باستىق بولعىسى كەلەتىن بالالار
ويتكەنى ولاردىڭ ءبىرى ماماندىعىن جۇرەك قالاۋىمەن تاڭداماعان، ەندى ءبىرى وزىنە لايىقتى جۇمىس تابا المايدى. اسىرەسە، جاستار اراسىندا جالاقىسى جاقسى جۇمىس ىزدەيتىندەر باسىم. ءدال وسىنداي وي جەتەگىندە جۇرگەن قىز- جىگىتتەر ءۇشىن «ءساتتى قادام» رەسپۋبليكالىق جوباسى شىن مانىندە، ولاردىڭ باعىن اشاتىن باعدارلاما.
- بۇل جوبا وسىمەن ءۇشىنشى جىل قاتارىنان جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. ونداعى باستى ماقسات - جوعارى وقۋ ورىندارىن بىتىرگەن جاس ماماندارعا جۇمىسقا ورنالاسىپ كەتۋلەرىنە كومەكتەسۋ. ءبىرىنشى كەزەڭدە قۇجاتتار قابىلدانادى. ال ەكىنشى كەزەڭدە كوميسسيا مۇشەلەرى ۇمىتكەرلەرمەن اڭگىمەلەسۋ وتكىزەدى. سودان تاڭداپ الىنعان جاستار الداعى قىركۇيەك ايىنان باستاپ، «نۇر وتان» پارتياسىمەن ىنتىماقتاستىق جونىندە مەموراندۋمعا قول قويعان ۇلتتىق كومپانيالارعا، مەملەكەتتىك ورگاندار مەن جەكە كاسىپورىندارعا تاعىلىمدامادان وتۋگە جىبەرىلەدى. بۇگىنگى تاڭدا الماتىدا 30 دان استام مەموراندۋمعا قول قويىلعان، - دەدى جوبانىڭ ۇيلەستىرۋشىسى ءجاۋدىر ازدارحان.
بۇل از دەسەڭىز «جاستار كادرلىق رەزەرۆى» دەپ اتالاتىن جوبا تاعى بار. مۇنىڭ دا نەگىزگى مىندەتى - جاستارعا ءوز قالاۋىنا وراي قىزمەت تاۋىپ بەرۋ، مۇمكىندىگىنە قاراي جۇمىسقا ورنالاسۋىنا قول ۇشىن بەرۋ. الايدا وسى مۇمكىندىكتى ديپلومدى جاستار قالاي پايدالانۋدا؟
سۇراۋى بار سۇراققا جاۋاپ ىزدەگەندە جاندى اۋىرتاتىن جاعدايلار ۇشىراسادى. ەڭ باستىسى، ولاردىڭ كوميسسيا مۇشەلەرىمەن اڭگىمەلەسۋى بارىسىندا ءبىلىم تايازدىعى ايقىن كورىنىپ قالادى. ماسەلەن، زاڭگەر ماماندىعى بار ءبىر قىز اتا زاڭىمىزدىڭ قاشان قابىلدانعاندىعىنان حابارسىز بولىپ شىقتى. ال ەندى ءبىر فيلولوگ قىز ءوزىنىڭ اعىلشىن جانە نەمىس ءتىلىن جاقسى بىلەتىندىگىن قاعازدا انىق جازعانىمەن، سويلەسە كەلگەندە ءتىلدى الدەقاشان ۇمىتىپ قالعانى بەلگىلى بولدى. ءتىپتى ءوزى تۋرالى انىقتامادا «قازاق ءتىلى - تۋعان ءتىلىم، ەركىن سويلەيمىن» دەپ كورسەتكەنىمەن، انا سۇتىمەن بويعا دارۋى ءتيىس تىلىمىزدە امانداسۋدان باسقانى بىلمەيتىندەر دە ۇشىراستى.
سونداي جاستاردىڭ بىرىنە كوميسسيا مۇشەسى «وتانشىلدىق دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭ؟» دەگەن سۇراققا ول: «وتانشىلدىق جاقسى قىزمەت ىستەۋ، جاقسى جالاقى الۋ، وتباسىڭدى اسىراۋ» دەگەننەن اسا المادى. «تۋعان ءتىلىڭدى ءبىلۋ وتانشىلدىققا جاتپاي ما؟» دەگەن ساۋالعا: «جوق، ءتىل ءبىلۋ باسقا ماسەلە» دەگەن سياقتى ەكىۇشتى جاۋاپ بەردى.
جاستاردىڭ باسىم بولىگى ويىن ورىسشا جەتكىزۋگە بەيىم. قازاقشاسى قارىن اشتىراتىن بايقاۋدان باس شايقاپ شىعۋعا تۋرا كەلەدى. ماسەلەن، الماتى قالاسى بويىنشا «بولاشاق» كورپوراتيۆتى قورىنىڭ پرەزيدەنتى قىمبات بەيسەكينا ءتورت ءتىل بىلەدى. تۋعان تىلىندە سويلەگەندە دە الدىنا جان سالمايتىن قىمبات زامانداستارىنىڭ تۋعان ءتىلىن بىلمەيتىندىگىنە تاڭدانادى. بارىنەن قىزىعى «ءتىل ۇيرەنۋگە ۋاقىتىم جوق» دەگەن قاراكوزدەر دە تابىلدى. ولار ەسەسىنە اعىلشىن ءتىلىن ءوز بەتتەرىنشە ۇيرەنىپ، ءقازىر سويلەگەندە زاۋلاپ تۇر.
