پرەزيدەنتتەردىڭ سۇيىكتى اسى

استانا. قازاقپارات - مەملەكەت باسشىلارى قاتىساتىن حالىقارالىق سامميتتەر مەن القالى جيىنداردا جۋرناليستەردىڭ نازارى تەك ءىرى ساياسي وقيعالارعا عانا ەمەس، سونداي- اق پرەزيدەنتتەر مەن پرەمەر- مينيسترلەرگە جايىلاتىن داستارقان مەن دايىندالاتىن اس مازىرىنە دە تۇسەدى.
None
None

 جاقىندا وتكەن ب ۇ ۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ جيىنىنا ۇيىمنىڭ باس اسپازشىسى دەن لوپەس كلاسسيكالىق فرانسۋز اس ءمازىرىن دايىنداپتى. سونداي- اق ديەتانى ۇستاپ جۇرگەن پرەزيدەنتتەرگە جەڭىل قورىتىلاتىن تاعامدار ارنايى دايىندالسا كەرەك.

 الەمنىڭ 170-190 مەملەكەت باسشىسىنا اس دايىنداۋ وڭاي ەمەس. سودان بولار، ب ۇ ۇ- نىڭ ەڭ جوعارى دەڭگەيدەگى جيىندارىنا ساياساتكەرلەردەن بولەك، ۇلتتىق اسحانانى دارىپتەيتىن اسپازشىلار دا ارنايى بارادى. وعان قازاق اسپازشىلارىنىڭ تالاي قاتىسىپ، ۇلتتىق تاعامدارمەن بارشا الەمدىك ساياساتكەرلەردى تاڭعالدىرعانى وتاندىق ب ا ق- تاردا ايتىلىپ ءجۇر. ال كۇندەلىكتى ومىردە بيلىك تىزگىنىن ۇستاعان پرەزيدەنتتەر مەن حانزادا- پاتشايىمدار قانداي اس تۇرلەرىن ۇناتادى؟ پرەزيدەنتتىك اس ءمازىرىن زەرتتەۋ بارىسىندا كوزىم جەتكەنى، قاي ەلدىڭ مەملەكەت باسشىسى بولسىن كوبىنە- كوپ ۇلتتىق تاعامداردى ۇناتادى ەكەن. ەكىنشى جاعىنان، كوبى قاراپايىم تاعامداردى ءسۇيىپ جەيدى.

 پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ -  وتاندىق ءونىمنىڭ باستى قولداۋشىسى. ول تەك وتاندىق كوستيۋم- شالبارلاردى عانا ءوز ۇلگىسىمەن دارىپتەپ جۇرگەن جوق، سونداي- اق قازاقتىڭ كلاسسيكالىق اسىن تۇتىنىپ، سوڭعى جىلدارى فۋاگراعا اۋەستەنىپ كەتكەن كەيبىر شەندى- شەكپەندىلەردى تاۋبەسىنە تۇسىرۋگە تىرىسىپ جۇرگەن سياقتى. قازاقستاندىق ارنالاردىڭ بىرىندە كورسەتىلگەن «نازاربايەۆ. Live» فيلمىندە پرەزيدەنتتىك اسحانانىڭ باس اسپازشىسى يگور كۋبرياكوۆ ەلباسىنىڭ كەسپە مەن بالىق تاعامدارىن ۇناتاتىنىن جەتكىزگەن ەدى. قيار- قىزاناقپەن باسقا دا كوكونىستەر وسى جەردە ءوسىرىلىپ، پرەزيدەنتتىڭ اس مازىرىنە كىرەدى ەكەن. كۋبرياكوۆتىڭ ايتۋىنشا، ەلباسىنىڭ ەڭ سۇيىكتى اسى -  ەت.

 بۇل جەردە قازاقتىڭ ۇلتتىق اسىن باس اسپازشى وزىندىك ەرەكشە رەتسەپتىمەن دايىندايتىن كورىنەدى. اق وردانىڭ وزىندە ەت اسىلىپ، كەسپە كەسىلىپ جاتقاندا، قايداعى فۋاگرا دەرسىز؟ ! بۇل ارادا جاقىندا پرەزيدەنتتىڭ ءبىر جاعىنان، قالجىڭداپ، ەكىنشى جاعىنان، استارلى وي ايتىپ، حالىقتى «فۋاگرا مەن لەند كرۋزەرلەردەن باس تارتۋعا» شاقىرعانىن ءالى دە ۇمىتا قويعان جوقپىز. ەلباسىنىڭ باستى ويى -  ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ءومىر سۇرۋگە قاجەتتى نارسەنىڭ ءبارى بار، شەتەلدەن اكەلىنەتىن فۋاگرا، كيىم- كەشەكتەر مەن اۆتوكولىكتەرسىز- اق ءبىرقالىپتى تىرشىلىك ەتۋگە بولادى دەگەن ۇلكەن ماسەلە ەدى.

الەۋمەتتىك جەلىلەردە كوپشىلىك حالىق پرەزيدەنتتىڭ باستاماسىن قولداي جونەلدى. ال قاراپايىم اۋىل حالقى «فۋاگرا» دەگەن نە دەپ تاڭعالىستى. سوڭعى جىلدارى استانا مەن الماتى سياقتى ءىرى مەگاپوليستەردىڭ مەيرامحانالارىندا ەرەكشە ناسيحاتتالىپ، قىمباتقا باعالانىپ جۇرگەن بۇل تاعام فرانسۋز اسحاناسىنىڭ ءتول ءونىمى بولىپ سانالادى. جالپى، ەۋروپانىڭ كوپتەگەن ەلدەرىندە بۇل ءونىمدى دايىنداۋعا قاتاڭ تىيىم سالىنعان. سەبەبى بۇل «جان- جانۋار مەن اڭ- قۇستاردى قيناپ ءولتىرۋ» بابىمەن قۋدالاناتىن نارسە. فرانسيادا، كەرىسىنشە، ۇلتتىق اسپازدىق ونەردى دارىپتەۋ ماقساتىندا اڭ- قۇستاردىڭ قينالىپ ولۋىنەن ەشقانداي دا زاڭعا قايشى ارەكەت كورمەگەن سوڭ، فۋاگرانى دايىنداۋعا رەسمي تۇردە رۇقسات بەرگەن.

 فۋاگرا دەگەنىمىز -  قاز بەن ۇيرەكتىڭ ءماجبۇرلى تۇردە تاماقتاندىرىلىپ، ادەيى سالماق جيناتقىزىپ، باۋىرى ابدەن ىسكەن كەزدە سويىلىپ، كەيىن سول باۋىردان جاسالعان تاعام. تابيعي تۇردە ەمەس، ادەيى سەمىرتىلگەن قاز بەن ۇيرەكتىڭ باۋىرى وتە مايلى بولادى. بىلگىرى بولماسا، بۇل تاعامدى دايىنداۋ دا وڭاي ەمەس. ءبىراق بۇكىل الەمنىڭ جاسىلدار قوزعالىسى، ءتىپتى بيولوگتاردىڭ ءبىرقاتارى فۋاگرانىڭ قولدانىلۋىنا وتە- موتە قارسى. ونىڭ ۇستىنە، «ءبىسمىللا» دەپ اللانىڭ اتىمەن سويىلماعان، بۇل ازداي، قينالىپ ولتىرىلگەن جان- جانۋارلار مەن اڭ- قۇستاردىڭ ەتى ادام ءۇشىن حارام ەكەنى بەلگىلى.

سودان بولار، الەۋمەتتىك جەلىلەردە ەل ازاماتتارى فۋاگرانىڭ گۋمانيستىك تۇردە دايىندالماعان ءونىم بولعان سوڭ، ودان شىنىمەن- اق، باس تارتىپ، ۇلتتىق تاعامدارعا دەن قويۋ قاجەتتىگىن جەتكىزىپ جاتتى. ءتىپتى بەلسەندى بلوگەرلەر «ءوزىمىزدىڭ قازى تۇرعاندا، بىزگە ەشقانداي دا فۋاگرا قاجەت ەمەس» دەپ مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءسوزىن جەرگە تاستاماي، قولداي جونەلدى.

 ەندى شەتەلدىك پرەزيدەنتتەردىڭ سۇيىكتى اسىنا نازار سالساق. فرانسيا پرەزيدەنتى فرانسۋا وللاند ارتيشوك، ياعني بورىكگۇلدىڭ تاماققا سالىنۋىن استە ۇناتپايدى ەكەن. ەسەسىنە، بۇرىنعى فرانسۋز باسشىسى نيكوليا ساركوزي بورىكگۇل سالىنعان ماكارون ونىمدەرىن ءسۇيسىنىپ جەيدى. ءبىراق ونىڭ سۇيىكتى اسى -  فۋاگرا؟ ! ولاي بولماسا، ساركوزي فرانسۋز بولار ما ەدى؟! اركىمگە ءوزىنىڭ ۇلتتىق اسى قىمبات.

 ا ق ش- تىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى ۇلكەن دجوردج بۋشتىڭ بروككوليدى جەك كورەتىنىن جەرگىلىكتى جۋرناليستەر تەز ارادا ءبىلىپ قويعان. سەبەبى، بۇرىنعى پرەزيدەنت اق ءۇيدىڭ اسپازشىلارىنا بروككوليدى اس مازىرىنە قوسۋعا قاتاڭ تىيىم سالعان. بىردە جۋرناليستەر بۇل ءونىمدى نەگە جەك كورەتىنىن سۇراعاندا، دج. بۋش: «مەن بروككوليدى جەك كورەمىن. سەبەبى بالا كەزىمدە انام مەنى ماجبۇرلەپ جەگىزەتىن. ەندى مەن امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ پرەزيدەنتى بولدىم، بۇدان بىلاي بروككوليدەن ءدام تاتپايمىن» دەپ جاۋاپ بەرگەن.

 اق ءۇيدىڭ اس مازىرىنە بروككوليدى قايتا ەنگىزگەن -  قازىرگى پرەزيدەنت باراك وباما. بۇل ونىڭ سۇيىكتى كوكونىستەرىنىڭ ءبىرى. دەسە دە، ديەتولوگتار وبامانى فاست فۋد ونىمدەرىن ءجيى تۇتىناتىنى ءۇشىن قاتاڭ سىنعا الادى.

ا ق ش ونسىز دا جاسوسپىرىمدەر مەن ەرەسەكتەر اراسىنداعى سەمىزدىك بويىنشا الەم ەلدەرى ىشىندە الدىڭعى قاتارلاردى يەمدەنىپ وتىر. بارىنە امەريكالىقتاردىڭ تەز دايىندالاتىن تاعامدارعا اۋەستىگى سەبەپشى. ال فاست فۋدتىڭ جارناماسىن باراك وبامانىڭ ءوزى جاساسا، حالىق قايدا بارادى؟ ەگەر دە ينتەرنەتتەن بۇل پرەزيدەنتتىڭ سۋرەتتەرىن اقتارىپ كورسەڭىز، كوزىڭىزگە كوبىنە- كوپ ونىڭ گامبۋرگەر نەمەسە پيتستسا جەپ وتىرعانىن انىق بايقاتاتىن فوتوماتەريالدار بىردەن تۇسەدى. ەسەسىنە، ءبىرىنشى لەدي ۇستامدى ەكەن. سۋرەتتەردە وبامانىڭ گامبۋرگەردى ەت اساعانداي جەپ جاتقانىن كورسەڭىز، پرەزيدەنت جارىن زياندى تاعام ونىمدەرىمەن مۇلدەم بايقامايسىز. باراك وبامانىڭ قازاقتارعا ءبىر ۇقساستىعى -  ول جەگەن اسىنان كەيىن شاي ىشەدى ەكەن. ال ليموناد پەن الكوگولسىز سۋسىنداردى اۋزىنا دا المايتىن كورىنەدى.

رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين قاراپايىم اس تۇرلەرىن جاقسى كورەدى. ەگەر دە ەت پەن بالىقتىڭ اراسىندا تاڭداۋ جاسالسا، ول مىندەتتى تۇردە بالىقتى تاڭدايدى. ءتاتتىنى ۇناتپايدى. ءبىراق بالمۇزداق - سۇيىكتى تىسكە باسار اسى. سۋسىنداردىڭ ىشىندە كوبىنە شاراپ پەن سىرانى ۇناتادى. سونداي- اق كوك شايدى كوپ ىشەدى. رەسەي - كوپ ۇلتتى مەملەكەت، بۇل ارادا ۇلتتار اراسىنداعى دوستىقتى دارىپتەۋ ماقساتىندا ما، الدە، شىنىندا دا، گاسترونوميالىق تالعامى سونداي ما، ايتەۋىر پۋتيننىڭ ءوز ايتۋى بويىنشا، ول كارەل حالقىنىڭ توقاشىن، وسەتيندىكتەردىڭ ءبالىشى مەن چاك- چاگىن، سونداي- اق تاتارلاردىڭ ءبالىش ناندارىن ءسۇيىپ جەيدى ەكەن.

