قانات يسلام: مىقتىلارمەن كەزدەسەتىن ءسات ەندى تۋادى

استانا. قازاقپارات - كاسىپقوي بوكسشى، قازاقتىڭ ماقتانىشى قانات يسلاممەن بولعان سۇحباتتى ۇسىنامىز

-كولۋمبياداعى جەكپە-جەگىڭىز ءساتتى ءوتتى. جەڭىسىڭىزبەن قۇتتىقتايمىز! جالپى، كاسىپقوي بوكستاعى 19 كەزدەسۋىڭىزدىڭ دە جەڭىسپەن اياقتالاتىنىنا سەنىمدى بولدىڭىز با؟
- راحمەت! بارلىق نارسە اللانىڭ قالاۋىمەن بولادى عوي. سوندىقتان سەندىم نەمەسە سەزدىم دەۋ ارتىقتاۋ شىعار. ەڭ باستىسى، كەزدەسۋگە ۇزاق ۋاقىت، ياعني ەكى اي تىڭعىلىقتى دا­يىندالدىم. سول ەڭبەكتىڭ ناتيجەسى دەپ ويلايمىن. راس، ادام تولىققاندى، جان-جاقتى دايىن بولعاندا وزىنە دەگەن سەنىمى ارتادى. جالپى، مەن ءار كەزدەسۋ الدىندا تياناقتى دايىندالامىن. وسى جولى دا كوماندامنىڭ، جاتتىقتىرۋشىلارىمنىڭ العا قويعان جوسپارى ءساتتى اياقتالدى.
-  دەگەنمەن قارسىلاسىڭىزدى جەڭۋ وڭاي بولماعان سياقتى. 4-راۋندتا نوكاۋتپەن قۇلاتساڭىز دا، سىزگە بارىنشا قارسىلاسىپ باقتى...
- ءيا، بارىنشا قارسىلاسىپ، ماعان تويتارىس بەرۋگە تىرىستى. ولاي ىستەيتىن ءجونى بار. ويتكەنى جەكپە-جەك ونىڭ وتا­نىندا، ءوز جەرىندە ءوتىپ جاتتى. سول ءۇشىن نامىستى قولدان بەرگىسى كەلگەن جوق. ءوز ەلىڭدە، ءوز جانكۇيەرلەرىڭنىڭ الدىندا جەڭىلۋ - سپورتشى ءۇشىن وتە اۋىر جاعداي. ونىڭ ۇستىنە بۇل كەزدەسۋ ونىڭ جەڭىسكە جەتۋىنە ۇلكەن مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. سەبەبى تورەشىلەر دە، كوميسسيا دا، ءتىپتى جانكۇيەرلەر دە سونىڭ جاعىندا. سول مۇمكىندىكتى بەرىپ قويماس ءۇشىن ونى ايقىن باسىمدىقپەن جەڭۋىمە تۋرا كەلدى. ەگەر تەپە-تەڭ ءتۇسىپ قالساق، وندا جەڭىس ماعان بۇيىرماس ەدى. سوندىقتان كەزدەسۋدى تەزىرەك اياقتاۋعا تىرىسىپ، ايقىن باسىمدىقپەن جەڭۋگە بار كۇشىمدى سالدىم.
- وسى كەزدەسۋىڭىزدى ۆيدەودان كورگەن ءبىر جانكۇيەرىڭىز عالامتورعا: «قانات بۇرىن سوققى جىبەرمەۋشى ەدى. قازىر قورعانىسى ناشار. الدە قارسىلاسىن وڭاي الامىن دەپ ويلادى ما؟» دەپ جازىپتى. «قورعانىسىم ناشار» دەپ ويلامايسىز با؟
- ءار سپورتشىنىڭ ارتىقشىلىعى دا، كەمشىلىگى دە بولادى. مۇمكىن، مەنىڭ كەمشىلىگىم دۇرىس قورعانباۋىمدا شىعار. نەگىزى، و باستان قورعانىسىم مىقتى دەي المايمىن. كەيدە قارسىلاسىڭا ادەيى سولاي كورىنۋگە تۋرا كەلەدى. ويتكەنى كەيبىر سپورتشىلاردى اشىق ۇرىسقا شاقىرماساڭ، بەتپە-بەت كەلمەيدى. ال كەيدە مىقتى، جويقىن سپورتشىلارمەن قارسىلاس بولعاندا مىندەتتى تۇردە قورعانىسىڭدى كۇشەيتە تۇسەسىڭ. جالپى، جانكۇيەرلەرىمنىڭ وسىلاي سىن ايتىپ ءارى جاناشىرلىق ءبىلدىرىپ جاتقاندارىنا قۋانامىن.
- كەزدەسۋلەرىڭىزدى قايتالاپ كورەسىز بە؟
- ارينە. كورمەسە بولمايدى عوي. ماسەلەن، جازعان ماقالاڭىز جارىق كورگەننەن كەيىن ءسىز «قانداي قاتەلىك كەتتى؟ قاي جەرىندە كەمشىلىك بار؟» دەپ سىن كوزبەن قاراپ، قايتالاپ وقىپ شىعاتىن شىعارسىز؟ سول سياقتى ءبىز دە جارىس وتكەننەن كەيىن ۆيدەولاردى كورىپ، جىبەرگەن كەمشىلىكتەرىمىزدى باقىلاپ قارايمىز. سوسىن كەلەسى كەزدەسۋلەردە قايتالاماۋعا تىرىسامىز.
-  وسى جەڭىسىڭىزدەن كەيىن تىكەلەي ەفيردە «مەنىڭ ءاربىر جەڭىسىم قازاق ەلى ءۇشىن!   باۋىرجان اعا، سىزگە كوپ راحمەت!» دەپ ەرەكشە العىسىڭىزدى ءبىلدىردىڭىز... 
- جاعىمپازدانايىن دەگەن جامان ويىم جوق. «بۇلاق كورسەڭ، كوزىن اش» دەيدى عوي قازاق، باۋىرجان وسپانوۆ اعا - جالعىز مەنىڭ ەمەس، مەن سەكىلدى سان مىڭداعان قازاقتىڭ بالاسىنا قامقور بولىپ، قولداۋ كورسەتىپ جۇرگەن ەل اعاسى. قوعامداعى، ەلىمىزدەگى ۇلكەن ماسەلەلەرگە ارالاسىپ، شەشىمىن تابۋعا سەپتىگىن تيگىزىپ جۇرگەن ازامات. ەڭ باس­تىسى، ەكەۋمىزدىڭ ماقساتىمىز ءبىر. ەلىمىزدىڭ كوك تۋىن جەلبىرەتىپ، قازاق ەلىنىڭ اتاق-ابىرويىن كوتەرسەك دەپ ارماندايمىز. مەنىڭ تىلەۋلەسىم، جاناشىرىم. سوندىقتان ءبىرىنشى اللاعا، ەكىنشى باۋىرجان اعاعا العىسىم شەكسىز!
اۋەسقوي بوكستا تانىمال شىعارمىن, ال كاسىپقوي بوكستا تانىمال ەمەسپىن
-  الەۋمەتتىك جەلىلەردە تاعى ءبىر جانكۇيەرىڭىز: «ءبىر وكىنىشتىسى، قانات مىقتى بوكسشىلارمەن كەزدەسە الماي ءجۇر. سوعان قاراعاندا پروموۋتەرىنىڭ مۇمكىنشىلىگى شەكتەۋلى بولۋى كەرەك» دەپتى...
