قاراتاۋ اتاۋى قايدان شىقتى؟
بۇل جوبا اياسىندا «بابالار ءسوزى»، «قازاق حاندارى»، «ەجەلگى قالالار تاريحى» ، «حالىق قازىناسى» قاتارلى جاڭا ايدارلار اشىلدى. «بابالار ءسوزى» ايدارى نەگىزىنە «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىققان 100 تومدىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ جىر- تولعاۋلارى، قيسسا- داستاندار، ءسوز ۇستاعان شەشەندەر مەن بيلەرىمىزدەن قالعان ناقىلدار، تاريحي جادىگەرلەر الىندى.
***
باياعى وتكەن زاماندا ءبىر باي ولكەلەرىنىڭ بىرىندە ءبىر قاۋىمدىق ەل- جۇرت ءومىر ءسۇرىپتى. قانشا زامان وتكەنىن كىم ءبىلسىن كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە جەتىباستى جالاماۋىز سول وڭىردە پايدا بولىپتى دەيدى. سونان ەلگە قىرعيداي ءتيىپ كۇن سايىن قىرىق قوي، قىرىق جىلقى، ءبىر جىگىت، ءبىر قىزدى جەپ وتىرىپتى. ابدەن زارەزاپ بولعان ەل جاڭاعى جالماۋىزدان قۇتىلۋدىڭ جولىن ىزدەيدى. جاپاندى شارلاپ كەلە جاتقان ءبىر ساۋداگەرلەر وڭتۇستىك ولكەدە داۋبەك دەگەن باتىردىڭ بار ەكەندىگىن حاباردار ەتەدى. جەتىباستى جالماۋىزدى ءبىر جەڭسە سول عانا جەڭەدى دەگەندى ايتادى. ونىڭ ەلىنە جەتۋ ءۇشىن وتە ۇزاق ءجۇرۋ كەرەك. ءشولدى، قۇمدى جەرلەردى باسىپ ءجۇرۋ كەرەك. ابدەن ءبىر قالجىراعان شاقتا، الىستان تاۋ سىلەمى كوزگە شالدىعۋى مۇمكىن. جاڭاعى ءداۋ سول تاۋدى مەكەندەيدى.
ەل بولىپ جينالىپ ءبىر باتىردى باسشى ەتىپ، قىرىق جىگىتتى قوسشى ەتىپ جولعا اتتاندىرادى. ولار ارادا كۇن ءجۇرىپ، اي ءجۇرىپ قۇمدى دالاعا كەزدەسەدى. شارشايدى، قالجىرايدى، سۋسايدى. كۇندەردىڭ ءبىر كۇنىندە كوكجيەككە كوز تىگىپ كەلە جاتقان جاڭاعى جىگىتتەردىڭ ءبىرى:
- قارا تاۋ، قارا تاۋ، - دەپ ايقايلاپ جىبەرەدى. بارلىعى جاپپاي جاڭاعى جاققا نازار سالسا، ساعىمدانعان تاۋدىڭ سۇلباسىنان كوزگە شالىنعان سياقتى بولادى. سول ساعىمدى بەتكە الىپ جۇرگەن جولاۋشىلار اقىرى تاۋعا جەتىپتى. ول باتىر جەتى باستى جالماۋىزدى ءولتىرىپ ەلگە تيىشتىق ورناتادى.
سونان جاڭاعى ءداۋ مەكەندەگەن تاۋدى ەل «قاراتاۋ» دەپ اتاپ كەتىپتى.
