ن. نازاربايەۆ: مەديتسينا سالاسى مەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر مىندەتتى تۇردە اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرۋلەرى كەرەك
بۇگىن «ماڭگىلىك ەل: ءبىر ەل - ءبىر تاعدىر» اتتى تاقىرىپپەن ءوتىپ جاتقان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ سەسسياسى بارىسىندا ق ر پرەزيدەنتى، اسسامبلەيا ءتوراعاسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ وسىلاي ايتتى.
«مەملەكەتتىك ءتىل ماسەلەسىنە كەلگەندە ءبىز ءبىلىم مەن مادەنيەتتى ءجيى شاتاستىرىپ ءجۇرمىز. قازىرگى زاماندا ءبىلىم بەرۋ مەن مادەني تاربيە بەرۋ ءبىر- بىرىنە جاقىن، ءبىراق ەكى بولەك شارۋا. ءبىلىم بەرۋدىڭ مىندەتى - زامانعا ساي بىلىكتى، تاجىريبەلى، جاڭا تەحنولوگيانى مەڭگەرگەن، باسەكەگە قابىلەتتى ازامات قالىپتاستىرۋ. وسى ارقىلى ءوزىنىڭ بالا- شاعاسى مەن وتباسى ءۇشىن ەلدىڭ يگىلىگىنە قاراي تابىس تابا بىلەتىن ازامات قالىپتاسادى. ال مادەني تاربيە بەرۋدىڭ مىندەتى - ادامنىڭ ۇلتتىق بولمىسىن ساقتاۋعا، تۋعان ءتىلىن، تاريحى مەن مادەنيەتىن يگەرىپ، دامىتۋعا ۇيرەتۋ» ، - دەدى ن. نازاربايەۆ.
سونىمەن قاتار ەلباسى قازىرگى باستى پروبلەما نەدە ەكەنىنە دە نازار اۋدارتتى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، باستى پروبلەما - تىلدە.
«قازىرگى زامانعى ءبىلىم مەن عىلىم باسقا تىلدەردە، الەمدىك تىلدەردە جاسالىپ جاتىر. مىسالى، 2014 -جىلى الەمدە اعىلشىن تىلىندە 500 مىڭنان استام كىتاپ جارىققا شىقتى. ياعني، جاڭا ماعىناسى بار كىتاپتار بۇل. ال قازاق تىلىندە - 2 مىڭ. ارينە، كىتاپتى ساتىرلاتىپ باسپادان شىعارتىپ كوبەيتۋگە بولادى، ءبىراق ماسەلە وندا ەمەس. ماسەلە، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ اعىلشىن تىلىندە ەكەندىگىندە. ەگەر وسى 500 مىڭ جاڭا كىتاپ قازاق تىلىندە شىعاتىن بولسا، بۇكىل الەم قازاق تىلىنە دەن قوياتىن ەدى. وكىنىشكە قاراي، ولاي ەمەس. عىلىمي ادەبيەتتەر دە ولاي ەمەس» ، - دەدى ن. نازاربايەۆ.
مەملەكەت باسشىسى بۇنداي پروبلەما ەۋروپاداعى، وڭتۇستىك امەريكاداعى، ازيا مەن افريكا ەلدەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگىندە بار ەكەنىن اتاپ ءوتتى.
«شىندىعىندا، كوپتەگەن ەلدەردىڭ ءبىرقاتارىندا ورتاق پروبلەما - اسا اۋقىمدى اقپارات تولقىنىن اۋدارىپ ۇلگەرمەۋ ماسەلەسى. الەمدەگى تەحنيكالىق اقپاراتتاردىڭ 70 پايىزى اعىلشىن تىلىندە. ەلەكتروندىق تاسىمال قۇرالدارىنىڭ 80 پايىزى اعىلشىن تىلىندە. قالعان 20 پايىزى عانا جاپون، ورىس، تۇرىك، فرانتسۋز، قىتاي سەكىلدى الىپ تىلدەرگە تيەدى. ەندەشە، جاڭاعى الىپ ەلدەردىڭ تىلدەرىن عانا بىلەتىن ادامنىڭ اقپاراتقا قولجەتىمدىلىگى شەكتەۋلى دەگەن ءسوز. بۇل ايىرماشىلىقتى ەڭسەرۋ ءتىپتى مۇمكىن ەمەس. الەمدە ءبىلىم سالاسىنىڭ قارقىندى داميتىنى سونشالىق، ونى اۋدارۋعا دا ۇلگەرمەيمىز. ءبىز ءبىر جاڭالىقتى اۋدارىپ ۇلگەرگەنشە، ەكىنشىسى شىعادى. ەندەشە، عىلىمعا، بىلىمگە نەگىزدەپ وركەندەيىك دەسەك، ءتىلدى بىلۋگە ءتيىسپىز، اقپارات شىققان كۇنى مالىمەتتى سول كەزدە بىلۋگە ءتيىسپىز. مەن بۇل جەردە بارلىق ازاماتتار ەرتەڭنەن باستاپ اعىلشىن ءتىلىن مەڭگەرسىن دەمەيمىن. ءبىراق وسىنى تەزىرەك ءتۇسىنىپ ارەكەت جاساعان ەل عانا ارتىقشىلىققا يە بولادى. بۇعان مىسالدار جەتكىلىكتى. الەمدەگى نەگىزگى اقپاراتتارعا قولى جەتپەگەن ۇلت باسەكەگە قابىلەتتى بولا المايدى. سوندىقتان دا مەديتسينا سالاسى مەن مەملەكەتتىك قىزمەتتەگى ازاماتتار اعىلشىن ءتىلىن تەزىرەك يگەرۋى قاجەت. مەديتسيناداعى تابىستار مەن جەتىستىكتەردىڭ بارلىعى اعىلشىن تىلىندە شىعىپ جاتىر، سونى بىلمەسە ول دارىگەر ادامدى قالاي ەمدەيدى. قازاقستاننىڭ ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا وسى ماسەلە ەسكەرىلۋى ءتيىس» ، - دەدى ن. نازاربايەۆ.
اۆتور: قانات مامەتقازى ۇلى