 جالپى، بۇگىنگى تاڭدا كوپتەگەن مەملەكەت باسشىلارى ءوز اسحانالارىندا دەگۋستاتورلاردى مۇلدەم ۇستامايدى. بۇل پاتشا زامانىنان، ءتىپتى كەشەگى كەڭەستىك زاماننان مۇراعا قالعان، تاعامدا ۋدىڭ بار- جوعىن انىقتايتىن قىزمەت ءتۇرى باتىس ەلدەرى تۇگىلى، ت م د مەملەكەتتەرىندە كەلمەسكە كەتكەن نارسە بوپ تۇر. ءبىراق وسىدان ەكى- ءۇش جىل بۇرىن پاريجدە وتكەن ۇزدىك باس اسپازشىلاردىڭ جيىنىندا سەنساتسيالىق جاڭالىق جاريالاندى. شەتەلدىك اسپازشىلاردىڭ ايتۋىنشا، پۋتيننىڭ الدىنا باراتىن استى قاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ وكىلى تەكسەرىستەن وتكىزۋمەن قاتار، ونى ءوزى دايىندايتىن كورىنەدى.

 نەگىزى، پۋتيننىڭ اسقا كەلگەندە ساقتىق ساقتايتىنىن رەسەيلىك جۋرناليستەر دە بايقاعان. ولاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل پرەزيدەنت ۇنەمى وزىمەن تەرموس الىپ جۇرەدى ەكەن. سول تەرموستان سۋ ءىشىپ، ونى قايتادان قاۋىپسىز جەرگە قوياتىنىن «Newsru.com»  سايتى جەتكىزگەن.

 II ەليزاۆەتا پاتشايىم ءداستۇرلى بريتاندىق تاعامدارعا اۋەس. ول اسىرەسە، سۇلىدان جاسالعان بوتقانى ۇناتادى. ەرەكشە سۇيەتىن نارسەسى -  كارتوپ! پاتشايىم ۇيىقتار الدىندا مىندەتتى تۇردە ديۋبوننە سۋسىنىن (اپەرەتيۆ رەتىندە ىشىلەتىن شاراپ) ىشەدى ەكەن. ەگەر دە اعىلشىن پاتشايىمىنا كاسىبي اسپازشىلار تاعام دايىنداسا، گەرمانيا كانسلەرى انگەلا مەركەل ۋاقىت بولسا، اسپازشىلاردىڭ اسىن كۇتپەي، ءوزى تاماق دايىنداعاندى ۇناتادى. ول نەمىستىڭ ۇلتتىق تاعامدارى -  كارتوپ سورپاسى مەن شنيتسەلدى ءسۇيسىنىپ جەيدى. ءبىراق يتاليان اسحاناسىنان دا باس تارتپايدى: بولونەز پاستاسىن كورسە، ىشكەن اسىن جەرگە قويادى. كوپتەگەن ساياساتكەرلەر سياقتى قىزىل شاراپتى ۇناتادى، ءبىراق وقتا- تەكتە سىرا دا ىشەدى.

 بەلارۋس پرەزيدەنتى الەكساندر لۋكاشەنكونىڭ ەنەسى ءوز سۇحباتتارىندا كۇيەۋبالاسىنىڭ ءسۇتتى سورپالار مەن قۋىرىلعان جۇمىرتقانى، سونداي- اق قۇيماقتى وتە- موتە جاقسى كورەتىنىن جەتكىزىپ ءجۇر. ال «شوكولاد كورولى» اتانعان ۋكراينا پرەزيدەنتى پەتر پوروشەنكو مۇلدەم ءتاتتى جەمەيدى ەكەن. سەبەبى ۋكراين پرەزيدەنتى قانت ديابەتىمەن اۋىراتىن كورىنەدى. پرەزيدەنتتىڭ جارى مارينا پوروشەنكو جولداسىنىڭ قاراقۇمىقتان جاسالعان بوتقا مەن كوتلەت، سونداي- اق تۇزدالعان قياردى ۇناتاتىنىن ايتادى.

بايقاساڭىزدار، بارلىق پرەزيدەنتتەر قاراپايىم اس پەن ۇلتتىق تاعامدارعا اۋەس ەكەن. ءبارى دە ءوز ەلدەرىنىڭ پاتريوتتارى. ءبىراق ءبىز باسقا ەمەس، ءوز پرەزيدەنتىمىزدەن ۇلگى الساق يگى.

كامشات تاسبولات

«ايقىن»

سوڭعى جاڭالىقتار