قىتاي قازاقتارىنىڭ گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزگەن كەرەمەتتەرى - فوتو، كەسكىن

نۇر-سۇلتان. قازاقپارات - داۋىرىندە ەۋرازيا قۇرلىعىنىڭ تۇلپارىنىڭ تۇياعى جەتپەگەن تۇسى قالماعان، دۇنيەنى ۋىسىندا ۇستاپ، ءامىرىن جۇرگىزگەن باتىر بابالارىمىز بىزگە التايدان اتىراۋعا، سارى ارقادان الاتاۋعا دەيىن سوزىلىپ جاتقان ۇلان-عايىر اتىراپ - كەڭ-بايتاق دالانى عانا ەمەس، عاسىرلاپ حالىق بويىنا سىڭگەن، قالىپتاسقان، شىڭدالعان وتە باي مادەني مۇرانى، رۋحاني قۇندىلىقتى، سان-قيلى ونەردى مۇرا ەتىپ قالدىردى.

كوشپەندىلەردىڭ ءوزى ەمەس، كوشپەندى ءومىر سالتى تەحنوكراتتىق دامۋدىڭ الدىندا تىزە بۇگىپ، جەڭىلگەن كۇننەن بەرى، ساداقتان وق وزىپ، بادانا كوزدى اق ساۋىت باتىرلاردىڭ تانىنە قالقان بولۋدان قالعان كۇننەن بەرى ءبىز كىرىپتار كۇي كەشتىك. تۇنىعىمىز لايلاندى، تۇعىرىمىز الاساردى! ارداق تۇتقانىمىز ءادىرام قالدى. سودان بەرى تەكتى تۋعان ءباھادۇر بابالاردان قالعان اسىل مۇرامىز - ءتىلىمىز، ءدىلىمىز، ونەرىمىز، مادەني قۇندىلىقتارىمىز، سالت-ءداستۇرىمىز تونالۋمەن، جوعالۋمەن بولدى. وكىنىش!

قاندى عاسىر - جيىرماسىنشى ءجۇز جىلدىقتىڭ توقسانى تولىسىپ، ءۇشىنشى مىڭجىلدىقتىڭ تابالدىرىعىن اتتاۋعا مۇشەلگە جەتپەس ۋاقىت قالعاندا قازاقتىڭ - كەشەگى الىپ تۇركى يمپەرياسىنىڭ قارا شاڭىراعىن قۇلاتپاي ۇستاپ قالعان قايسار حالىقتىڭ ايى وڭىنان تۋىپ، تاۋەلسىزدىك تاڭى ارايلاپ اتتى. ءۇش عاسىرعا جۋىق مويىنىمىزدى ىرعايداي قىلعان بوداندىقتىڭ بۇعاۋىنان بوساپ شىقتىق تا جاڭا مىڭجىلدىققا ازات ەل رەتىندە اياق باستىق. شۇكىر!

سودان بەرى جوعىمىزدى تۇگەندەپ، جوعالعانىمىزدى بۇتىندەۋمەن كەلە جاتىرمىز. بۇل ءبىزدىڭ ماڭگىلىك ەل بولىپ قالۋىمىز ءۇشىن كەشىپ جاتقان بەيبىت مايدانىمىز. سەبەبى، اۋەلى ءوزىن تانىپ الماعان ەل وزگەگە ءوزىن تانىتا المايتىن ەدى. بۇل جولدا قازاقستانداعى قازاقتاردان قالىسپاي، كەيدى وزىق كەلە جاتقان كورشىلەس مەملەكەتتەردەگى ەتنيكالىق قازاقتاردىڭ ەڭبەگىن ەلەمەۋگە بولمايدى. اسىرەسە، قىتايداعى قازاقتار الەمگە قازاق اتىن پاش ەتۋ ءۇشىن شەلەكتەپ تەر توگىپ كەلەدى. تولايىم تابىستارى دا تامساندىرماي قويمايدى - تالايى گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا دا ەندى. ال، سولاردىڭ بىرنەشەۋىن سانامالاپ كورەيىك:

1111 مەتر قازى

ءبىرىنشى، ق ح ر- دىڭ ش ۇ ا ر تارباعاتاي ايماعىنىڭ ءدوربىلجىڭ قازاق اۋدانىندا «قازاق ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى تاعامدارى» جارمەڭكەسىندە گيننەستەر رەكوردىنا قازاقتىڭ قازىسى ۇسىنىلدى. بۇل قازىنى جاساعان - ەمىلدىڭ ىسكەر ازاماتى جارقىن بارماق ۇلى. قازىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 1111 مەتر. ال سالماعى 4572 كەلى. سۋرەتتەگىدەي ديامەترى 6.5 مەتر الىپ تاباققا قويىلعان كەزدە اينالما قاباتى 71 قاتار، ال بيىكتىگى 4 مەترگە جەتكەن. جالپى قازىنى جاساپ شىعۋعا 44 جىلقىنىڭ ەتى كەتكەن كورىنەدى.

ءبىر قىزىق دەرەك، وسى قازىنىڭ تەك ون مەترى ءباسساۋدادا ساتىلىپتى. قىزۋ باسەكە بارىسىندا 10 مەترلىك قازىنى ءبىر كاسىپكەر ۇيعىر ازاماتى 12700 دوللارعا دەيىن كوتەرسە، «جىبەك جولى» كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى مايرا ەسىمدى قازاق قىزى 14200 دوللارعا دەيىن، ال تاعى ءبىر قىتاي ازاماتى 16000 دوللار شىعاراتىنىن ايتقان. ەڭ سوڭىندا «سايا» ونەر مەكتەبىنىڭ ديرەكتورى، جاس اعارتۋشى باعدانا ءادىلقان قىزى 20000 دوللارعا جۋىق جوعارى باعامەن ساتىپ العان. نەبارى، 10 مەتر قازىنىڭ وسىنداي باعاعا ساتىلۋىنىڭ ءوزى ءبىر رەكوردقا تاتيتىنى راس.

ەتەگى 50 قاتپارلى كويلەك

ەكىنشى، شىنجاڭ قازاق مادەنيەتى عىلىمي قوعامى ۇلتتىق كيىم-كەشەك، قولونەر، كەستەشىلىك توبىنىڭ باسشىسى زياتحان ايدارحان قىزىنىڭ مۇرىندىق بولۋىمەن ەۋرازيالىق كيىم كورمەسىنە اپارعان ۇزىندىعى - 3,37 مەتر، ەتەگىنىڭ كەڭدىگى-12, 30 م، 50 قاتپارلى ۇلكەن قازاق كويلەگى گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزىلدى.

ەڭ كىشكەنتاي دومبىرا

ءۇشىنشى، قىتايدا تۇراتىن قازاق جىگىتى بولاتبەك كارىمحان ۇلى جاساعان شىناشاقتاي دومبىرا گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەندى. دومبىرانىڭ ۇزىندىعى - 4 سانتيمەتر 5 ميلليمەتر، ەنى - 1 سانتيمەتر 4 ميلليمەتر. ونى جاساعان 29 جاستاعى بولاتبەك كارىمحان ۇلى قىتايدىڭ التاي ايماعىنا قاراستى بۋىرشىن اۋدانى ەگىزتوبە اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. ماماندىعى - ەلەكتريك.

ەڭ ۇلكەن تابا نان

ءتورتىنشى، شاڭحايداعى قازاق شەبەرلەرى پىسىرگەن «ەڭ ۇلكەن تابا نان» گيننەستىڭ رەكوردتار تىزىمىنە ەنگەن. تابا ناندى پىسىرۋگە 8 قاپ ۇن، 97 ليتر سيىر ءسۇتى، جۇمىرتقا، 6 كەلى سارى ماي جۇمسالعان. بۇل تابا ناننىڭ ديامەترى - 2,53 م، قالىڭدىعى - 14,5 سانتيمەتر

التاي قازاقتارىنىڭ 56 ءتۇرلى شايى

بەسىنشى، التايدا (قىتايدا) قازاقتار 56 ءتۇرلى شاي دايارلاپ، گيننەسس رەكوردتار كىتابىنا ەنگىزگەن.

التاي قالالىق پارتيا كوميتەتى ۇگىت-ناسيحات ءبولىمىنىڭ باستىعى سەرىك ءابدىعالي شايدى ءۇش توققا بولەدى. «ءبىرىنشىسى - ءداستۇرلى شاي. وعان ادەتتە ءىشىپ جۇرەتىن ءسۇت قوسىلعان شايدىڭ تۇرلەرى جاتادى. ولار - قىزىل شاي، كەمپىر شاي، بالا شاي دەگەن سەكىلدى بولىپ كەتە بەرەدى. ال ەكىنشىسى - مانەرلەنگەن شاي. ياعني، تارى سالىنعان، ىرىمشىك سالىنعان، ماي قاتقان، سۇيەك قوسىلىپ قايناتىلعان شايدىڭ تۇرلەرى. ءۇشىنشىسى - دارىلىك شاي تۇرلەرى. وعان ءارتۇرلى دارىلىك وسىمدىكتەر قوسىلىپ قايناتىلعان شايدىڭ تۇرلەرى جاتادى» دەپ سيپاتتايدى ول.

وسىلاي كەتە بەرەدى. بۇعان دەيىن «كەڭەس» كۇيىن 10 مىڭ شىنجاڭدىق قازاقتىڭ جينالىپ، ءبىر مەزەتتە تارتۋى رەكورد رەتىندە تىركەلگەن. تاعى دا 10 مىڭنان استام ادام «قارا جورعا» ءبيىن بيلەپ، گيننەستىڭ رەكوردتار تىزىمىنە ەنگەنى ءمالىم. بىزگە بەيمالىم رەكوردتار دا بار شىعار، وسىلاردىڭ بارلىعى قازاق مادەنيەتىنى، ونەرىنىڭ قانشالىقتى سان-قىرلى، كوركەم، باي ەكەنىن كورسەتەدى.

الەمدەگى ەڭ ۇلكەن سىرماق

قىتاي قازاقتارى بۇنىمەن شەكتەلىپ قالمادى جانە شەكتەلەتىن دە ءتۇرى جوق. جاقىندا قىتايدىڭ شىڭجاڭ-ۇيعىر اۆتونوميالى ولكەسى موري اۋدانىنداعى قولونەر شەبەرلەرى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن سىرماقتى باسىپ شىقتى.

قىتايلىق تيانشان اقپارات پورتالىنىڭ جازۋىنشا، اعىمداعى جىلدىڭ 29- قاڭتار كۇنى ق ح ر شىنجاڭ ۇيعىر اۆتونوميالىق ولكەسىندەگى موري اۋدانىنىڭ تىگىنشىلەرى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن كيىز ءۇي مەن سىرماقتى جاساپ بولىپ، تۋريستەرگە كورسەتكەن.

ديامەترى 32 مەتر، شەڭبەرىنىڭ ۇزىندىعى 101 م، اۋدانى 803.8 شارشى مەتر بولاتىن بۇل سىرماقتى جەرگىلىكتى 33 قازاق تىگىنشى ايەل 5 ايداي ۋاقىت جۇمساپ، جاساپ شىققان. سىرماقتىڭ ۇلكەندىگى سونشالىق، ونىڭ ۇستىنە 2000 ادام سىيىسىپ، جايعاسىپ وتىرا الادى ەكەن. سونداي-اق وسى ەلدى-مەكەندە الەمدەگى ەڭ الىپ كيىز ءۇيدىڭ ورنالاسقانىن دا ايتا كەتكەن ءجون.

