بابالار ءسوزى: وتىندىق اعاشتان وقتىق ءمۇسىن شىعادى
جوبانىڭ نەگىزىنە «مادەني مۇرا» باعدارلاماسى اياسىندا شىققان 100 تومدىق اۋىز ادەبيەتىنىڭ جىر-تولعاۋلارى، قيسسا-داستاندار، ءسوز ۇستاعان شەشەندەر مەن بيلەرىمىزدەن قالعان ناقىلدار، تاريحي جادىگەرلىكتەر الىندى. جوبا ماتەريالدارى قازاق تىلىندە (قازاقشا جانە توتە جازۋمەن) اگەنتتىك سايتىندا جاريالانىپ وتىرادى.
***
ەسەت باتىردىڭ قارتايعان كەزى ەكەن. سىرىم باتىر «باتا الامىن» دەپ بارسا، جاس ايەلى ءۇيىنىڭ قاسىنان قارسى الىپتى. سىرىم باتىر امانداسىپ، ايەلدەن:
- ەسەت باتىر ۇيدە مە؟ - دەپ سۇراسا، جاس ايەل: - جاتىر عوي الجىعانىڭ، ەسەتتى ىزدەپ جۇرگەن سەن دە ءبىر ەسىڭ كەتكەن نەمە ەكەنسىڭ»، - دەپ جاۋاپ بەرىپتى. بۇل سوزگە سىرىم باتىر قاتتى اشۋلانىپ، قىلىشىن قىنابىنان سۋىرىپ، ايەلدى شاپپاقشى بولىپتى. وسى ساتتە ەسەت باتىر سىرتتاعى داۋىستاردى ەستىپ شىعىپتى. قىلىشىن ۇستاپ تۇرعان سىرىم باتىردى توقتاتىپتى. سالدەن سوڭ: «الىسقا كەلگەن ادامعا الپىس پالە جابىسادى. سول الپىس پالەنىڭ ءبىرى جاس ايەل ەكەن. جۇمىسىڭ مەندە شىعار، ماعان كەل»، - دەپ ەسەت وزىنە شاقىرىپتى.
سىرىم كوتەرگەن قىلىشىن كولەڭكەدە جاتقان يتكە سىلتەپ، شاۋىپ تاستاپ ۇيگە كىرىپتى. امان-ساۋ الىسىپ، ءجون سۇراسىپ: «داتتىڭ بالاسىمىن»، - دەپتى سىرىم.
- ماعان قانداي شارۋامەن كەلدىڭ؟ - دەپتى ەسەت.
- جۇمىسىم سىزدەن باتا الۋ ەدى، - دەگەن سىرىم باتىر.
باتامدى كەز كەلگەن ادامعا بەرمەيمىن. سۇراعىما جاۋاپ بەرسەڭ بەرەمىن، - دەپتى ەسەت. ءبىرىنشى سۇراعىم:
- دوسىڭ كوپ پە، دۇشپانىڭ كوپ پە؟ سىرىم:
- دوسىم كوپ دەپ ءجۇرمىن، - دەگەن.
- دوسىڭ كىم؟ - دەپ سۇراعان ەسەت. سىرىم:
- دوسىم الاشتىڭ ازاماتى. دۇشپانىم جامان تۋعان
تۋىسقانىم. ەكىنشى سۇراعىم:
- جىگىتتىڭ نەشە جۇرتى بار؟ سىرىم:
- جەتى جۇرتى بار، - دەپ جاۋاپ بەرگەن. ەسەت:
- ناعىز جۇرتى نەشەۋ؟ سىرىم:
- ۇشەۋ، - دەگەن. ءوز جۇرتى، ناعاشى جۇرتى، قايىن جۇرتى.
ءوز جۇرتى كۇنشىل بولادى، ناعاشى جۇرتى تىلەكشى بولادى، قايىن جۇرتى سىقاقشىل بولادى. ابزالى: ناعىز جۇرتى- ناعاشى جۇرتى، - دەپتى سىرىم. سىرىمنىڭ وسى بەرگەن جاۋابىنا ريزا بولعان ەسەت:
- وتىندىق اعاشتان وقتىق ءمۇسىن شىعادى، - دەگەن تەنتەك شىركىننەن دە ءبىر بالا تۋعان ەكەن. جاي قولىڭدى، - دەپ باتاسىن بەرىپتى. سىرىم اتىنا ءمىنىپ، ەسەتكە: «اۋىلىڭنان ءدۇبىر كەتپەسىن، قۇلاعىڭنان سىبىر كەتپەسىن»، - دەپ، ءبىر-ەكى اۋىز ءسوز ايتىپ، ريزاشىلىعىن ءبىلدىرىپ ءوز جونىنە كەتىپتى.
