ەگەر ادامزات ءبىر- بىرىمەن بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمدە ءومىر ءسۇرىپ ۇيرەنبەسە، ەشقانداي پروگرەسس بولمايدى
ەلورداداعى بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم سارايىندا ەكى كۇن بويى الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ كەزەكتى بەسىنشى سەزى ءوتتى.
«ءدىن ليدەرلەرى مەن ساياسي قايراتكەرلەردىڭ بەيبىتشىلىك جانە دامۋ جولىنداعى ءۇنقاتىسۋى» اتتى تاقىرىپپەن شاقىرىلعان فورۋمعا الەمنىڭ 42 ەلىنەن 80 نەن استام دەلەگاتسيا قاتىسقان بولاتىن. بۇدان بولەك، شاراعا حالىقارالىق بەدەلدى ۇيىم جەتەكشىلەرى، شەتەلدىك جانە وتاندىق ساياساتكەرلەر مەن ءدىن قايراتكەرلەرى دە اتسالىسىپ، القالى وتىرىستىڭ سالماعىن دا ارتتىرا تۇسكەن ەدى.
ايتا كەتەرلىگى، سوڭعى جىلدارى جاھاندىق دەڭگەيدەگى ماسەلەلەر، ۋشىققان وتتى نۇكتەلەر، قارسىلاستارى قايتپاي وتىرعان قاقتىعىستار اياسىندا ادامزات بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمنىڭ ءۇمىتتى جولىن ىزدەستىرۋگە بەلسەنە ارالاسا باستادى. سوندىقتان دا، استاناداعى ءدىن ليدەرلەرىنىڭ فورۋمى ماڭىزدى جاھاندىق باستامالارمەن استارلاسىپ جاتىر.
ال باسقوسۋعا بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى پان گي مۋننىڭ ارنايى قاتىسۋى بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم ءۇشىن ديالوگ الاڭىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ودان سايىن تانىتسا كەرەك. ەكىنشى جاعىنان، قازاقستان ەتنوسارالىق، كونفەسسياارالىق بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمنىڭ ەرەكشە ۇلگىسىن قالىپتاستىردى. قالىپتاستىرىپ قانا قويماي، ءدىنارالىق جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىم - بەيبىتشىلىك پەن قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ ءۇشىن ماڭىزدى شارت بولىپ تابىلاتىنىن دا ءدىن ليدەرلەرىنىڭ فورۋمى ارقىلى دالەلدەپ كەلەدى.
بۇل رەتتە ءدىني فورۋمنىڭ - ءدىنارالىق ءۇنقاتىسۋ، الەم قۇرىلىسى، ءدىني تۇرعىداعى شيەلەنىستەردى بولدىرماۋ، حالىقارالىق ىنتاماقتاستىقتىڭ جاڭا تۇرلەرىن ازىرلەۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ءدىني كوشباسشىلاردىڭ كۇش- جىگەرىن بىرىكتىرۋ ەكەنىن ايتا كەتكەن دە ورىندى. ەڭ باستىسى استاناداعى سەزد ۇسىنعان الاڭ ارقىلى الەمنىڭ تۇكپىرىنەن كەلگەن ءدىني كوشباسشىلار مەن ساياسي قايراتكەرلەر بەيبىتشىلىك جانە دامۋ جولىنداعى ءۇنقاتىسۋعا قاتىسادى. ءتۇرلى تاراپتار ءبىر- ءبىرىن ەستىپ، تىڭداپ، ۇيرەنەدى. بۇل جولى دا سولاي بولدى.
سەزدىڭ العاشقى پلەنارلىق وتىرىسىنا قاتىسقان قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ الەمدەگى ورىن الىپ جاتقان الاۋىزدىقتارعا، قاقتىعىستارعا نازار اۋداردى. «سوڭعى جىلدارى اسكەري جانە ىشكى قاقتىعىستار كوبەيدى، وعان قاتىسۋشىلار ادامداردىڭ ءدىني ۇستانىمىن بەلسەندى پايدالانۋدا. وسىنداي قاقتىعىستاردىڭ ءبىرى - مۇسىلمانداردىڭ ەڭ باستى كيەسى، يسلام الەمىنىڭ بەسىگى - مەككە مەن مەدينەگە جاقىن ماڭدا - يەمەندە تۇتانعانى الاڭداتادى. ءبىرقاتار ەكسترەميستىك توپتاردىڭ ءىس- قيمىلدارى ءتۇرلى كونفەسسيانى ۇستانۋشىلاردىڭ اراسىندا جاۋلىق تۋدىرىپ، ازيا مەن افريكاداعى كوپ قوعامدى جىككە بولۋدە. ۋكراينانىڭ شىعىسىندا قالالار مەن سەلولاردى اتقىلاۋ كەزىندە حرامداردىڭ بۇلىنگەنى تۋرالى حابارلار دا الاڭداتادى»، - دەدى پرەزيدەنت نازاربايەۆ.
