الەم اپتا ىشىندە: ەۋروپا جۇرتشىلىعى دا جەڭىس كۇنىن كەڭىنەن اتاپ ءوتتى
اۆستريا، ۇلى بريتانيا، گارمانيا، نورۆەگيا، پولشا، سلوۆاكيا، فرانسيا، چەحيا جانە باسقا دا ەۋروپالىق مەملەكەتتەردە ءدال وسى كۇنى جەڭىس كۇنىنە ارنالعان مونۋمەنتتەرگە گۇل شوقتارى قويىلىپ، قازا تاپقاندار الدىندا تاعزىم ەتىلدى.
مۇنان بولەك، وسى اپتاداعى حالىقارالىق تىنىس- تىرشىلىكتە الەم جۇرتشىلىعىنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارعان تاعى ءبىر وقيعا ورىن الدى. ناقتى ايتقاندا، گەرمانيادا تەمىرجولشىلار نارازىلىق شەرۋىنە شىقتى.
ەۋروپاداعى جەڭىس كۇنى
8 - مامىر كۇنى ەۋروپانىڭ كوپتەگەن ەلىندە ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالۋىنا 70 جىل تولۋىنا ارنالعان سالتاناتتى شارالار ءوتتى. ايتا كەتەرلىگى، كارى قۇرىلىقتا جەڭىس كۇنىن 8- مامىردا اتاپ وتەدى. ويتكەنى، فاشيستىك گەرمانيانىڭ ءسوزسىز تىزە بۇككەندىگى تۋرالى اكتى ەۋروپالىق ۋاقىتپەن ساعات 23-تەن 1 مينۋت كەتكەندە كۇشىنە ەنگەن ەدى. ال ءدال بۇل ۋاقىتتا ماسكەۋدە 9- مامىر بولاتىن.
سونىمەن، ۇلى بريتانيا ۇكىمەتى جەڭىس كۇنىن ءۇش كۇن اتاپ ءوتۋ تۋرالى شەشىمىن جاريا ەتتى. 8 - مامىر كۇنى تاڭەرتەڭ لوندوننىڭ ورتالىعىنداعى ۋايتحول كوشەسى بويىنداعى بەلگىسىز جاۋىنگەر ەسكەرتكىشى الدىندا قۇربان بولعانداردى 1 مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الۋ شاراسى ءوتتى. كەلەسى كۇنگە ۇلى بريتانيا استاناسىندا كەڭەس ازاماتتارى ەسكەرتكىشىنە گۇل دەستەلەرىن قويۋ جانە «بەلفاست» كرەيسەر مۇراجايىنىڭ بورتىندا سولتۇستىك قاراۋىلشىلارى ارداگەرلەرىمەن كەزدەسۋ جوسپارلانعان.
جەكسەنبى كۇنى حانشايىم ەليزاۆەتا ۆەستمينستەر كاتوليكتەر شىركەۋىندە ءمىناجات ەتەتىن بولادى. وسىدان كەيىن ارداگەرلەر كورولدىك قارۋلى كۇشتەردىڭ وكىلدەرىمەن بىرگە سالتاناتتى شەرۋگە قاتىساتىن بولادى.
فرانسيادا نەگىزگى ءىس- شارالار پاريجدە ءوتتى. ەل پرەزيدەنتى فرانسۋا وللاند ەليسەي الاڭىندا ورنالاسقان شارل دە گوللدىڭ ەسكەرتىشىنە گۇل شوقتارىن قويدى. وسىدان كەيىن بەسىنشى رەسپۋبليكا باسشىسى تريۋمفالدى اركاعا بەت الىپ، وندا بەلگىسىز جاۋىنگەردىڭ بەيىتى باسىندا وتكەن سالتاناتتى شاراعا قاتىستى. ف. وللاند موتوتسيكلشىلەر مەن اتتى جاساقتىڭ قوشەمەتىمەن ءسونىپ تۇرعان ماڭگىلىك الاۋ جانىنا كەلىپ، التىن قىلىشپەن وت قويدى.
بۇگىندە گەرمانيا جەڭىس كۇنىن وزدەرىنىڭ تىزە بۇگۋ كۇنى رەتىندە قابىلدامايدى. كەرىسىنشە، بۇل كۇن نەمىستەر ءۇشىن ەۋروپانىڭ فاشيزمنىڭ ەزگىسىنەن ازات بولعان كۇنى رەتىندە اتالىپ وتىلەدى.
جۇما كۇنى بەرليندە بۋندەستاگ پەن بۋندەسرات ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالۋىنا 70 جىل تولۋىنا ارنالعان بىرلەسكەن وتىرىس ءوتتى. ەل پارلامەنتىنىڭ سالتاناتتى وتىرىسى گ ف ر- داعى ءبىرقاتار رەسمي ءىس- شارانىڭ تەك بىرەۋى عانا بولاتىن.
نيدەرلاندىدا جەڭىس كۇنى 6 - مامىر كۇنى اتالىپ ءوتىلىپ، سول كۇنى ەلدى ۇلتشىلداردان ازات ەتكەن كانادالىق جاۋىنگەرلەردە تاعزىم جاسالدى. كەلەسى كۇنى پولشانىڭ گدانسك قالاسىندا ەۋروپاداعى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسىنىڭ اياقتالۋىنا 70 جىل تولۋىنا ارنالعان شارالار ءوتتى.
