قازاق ءتىلدى پسيحولوگ قىزمەتى نەگە قىمبات؟
بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە پسيحيكالىق ساۋىقتىرۋ سالاسىندا 3 رەسپۋبليكالىق، 33 پسيحياتريالىق جانە 31 ناركولوگيالىق ۇيىمدار قىزمەت كورسەتەدى.
سوڭعى 10 جىلداعى اۋرۋ-سىرقاۋ كورسەتكىشىنىڭ كوبەيۋى نەگىزىنەن اقىل-ەسى كەم، ورگانيكالىق پسيحيكالىق ناۋقاستار ەسەبىنەن تۋىنداپ وتىر دەيدى ماماندار.
پسيحيكالىق دەرتكە دۋشار بولعاندار حالىقتىڭ 0,4 پايىزىندا تىركەلەدى. جاسىرارى جوق سوڭعى الەتتە جۇيكە اۋرۋىنا، سونىڭ ىشىندە دەپرەسسياعا ۇشىراعاندار سانى قاي وڭىردە بولسىن كوپ تىركەلۋدە.
بۇگىندە ەلىمىز بويىنشا 300 مىڭنان استام ادام ەسەپتە تۇرادى. دەسەك تە، بۇل ناقتى كورسەتكىش ەمەس. جۇيكە جۇيەسىنىڭ دەرتى، اۋىر قايعىنىڭ سوڭى ازاپتى اۋرۋعا سوقتىراتىنىن باعامدامايتىندار ۋاقىتىن وتكىزىپ الىپ سان سوعىپ قالىپ جاتادى.
دەپرەسسياعا ۇشىراعاندا تەز ارادا پسيحولوگقا، پسيحوتەراپيەۆتكە كورىنۋگە سول باياعى قازاقى جايباسارلىعىمىز جىبەرمەيدى. دەرتى دەندەپ كەتكەنشە جاسىرىنىپ، دارىگەرگە كورىنۋگە نامىستاناتىندار مەن ءوزىنىڭ اۋرۋعا شالدىققانىن بىلمەي جۇرگەندەردى قوسىپ ايتار بولساق، 300 مىڭنان اناعۇرلىم كوپ.
وكىنىشتىسى وسى ساننىڭ قاراسىن كوبەيتىپ تۇرعاندار ءوزىمىزدىