چەح عالىمدارىنىڭ قاراعاندى وبلىسى تۋرالى مالىمدەمەسى جاعا ۇستاتتى
بۇل تۋرالى ەۋرو وداقتىڭ قارجىلاندىرۋىمەن ەكى جارىم جىل بويى زەرتتەۋ جۇرگىزگەن چەح ەكولوگتارى ايتىپ، دابىل قاعۋدا.
ايتۋلارىنشا ايماقتا، سىناپ سەكىلدى اۋىر مەتالدار كەي جەرلەردە 100 ەسەگە دەيىن كوپ ەكەن. «مۇنىڭ سوڭى قاتەرلى ىسىككە شالدىعۋشىلاردىڭ سانىن ارتتىرىپ جىبەرۋى مۇمكىن»، - دەيدى شەتەلدىك عالىمدار.
چەح عالىمدارىنىڭ ايتىپ وتىرعان بۇل جاڭالىعى جۇرتتىڭ جاعاسىن ۇستاتتى. ەۋروپانىڭ ەڭ ۇزدىك دەگەن زەرتحانالارىندا قاراعاندىلىق 150 گە جۋىق ءونىم، سونىڭ ىشىندە جۇمىرتقا، بالىق، ءسۇت سەكىلدى تاعام تاڭدالىپ الىنىپ، ساراپتاما جۇرگىزىلگەن. ناتيجەسى بارلىعىنىڭ قۇرامىندا حيميالىق ۋلى زاتتاردىڭ قالدىعى كەزدەسەتىنىن دالەلدەپ بەرىپتى. ەندى ونى جەرگىلىكتى اتقامىنەرلەرگە تاپسىرامىز دەپ وتىر.
«سىناپ - جوعارى توكسيندى اۋىر مەتال. ول ادام اعزاسىنا تۇسسە كوپتەگەن اۋرۋلارعا اپارۋى مۇمكىن. ونىڭ اعزادا كوپ ۋاقىت بولۋى - جاڭا تۋعان نارەستەلەرىنىڭ ميىنىڭ جۇمىسىن بۇزىپ، مۇگەدەكتىككە سوقتىرۋى مۇمكىن. وسى سياقتى زيندى ەلەمەنتتەر شامادان تىس كوبەيىپ كەتىپتى»، - دەيدى چەحيالىق «ارنيكا» ەكولوگيالىق باقىلاۋ باعدارلاماسىنىڭ باسشىسى يندريح پەترليك.
اتالمىش اقپاردى ءبىزدىڭ جەرگىلىكتى ەكولوگتار «ەشقانداي دا سەنساتسيا ەمەس، ونى بۇرىننان بىلەمىز»، - دەيدى. بۇل الدەقاشان ايتىلعان، زەرتتەۋلەر دالەلدەگەن دۇنيەلەر ەكەن. «تەك ونىڭ مولشەرى وسىنشا كوپ بولادى دەپ ويلامادىق» - دەيدى.
ال وبلىستىق ەكولوگيا دەپارتامەنتىنىڭ ماماندارى كەي قورىتىندىلارمەن كەلىسپەي وتىر. ءبىراق مۇنىڭ ويلاناتىن دۇنيە ەكەنىن دە جاسىرمادى.
«بۇل ساراپتامانى جاساعان زەرتحانا قازاقستاندا تىركەلمەگەن. تەمىرتاۋدا بالالار الاڭقايىندا حيميالىق زاتتاردىڭ تابىلعانى دالەلدەنبەدى. ال، جالپىلاي ايتقاندا بۇل ءبىز ءۇشىن بەرىلگەن دابىل، سوندىقتان بۇرىنعىدان دا ءجىتى زەرتتەۋلەر وتكىزەمىز»، - دەدى قاراعاندى وبلىستىق ەكولوگيا دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى زۋلفۋحار جولداسوۆ.
وسىلايشا چەح عالىمدارىنىڭ جۇرگىزگەن ساراپتاماسى وندىرىستىك قالا قاراعاندىنىڭ شىنايى ەكولوگيالىق احۋالىن زەرتتەۋگە تۇرتكى بولعالى تۇر.
7- ارنا
