جەسىردىڭ دە باقىتتى بولۋعا قاقىسى بار

استانا. قازاقپارات - ادام بالاسىنىڭ تاعدىرى ءارتۇرلى ءورىلىپ، باقىت تا پەندەگە ءار ءتۇرلى جولمەن كەلەتىنى راس. بۇرىن جەسىر دەگەن ۇعىم مەنىڭ كوڭىلىمدە باقىتسىزدىق پەن جالعىزدىقتى، جوقشىلىقتى ەلەستەتىپ تۇراتىن. ءبىراق جەسىرلىك ەلدىڭ بارىنە بىردەي قاسىرەت بولا بەرمەيدى ەكەن.

«ايەل قىرىق شىراقتى» دەگەن ءسوز بار ەمەس پە، ارتىق كەتىپتى دەپ سوكپەڭىزدەر، دەگەنمەن، كەيبىرەۋلەرگە جەسىرلىك وسى قىرىق شىراقتىڭ ءبىرى بوپ جانا ما دەپ قالامىن كەيدە. ولاي دەۋىمە ءوز تاعدىرىم سەبەپ بولىپ وتىر.

تانىس كەلىنشەكتەر مەن قۇربى-قۇرداستار اراسىنان ماعان جولى بولماعاندار، تىرشىلىك تاپشىلىعىن كەشىپ جاتقان ادامدار كوپ كەزدەستى. الىسقا بارماي-اق، اسىل كورشىمدى الايىنشى. بەس بالاسى بار. مەكتەپتە ەدەن جۋىپ كۇنىن كورەدى. كوكتەم-كۇزدىڭ جاۋىن-شاشىندى كۇندەرى باتپاقتى ىسقىلاپ جۋۋدان كوز اشپاي، بەلىن جازا الماي جۇرەدى. ۇيىنە قاتتى شارشاپ كەلەدى. كۇيەۋى ەرسايىن ىشكەندى جاقسى كورەدى. ىشكەندە ەشكىمدە شارۋاسى بولماسا دا، ايەلىنە تيىسپەسە دە، ءبىر ۇيدەگى ەڭگەزەردەي ەركەكتىڭ ەكى كۇننىڭ بىرىندە اۋزى قيسايىپ وتىرعانىنىڭ نەسى جاقسى!

ەرسايىننىڭ ەكىنشى كەمشىلىگى - قۇرىلىس باسىندا جۇمىس ىستەگەنىمەن، ۇيىنە جالاقىسىن اكەلمەيتىن كورىنەدى. جۇمىس باسىندا بوتەلكەلەستەرىمەن ىلعي دا بىرىگىپ ءىشىپ، تاپقان-تايانعانىن اراققا جۇمساپ، كارتا وينايتىن كورىنەدى. كوبىنەسە ۇتىلىپ قالىپ، قارىزدانىپ، قىسقاسى، ۇيىنە اكەلەر اقشاسى قالمايدى. ول ول ما، بەرەشەگى كوپ بولىپ، تاپقان-تايانعانىن ءوز باسىنا جەتكىزە الماعان سوڭ، ەرسايىن تانىس ادامدارىنان جاعالاي قارىز سۇراۋدى ادەتكە اينالدىرىپتى. كەيىن ول كىسىلەر ەرسايىننىڭ قارىزىن اسىلدان سۇراپ، مەكتەپتىڭ تابالدىرىعىن توزدىرادى. اسىلدىڭ بەس بالاسىنىڭ تاماعى مەن كيىمى - مەكتەپتىڭ موينىندا. كەيدە ىزا بولعاندا:

بۇدان دا سەنىڭ مۇگەدەك بولعانىڭ جاقسى عوي، القاش! 20-25 مىڭ تەڭگە پەنسيا الىپ، راحاتتانىپ وتىرار ەدىك. ەڭ بولماعاندا ءوز تاماعىڭدى ءوزىڭ ايىراسىڭ عوي! -  دەپ ناليتىنىن ەستىپ قالامىن، كۇيەۋىمەن ۇرسىسقانىندا.

مۇنداي جاعدايدى مەن ءبىرىنشى رەت كورىپ وتىرعان جوقپىن. مەنىمەن بىرگە جۇمىس ىستەيتىن كاميلانىڭ دا كۇيەۋى جۇمىس ىستەمەيدى. جورا-جولداستارىمەن كوشە كەزىپ، ۇشارىن جەل، قونارىن ساي بىلەدى. ءبىر جۇمىسقا تۇرسا، سىلتاۋ تاۋىپ، «جۇمىس قيىن ەكەن»، «باستىق تىنىشسىز»، «اقشاسى از» نەمەسە تاعى باسقا بىردەڭە ايتىپ، ول جەردە ءبىر اپتادان ارتىق جۇرمەيدى. نەسيە تولەۋگە اقشالارى جەتپەي، قاتتى قىسىلعان كۇندەرى كاميلا اشۋعا بۋلىعىپ، «مىناداي بايدىڭ بارىنان جوعى. بالالاردى قالاي اسىراۋمەن شارۋاسى جوق. كەي ايەلدەر ولگەن كۇيەۋىنەن دە پايدا كورىپ، جاردەماقى الىپ وتىرادى. بىزدىكىنەن كوك تيىن پايدا جوق»، -  دەپ قالادى.