بۇدان بولەك، مەملەكەت باسشىسى جالعان ءدىني كوزقاراستىڭ جەتەگىنە كەتكەن سودىرلاردىڭ يراك پەن سيريادا مىڭداعان جىلداردان كەلە جاتقان مادەني مۇرالار مەن قۇندىلىقتاردى قيراتىپ جاتقانىن، وزگە ءدىندى ۇستانۋشىلاردى جۇرتشىلىق الدىندا ءولىم جازاسىنا كەسىپ، ونى جەر جۇزىنە تاراتىپ جاتقان سۇمدىق شارالارىن ايىپتادى. «يسلامدى ەكسترەميزم مەن لاڭكەستىكتىڭ كەز كەلگەن فورماسىن اقتاۋ ءۇشىن پايدالانۋعا ۇمتىلۋ - كۇپىرلىك. سوندىقتان دا، وسىناۋ كۇردەلى كەزەڭدە بارلىق ءدىني قايراتكەرلەردى ءوز جاماعاتتارىن تاتۋلىق پەن كەلىسىمگە، تولەرانتتىلىق پەن كەشىرىمدىلىككە ۇندەۋىن ەسەلەي تۇسۋگە شاقىرامىن»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.
بۇدان بولەك، ەلباسى بەسىنشى سەزدىڭ ەرەكشەلىگىنە توقتالا كەلە، قازىرگى تاڭدا جەر شارى ءقاۋىپتى بەلگىسىزدىك جاعدايىندا داعدارىپ تۇرعانىن العا تارتتى. سوسىن سەزد اياسىنداعى سەكتسيالاردا تالقىلاناتىن ماسەلەلەر نەگىزىندە قازىرگى زامانعى الەمدىك تارتىپكە، قاۋىپسىزدىككە، رۋحاني سالت- داستۇرلەر مەن وركەنيەت قۇندىلىقتارىنا تونگەن اۋىر سىن- قاتەرلەرگە دە نازار بۇردى.
«بىرىنشىدەن، جاھاندىق قاۋىپسىزدىك رەجىمىنىڭ كۇرت السىرەۋى ورىن الدى ءارى بۇل ءالى دە اياقتالعان ەمەس. ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستان كەيىنگى سوڭعى ونداعان جىلدار بويىنا قالىپتاسقان جەتەكشى مەملەكەتتەر اراسىنداعى سەنىم احۋالىنىڭ جويىلعانىنا وكىنىش بىلدىرۋگە تۋرا كەلەدى. ءوزارا سانكتسيالىق قىسىمدار الەمدىك ەكونوميكاداعى احۋالدى كۇردەلەندىرۋدە. ول تاياۋدا عانا باستان وتكەن جاھاندىق ەكونوميكالىق داعدارىس زارداپتارىن تەزدەتىپ ەڭسەرۋ پەرسپەكتيۆالارىن الىستاتا ءتۇستى. سەنىمسىزدىك ەكونوميكالىق قانا ەمەس، سونىمەن بىرگە، ەلدەر مەن حالىقتار اراسىنداعى گۋمانيتارلىق قارىم- قاتىناستارعا دا تەرىس اسەر ەتۋدە. ءوزارا تۋريزم، مادەني الماسۋلار قىسقارۋدا، ءبىر- بىرىنە قارسى اقپاراتتىق شابۋىلدار جۇرۋدە. وسىنىڭ ءبارى - تۇراقسىزدىقتىڭ، سەنىمسىزدىكتىڭ، وشاقتى سوعىستار مەن قاقتىعىستاردىڭ سالدارى»، دەدى ن. نازاربايەۆ. بۇدان بولەك، ەلباسى الەمدە اسكەري جانە ىشكى داۋ- دامايلار قاۋىرت وسە تۇسكەنىن ايتىپ، بۇل رەتتە ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى جانجال ەۋروپالىق جانە جاھاندىق قاۋىپسىزدىك دەڭگەيىن ايتارلىقتاي تومەندەتكەنىن جەتكىزدى.
