جاۋاپسىز قالعان بەس ساۋال
الايدا قۇزىرلى مەملەكەتتىك ورگاندار دا، قوعامدىق ساراپشىلار دا ەلىمىزدىڭ بۇل ۇيىمعا قانداي شارتتار نەگىزىندە وتەتىندىگى جونىندە تولىق مالىمەت بەرە المايدى.
دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ 160 مۇشەسى وسى ۇيىمعا ون ەلدىڭ، ونىڭ ىشىندە قازاقستان مەن اۋعانستاننىڭ مۇشە بولۋ مۇمكىندىگىن تالقىلاپ جاتقاندىعى جايىندا د س ۇ باس ديرەكتورى روبەرتو ازيەۆەدو وتكەن ايدا مالىمدەگەن.
ال قازاقستاننىڭ بۇل ۇيىمعا مۇشە بولۋعا ءوتىنىشىن 1996 - جىلدىڭ قاڭتار ايىندا بەرگەنى ءمالىم.
«ايقىن» گازەتى ەلىمىزدىڭ ەندىگى جەتىستىكتەرى جونىندە ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترىنە ەكى ايدان استام ۋاقىت بۇرىن (17 - قازان) بەس ساۋال جىبەرگەن:
18 جىل بويى وسى ۇيىمعا وتۋگە تالپىنعان قازاقستاننىڭ د س ۇ - عا ءوتۋ پروتسەسى قازىر قاي كەزەڭدە؟ بۇل قادامنىڭ حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىنا اسەرى قانداي بولماق؟ قازاقستاننىڭ وزگە وڭىرلىك ۇيىمدار (كەدەن وداعى، ەۋرازيالىق وداق) الدىنداعى مىندەتتەمەلەرىنىڭ د س ۇ - عا ءوتۋ شارتتارىنا ىقپالى قانداي؟ مەملەكەتتىڭ بىردەن بىرنەشە ەكونوميكالىق ۇيىمعا مۇشە بولۋى شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ جاعدايىنا قالاي اسەر ەتەدى، وتاندىق كاسىپكەرلەر ايماقتىق قانا ەمەس، ەۋروپالىق تاۋار وندىرۋشىلەرمەن باسەكەگە تۇسۋگە ءازىر مە؟ قازاقستاننىڭ د س ۇ- عا مۇشە بولۋى اۆتونارىققا قانداي وزگەرىستەر اكەلەدى؟
قازاقستاندىقتاردىڭ كوپشىلىگىنىڭ كوكەيىندەگى قاراپايىم ساۋالداردى جازباشا العان ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا ىستەرى بويىنشا ءمينيستردىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى ولارعا جاۋاپ ىزدەۋگە ۋادە ەتكەن.
ايتسە دە، مينيسترلىكتىڭ سۇراقتاردى ورىس تىلىندە جولداۋ، ءمينيستردىڭ شەتەلدىك ساپارلارىنا بايلانىستى «ءبىر اپتادان، ەكى اپتادان كەيىن حابارلاسۋ» وتىنىشتەرىن رەداكسيا مۇلتىكسىز ورىنداپ وتىرعانىنا قاراماستان، ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى ەربولات دوسايەۆتان دا، ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا ىستەرى جونىندەگى مينيستر جانار ايتجانوۆادان دا، مينيسترلىكتىڭ سانسىز ساراپشىلارىنان دا ءبىر ءتۇيىر تۇسىندىرمە بەرىلمەدى.
ەڭ سوڭىندا ەكى ايدان سوڭ باسپا ءسوز حاتشىسى ەلدى دۇرلىكتىرمەۋ ءۇشىن بۇل ساۋالدارعا ءمينيستردىڭ جاۋاپ بەرمەيتىندىگىن حابارلادى. قايتا قازاقستاندىقتاردىڭ مۇددەسىن قامتيتىن ساۋالداردى جاۋاپسىز قالدىرۋ، اقپاراتتىڭ تاپشىلىعى قوعامدا الىپقاشپا اڭگىمەلەر مەن ورىنسىز ۇرەيدى ۇدەتەتىندىگى ءسوزسىز.
ماسەلەن، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنان بايىپتى، ساراپتامالىق ماقالالاردىڭ ورنىنا قازاقستاننىڭ د س ۇ-عا مۇشە بولۋىنىڭ «قاۋىپتىلىگى» نەمەسە قازاقستاندىق كاسىپكەرلەردى بانكروتقا ۇشىراتاتىندىعى جايىندا ماقالالاردى تابۋ وڭاي.
ەكونوميست ماماندار دا «ايقىن» گازەتىنە بۇل تاقىرىپ بويىنشا اقپاراتتىڭ تاپشىلىعىن ايتادى. قازاقستان ەكونوميستەر قاۋىمداستىعىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى ولجاس قۇدايبەرگەنوۆ د س ۇ- عا ءوتۋ شارتتارى، قۇجاتتارى، مىسالى، كەدەن وداعىنا وتۋگە بايلانىستى كەلىسسوزدەرمەن سالىستىرعاندا، اشىق ەمەستىگىن جەتكىزگەن. ول اقپاراتتىڭ جوقتىعىنا بايلانىستى، قازاقستاندىق قوعامدىق ساراپشىلاردىڭ ەشقايسىسى بۇل ماسەلە بويىنشا ماردىمدى جاۋاپ بەرە المايتىندىعىن ەسكەرتكەن. ايتقانداي-اق، «ايقىن» گازەتى حابارلاسقان بەلگىلى ەكونوميستەر قازاقستاننىڭ دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا ەنۋ ماسەلەلەرى جونىندە پىكىر بىلدىرۋدەن باس تارتقان. سوندا ەلىمىزدىڭ ساۋدا سالاسىندا حالىقارالىق ينتەگراتسياعا ۇمتىلىسى مەملەكەتتىك قۇپياعا جاتا ما؟
قازاقستان كونستيتۋتسياسىنىڭ 18-بابىندا مەملەكەتتىك ورگاندار، لاۋازىم يەلەرى، بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ءاربىر ازاماتتى ولاردىڭ قۇقىعى مەن مۇددەسىنە قاتىستى قۇجاتتار، شەشىمدەر جانە اقپارات كوزدەرىمەن قامتاماسىز ەتۋگە مىندەتتى ەكەندىگى انىق جازىلعان.
ايجان كوشكەنوۆا
«ايقىن»
