جۇماگۇل ايىمبەتوۆا، عارىشكەردىڭ اناسى: جۋساننىڭ ءيىسى بالاما قۋات بەردى
ۇزاق كۇتكەن قۋانىشتى كۇندى كورۋ باقىتى قازاق حالقىنا 2015 -جىلدىڭ قىركۇيەگىندە بۇيىردى. 2 -قىركۇيەكتە حالىقارالىق عارىش ستانساسىنا ساپار شەككەن عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆ 12 -قىركۇيەك كۇنى جەرگە قايتىپ ورالدى. بۇكىل ەلدىڭ كۇتكەنى دە وسى كۇن بولاتىن. الاشتىڭ ايدىنى ءوز مىندەتىن تابىستى اياقتاپ، تۋعان توپىراققا تابانى قايتا تيگەنى دە ۇمىتىلماس كۇن. ەل ماقتانىشىنا اينالعان ازاماتتىڭ اق جاۋلىقتى اناسى ءۇشىن بۇل ساپار مۇلدەم بولەك سەزىم، بولەك دۇنيە ەدى. بۇل سەزىمدى سوزبەن سۋرەتتەپ جەتكىزۋ جۇماگۇل اپاي ءۇشىن اسا قيىن. اسىل انا جۇماگۇل ايىمبەتوۆانىڭ اسەرلى اڭگىمەسىن تولقىماي وتىرىپ تىڭداۋ مۇمكىن ەمەس. اق داستارقان باسىندا وربىگەن انا ماحابباتى، بالالىقتىڭ بال ءدامى تۋرالى تارتىمدى اڭگىمە ارقىلى عارىشكەردىڭ بالا كۇنىنە، ونىڭ تۇڭعيىق الەمىنە ءبىز دە ساپار شەككەندەي بولدىق.
ايدىن عارىشقا ۇشادى دەگەن اقجولتاي جاڭالىقتى ەستىپ، ەل قۋانعان ساتتەن باستاپ جۇماگۇل اپايمەن حابارلاسىپ، اڭگىمەلەسۋگە تىرىسقان ەدىك. ءبىراق بۇل مۇمكىن بولمادى. ويتكەنى ايدىننىڭ وتباسى، تۋعان- تۋىستارى اۋەلى الماتىدا، سودان كەيىن تۋعان اۋىلدارى تالدىقورعاننان 272 شاقىرىم قاشىقتىقتاعى قارابۇلاقتا قۇدايى تاماق بەرىپ، وسىدان 8 جىل بۇرىن قايتىس بولعان وتاعاسى اقان ايىمبەتوۆتىڭ بەيىتىنە بارىپ، قۇران وقىتتى. ونىڭ ۇستىنە، جۇماگۇل اپاي ايدىن امان- ەسەن جەرگە قونعانشا سۇحبات بەرۋدەن باس تارتقان. ءبىز دە انا جۇرەگىندەگى قاتار كەلگەن قۋانىش پەن ۋايىمدى جاقسى تۇسىندىك. ءسويتىپ، قازاق ۇلىنىڭ ساپارى ءساتتى اياقتالۋىن تاعاتسىزدانا توستىق. ال سۇيىكتى ۇلى تۋعان وتانىمەن قايتا قاۋىشقان ساتتە جۇماگۇل اپايدىڭ شاڭىراعىندا قوناقتا بولىپ، العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ ارداقتى انانىڭ جۇرەك تەربەگەن اڭگىمەسىن تىڭداپ قايتتىق.
باۋىر ەتى - بالاسىن عارىشقا اتتاندىرۋدىڭ قانشالىقتى قيىن ەكەندىگىن ەكىنىڭ ءبىرى ۇعىنا بەرمەيتىنى حاق. ال جۇماگۇل اپاي بۇل سەزىمنىڭ قانداي بولاتىنىن جاقسى بىلەدى. اسىل انا بالاسىنىڭ كوككە كوتەرىلگەن ساتىنەن باستاپ، جەرگە ورالعانىنشا كۇنىن كۇلكىسىز، ءتۇنىن ۇيقىسىز وتكىزدى. «انانىڭ كوڭىلى بالادا» دەگەن ءسوزدى قازاق تەگىن ايتپاسا كەرەك. قازىر دە سوناۋ ماسكەۋدەگى عارىشكەر ۇلىنىڭ حال- جاعدايىن ويلاپ ءجۇر. ايدىننىڭ جەرگە قونعاننان كەيىن: «اياعىم جەرگە ءتيدى. جۋساننىڭ ءيىسى ماعان كۇش بەردى. ەندى ءارى قاراي جۇمىس ىستەۋگە دايىنمىن»، - دەگەن ءسوزىن جۇماگۇل اپاي ماقتانىشپەن ەسكە الۋدا.
بيىككە جەتەلەگەن بالا ارمان
عارىشكەردىڭ اناسىمەن اڭگىمەمىزدىڭ ءالقيسساسى ايدىن ايىمبەتوۆتىڭ بالالىق شاعىنان باستالدى. راسىندا، بۇگىنگى 43 جاستاعى قازاق عارىشكەرىنىڭ بالالىق ارمان- قيالى قاي قيىرلارعا جەتەلەدى ەكەن؟
- جۇماگۇل اپاي، ايدىن بالا كەزىندە قانداي بولدى؟ بالا كۇنىندە ونىڭ عارىشقا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن بايقاي الدىڭىزدار ما؟
- كىشكەنتاي كەزىندە ول دا بارلىق بالالار سەكىلدى ءوستى. 1970 -جىلى ۇلكەن ۇلىمىز ايدار، 1972 -جىلى ايدىن دۇنيەگە كەلدى. ەكەۋى قاتار ءجۇرىپ، ەر جەتتى. اكەسى ەكەۋى تالاسىپ قالماسىن دەپ، ۇنەمى بىردەي ويىنشىقتار ساتىپ اپەرەتىن. ءبىراق ەكەۋى ەشقاشان وزگە بالالار سەكىلدى جاعا جىرتىسقان ەمەس. كىشكەنتاي كەزدەرىنەن وتە تاتۋ، باۋىرمال بولدى. بالاباقشاعا دا بىرگە باردى. قازىرگى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، تۇلكىباس اۋدانى، قۇلان سەلوسىندا العاش مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتادى. ويتكەنى سول كەزدە جولداسىمنىڭ جۇمىس بابىمەن شىمكەنتكە قونىس اۋدارعانبىز. ايدىننىڭ ءتىلى شىعىپ، سويلەي باستاعاننان اكەسى: «بالام، ۇلكەندەردىڭ ايتقانىن تىڭداۋ كەرەك. ايدار سەنەن ۇلكەن. سوندىقتان ونى دا تىڭدا»، - دەپ ۇيرەتەتىن. سودان بەرى ول ايداردىڭ جەتەگىندە ءجۇرىپ ەرجەتتى. ەكەۋى ساباققا بىرگە بارادى، ۇيگە بىرگە قايتادى. ءبىز اكەسى ەكەۋمىز جۇمىستامىز. وزدەرى ساباقتان كەلگەن سوڭ ۇيدە تاماقتانىپ، ساباقتارىن دا وزدەرى دايىندايتىن. ەكەۋى دە ساباقتى وتە جاقسى وقىدى. ول كەزدە قازاق مەكتەبى دەگەن وتە از بولاتىن. سوندىقتان ەكى ۇلىمىز دا ورىس مەكتەبىنە باردى. 1981 -جىلى اۋىلدا اتامىز قايتىس بولدى، اپامىز جالعىز قالعان سوڭ، ءبىز شىمكەنتتەن ءوز اۋىلىمىز قارابۇلاققا كوشىپ كەلدىك. قارابۇلاقتاعى مەكتەپتە 3 جىلداي وقىدى. 1985 -جىلى تالدىقورعانعا كوشىپ بارىپ، مەكتەپتى سوندا ءبىتىردى.