سوسىن پرەزيدەنت حالىقارالىق تەرروريزم قاتەرىنىڭ «يسلام مەملەكەتى» دەپ اتالاتىن پىشىنگە ەنگەنىن دە اتاپ ءوتتى. «جالعان ءدىني ۇندەۋلەرمەن بۇركەمەلەنە وتىرىپ، سودىرلار وزگە دىندەر وكىلدەرىن، جۋرناليستەر مەن ەرىكتىلەردى جاپپاي ءولىم قۇشتىرۋدىڭ جانتۇرشىگەرلىك اكتىلەرىن جۇزەگە اسىرۋدا. ءبىز سىزدەرمەن بىرىگىپ، مۇنداي كوزقاراسقا جانە ءدىننىڭ وسىنداي قاسكۇنەمدىكتەرىنە قارسى ورتاق پىكىرىمىزدى ءبىلدىرۋىمىز كەرەك. ولار يراك پەن سيرياداعى سانعاسىرلىق مادەني مۇرالاردى قاساقانا قيراتۋدا. مۇنىڭ ءبارىن ىزگى نيەتتىلىككە جانە ادامگەرشىلىككە قارسى اكتىلەر دەمەسكە لاج جوق»، - دەدى ن. نازاربايەۆ.
بۇل رەتتە ەلباسى قاۋىپسىزدىك پەن دامۋدىڭ جاڭا پاراديگماسىن قالىپتاستىرۋ بويىنشا كەڭ كولەمدى ءۇنقاتىسۋلاردى جولعا قويۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنتتىڭ پايىمىنشا، مۇنىڭ نەگىزىندە تەڭ قۇقىلىق، ءوزارا قۇرمەت، ءبىر- ءبىرىنىڭ مۇددەلەرىن مويىنداۋ، ىنتىماقتاستىق، تولەرانتتىلىق جانە ءوزارا تۇسىنىستىك قاعيداتتارى بولۋى ءتيىس. «XXI عاسىردا بارلىق سالالارداعى - ساياسي، ەكونوميكالىق، مادەني، رۋحاني سالالارداعى ءۇنقاتىسۋعا بالاما جوق. بۇگىندە ادامزات ۇلكەن ماتەريالدىق، عىلىمي- تەحنيكالىق جانە ينتەللەكتۋالدىق مۇمكىندىكتەرگە يە. ەگەر ادامدار ءبىر- بىرىمەن بەيبىتشىلىكتە جانە رۋحاني كەلىسىمدە ءومىر ءسۇرىپ ۇيرەنبەسە، ەشقانداي پروگرەسس بولمايدى. ادامزاتتىڭ بولمىسى سونداي، ەتنوستىق، تىلدىك، ءدىني جانە مادەني ايىرماشىلىقتار بولجاۋلى بولاشاقتا اركەزدە دە بولا بەرمەك. ءبىراق ولار اجىراتۋشى جىكتەر ەمەس، بىرىكتىرۋشى باستاۋلار بولۋى ءتيىس»، - دەدى ن. نازاربايەۆ.
ەكى كۇندىك القالى باسقوسۋدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەردىڭ V سەزىنىڭ دەكلاراتسياسى قابىلدانعان بولاتىن. مەملەكەت باسشىسى بۇل دەكلاراتسياعا بۇكىل الەم بويىنشا ميللياردتاعان ادامداردىڭ مۇڭ- مۇقتاجدارى مەن ۇمىتتەرىن بەينەلەيتىن ءبىرقاتار ۇندەۋلەر قوسۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساعان ەدى.
«ءبىرىنشى. بارلىق اسكەري جانجالداردى توقتاتۋ جانە ءبىتىم جاريالاۋ. بارلىق قارسى تۇرۋشى تاراپتار كەلىسسوزدەر ۇستەلىنە وتىرىپ، زورلىق- زومبىلىقتى توقتاتۋ، بەيبىت ازاماتتاردى قورعاۋ، بۇكىل قاراما- قايشىلىقتاردى بەيبىت جولمەن شەشۋ جونىندە كەلىسىمدەر قالىپتاستىرۋى ءتيىس. ەكىنشى. كەز كەلگەن ەلدە جانە مەملەكەتارالىق قارىم- قاتىناستاردا كەز كەلگەن ساياسي قاراما- قايشىلىقتاردى شەشۋدىڭ كۇش قولدانۋ تاسىلدەرى باتىل تۇردە تەرىسكە شىعارىلۋى كەرەك. ءۇشىنشى. بۇكىل جەتەكشى دەرجاۆالاردىڭ ساياسي ليدەرلەرىن قازىرگى زامانعى الەمدەگى سەنىمسىزدىك شىڭىراۋىنىڭ ۇلعايا ءتۇسۋىن توقتاتۋعا شاقىرۋ ماڭىزدى.
سالدارىنان «ءۇشىنشى الەم» مەن قاراپايىم ادامدار اۋىرىراق زارداپ شەگەتىن ءوزارا سانكتسيالاردى توقتاتۋ قاجەت ءتورتىنشى. بارلىق ادامداردى سانالىلىققا جانە ينتەرنەتتى قوسا العاندا، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن ادامدار اراسىنداعى ءدىنارالىق ارازدىقتاردى تۇتاندىرۋ ءۇشىن پايدالانۋ تاجىريبەسىن توقتاتۋعا شاقىرۋ قاجەت. بۇل تۇرعىدا ب ا ق-تاردىڭ قوجايىندارى مەن باسپاگەرلەرىنىڭ، وزدەرىن ء«تورتىنشى بيلىك» دەپ اتايتىنداردىڭ ءبارىنىڭ مورالدىق جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ كەرەك. بەسىنشى. مەملەكەتتەر مەن قوعامدارعا كەدەيشىلىك، اشتىق، ەپيدەميا، جۇمىسسىزدىق، تابيعي زۇلماتتار مەن تەحنوگەندىك اپاتتار پروبلەمالارىن شەشۋ ءۇشىن كۇش- جىگەردى بىرىكتىرۋ ومىرلىك تۇرعىدا قاجەت»، - دەپ اتاپ ءوتتى ۇسىنىسىندا ەلباسى ن. نازاربايەۆ.
* * *
پان گي مۋن، بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ باس حاتشىسى: ادامدار مەن الەمدىك قوعامداستىقتىڭ ارالاسىپ تۇرۋى - بۇل الەمنىڭ وسىناۋ بولىگىندەگى ىزگىلىكتى ءىس قانا ەمەس، بۇل سىزدەردىڭ تاريحتارىڭىزدىڭ ءبىر بولىگى. وسى ارقىلى قازاقستان وڭىردە وزىق شىعىپ، الەمدى رۋحاني تۇرعىدا بايىتاتىن جەتىستىككە جەتتى. بۇل - قۇرعاق دەكلاراتسيالار شىعارۋعا قاراعاندا، الدەقايدا جاقسى باستاما.
وسى ارقىلى سىزدەر مەيلىنشە وزەكتى دۇنيەگە تەرەڭ ۇڭىلە باستادىڭىزدار. بۇل سەزد بەن باسقا دا كۇش- جىگەرلەر ارقىلى سىزدەر قوعامداعى ۇيلەسىمدىلىكتىڭ ەشقاشان وزىنەن ءوزى پايدا بولا المايتىنىن ءبىلىپ وتىرسىزدار. وسى تۇسىنىكتى كۇن سايىن دامىتىپ، قورعاۋ كەرەك. وسى تۇرعىدان العاندا، مەن، نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى، سىزگە بۇگىندە الەمدىك تۇرعىدا كۇن تارتىبىندە تۇرعان كەلەلى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ مەن جاھاندىق قاتەرلەردىڭ الدىن الۋ باعىتىنداعى بەلسەندى باستاماڭىز ءۇشىن العىس ايتقىم كەلەدى
اياتوللا شەيح موحسەن اراكي، دۇنيەجۇزىلىك يسلام مازھابتارىن جاقىنداستىرۋ اسسامبلەياسىنىڭ باس حاتشىسى: جاراتقان يەمىز ادامدى تەك جاقسىلىق جاساۋ ءۇشىن جاراتتى. ءومىردىڭ قۇندىلىعى مەن بەيبىتشىلىك ءۇشىن جانە جوعارى يدەالدار ءۇشىن ادامدار ءادىل ىستەر جاساعىسى كەلەدى. وسىلاردىڭ نەگىزىندە قاسيەتتى كىتاپ بەيبىتشىلىكتىڭ ەلشىسى رەتىندە ءتۇسىرىلدى. جوعارى مارتەبەلى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا الەمدىك دىندەر ليدەرلەرىن ءبىر شاڭىراق استىنا جيناپ، ءوزارا ءۇنقاتىسۋ ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن العىسىمىزدى بىلدىرەمىز. سەبەبى، بۇكىل ادامزاتتىق قۇندىلىقتاردى دامىتۋ ماسەلەسى الدىڭعى شەپكە شىعىپ وتىر.
