بولدىرتىپ قاسقىر سوعۋ امالى
جۇرت ەڭ الدىمەن ەكى شالعايىن قۇلاعىنا ءىلىپ قوياتىن قويۋ قارا مۇرتىن اڭىز ەتەدى ەكەن. نەگىزى اڭىز - ونىڭ قاسقىر سوعۋ ءادىسى. ەلدىڭ مالىنا جيەندىك جاساپ قويماعان قوماعاي قاسقىردى ول بۋاز بيەمەن- اق سوعادى دەيدى.
قاسقىردىڭ باعىتىن ءبىلىپ، قاراسىن كورىپ العان سوڭ، ءتۇس اۋا سوڭىنا تۇسەدى ەكەن. سول قۋعان بەتىمەن قاس قارايعانشا تىنىم بەرمەي شارشاتىپ، تەرلەتىپ اپارىپ تاستاپ كەتەدى ەكەن دە، سول ماڭايدا ەل بولسا قونا جاتىپ، ەرتەڭىندە ابدەن بولدىرعان قاسقىردى وپ- وڭاي سوعىپ الاتىن كورىنەدى.
وسىنداي اڭىز ءتارىزدى اڭگىمەسىنە سەنىپ كور. ونىڭ شىندىعىنا كەيىننەن كوزىم جەتتى. سول اڭىزداي اڭگىمەنىڭ دالەلدەنگەن كۇنى - 1983 -جىلدىڭ 17-جەلتوقسانى، سەنبى. اڭشى دوسىم ىبىراي ەكەۋمىز ءىز كەسۋگە شىقتىق. باعىتىمىز - شورتانباي وزەكتەرى مەن جىرالارى. سول بەتىمىزبەن كەلە جاتىپ، ءۇش قاسقىردىڭ ىزىنە قاراپ تۇرىپ «قاندى باسىڭ بەرى تارت» دەيمىز. ءبىراق وسىنىڭ الدىندا قار ارالاس جاڭبىر جاۋعان، وڭعا تارتقان ۇلكەن ءىزدى باستىرمالاتا جونەلدىك. قۋىپ كەلەمىز. ابدەن قۋلانىپ العان جىرىندى جىرتقىش ءبىزدىڭ جىلدامدىعىمىزدى ودان سايىن تەجەيتىندەي ەتىپ، ءبىر وزەكتەن ەكىنشى وزەككە كولدەنەڭدەي ءوتىپ، قياستىق جاساپ كەتىپ بارادى. ارينە، بۇلاي ءجۇرۋ وعان ۇتىمدى. ايتكەنمەن شارشاپ، ساسقانعا ۇقسايدى. ونى سەزگەنىمىز - سالماعىن ازايتۋ ءۇشىن لوقسىپ قۇسىپ بارادى. قار ۇستىندەگى شاشىراپ- توگىلىپ جاتقان قاراقوڭىر پالەكەتتى كورىپ «ءا، سولاي ما ەكەن، جەگەنىڭ جەلكەڭنەن شىعۋعا اينالدى ما!» دەپ قويامىز.
ءبىز بۇل قاسقىرعا وڭاي جاۋ بولمادىق. ونىڭ مىنا قىلىعى سپورتشىلاردىڭ كۇرەس الدىنداعى سالماق كەمىتۋ ماقساتىمەن مونشاعا بارىپ تەرلەۋى ىسپەتتى. ىرىسەكەڭ ونىڭ قالىن تانىعان سايىن «شاماڭ كەلسە گازعا باس- باس» دەپ كەلەدى.
بۇل كۇننىڭ ابدەن قىسقارعان شاعى عوي، ساعات بەستىڭ كەزىندە- اق قاس قارايا باستادى. ءبىز قۋۋدىڭ قىزىعىنا ابدەن بەرىلگەنىمىز سونداي: قارى قالىڭ، بيىك قۋراي وسكەن وزەكشەگە كەلىپ تىرەلگەنىمىزدى بايقاماي قالىپپىز. ومبىلاپ باتىپ قالدىق. قاسقىر بولسا كوز الدىمىزدا سول قۋراي باسقان ومبى قارمەن كەتە باردى.
ماشينامىزدى ارەڭ دەگەندە شىعارىپ الىپ، امالسىز اۋىلعا قايتتىق. ءبىراق قايتا ورالۋعا ۋادەلەستىك.
ەرتەڭىنە تاڭنان تۇرىپ الىپ، كەشەگى ءوزىمىز باتقان جەرگە قايتا ورالدىق. قاردى استان- كەستەڭ قازىپ تاستاعان ەكەنبىز، انادايدان ىڭىردەگى باستان كەشكەن بەينەتىمىز كورىنىپ- اق جاتىر. ءبىز ەندى قۋرايعا كىرمەي، ونى اينالا وراعىتىپ وتتىك، ءبىراق قۋرايدان شىققان ءىز جوق. توقتاعان جەردە ازعانا اقىل قوستىق تا، قاسقىر وسىنىڭ ىشىندە قالعان، ولاي بولسا وپپا قارعا جاياۋ كىرۋىمىز كەرەك دەگەن شەشىم قابىلدادىق. ىرىسەكەڭ ماشينادا قالدى دا، ونىڭ بالاسى بايان ەكەۋىمىز قالىڭعا كىردىك. ونداعى ويىمىز - ءبورىنى بەكىنىسىنەن ايداپ شىعىپ، ماشينامەن قۋۋ.
سول ويمەن قاسەكەڭنىڭ «بەكىنىسىنە» بويلاي كىرىپ كەلەمىن. ءجۇز ەلۋ مەتردەي جەر ءجۇردىم. ەندى الدىما قاراسام، وق جەتەر جەردە ماعان ودىرايا قاراپ، بىزگە تاڭ قالعانداي ءنان كوكجال كولدەنەڭدەپ تۇر. سول كەزدە قاشۋعا ۇلگەرتپەي، مىلتىعىمدى الىپ جىبەرىپ، قاراۋىلعا ىلىككەن كەزدە شۇرپپەنى باسىپ قالدىم - وماقاسا قۇلادى. جانىنا كەلىپ، اۋدارىپ- توڭكەرىپ قاراسام، ءۇستى- باسى ساۋىس- ساۋىس، ابدەن تيتىقتاعانى كورىنىپ تۇر. كەشە كۇنى بويى قاشقاننان شارشاپ، سول قۋرايدىڭ ىشىندە تالىعىپ بارىپ قاتتى ۇيىقتاعان سياقتى. جاڭاعى مەنىڭ دابىلىمنان زورعا ويانىپ، كوتەرىلىپ تۇرعان كۇيى وسى ەكەن.
ەندى بايقاسام، باياعى اقايدىڭ قاسەنى وسى ادىسپەن شارشاتىپ، بولدىرتىپ تاستاپ كەتەدى ەكەن دە، باۋرىنا مۇز، قار قاتىپ، بويىن جازىپ شابا المايتىن حالگە كەلتىرەدى ەكەن عوي. ءسويتىپ، ەرتەڭىندە وپ- وڭاي سوعىپ الاتىن بولعان. قاسقىردىڭ شارشاعانداعى ۇيقىسى الىپ باتىرلاردىڭ ۇيقىسى ءتارىزدى، قاتىپ ولگەندەي ۇيىقتايدى. سول بەيقام ۇيقىسى ءوزىن ۇستاپ بەرەتىن كورىنەدى.
قاسىم تاۋكەنوۆ، جازۋشى