- كوپ ادامدار ءبىزدىڭ ىشكى جۇمىسىمىزدى تۇسىنە بەرمەيدى. سوندىقتان بولار، مەنى گەننادي گولوۆكين سياقتى كاسىبي بوكستا ۇلكەن ناتيجەلەرگە جەتكەن سپورتشىلارمەن سالىستىرادى. گەنا - ۇلكەن مەكتەپتەن وتكەن سپورتشى. ول وسىنداي جەتىستىككە جەتۋ ءۇشىن تالماي ەڭبەك ەتىپ، كوپتەگەن قيىندىقتى باسىنان وتكىزدى. ونىڭ دا جارىستارعا قاتىسا الماي، جولى بولماي قينالعان ساتتەرى بولدى. ال قازىر گەنانىڭ اتاق-ابىرويى ارتىپ، الەمدىك دەڭگەيدەگى مىقتى سپورتشىلاردىڭ قاتارىنا قوسىلدى. قانشاما قيىندىقتى ارتقا تاستادى. قازىر سونىڭ جەمىسىن كورۋدە. مەن دە سونداي ساتىلاردان ءوتۋ كەرەكپىن. انشىلەر ساحناعا شىعىپ ءان ايتۋ ءۇشىن جان-جاقتى دايىندالادى عوي، سپورتشىلارعا دا سونداي دايىندىق كەرەك. ءوزىن دالەلدەۋ كەرەك. كاسىبي بوكسقا كەلگەنىمە ەكى-اق جىل بولدى. بۇل - 2-سىنىپتا وقيتىن بالا سەكىلدى دەگەن ءسوز عوي. سوعان قاراماستان جانكۇيەرلەرىم مەنىڭ تەزىرەك مىقتى سپورتشىلارمەن كەزدەسكەنىمدى قالايدى (جىميدى). «نەگە تەزىرەك گەنا سياقتى دارەجەگە جەتپەيدى؟ نەگە تەلەديداردان كورسەتپەيدى؟» دەيدى. اۋەسقوي بوكستا تانىمال شىعارمىن، ال كاسىپقوي بوكستا تانىمال ەمەسپىن. سوندىقتان گەنانىڭ ءجۇرىپ وتكەن جولىنان مەن دە ءوتىپ، ونىڭ باسىنان وتكەن قيىنشىلىعىن مەن دە كورۋىم كەرەك. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ءالى دە تەر توگىپ، ەڭبەك ەتۋ كەرەكپىن.
-  ال پروموۋتەرىڭىز تۋرالى نە ايتاسىز؟ پروموۋتەرىڭىزدى اۋىستىرۋىڭىز مۇمكىن بە؟
- جوق. مەن ەكى جىلدا 19 كەزدەسۋ وتكىزىپ، بارلىعىندا جەڭىسكە جەتتىم. شىنىن ايتقاندا، مۇنىڭ ءوزى وڭاي ەمەس. ۇلكەن جەڭىس! رينگتە كوشەدە جۇرگەن، سپورتتان حابارى جوق ادامدارمەن كەزدەسىپ جۇرگەن جوقپىن. قۇدايعا شۇكىر، 19 كەزدەسۋىمدە دە جەڭىسكە جەتىپ، دارەجەمدى كوتەردىم. مىقتىلارمەن كەزدەسەتىن ءسات ەندى تۋادى.
- ءسىزدى «كاسىپقوي بوكستان ماسكەۋدە وتكەن جەكپە-جەكتەر سايىسىنا قاتىسادى» دەدى. ودان كەيىن «پروموۋتەرىنىڭ قارجىسى بولماعاندىقتان ماسكەۋگە كەلە المادى» دەگەن اقپارات تارادى. وسىنىڭ بارلىعى قانشالىقتى شىندىق؟
- «قاناتتىڭ قارسىلاسى اۋىسىپتى، ماسكەۋدە وتكەن دوداعا پروموۋتەرى لوپەس اقشا تاپپاعاندىقتان كەلە العان جوق» دەگەننىڭ ءبارى بوس ءسوز. ولارمەن كەلسىمشارت تا جاساعان ەمەسپىز. تەك كولۋمبيادا وتەتىن كەزدەسۋىمدى رەسەيدىڭ «بوەتس» ارناسىنان كورسەتۋ ماقساتىندا عانا ارامىزدا كەلىسىم-شارت بولدى. ءبىراق اياق استىنان «1 - ناۋرىزدا ماسكەۋدە جارىس بولادى. قانات كەلىپ قاتىسۋى كەرەك» دەدى. «قاتىسۋى كەرەك» دەپ تالاپ قوياتىنداي ولار مەنىڭ پروموۋتەرىم ەمەس قوي. كەلىسىم بەرىپ ەدىك، بىزدەن بىردەن قاراجات تالاپ ەتتى. قاتىسۋىم ءۇشىن ماعان اقشا تولەۋدىڭ ورنىنا ولار مەنەن اقشا تالاپ ەتىپ وتىر. ونداي زاڭ قايدا بار ەكەن وسىدان كەيىن-اق ورىس ءتىلدى ب ا ق-تار «قاناتتىڭ قاتىسۋىنا پروموۋتەرىنىڭ اقشاسى جوق ەكەن. سول ءۇشىن قاتىسا المادى» دەپ شۋلادى. وسىدان كەيىن بارىپ ورىستاردىڭ باعاسىنىڭ ءبىزدىڭ قازاقتار ءۇشىن قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ءتۇسىندىم. ولار ءالى دە بىزگە «اعالىق» ەتكىسى كەلەدى.
 -  سونىمەن نەگە ماسكەۋگە بارماي قالدىڭىز؟
-  ماسكەۋگە بارىپ ايقاس وتكىزۋ ءبىزدىڭ  و باستا جوس­پارىمىزدا بولعان ەمەس. ءبىزدىڭ ءبىر جىل بۇرىنعى قاراجاتىمىز شەشىلىپ، الداعى ۋاقىتىمىزدىڭ بارلىعى جوسپارلانىپ قويىلعان.
  - رەسەيدىڭ بوكس جانە جەكپە-جەك سالاسىنىڭ ساراپشىسى سەرگەي زاۆيلەيسكي: «كارلوس گالۆان - يسلامعا ساي كەلمەيتىن قارسىلاس. مۇنداي «ءالسىز» قارسىلاستى تاڭداۋ - پروموۋتەردىڭ قاتەلىگى» دەپ، پروموۋتەرىڭىزدى سىنعا الدى. بۇعان نە دەيسىز؟
- مۇنداي جەل سوزدەردى مەن الماتىعا كەلگەن سوڭ ەستىدىم. ولار مەن تۋرالى «بىرنەشە رەت قارسىلاسىن اۋىستىردى» دەپ داۋرىقتىردى. مۇنىڭ بارلىعى بوس ءسوز. مەن ەشقانداي قارسىلاس اۋىستىرعان جوقپىن. ولاردىڭ ساراپشىلارى جاقسى دەسىن، جامان دەسىن، مەن ءوز ماقساتىما جەتتىم، WBA Fedelatin نۇسقاسى بويىنشا الەم چەمپيونى اتاعىن قورعاپ قالدىم. سوندىقتان ولاردىڭ سىنىمەن، پىكىرىمەن ءسوز تالاستىرۋعا مەنىڭ مۇرشام جوق. قازىر كەلەسى كەزدەسۋىمە دايىندىق ۇستىندەمىن.
- وسىدان كەيىنگى كەزدەسۋىڭىزدىڭ ا ق ش-تا وتكەنىن قالايدى ەكەنسىز. كەزەكتى قارسىلاسىڭىزدىڭ كىم بولاتىنى انىقتالدى ما؟
- ءيا، انىقتالدى. قازىر نيۋ-يوركتە ەكى جاقتىڭ پروموۋتەرلەرى سويلەسىپ، كەلىسىم-شارت جاسالىپ جاتىر.
-  قازاقستاندا وسىنداي جەكپە-جەكتىڭ وتۋىنە قالاي قارايسىز؟
-  جاقسى بولار ەدى. بولاشاقتا مەنىڭ جەكپە-جەكتەرىم امەريكادا جانە استانادا ءوتۋى مۇمكىن. الداعى كۇندەردە پروموۋتەرمەن كەلىسىپ، ۋاقىت ماسەلەسىن شەشەمىز دەپ ويلايمىن.
