قازاقستان بۇكىل الەمگە بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمنىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ وتىر - مىسىردىڭ ءدىن ىستەرى جونىندەگى ءمينيسترى

استانا. قازاقپارات - ءدىن سالاسىنداعى قازاقستاندىق- مىسىرلىق ىقپالداستىق، ءدىنتانۋ جانە تەولوگيا سالاسىندا بىلىكتى مامانداردى دايارلاۋ، سونداي- اق قازاقستان استاناسىندا وتەتىن الەمدىك جانە ءداستۇرلى ءدىن كوشباسشىلارىنىڭ سەزىن ۇيىمداستىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى قازاقپارات تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا ەگيپەت اراب رەسپۋبليكاسىنىڭ ءدىن ىستەرى جونىندەگى ءمينيسترى مۇحاممەد جۇما ايتتى.

- قۇرمەتتى مينيستر، قازاقستانعا كەلگەن ساپارىڭىزدىڭ ماقساتىن اتاپ وتسەڭىز.

 - قازاقستان مەن مىسىر ەلدەرى اراسىنداعى دوستىق قارىم- قاتىناستىڭ ارقاسىندا وسى ساپار مۇمكىن بولىپ وتىر. الماتى قالاسىنىڭ اكىمى احمەتجان ەسىموۆپەن، ق ر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسلان سارىنجىپوۆپەن، ق ر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك مۇحامەدي ۇلىمەن، ق ر پارلامەنتى سەناتىنىڭ ۆيتسە- سپيكەرى اسقار بەيسەنبايەۆپەن، قازاقستاننىڭ باس ءمۇفتيى ەرجان مالعاجى ۇلىمەن كەزدەستىم.

 كەزدەسۋ بارىسىندا ەكىجاقتى گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرى تالقىلاندى. «نۇر- مۇباراك» يسلام مادەنيەتى ۋنيۆەرسيتەتىن دامىتۋ، ءدىن سالاسى ماماندارىن دايىنداۋ ماسەلەلەرى قارالدى. ماسەلەن، ءبىز قازاقستاندىق ءدىنتانۋشىلار مەن تەولوگتاردىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جونىندە كەلىسىمگە كەلدىك. وسى ورايدا يسلام الەمىندەگى ەڭ بەدەلدى وقۋ ورىندارىنىڭ ءبىرى « ءال- ازحار» ۋنيۆەرسيتەتى كومەك كورسەتەدى. مىسىر عالىمدارى قازاقستانعا ءدارىس وقۋ ءۇشىن كەلىپ وتىرسا، قازاقستاندىق مەشىت يمامدارى بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن بىزگە جىبەرىلەدى.

 قازاقستاندىق ستۋدەنتتەردى ەگيپەتتە ءدىني سالادا وقىتۋ ماسەلەسىن قازاقستاننىڭ باس مۇفتيىمەن مىناداي ۇيعارىمعا كەلىستىك. قازاقستاندىق تاراپ ستۋدەنتتەردى رەسمي رۇقساتپەن عانا جىبەرەدى. ءبىزدىڭ تاراپ رەسمي تۇردە جىبەرىلگەن ستۋدەنتتەردى عانا قابىلداپ، ولاردىڭ ءبىلىم الۋىنا كەتەتىن شىعىندى مىسىر ۇكىمەتى ءوز موينىنا الادى. ءوز بەتىنشە كەلگەندەر وقۋ ورنىنا قابىلدانبايدى. سونداي- اق ءدىن تاقىرىبىنداعى ءتۇرلى عىلىمي جانە پراكتيكالىق شارالارعا بىرگە قاتىسۋعا ۋاعدالاستىق.

اتاپ ايتقاندا، مىسىر دەلەگاتسياسى 2015 -جىلدىڭ 10-11- ماۋسىمىندا استانا قالاسىندا وتەتىن الەمدىك جانە ءداستۇرلى ءدىن كوشباسشىلارىنىڭ V سەزىنە قاتىسادى. كەلەسى اپتانىڭ سوڭىندا قازاقستاندىق دەلەگاتسيا ءدىني فورۋمعا قاتىسۋ ءۇشىن مىسىرعا اتتانادى. ءساۋىر ايىندا كايردە وتەتىن حالىقارالىق كونفەرەنتسياعا قازاقستاندىق دەلەگاتسيا شاقىرتىلدى.