13 ءتىلدى ۇيرەنىپ، قازاقشانى ۇيرەنە الماعان قازاق جاستارى دا ۇشىراستى. بۇدان نە تۇيۋگە بولادى؟
بۇل جاستارىمىزدىڭ ەرىك- جىگەرىنىڭ السىزدىگىن كورسەتەدى. ويلاۋ جۇيەسىنىڭ ءوزى وزگەرە باستاعانىنىڭ بەلگىسى. «مەملەكەتتىك ءتىلدى ءبىلۋدى مىندەتتى ەمەس» دەپ ەسەپتەيتىندەردىڭ جادى وزگەرمەگەندىگى. ايتپەسە، جيىرما بەستەگى جىگىتتەر مەن قىزداردىڭ قايتا انا ءتىلىنىڭ ابىرويىن اسىرۋعا اتسالىسىپ، وزگەلەردىڭ دە ءتىل ۇيرەنۋىنە كومەكتەسەتىن كەزىندە ءوز كەۋدەسىن تىك ۇستاي الماۋى، ۇلت رۋحىنىڭ بيىكتىگىن كورسەتە الماۋى جاقسى ەمەس- اۋ.
تاعى ءبىر ماسەلە - جاستاردىڭ جالاقىسى جوعارى قىزمەت ىزدەيتىندىگى. ولاردىڭ اراسىندا ماماندىعى سايكەس كەلمەسە دە «قازمۇنايگاز» سەكىلدى ىرگەلى كومپانيالارعا ورنالاسقىسى كەلەتىندەر جەتكىلىكتى. قىسقاسى، جۇمىس ورنى تابىلا قالعان جاعدايدا بىردەن مايلى شەلپەك جەگىسى كەلەدى. بۇلاردىڭ جانىندا «جۇمىس تابىلسا، بولدى. تاجىريبە جيناسام، ادامدارمەن ارالاسسام، ءبارى جاقسى بولسا، نان تاۋىپ جەۋگە بارىمدى سالامىن» دەۋشىلەر نەكەن- ساياق. ءتىپتى ءبىر جىگىت «قانداي ارمانىڭ بار؟» دەگەن سۇراققا «ارمانىم كوپ، سىزگە قايسىسىن ايتايىن؟ » دەدى. ودان سوڭ ەركىنسىگەن ول: «مەنى قۇتتىقتاپ قويۋلارىڭىزعا بولادى. ءبىرىنشى ارمانىم كولىك الۋ ەدى. كۇنى كەشە كولىك الدىم» دەپ سالدى. قىمسىنۋدى، قىسىلۋدى بىلمەيتىن، رۋحاني كەمەلدەنۋدەن گورى، اقشا مەن بايلىققا قىزىعۋشىلىق قازاق جاستارىنا ءتان قۇبىلىسقا اينالىپ بارا جاتقانىن ولاردىڭ اڭگىمەسىنەن- اق بايقاۋعا بولادى.
بىرنەشە جوعارى وقۋ ورنىنىڭ باسىن شالىپ، شەتەلدە دە ءبىلىم العان، ديپلوماتيالىق قىزمەتتەردىڭ دە ءدامىن تاتقان ءبىر جىگىت ەلىمىزدەگى جاعدايعا كەلگەندە ءتىلى كۇرمەلىپ قالا بەردى. ول قازاقستانداعى جاستار قوزعالىسىنىڭ ەشقايسىسىن بىلمەيتىندىگىن اشىق مويىندادى. وسىدان كەيىن ەرتەدەگى كومسومول، پيونەر ۇيىمدارىنىڭ بەس باتپان بەدەلى ويعا ورالادى. مۇنىڭ ءوزى ازاماتتاردى قىزمەتكە ساتىلاپ كوتەرىلۋىنە دە كوپ سەپتىگىن تيگىزەتىن ەدى. ءقازىر كوپ ويلانعىسى كەلمەيتىن جاستاردىڭ ءبىر بولىگى جەدەل قىزمەتكە جوعارىلاپ، جاقسى جالاقىنىڭ قىزىعىن كورگىسى كەلەدى.
بارىنەن بۇرىن ءتىل مەن تىرەككە، بىلەك پەن جۇرەككە، ار مەن نامىسقا كەلگەندە مەكتەپتەر مەن جوعارى وقۋ ورىندارىندا جاستارعا ءبىلىم بەرۋدىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋدىڭ قاجەتتىگى كورىنىپ قالادى. ويتكەنى ساۋاتسىزدىق سەبەپتەرىنىڭ كورىنىستەرى مەكتەپ مەن جوعارى ءبىلىم وردالارىندا جاتقان سەكىلدى.