ايدىن بالا كەزىنەن بيىكتىككە قۇمار بولاتىن. بيىك اعاش بولسىن، ءۇي بولسىن توبەسىنە ورمەلەپ شىعىپ الاتىن ەدى. ءبىر جىلدارى اقان (ايدىننىڭ اكەسى - رەد. ) ءبىر ۋچيليشەدە ديرەكتور بولدى. سول ۋچيليشە جاتاقحاناسىنىڭ الدىندا ۇلكەن، بيىكتەۋ قول جۋعىش بولعان. ءبىر كۇنى ايدىن سونىڭ توبەسىنە ورمەلەپ شىعىپ، بيىكتەن قۇلاپ كەتكەن. ايدار ۇيگە قولىنان جەتەكتەپ الىپ كەلدى. بەتىنىڭ ءبارى قان. قول جۋعىش ۇستىنە قۇلاپ كەتكەن ەكەن. تاعى ءبىر وسىنداي وقيعاسى ەسىمدە قالىپتى. قارابۇلاقتا جولدىڭ شەتىندەگى اعاشتاردى كەسىپ تاستايتىن ەدى. سول كوشە بويىنداعى بيىك اعاشتاردىڭ ءبىرى جارتىلاي كەسىلگەن ەكەن. ونىڭ كەسىلگەنىن بىلمەگەن ايدىن تاعى دا اعاشتىڭ ەڭ توبەسىنە دەيىن ورمەلەپ شىققان. سودان اعاشپەن بىرگە قۇلاعان ەدى. ءوزى ۇنەمى سولاي بيىككە ورمەلەپ جۇرەتىن.
بالا كۇنىنەن بولمىسى بولەك بولدى. ۇلبىرەگەن سۇيكىمدى كىشكەنتاي بالا بۇگىندە تالاپشىل، ەڭبەكقور ارقا سۇيەر ازاماتقا اينالدى. ايدىن ۇنەمى كۇلىمدەپ جۇرەدى. ءوزى اقكوڭىل، اينالاسىنداعىلارعا مەيىرىممەن قارايدى. ادامدارمەن تەز ءتىل تابىسادى. ءبىزدىڭ ۇلكەن ۇلىمىز ايدار توماعا تۇيىق، ارتىق ءسوزى جوق بولىپ ءوستى. ال ايدىن مۇلدەم كەرىسىنشە، اينالاسىنا جىلۋلىق شاشىپ جۇرەدى.
ءوزى سپورتقا دا بەيىم بولدى. دزيۋدو، كاراتە، سامبو سەكىلدى سپورت ۇيىرمەلەرىنە قاتىستى. مەكتەپ جاسىندا ايدار ەكەۋى ۇنەمى سپورتپەن اينالىستى. ءتىپتى، 6 دان كەيىن تاماق ىشپەيتىن. ەكەۋى دە مەكتەپ بىتىرەر الدىندا اسكەري وقۋعا ءتۇسۋ ءۇشىن سولاي دايىندالدى. ونىڭ ۇستىنە، جولداسىم اقان بالالاردى جاستايىنان اسكەري تارتىپكە ۇيرەتتى. تاڭەرتەڭ ۋاقىتىندا ۇيقىدان تۇرىپ، كەشكىسىن ساعات 9 دا ۇيقىعا جاتاتىن. ول كەزدە تەلەديداردان مۋلتفيلمدەردى ءبىر عانا ۋاقىتتا كورسەتەتىن. مۋلتفيلم كەشكى ساعات 8.30 دا باستالىپ، ساعات 9 دا اياقتالادى. سوندا ايدار مەن ايدىن جارتى ساعات ۋاقىتتارىن عانا تەلەديدار الدىندا وتكىزەتىن.
بالام حيميا، فيزيكا دەگەن ساباقتاردى وتە قاتتى جاقسى كورەتىن. ءۇيدىڭ بالكونىندا ءوزى زەرتحانا جاساپ الىپ، سول جەردە ءبىر رەاكتسيالاردى جاساپ وتىرادى ۇنەمى. راديونى قۇراستىرۋ، جيناقتاۋ سەكىلدى ىستەرمەن اينالىسقاندى جاقسى كوردى. سوسىن بالكونداعى زەرتحاناسىندا كىتاپشاعا دارىلەردىڭ اتتارىن، ولاردىڭ قانداي اۋرۋعا قارسى قولدانىلاتىن جازىپ، جاتتاپ جۇرەتىن. قازىر قاراپ وتىرسام، ايدىن سول كەزدە- اق بالكونداعى ءوزىنىڭ كىشكەنتاي عانا زەرتحاناسىندا بولاشاقتاعى جۇمىسىنا دايىندالىپ جۇرگەن ەكەن عوي. ويناپ وتىرعاندا دا ورىندىقتاردى بىرىكتىرىپ، ۇشاق جاساپ، ۇشىرىپ وتىراتىن.
- دەمەك، ۇشقىش بولۋ ايدىننىڭ بالا كۇنگى ارمانى. 17 جاسار ايدىننىڭ اۆياتسيالىق ۋچيليشەگە تۇسەمىن دەگەن شەشىمىن سىزدەر قالاي قابىلدادىڭىزدار؟
- ايدىن 8-سىنىپتى بىتىرگەندە-اق لەنينگرادتاعى اۆياتسيالىق ۋچيليشەگە قۇجات تاپسىرعىسى كەلدى. اكەسى قارسى بولمادى، رۇقساتىن بەردى. ءبىراق ول كەزدە ماعان بالام ءالى كىشكەنتاي سەكىلدى كورىندى. ءسويتىپ وقۋعا جىبەرمەدىم. ايدىنعا: «اۋەلى ايدار مەكتەپتى ءبىتىرىپ، وقۋعا ءتۇسسىن. سەن دە 10-سىنىپتى ءتامامدا. سودان كەيىن قالاعان وقۋىڭا تۇسەسىڭ»، - دەپ ءوز ويىمدى ۇعىندىرۋعا تىرىستىم. ول مەنىڭ سوزىمە قارسى كەلمەدى. ايتقانىمنىڭ بارىنە كەلىستى. جالپى، ءبىز بالالاردى ەشقاشان بەتىنەن قاققان ەمەسپىز. وزدەرىنىڭ تالاپتارى بولسا، ىنتالانىپ تۇرسا، ءبىز تەك قولداۋ كورسەتۋگە تىرىستىق. دەسەك تە، ەكى ۇلىمنىڭ دا اسكەري سالانى تاڭداعانىنا كىشكەنە رەنجىگەن ەدىم. بۇگىندە ەڭبەكتەرىنىڭ جەمىسىن جەپ وتىرعاندارىن كورىپ، سول كەزدە ۇلداردىڭ جولىنا بوگەت بولماعانىمىزعا قۋانامىن.
ءسويتىپ، ايدىن 1989 -جىلى مەكتەپتى جاقسى اياقتاپ، ارماۆير قالاسىنداعى جوعارى اسكەري اۆياتسيالىق ۋچيليشەسىنە ءتۇستى. بۇل ۋچيليشەدە قازاقتىڭ تۇڭعىش عارىشكەرى توقتار اۋباكىروۆ وقىعان ەكەن. ارماۆيرگە ايدىننىڭ انت قابىلداۋ راسىمىنە بارعاندا كەۋدەمىزدى ەرەكشە قۋانىش كەرنەدى. سول ۋاقىتتا راديودان ايدىندى اتالمىش ۋچيليشەدە وقيتىن جالعىز قازاق بالاسى دەپ حابارلاپ جاتتى. ايدىننىڭ اكەسى: «انە، مەنىڭ بالام اۆياتسيالىق ۋچيليشەدەگى جالعىز قازاق. وسىنداي جەتىستىككە جەتكەن الاشتىڭ بىرەگەي ازاماتى»، - دەپ قۋانىشى قوينىنا سىيماي، شاتتاندى. ارينە، بۇل دا اتا- انا ءۇشىن ۇلكەن ماقتانىش. بالاڭنىڭ كىشكەنە جەتىستىگىن كورۋدىڭ ءوزى باقىت.
ايدىن ارماۆيردە وقىپ جۇرگەن كەزدە ۇيدە تەلەفون دەگەن بولعان جوق. الىستاعى ۇلىمىزبەن سويلەسۋ پۋنكتى ارقىلى بايلانىساتىنبىز. وقۋىن جاقسى وقىدى، قاتەلەسپەسەم، ديپلومىندا ءبىر عانا 4 دەگەن باعا بار. مەن ايدىنعا حابارلاسقان سايىن «ساباقتارىمدى بەسكە اياقتادىم. پالەن ساباعىمنان اۆتوماتتى تۇردە جوعارى باعا الدىم، تۇگەن ساباقتى ءساتتى تاپسىردىم» دەپ قۋانىشىمەن بولىسەدى. سويلەسۋ پۋنكتىندە ۋاقىت ساناۋلى عوي. سوسىن ۇلىممەن تەز- تەز سويلەسۋگە تىرىسامىن. سوندا تەلەفونيست كەلىنشەك «تاعى دا 5 مينۋت قوسىپ قويدىم، سويلەسە بەرىڭىز، اقشاسىن كەلەسى كەلگەندە تولەيسىز» دەپ ۇنەمى ۋاقىتىمدى ۇزارتىپ بەرەتىن. ءبىزدىڭ ءسوزىمىزدى ەستىپ وتىراتىن بولۋى كەرەك، بالامنىڭ قۋانىشىن دا سەزىنەدى. الىستاعى بالاسىن ساعىنعان انانىڭ جۇرەگىن دە تۇسىنەدى. ءسويتىپ، انا مەن بالانىڭ ءسوزىن بولمەيتىن. ءوزى تاڭداعان ۋچيليشەنى ايدىن 1993 -جىلى اياقتادى. وقۋدى بىتىرگەننەن كەيىن ونى جالعىزتوبەگە جىبەردى، سوسىن لۋگوۆويدا قىزمەت ەتتى. سوڭىندا تالدىقورعاننىڭ ماڭىنداعى اۆيابازادا جۇمىس ىستەدى. وقۋىن بىتىرگەننەن كەيىن ەشقاشان بوس جۇرگەن ەمەس. جۇمىسىن جاسادى، مىندەتتەرىن ورىندادى.
ورىندالعان اق ارمان
ايدىن ايىمبەتوۆ عارىشقا ۇشۋدى 12 جىل كۇتتى. بۇل از ۋاقىت ەمەس. وسى ۋاقىت ارالىعىندا عارىشكەر ءوزىنىڭ ىزدەنىسىن توقتاتقان جوق، كۇندەردىڭ كۇنىندە عارىشقا ساپار شەگەتىنىنە سەندى.
- عارىشقا ۇشۋ ۇلكەن ەڭبەكتى، دايىندىقتى تالاپ ەتەتىنى بەلگىلى. ۇلىڭىزدىڭ ۇزاق جىلدارى عارىشكەرلىك دايىندىققا ارنالدى. العاش عارىشكەرلىك كانديداتۋراسى 2000 -جىلى قابىلداندى. وسى كەزدەرگە كوز جۇگىرتىپ ءوتىڭىزشى...
- ەڭ العاش 1995 -جىلى عارىشكەرلەر وتريادىنا ءوتىنىش جازعان. ول كەزدە ايدىننىڭ ءوتىنىشى قابىلدانبادى. ءسويتىپ، 2000 -جىلى قايتادان ءوتىنىش ءبىلدىردى. سول جىلى 2000 عا جۋىق ۇشقىشتىڭ اراسىنان ىرىكتەلىپ، ايدىننىڭ كانديداتۋراسى ماقۇلداندى. ءدال سول 2000 -جىلى ايدىنمەن قاتار مۇحتار ايماحانوۆتىڭ دا ءوتىنىشى قابىلداندى. شىنى كەرەك، ەكىنشى رەت ۇمىتكەر رەتىندە ءوتىنىش جازعاندا، ىشتەي «ايدىننىڭ كانديداتۋراسىن ماقۇلداماسا ەكەن» دەپ ويلاعان ەدىم. ويتكەنى عارىشقا ۇشۋ، وعان دايىندالۋ وڭاي ەمەس. ءوزىڭ ايتقانداي، بارلىق ۋاقىتىن سوعان ارنايدى. سوندىقتان، بالام ءۇشىن الاڭدادىم.
2000 -جىلى كانديداتۋراسى ماقۇلدانعاننان كەيىن 3 جىل بويى مەديتسينالىق كوميسسيانىڭ تەكسەرۋىنەن ءوتتى. ءسويتىپ، 2003 -جىلى جۇلدىزدى قالاشىققا دايىندىققا كەتتى. مۇحتار ەكەۋى رەسەيدىڭ يۋري گاگارين اتىنداعى عارىشكەرلەردى دايىنداۋ ورتالىعىندا جالپى عارىشتىق دايىندىقتان ءوتتى. عارىشكەرلەردى دايىنداۋ ورتالىعىندا ايدىن 6 جىلىن وتكىزدى. دايىندىق ۋاقىتىنىڭ قۇلىنىما وڭاي بولماعانىن دا مەن ىشتەي سەزەمىن. ءبىراق ول ەشقاشان ەڭسەسىن ءتۇسىرىپ، قينالعاندىعىن بىلدىرگەن ەمەس.