مەنىڭ دە مارقۇم كۇيەۋىم تىم مازاسىز جان ەدى. ءاردايىم ءاربىر ىسكە كىرىسىپ، تيىن ساناپ وتىراتىن. ارتىق كيىم العىزبايتىن، دۇكەننەن الىنعان ءاربىر زاتتى قاداعالاپ وتىراتىن ادام بولدى. تۋىستارىممەن كوپ ارالاستىرا قويمايتىن. قۇربىلارىمنىڭ دا كەلگىشتەگەنىن جاقتىرتپايتىن. قاراپ وتىرسام، كۇيەۋىم باردا پىشاقتىڭ ۇستىندە جۇرگەندەي قىسىلىپ-قىمتىرىلىپ ءومىر ءسۇرىپپىن. سوڭعى جىلدارى جۇمىستان قىسقارىپ، بۇرىنعى از-ماز جالاقىسىنىڭ وزىنەن ايىرىلدى. سودان ول انا جۇمىستى دا، مىنا جۇمىستى دا ۇناتپاي، ءبىر جۇمىسقا كىرىپ، ەكىنشىسىنەن شىعىپ جاتاتىن.

كۇيەۋىم جول اپاتىنان قايتىس بولعاندا، مەن ءوزىمدى دالادا قالعانداي سەزىندىم. قانشا ايتقانمەن، ۇزاق جىل وتاسقان سەرىگىم عوي. قيا المادىم.

ول قايتىس بولعاننان ءۇش جىل وتكەندە مەن جۇبايى قايتىس بولىپ ءوزىم سياقتى جالعىز قالعان ميراسپەن تانىستىم. ميراس -  كاسىپورىندا ديرەكتور. بالالارى ەسەيىپ كەتكەن ادام. بارىنە تۇسىنىستىكپەن قارايتىن مەيىرىمدى جان. ول مەنى شەتەلگە جولدامامەن قىدىرتىپ، ىلعي دا سىيلىقتار جاسايدى. بالالارىما كومەكتەسىپ، كەرەك-جاراقتارىن تۇگەندەيدى. ەكى جىل ارالاسىپ-قۇرالاسىپ ءجۇرىپ، ءبىز قوسىلدىق. ميراس قولىمدى جىلى سۋعا مالىپ وتىر. بارلىق جاعدايىمدى جاسايدى. مەن بۇرىن ءوزىمدى باقىتتى ايەلمىن دەپ ويلايتىنمىن. الايدا ناعىز باقىت دەگەننىڭ نە ەكەنىن ميراسقا كەزدەسكەلى ءتۇسىندىم. بۇرىن ءوزىم كورمەگەن، بىلمەگەن كوپ جاقسىلىقتاردى كورىپ، ناعىز ايەل باقىتىن سەزىندىم.

جالعىز مەن عانا ەمەس، كۇيەۋى ءولىپ ءومىرىن قايتا قۇراعان تاعى ەكى ايەلدى بىلەمىن. ونىڭ ءبىرى -  سارقىت. كۇيەۋى ءتىرى كۇنىندە ەكەۋى قاراپايىم عانا عۇمىر كەشكەن. قاتارداعى مەدبيكە بولىپ جۇمىس ىستەدى. كۇيەۋى ءىشىپ، قىدىرعاندى جاقسى كورەتىن. دەگەنمەن جۇبايلىق ومىرلەرى جامان بولعان جوق-تى.

ءبىر كۇنى ادەتتەگىدەي وتىرىستان تاكسيمەن كەلە جاتىپ، كۇيەۋى جول اپاتىنا ۇشىرادى. كولىك جۇرگىزىپ وتىرعان جۇرگىزۋشى ماس ەكەن. جول اپاتىنا، ارينە، سول كىنالى دەپ تابىلدى. سوتتالىپ كەتەتىن بولعاندىقتان، جۇرگىزۋشى سارقىتقا سۋ جاڭا شەتەلدىك كولىك اپەرىپ قۇتىلدى. سارقىتتىڭ ءومىرى بۇرىن دا جامان بولعان جوق دەدىك قوي. كۇيەۋى ولگەلى ونىڭ ەكىنشى تىنىسى اشىلعانداي بولدى. استىندا -  شەتەلدىك كولىك. ءبىر جىل وتەر-وتپەستە ول دا ءبىر بايشىكەشتىڭ ەتەگىنەن ۇستاپ كەتە باردى. قازىر باقۋاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتىر.

جەسىرلىكتەن جاقسىلىق تاپقان جالعىز ءبىز عانا ەمەس، قاتارداعى مۇعالىمدىك قىزمەتتە كوپتىڭ ءبىرى بولىپ جۇرگەن ءزۇبايرا اتتى كەلىنشەك ءبىر شالدىڭ كوڭىلدەسى بولىپ، بالالارىنىڭ ءۇستىن بۇتىندەپ، تىرلىگىن تۇزەدى. ونى ايتاسىز، شالدىڭ ارقاسىندا «اقىن» بولىپ، كىتاپ تا شىعارىپ الدى.

ءيا، ءبىز تۋرالى كوپ ادامداردىڭ «مىناعان كۇيەۋىنىڭ ولگەنى جاقتى» دەپ، سىرتىمىزدان ءار ساققا جۇگىرتەتىنىن بىلەمىن. ءبىراق جەسىردىڭ دە باقىتتى بولۋعا قاقىسى بار دەگىم كەلەدى...

اۆتور: ايقىن جانبولاتوۆا، اقمولا وبلىسى

«الاش ايناسى»