- ءسىزدى شەتەلدىك بىرنەشە كلۋب ءوز قۇرامىنا شاقىرعان ەكەن...
- اللاعا شۇكىر، قازىر مەنى امەريكادا ەكى-ءۇش كەلىسىم-شارت كۇتىپ تۇر.
گەننادي گولوۆكيننىڭ امەريكالىق كلۋبتارمەن كەلىسىم-شارتى بار. ولار ماعان دا دەمەۋشى بولىپ، قارجىلاندىرعىسى كەلەدى. ءبىراق رينگكە ءوز ەلىمنىڭ اتىنان شىعامىن.
- بولاشاقتا قازاقستاننان ءوز اتىڭىزداعى مەكتەپتەر اشقىڭىز كەلمەي مە؟
- ارينە، مەكتەپ اشۋ ويىمدا بار. قازىر كوپ جىگىتتەر ماعان وسىنداي ءوتىنىش بىلدىرۋدە. سپورت دوداسىندا «باعىمدى سىنايمىن» دەگەن تالانتتى جىگىتتەردى وسى جاقتا دا، امەريكادا دا دايىنداپ، سولارعا جول اشسام دەيمىن. قازىر امەريكادا كاسىپقوي بوكستان كوپ نارسە ۇيرەنىپ جاتىرمىن. سپورت سالاسىندا جاقسى دۇنيەلەر ۇيرەنۋىمە ۇلكەن مۇمكىندىكتەر تۋىپ جاتىر.
- بالالارىڭىزدىڭ ءوزىڭىز سەكىلدى سپورتشى بولعانىن قالايسىز با؟
- ءاسيا، زەرە ەسىمدى ەكى قىزىم جانە مانسۇر دەگەن ءبىر ۇلىم بار. ولاردىڭ تاڭداۋىنا مەن قاشاندا قۇرمەتپەن قارايمىن. ءبىراق بوكستان باسقا سپورت تۇرىمەن اينالىسقانىن قالار ەدىم. ويتكەنى بوكس - سپورتتىڭ وتە اۋىر ءتۇرى. ءبىر ۇيگە ءبىر بوكسشى دا جەتەر (جىميدى).
- بوس ۋاقىتىڭىزدا نەمەن اينالىسقاندى جاقسى كورەسىز؟
- مەن بالا كەزىمنەن كىتاپ وقىعاندى جاقسى كورەمىن. ءالى دە قولىم قالت ەتسە كىتاپ وقيمىن. وتكەن جىلى جانىبەك باتىر بابامىزدىڭ 300 جىلدىعىنا وراي جارىق كورگەن كىتاپتاردى سىيعا العان ەدىم، جاقىندا قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعىنا وراي شىققان ءبىرشاما كىتاپتاردى الدىم. وسى جولعى جارىس الدىندا سول كىتاپتاردى وقىپ، ءبىزدىڭ باتىر بابالارىمىزدىڭ جەكپە-جەك الدىنداعى تولقىنىستارىن، كوڭىل-كۇيلەرىن سەزىن­گەندەي بولدىم.
- تۋعان جەردى ساعىنعاندا ماۋقىڭىزدى قالاي باساسىز؟
- تۋعان جەر تۋرالى جىر-تەرمەلەردى كوپ تىڭدايمىن. جەرىمىز، تابيعاتىمىز تۋرالى ۆيدەولار كورىپ، ساعىنىشىمدى باسامىن. مەن شەتەلدەردە كوپ ءجۇردىم عوي. سولاردىڭ زاڭدارىن، ءومىر ءسۇرۋ سالتتارىن، تۇرمىسىن كورىپ، الەمدە قازاق ەلىندەي ءومىر سۇرۋگە تىنىش، ىڭعايلى، قولايلى ەل جوق ەكەنىنە كوزىم جەتتى. ءوز ەلىمدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىما اللاعا مىڭ دا ءبىر شۇكىرشىلىك ايتامىن.
سۇحباتتاسقان سامال ادىگەن قىزى
«جۇلدىزدار وتباسى»