن ءبىر «اعامدى» قاتتى قۇرمەتتەيتىن ەدىم. بىردە «حابار» ارناسىن قاراپ وتىرسام الگى كوكەم: «ءبىزدى باقىتتى ەتكەن مۇنداي جۇيەدەن اينالىپ قانا كەتەيىن» دەپ ميكرافون الدىندا مەكىرەنىپ وتىر. مۇنى ەندى مي مەن جۇرەكتىڭ نەمەسە ءتىل مەن قولدىڭ ءوزارا قايشىلىعى دەيمىز بە، نە دەسەك ەكەن؟! مۇمكىن، مۇسىلمانشىلدىقتاعى مۇنافىقتىق (ەكىجۇزدىلىك) دەگەنىمىز، ءسىرا، وسى بولار؟ شاريعات تارازىسىنا سالساق، ادامنىڭ جۇرەگى مەن ءتىلى، ءسوزى مەن ءىسى ءبىر بولماسا، ونداي پەندەنىڭ جان دۇنيەسىندە قاباعات قايشىلىقتارعا تولى دەرت بار دەگەن ءسوز. ەندەشە، ءبىزدىڭ ءوز سوزىمىزگە ءوز ءىس- ارەكەتىمىزدىڭ ۇدايى قارسى كەلۋىنىڭ جوعارىداعى المانىڭ احۋالىنان ءبىرمىسقال دا كەمدىگى جوق قوي.
كەرىسىنشە، مۇنداي ىندەتتىڭ «وڭ قولدى» ون وراپ كەتەتىندەي پارمەندە ەكەندىگىن دۇرىس تۇسىنگەنىمىز ءجون سەكىلدى. ازىرگە ەكىجۇزدىلىك ەپيدەمياسىنا قاتىستى ءسوزىمىزدى وسىمەن ءتامام ەتە تۇرايىق.
ەندىگى دەستەلەمەك دەرەگىمىز «مۇرتتى كوسەمنىڭ» لاڭىنا قاتىستى بولماق. راس، ءبىز سىرتتاي قاراساق، ستاليننەن تولىققاندى قۇتىلعان سەكىلدىمىز. جوق، جارقىنىم... ءبىز بار بولعانى ستاليننىڭ توردەگى پورترەتتەرى مەن الاڭداعى ەسكەرتكىشتەرىنەن عانا قۇتىلدىق. ال سانانى مەڭدەگەن «مۇرتتى كوسەمنىڭ» ەلەسى مەن ۇرەيى ءالى ءتىرى. تۇسىنەسىز بە، ءالى ءتىرى. ول جاساعان «قىزىل تۇسىنىك» ۇلتتىڭ الپىس ەكى تامىرىن قۋالاي كۇنى بۇگىنگە دەيىن اعىپ جاتىر. شىركىن، دەيمىن!.. كەڭەس كەرەۋەتىنەن (مەتروپولياسىنان) مەرتىگىپ شىققان رۋحىمىزداعى ستالينيزمنەن قاي كۇنى قۇتىلار ەكەنبىز؟! وسى كۇن (قۇتىلعان ءساتىمىز) الاشتىڭ اقسارباس شالار ايتۋلى مەرەكەسىنە لايىق. قازاقتىڭ قاعاز جۇزىندەگى ەمەس، شىن مانىندەگى رۋحىنىڭ ازاتتىق العاندىعى ءدال وسى كۇننەن باستالماق...
ىقىلاس وجاي ۇلىنىڭ فەيسبۋكتاعى پاراقشاسىنان