تالعات مۇسابايەۆ 2009 -جىلى ايدىن مەن مۇحتارعا ەكەۋىنىڭ بىرەۋى عانا ۇشاتىنىن، ءبىراق ۇشاتىن ادامنىڭ كىم ەكەنى بەلگىسىز ەكەندىگىن ەسكەرتكەن. الايدا 2009 -جىلى قىركۇيەكتەگى ۇشىرىلىمنان ايدىن دا، مۇحتار دا تىس قالدى. سول جىلى قازاقستان قارجى جوق بولعاندىقتان، عارىشكەرلەردى ساپارعا جىبەرە المادى. سودان كەيىن استانا قالاسىنا بارىپ، «قازعارىشتا» جۇمىس ىستەدى، توقتاپ قالعان جوق، ءوزىنىڭ جۇمىسىن ءارى قاراي جالعاستىردى. ال مۇحتار سول ۋاقىتتا رەسەيدە قالىپ قويدى. كەيىن سول ەلدىڭ ازاماتتىعىن الدى. بۇيىرسا، ونىڭ دا عارىشقا ۇشاتىن ۋاقىتى كەلىپ قالار. بۇل - مۇحتاردىڭ ءوز شەشىمى عوي. ونى سوگۋدىڭ قاجەتى شامالى.
- ۇلىڭىزدىڭ ارمانى ورىندالدى. ءسىزدىڭ انالىق تىلەگىڭىز قابىل بولدى. ايدىن ايىمبەتوۆ قازاقتىڭ ءۇشىنشى عارىشكەرى اتاندى. ۇزاق كۇتكەن ساپارعا ايدىننىڭ دايىندىعى قالاي باستالدى؟
- 2009 -جىلدان 2015 -جىلعا دەيىن ارادا 6 جىل ۋاقىت ءوتتى. ءبىراق ءوزىنىڭ ىنتا- ىقىلاسى، تالابىنىڭ ارقاسىندا دايىندىققا ۇزاق ۋاقىت قاجەت بولمادى. ويلاپ قاراسام، 6 جىلدىڭ ىشىندە دايىندىق بارىسىن ۇمىتىپ قالۋى ابدەن مۇمكىن عوي. بيىلعى جىلدىڭ 22 -مامىرى كۇنى ايدىندى جۇلدىزدى قالاشىققا مەديتسينالىق كوميسسيادان وتۋگە شاقىردى. ماسكەۋگە، ءتىپتى، امەريكاعا بارىپ مەديتسينالىق كوميسسيانىڭ تەكسەرۋىنەن ءوتىپ كەلدى. مۇنداي تەكسەرۋلەرگە كەز كەلگەن ادام شىداي بەرمەيدى. ءسويتىپ، 3 ايدىڭ ىشىندە 6 جىلدا ۇمىتىلعان دۇنيەلەردى قايتا ەسكە ءتۇسىرىپ، دايىندىق جۇمىستارىن جۇرگىزدى. ونىڭ بارلىعىن قىسقا ۋاقىت ىشىندە يگەرۋ، مەڭگەرۋ ۇلكەن ەڭبەكتى، كۇش- جىگەردى تالاپ ەتەدى. ەشبىر دەمالىسسىز دايىندالدى. ءوزىنىڭ ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى بولار، ۇلكەن ارمانىنا قول جەتكىزدى.