 - سوڭعى ونجىلدىقتا تەرىس پيعىلدى ۇيىمدار ءدىندى ءوز مۇددەلەرى ءۇشىن پايدالانىپ، شىنايى دىنگە كولەڭكە تۇسىرۋدە. وسىلايشا ءتۇرلى كونفەسسيالار اراسىندا شيەلەنىس تۋىنداپ وتىر. بۇعان قالاي قارسى تۇرۋعا بولادى؟

 

- وكىنىشكە قاراي، قازىرگى ۋاقىتتا ءدىندى ءوزىنىڭ ساياسي مۇددەسى ءۇشىن پايدالاناتىن ۇيىمدار بار. ولار وزدەرىن «يسلام مەملەكەتى» نەمەسە «ناعىز مۇسىلماندار» دەپ اتايدى. ولار يسلامعا قارسى ارەكەت ەتۋدە. مۇنداي ۇيىمدار نەگىزىنەن جاستاردىڭ ساناسىن ۋلايدى. اشىعىن ايتقاندا، وزدەرىن «يسلام مەملەكەتى» دەپ اتاعان ۇيىم يسلام دىنىنە ەش قاتىسى جوق. بۇل توپ مۇسىلماندارعا عانا ەمەس، بارشا ادامزاتقا قارسى ارەكەت ەتۋدە. ءار نارسەنى ءوز اتىمەن اتاۋ قاجەت. لاڭكەستى لاڭكەس، كىسى ءولتىرۋشىنى ءولتىرۋشى دەپ اتاۋ كەرەك. الايدا، وكىنىشكە قاراي، سوڭعى كەزدەرى تۇسىنىكتەردى الماستىرۋ بەلەڭ الىپ وتىر.

بۇل باعىتتا ءدىن وكىلدەرى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن بەلسەندى جۇرگىزۋى قاجەت. ب ا ق- تىڭ دا ماڭىزى زور. ولار شىنايى اقپاراتتى تاراتۋى قاجەت. بارلىعىمىز جۇمىلىپ ارەكەت ەتكەندە عانا مۇنداي ۇيىمدارعا قارسى تۇرا الامىز. يسلام دىنىندە ادام ءولتىرۋ مەن لاڭكەستىك ارەكەتتەرگە قاتاڭ تىيىم سالىنعان. مۇسىلمان بولسىن، باسقا ءدىن وكىلى بولسىن، ادامعا زيان كەلتىرۋگە بولمايدى.

- قازاقستانداعى ءدىني احۋال جونىندە پىكىرىڭىزدى بىلە وتىرساق

 - تۇرعىندار بەيبىت ءارى كەلىسىم ورناعان ەلدە تۇرۋى ءۇشىن مەملەكەت باسشىلىعى ۇلكەن جۇمىس اتقارىپ كەلەدى. ءتۇرلى ءدىن جانە ەتنوس وكىلدەرى اراسىندا كەلىسىم بولۋى ءۇشىن بۇل وتە ماڭىزدى ماسەلە. قازاقستاندا مۇنىڭ بارلىعى بار. سىزدەردىڭ پرەزيدەنتتەرىڭىز كورەگەن ساياسات ۇستانىپ وتىر. مەن قازاقستاندا ءتۇرلى دەڭگەيدە ءبىرقاتار كەزدەسۋلەر وتكىزدىم. قازاقستان بۇكىل الەمگە بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمنىڭ ۇلگىسىن كورسەتىپ وتىر. بۇعان كوزىم جەتتى. كوپتەگەن ەلدەر بۇل سالادا قازاقستان تاجىريبەسىمەن تانىسۋى ءتيىس دەپ ويلايمىن.

- استانادا وتەتىن الەمدىك جانە ءداستۇرلى ءدىن كوشباسشىلارىنىڭ سەزى تۋرالى ءسىزدىڭ پىكىرىڭىزبەن بولىسسەڭىز.. .

 - سەزد ۇيىمداستىرۋ - بۇل اۋقىمدى جۇمىس. قازاقستان پرەزيدەنتىنە وسى باستاما ءۇشىن العىس ايتۋ قاجەت. بۇگىندە ءتۇرلى ءدىن وكىلدەرى اراسىنداعى ديالوگ اۋاداي قاجەت. سىزدەردىڭ ەلباسىلارىڭىز بۇل باعىتتا سۇبەلى ۇلەسىن قوسۋدا.

- بۇل ءسىزدىڭ قازاقستانعا العاش رەت كەلۋىڭىز. قانداي اسەر الدىڭىز؟

- قازاقستاننان جاقسى اسەر الىپ قايتقالى جاتىرمىن. كوپتەگەن ماعىنالى كەزدەسۋلەر ءوتىپ، كەلىسىمدەرگە قول جەتكىزدىك. حالقىمىزدىڭ بولاشاعى مەن ەلدەرىمىزدىڭ جاقسى قارىم- قاتىناسىنىڭ دامۋىنا قولدان كەلگەننىڭ بارلىعىن جاساۋىمىز قاجەت. استانا تامساندىردى. جاس، زاماناۋي ەلورداڭىزدىڭ ساۋلەتى كوزدىڭ جاۋىن الادى، سونداي- اق استانانىڭ مەيىرىمدى تۇرعىندارىنان ەرەكشە اسەر الدىم.

 - سۇحباتىڭىزعا راحمەت!