ابداللا بين ابدەل مۇحسين ءات- تۇركي، دۇنيەجۇزىلىك يسلام ليگاسى باس حاتشىسى (جولداۋ - باس حاتشى اناسىنىڭ قايتىس بولۋىنا بايلانىستى سەزگە كەلە الماعان): استاناداعى سەزد ادامزات بالاسى ءۇشىن اسا ماڭىزدى. ويتكەنى، وندا الەمدىك قوعامداستىققا ورتاق وتكىر ماسەلەلەر تالقىلانادى. ءدىن ليدەرلەرىنىڭ جيىنى، سونداي- اق، بەيبىتشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ، شيەلەنىستەر مەن قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ جانە ادام قۇقىقتارىنىڭ ساقتالۋىنا ىقپال ەتۋدە وزىندىك ءرول اتقارادى.
كاردينال جان- لۋي توران، پاپا كەڭەسىنىڭ ءدىنارالىق ءۇنقاتىسۋ جونىندەگى پرەزيدەنتى: «بۇگىنگى الەم الاڭداپ ءومىر سۇرەتىن جاعدايدا تۇر. مۇندايدا بارشاعا پاراساتتىلىق كەرەك. ال بۇگىن باسقوسىپ وتىرعان ءدىن كوشباسشىلارى وزگەلەردەن ەرەكشە. ولاردىڭ ەرەكشەلىگى ادىلەتتىلىگى مەن كەز كەلگەن ادامعا دەگەن قۇرمەتتەۋشىلىگىندە. استاناداعى وسىناۋ باسقوسۋ بەيبىتشىلىك پەن باۋىرلاستىق جولىنداعى نيەتتەستىگىمىزدى بىلدىرەدى. مۇنداي الاڭ ءارتۇرلى دىندەگى ادامزات قوعامىنىڭ بايلىعى بولا الاتىندىعىن كورسەتەدى.
يتسحاك يوسەف، ءيزرايلدىڭ باس سەفارد راۆۆينى: الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزى الەم حالىقتارىن بىرلىككە، ىنتىماققا جانە تىنىش ءومىر سۇرۋگە شاقىرادى. ويتكەنى، تىنىشتىق - ادامزات بالاسى ءۇشىن ەڭ باستى قۇندىلىق. سوسىن ادام مەن ايۋاننىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىق - پاراساتتىلىق. ەندەشە، ءبىز وزگە ءدىننىڭ وكىلىنە پاراساتتىلىقپەن قاراي الساق، سوندا عانا بەيبىت قاتار ءومىر سۇرە الار ەدىك.
ساۋلي نيينيستە، فينليانديا پرەزيدەنتى: بۇگىنگىدەي شاپشاڭ وزگەرىستەرگە تۇسكەن الەمدە قازاقستاندا ءوتىپ جاتقان وسىنداي فورۋمدار اسا قاجەت، ال وسىنداي ءۇنقاتىسۋ الاڭدارىندا ۇزاق مەرزىمدى پەرسپەكتيۆا اياسىندا سالماقتى دا اۋقىمدى پروبلەمالار كەڭىنەن تالقىلانۋى ءتيىس. ءبىز بىرلەسە وتىرىپ، مەيلىنشە بەيبىت ءومىر سۇرۋگە، تولەرانتتى بولۋعا، باسقا كوزقاراستار ۇستانۋشىلار مەن ءدىني نانىم- سەنىم يەلەرىنىڭ پىكىرىن سىيلاۋعا ۇيرەنەمىز. سوندىقتان دا، الەم ءۇشىن وسىنداي پىكىرتالاستار الاڭدارىن ۇيىمداستىرىپ وتىرعان قازاقستان سەكىلدى ەلدەردىڭ ماڭىزى زور. سەبەبى، شەكارالار مەن مادەنيەتتەر ارقىلى ءۇنقاتىسۋلاردى جانداندىرۋ باعىتىنداعى قازاقستاننىڭ كۇش- جىگەرى مويىنداۋعا دا، قۇرمەتتەۋگە دە تۇرارلىق.