2 -قىركۇيەك كۇنى ايدىندى شىعارىپ سالۋعا بارلىعىمىز باردىق. سول كۇندى ەسىمە السام، ءالى كۇنگە دەيىن اۋزىما ءسوز تۇسپەيدى. ءبىر مەن عانا ەمەس، سول كەزدە بۇكىل حالىق مەنىڭ كۇيىمدى كەشىپ تۇردى-اۋ. ءبارى كوزدەرىنە جاس الدى. بۇل - مەنىڭ عانا ەمەس، التى الاشتىڭ قۋانىشى بولدى. بالاما تەك «اق جول! ءسات ساپار!» دەگەن تىلەگىمدى عانا بىلدىرە الدىم. سودان امان- ەسەن ورالعانشا، ۋايىمداۋمەن بولدىم. سۇحبات بەرۋدەن باس تارتقانىم دا سوندىقتان. كۇنى- ءتۇنى مازام بولمادى. ۇلىمنىڭ عارىشقا ساپار شەگۋى ءبىر جاعىنان ءبىز ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش بولسا، ەكىنشى جاعىنان جۇرەگىمدە ءبىر قورقىنىش ۇيالادى. بالام وزگە ەلگە ەمەس، مۇلدەم باسقا الەمگە كەتتى عوي. ونىڭ ۇستىنە، انا جۇرەگى بالاڭ جانىڭدا وتىرسا دا، ۋايىمدايدى ەمەس پە؟
وسىنىڭ بارلىعى قانشاما ەڭبەكپەن، توزىممەن كەلدى. باقانداي 12 جىل كۇتتى وسى كۇندى. شۇكىر، وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتى ورىنداپ، امان- ەسەن ورالدى. استانادا وتكەن كەزدەسۋگە كەلگەندە تالتىرەكتەپ ازەر ءجۇردى. ماعان جاعدايىنىڭ جاقسى ەكەندىگىن، ۋايىمداۋدىڭ قاجەتى جوقتىعىن ايتتى. مەنى جۇباتقانداعىسى عوي. ءوزى قانشا بىلدىرگىسى كەلمەسە دە، انا جۇرەگى ءبارىن دە سەزەدى.
ەلباسى ءوز بالاسىنداي قولىنان جەتەلەپ كەلە جاتقانىن كورگەندە كوزىمە ەرىكسىز جاس كەلدى. مەملەكەت باسشىسى ءوزى ماسكەۋگە شىعارىپ سالدى. ەندى ماسكەۋدە 1 ايداي ۋاقىت بولادى. قايتا بەيىمدەلۋ كەرەك قوي. بالامدى استانادا كوردىم. ءالى ءوزىم دە بالامدى ەمىرەنە ءسۇيىپ، قۇشاعىما العانىم جوق. ايدىننىڭ استاناعا كەلگەنىن اسىعا كۇتۋدەمىز. بار تىلەگىم - بالالارىمنىڭ اماندىعى. ايدىنىمنىڭ اق ارمانى ورىندالىپ، اسىل تىلەگى قابىل بولدى. باستىسى، ەڭبەگى اقتالدى.
- اسەرلى اڭگىمەڭىزگە راحمەت!
ايدىن عارىشقا جاساعان 10 كۇندىك ساپارى بارىسىندا ماڭىزدى زەرتتەۋلەر جاساپ كەلدى. ولاردىڭ قاتارىندا ارال مەن كاسپي تەڭىزىنىڭ، شاڭدى داۋىلدار مەن مۇنايدان لاستانعان اۋماقتاردىڭ احۋالىن باقىلاۋ شاراسى بار. عارىشكەردىڭ بۇل ساپارى قازاقستاندىق بيوتەحنولوگيا مەن بيومەديتسينا سالاسى ءۇشىن دە پايداسى ەرەك بولماق. وزىنە جۇكتەلگەن مىندەتتەردى تولىق اياقتاعان عارىشكەردىڭ ساپارى ءساتتى بولدى دەپ اۋىز تولتىرىپ ايتا الامىز.
بۇگىندە 1 ۇل، 2 قىزدىڭ اكەسى ايدىن ايىمبەتوۆ استانا قالاسىنىڭ تۇرعىنى. ەلورداداعى وقۋشىلار سارايىندا جاس عارىشكەرلەر مەكتەبىندە ءتالىم بەرەدى. ءوزىنىڭ بىلگەنىن كەيىنگىلەرگە ۇيرەتىپ، جاس عارىشكەرلەردى ازىرلەۋگە ءوزىنىڭ سەپتىگىن تيگىزۋدە. كەلەشەكتە ايدىن ايىمبەتوۆتىڭ شاكىرتتەرى زەڭگىر كوكتى باعىندىردى دەپ سۇيىنشىلەيتىن دە كۇن تۋار. ءبىز بىلگەن ۇستاز، عارىشكەر ايدىن ايىمبەتوۆتىڭ انا سوزىمەن جاسالعان بەينەسى وسىنداي.
اڭگىمەلەسكەن اسەل انۋاربەك
«تۇركىستان»