گدانسكىدەگى سالتاناتتى شاراعا قاتۋ ءۇشىن كەلگەن مارتەبەلى قوناقتاردىڭ اراسىندا ب ۇ ۇ باس حاتشىسى پان گي مۋن، بولگاريا، حورۆاتيا، كيپر، چەحيا، ەستونيا، ليتۆا، رۋمىنيا، ۋكراينا، سونىمەن بىرگە پولشانىڭ پرەزيدەنتتەرى بولدى.
اۆستريادا ەل پرەزيدەنتى حاينتس فيشەر ۆەنادا فاشيزمنەن اتامەكەنىن ازات ەتۋ جولىندا مەرت بولعان كەڭەس جاۋىنگەرلەرىنە تاعزىم ەتتى.
ايتا كەتەرلىگى، ەۋروپاداعى ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالۋىنا 70 جىل تولۋىنا ارنالعان رەسمي شارالار ەۋروپانىڭ وزگە دە مەملەكەتتەرىندە، ونىڭ ىشىندە نورۆەگيا، پولشا، سلوۆاكيا جانە چەحيادا ءوتتى.
نەمىس تەمىر جولى تاريحىنداعى ەڭ ءىرى ەرەۋىل
وتكەن جەكسەنبىدە ساپىندا 200 مىڭ مۇشەسى بار نەمىس تەمىر جولشىلارىنىڭ «GDL» كاسىپوداعى كەزەكتى نارازىلىق اكسياسىنىڭ باستالعانىن جاريا ەتتى.
4 - مامىر تەمىر جولمەن جۇك تاسىمالى توقتالسا، كەلەسى كۇنى جولاۋشىلار تاسىمالى دا دوعارىلدى. نارازىلىق اكسياسى بارىسىندا الىس قاشىقتىققا قاتىنايتىن جولاۋشىلار پويىزىنىڭ تەك ۇشتەن ءبىرى عانا قاتىناۋدا. وڭىرلەرگە بايلانىستى قالا ماڭى پويىزدارىنىڭ قاتىناۋى 15 تەن باستاپ، 60 پايىزعا دەيىن قىسقارتىلعان.
سوڭعى 10ايدىڭ ىشىندە بۇل پويىز ماشينيستەرىنىڭ 8- نارازىلىق اكسياسى. اكتسيا 10 - مامىر كۇنى تاڭەرتەڭگە دەيىن جالعاسادى.
نارازىلىق اكسياسىنىڭ باستى سەبەبى نەگىزگى جۇمىس بەرۋشى «Deutsche Bahn» كونسەرنى مەن اراداعى كەلىسسوزدەردىڭ ەش ناتيجە بەرمەۋى بولىپ وتىر. كاسىپوداق جۇمىس بەرۋشىدەن ماشينيستەردىڭ جالاقىسىن 5 پايىزعا كوتەرىپ، جۇمىس اپتاسىن 39-دان 37 ساعاتقا قىسقارتۋدى تالاپ ەتۋدە.
دەگەنمەن، «Deutsche Bahn» جالاقىنى 1 - شىلدەدەن باستاپ، 2 كەزەڭمەن 4,7 پايىزعا كوتەرۋدى جانە 30 ماۋسىمعا دەيىن 1 مىڭ ەۋرو كولەمىندە ءبىر رەتتىك سىياقى تولەۋدى ۇسىنعان بولاتىن. دەگەنمەن، كاسىپوداق جۇمىس بەرۋشىنىڭ بۇل ۇسىنىسىن قابىلداماي، سونىڭ سالدارىنان نەمىس تەمىر جولشىلارى نارازىلىق اكسياسىنا شىققان ەدى.
«Deutsche Bahn» باسشىلىعى تەمىر جولشىلار كاسىپوداعى تەك كونسەرن مەن جولاۋشىلارعا عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە نەمىس ەكونوميكاسىنا دا زور زيانىن تيگىزۋدە دەپ سانايدى.
قازىرگى ۋاقىتتا ەل باسشىلىعى دا بۇل نارازىلىق اكتسياسىن سىن تەزىنە الۋدا. ساياساتكەرلەر نەمىس تەمىر جولشىلارىنىڭ «GDL» كاسىپوداعىنان تاريفتىك جانجالدان ىمىراعا كەلۋدى تالاپ ەتۋدە.
ماسەلەن، گ ف ر كانسلەرى انگەلا مەركەل ءوز ۇندەۋىندە «گەرمانيادا ەرەۋىلگە شىعۋ قۇقى زاڭنامالىق تۇرعىدا قامتاماسىز ەتىلگەندىگىن» مويىنداعانىمەن بۇل قاقتىعىستىڭ ازماتتاردىڭ موينىنا زور جۇك ارتاتىندىعىن باسا ايتتى.
ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ باسشىسى، ۆيسە- كانسلەر زيگمار گابريەل تاراپتاردى «بايىپتى كەلىسسوزدەر» جۇرگىزۋگە شاقىرا وتىرىپ، نارازىلىق اكسياسىنان كەلەتىن شىعىننىڭ ەرەۋىلشىلەر تالابىنىڭ قۇقىقتىلىعىنا كۇدىك كەلتىرۋى مۇمكىندىگىن اتاپ ءوتتى.
بۇل جولعى ەرەۋىل سالدارىنان «Deutsche Bahn» كونسەرنى كەمىندە جارتى ميلليارد ەۋرو كولەمىندە شىعىنعا باتادى دەپ باعالاندى. ويتكەنى، ماشينيستەردىڭ جۇمىسقا شىقپاۋى سالدارىنان نەمىس وپەراتور كۇنىنە 100 ميلليون ەۋرودان استام قارجىدان قاعىلىپ جاتىر.
اۆتور: مارلان جيەمباي