بۇل كيىز ءۇي مەن سىرماق، «ەڭ ۇلكەن قازاق كيىز ءۇيى» جانە «ەڭ ۇلكەن قازاق سىرماعى» ەكى اتالىمى بويىنشا گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا كىرىپ تە ۇلگەرگەن.

بۇل كەرەمەت تۋىندىنى كورۋ ءۇشىن، جان-جاقتان تۋريستەر اعىلۋدا. سونىڭ ءبىرى الىس حۋنان پروۆينتسياسىنان كەلگەن لي فاڭ ەسىمدى ساياحاتشى: «بۇنداي ۇلكەن كيىز ءۇي مەن سىرماقتى ءبىرىنشى رەت كورىپ وتىرمىن. شىنىمەن تاڭداي قاقتىراتىنداي عاجاپ تۋىندى ەكەن. تىگىستەرى، ويۋلارى قانداي كەرەمەت. بۇلاردى جاساپ شىعۋ اسا جوعارى شەبەرلىكتى تالاپ ەتەتىنى ءسوزسىز. مەن قازاق مادەنيەتى مەن قولونەرىنە ءتانتى بولدىم»، - دەدى ول.

جوبانىڭ باس تىگىنشىسى، جاۋاپتى باسشىسى ايىمحان حانىم: «قازاق سىرماعىنىڭ كوپتەگەن تۇرلەرى بار، بۇل گۇلدى ويۋمەن كومكەرىلگەن سىرماق - ەڭ قاراپايىم ءتۇرى. ءبىراق بۇنى جاساۋدىڭ ءوزى كوپ ەڭبەكتى تالاپ ەتەدى. ءبىر سىرماقتى تولىعىمەن باسىپ، ويۋ سالىپ شىعۋ 11 كەزەڭنەن تۇرادى. ادەتتە، ءبىر تىگىنشى ايەل ۇزىندىعى 4 مەتر بولاتىن قاراپايىم سىرماقتى جاساپ شىعۋدىڭ وزىنە ءبىر جارىم جىلداي ۋاقىت جۇمسايدى. ال ءبىز وسى الەمدەگى ەڭ ۇلكەن سىرماقتى 5 ايعا جەتپەس ۋاقىتتا جاساپ شىقتىق.

جوباعا قاتىسۋشى، جاسى 66 عا جەتكەن، تاجىريبەلى تىگىنشى التىن اجەمىز بىلاي دەيدى: «قازاق سىرماعى كوشپەندى مادەنيەتتىڭ ءبىر كورىنىسى. ول الىپ جۇرۋگە قولايلى، سۋىققا ءتوزىمدى، ءوزى ادەمى جانە كوپ جىلدار بويى قولدانىسقا جارامدى. ءبىزدىڭ بۇل سىرماقتى تىگۋىمىزدەگى ماقساتىمىز - قازاقتىڭ وسىنداي كەرەمەت مادەنيەتى مەن قولونەرىن بارشا جۇرتشىلىققا پاش ەتۋ، كەلەسى ۇرپاققا جەتكىزۋ».

جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ قولداۋىنىڭ ارقاسىندا قىتايداعى بۇل اۋدان قازاق تىگىنشىلىك ونەرىن دامىتۋدى قولعا الىپ وتىر. اۋداندا 2 تىگىنشى سەرىكتەستىك، 18 كووپەراتيۆ جۇمىس جاسايدى، 4000 عا جۋىق جەرگىلىكتى تۇرعىن تىگىنشىلىك جۇمىسقا تارتىلعان، ءار ادام جىلىنا 6 مىڭ يۋاننان استام قوسىمشا كىرىس تابادى. اۋداننان شىققان ونىمدەردى تۋريستەر ساتىپ الادى، سونداي-اق قىتاي نارىعىندا زور سۇرانىسقا يە.

ەربول جانات

(2015- جىل )