ابدراحمان بەن ابدوللا ءال- زايد، دۇنيەجۇزىلىك يسلام ليگاسى باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى: سەزدىڭ ماقساتى - ادامزات ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلەلەردى تالقىلاۋ. بەيبىتشىلىك تاقىرىبىندا ءۇنقاتىسۋ - الەم حالىقتارىنىڭ ورتاق مۇددەسى. قازىرگى تاڭدا ءدىني كوشباسشىلار مادەنيەتتەردىڭ اراسىنداعى ءۇنقاتىسۋدى قالىپتاستىرۋدا وزدەرىنىڭ ماڭىزدى ءرولىن اتقارۋدا. دەمەك، دىندەر سەزى بەيبىتشىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ، شيەلەنىستەر مەن قاقتىعىستاردىڭ الدىن الۋ، اسپانىمىزدى تىنىشتىقتا ساقتاپ، ادام قۇقىقتارىنىڭ بۇزىلۋىن بولدىرماۋ مۇددەسىن كوزدەيدى. ادام قۇقىقتارى سالاسىنداعى ەكىۇداي ستاندارتتار ەشقانداي دا جاقسىلىققا اكەلمەيدى. كەرىسىنشە، بۇل كوپتەگەن قاقتىعىسقا جانە حالىقتار اراسىنداعى الاۋىزدىققا الىپ كەلۋى مۇمكىن.
لامبەرتو زانەر، ە ق ى ۇ باس حاتشىسى: ەڭ جوعارى دەڭگەيدە ءوتىپ جاتقان وسى فورۋمنىڭ قوجايىنى قازاقستان ەلىنە جانە ونىڭ پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆقا ۇلكەن العىسىمىزدى ايتامىز. سەبەبى بۇل بارشا الەمنەن كەلگەن بارلىق كونفەسسيالار وكىلدەرىنىڭ ەڭ ماڭىزدى كەزدەسۋى بولىپ تابىلادى. قازاقستاننىڭ ۇلتارالىق، مادەنيەتارالىق جانە ءدىنارالىق قارىم- قاتىناستارداعى بەرىك ۇستانىمى بارلىق الەمگە بەلگىلى. جالپى، ءدىن ەكسترەميزمنىڭ سەبەبى بولا المايدى. كەرىسىنشە، ول - بەيبىتشىلىكتىڭ ۇيىتقىسى. دەگەنمەن وسى اسپەكتىنى ءاردايىم قايتالاپ وتىرۋ قاجەت. سەبەبى ءدىن زورلىق- زومبىلىققا قارسى. زورلىقتى ناسيحايتتايتىن ەكسترەميستەر ءدىندى جامىلىپ وتىرعانى انىق جانە ءدىني ارازدىقتى ۋشىقتىرۋعا تالپىنىپ جاتىر. بۇل ولارعا وزدەرىنىڭ مۇددەلەرىنە قول جەتكىزۋ ءۇشىن قاجەت. وسىنداي اشىق سۇحباتتار ەكسترەميزمدى دىننەن اجىراتۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى.
ءناسىر ابد ءال-ءازيز ان- ناسەر، ب ۇ ۇ وركەنيەتتەر اليانسىنىڭ جوعارى وكىلى: الەم ەلدەرى كوپتەگەن ماسەلەلەر بويىنشا قازاقستاننان ۇلگى الۋى ءتيىس ەكەنىن ۇنەمى ايتىپ كەلەمىن. اسىرەسە، بۇل ەل 125 تەن استام ەتنيكالىق توپتار مەن ءتۇرلى دىندەردەن قۇرالعان ءوزىنىڭ ءارالۋان قوعامداستىقتارىن پاراساتتىلىقپەن باسقارىپ وتىر. سونىمەن قاتار، بۇگىنگى تاڭدا بارشا ادامزات الەمدەگى تەڭدەسسىز وتپەلى كەزەڭنىڭ كۋاگەرى بولىپ وتىر.
ۇزاققا سوزىلىپ كەتكەن شەشىمىن تاپپاعان قاقتىعىستار، لاڭكەستىك، ۇيىمداسقان قىلمىس، ەسىرتكىنىڭ زاڭسىز اينالىمى مەن دەنساۋلىق ساقتاۋدىڭ پروبلەمالارى بۇگىندە ميلليونداعان ادامعا ءقاۋىپ تۋدىرۋدا. ءبىز ءبولىنۋ ساياساتى كەزەڭىندە ءومىر سۇرۋدەمىز جانە بۇل باعىتتاعى وقيعالار ءبىزدىڭ مادەني تۇسىنىگىمىزگە كەرە اسەر ەتۋدە. وسى ورايدا الەم ءبىز 20 جىل بۇرىن بىلگەندەي قالىپتا ەمەس ەكەنىن ايتقىم كەلەدى.
اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى
