تۇرمەلەردەن بوساپ شىققاندارعا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ جونىندەگى قورلار قۇرۋ ماڭىزدى - ا. ساماقوۆا

استانا. قازاقپارات - بيىلدان باستاپ جاڭا قىلمىستىق زاڭنامانىڭ كۇشىنە ەنۋى بايلانىستى، قازاقستاندا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىنان بوساپ شىققاندار سانى ارتىپ وتىر.

بۇگىن ماجىلىستە «نۇر وتان» فراكسياسى جانىنداعى الەۋمەتتىك كەڭەستىڭ وتىرىسىندا ق ر ىشكى ىستەر مينيسترلىگى قىلمىستىق-اتقارۋ كوميتەتى ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى ازامات بازىلبەكوۆ وسىلاي ءمالىم ەتتى.

ەسكە سالايىق، كەڭەس وتىرىسىندا قىلمىس جاساپ، سوتتالىپ شىققانداردى الەۋمەتتىك بەيىمدەۋ ماسەلەلەرى تالقىلانعان بولاتىن.

كوميتەت ءتوراعاسى ورىنباسارىنىڭ كەلتىرگەن مالىمەتىنە قاراعاندا، قازاقستاندا جىل سايىن تۇزەۋ مەكەمەلەرىنەن شامامەن 9  دان 11 مىڭعا دەيىنگى ارالىقتا ادامدار بوساپ شىعادى.

«ايتسە دە، اعىمداعى جىلدىڭ باسىنان قولدانىسقا جاڭا قىلمىستىق اتقارۋ زاڭناماسىنىڭ ەنۋىنە بايلانىستى تۇزەۋ مەكەمەلەرىنەن بوساپ شىعۋشىلار سانى ارتىپ وتىر. ماسەلەن، قازىردىڭ وزىندەگى مالىمەتتەر بويىنشا، جىل باسىنان بەرى باس بوستاندىعىن ايىرۋ ورىندارىنان بوساپ شىققان تۇلعالار سانى 6 مىڭ 148 ادامعا جەتتى.

سونىڭ ىشىندە 3855 تۇلعا مەرزىمىنەن شارتتى تۇردە ەرتە بوساپ شىققاندار نەمەسە قالعان مەرزىمىن وتەۋدە جازانىڭ جەڭىل تۇرىنە اۋىستىرىلعاندار بولىپ تابىلادى. سالىستىرمالى تۇردە قاراستىرساق، ەگەر وتكەن جىلى قىلمىستىق جازانىڭ وسى تۇرىمەن بوساتىلعاندار بويىنشا بۇل كورسەتكىش نەبارى 1900 ادام بولاتىن»، - دەدى كوميتەت وكىلى ازامات بازىلبەكوۆ.

ايتا كەتەرلىگى، جيىن بارىسىندا بەلگىلى بولعانىنداي، قازاقستاندا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ مەكەمەسىنەن بوساپ شىققانداردىڭ باسىم بولىگى جۇمىسسىز، الەۋمەتتىك بەيىمدەۋمەن قامتىلماي وتىر.

رەسمي مالىمەتكە سۇيەنسەك، قازاقستاندا تۇرمەلەردەن بوساپ شىققانداردى بەيىمدەۋگە ارنالعان ەكى ورتالىق قانا جۇمىس ىستەيدى، ونىڭ ءبىرى - پاۆلوداردا، ەكىنشىسى - شىمكەنتتە.

ەندەشە وسىنداي جاعدايلاردى قاراستىرا وتىرىپ، قازاقستاندا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىنان بوساپ شىققان ادامدارعا الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋ جونىندەگى قورلار قۇرۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ ماڭىزدى.

ماجىلىستە وتكەن «نۇر وتان» فراكسياسى جانىنداعى الەۋمەتتىك كەڭەستىڭ وتىرىسىندا دەپۋتات ايتكۇل ساماقوۆا وسى ماسەلەنى كوتەردى.

دەپۋتاتتىڭ پايىمىنشا، جالپى العاندا قىلمىستىق جازا سوتتالۋشىلاردىڭ اگرەسسياشىلدىعىن ارتتىرادى.

«سوندىقتان دا، بوساپ شىققانداردىڭ قايتادان جاڭا قىلمىستار جاساۋعا بارماۋى ءۇشىن ولاردى الەۋمەتتىك بەيىمدەۋ، قىلمىس جاساپ، جازاسىن وتەگەن ادامداردى قوعاممەن ىقپالداستىرۋ مەيلىنشە قاجەت. ويتكەنى، ۇزاق ۋاقىت بويى جازاسىن وتەگەن ولار مۇلدەم باسقا ادام بولىپ ورالادى، سوتتالعانعا دەيىنگى تۇلعاعا مۇلدەم ۇقسامايدى. ولار جاڭا قوعامدا نەدەن باستارىن بىلمەي، باستارى قاتىپ اداسىپ تا جاتادى. شىندىعىندا، قازىرگى كۇنى وكىنىشكە قاراي سوتتالعانداردىڭ باسىم بولىگى قايتادان اداسىپ جاتىر. وسىلايشا، ءبىز ادامداردى جوعالتىپ جاتىرمىز»، - دەدى ا. ساماقوۆا.

بۇل رەتتە دەپۋتات بۇگىنگى تاڭدا سوتتالىپ شىققانداردىڭ جۇمىسقا ورنالاسۋ پروبلەماسىنا دا نازار اۋدارىپ ءوتتى. ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، قازىر تۇرمەدەن شىققاندار ءۇشىن جۇمىس تابۋ قيىن، تابىلعان كۇننىڭ وزىندە جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ ءوزى سوتتى بولعانداردى قابىلداۋدان تارتىنشاقتايدى.

سوندىقتان دا دەپۋتات سوتتالۋشىلار وزدەرىنىڭ جازاسىن وتەۋ مەرزىمى بارىسىندا ارناۋلى ورتا بىلىمگە يە بولىپ، قاجەتتى ماماندىققا دايارلىقتان ءوتۋى تيىستىگىن جەتكىزدى.

«مەندە بار مالىمەتتەرگە قاراعاندا، سوتتالعانداردىڭ تەك جارتىسى عانا كاسىپتىك ءبىلىم الادى، ال قالعاندارى قۇر ۋاقىت وتكىزەدى. مىنە، سوندىقتان دا مەملەكەتتىك ورگاندار وسى ماسەلەگە نازار اۋدارۋلارى كەرەك. تۇرمەدەن بوساپ شىعاتىندار قوعامعا بەيىمدەلىپ، جۇمىس ىستەۋگە ىڭعايلانىپ شىعۋى ءتيىس»، - دەدى دەپۋتات ساماقوۆا.

اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى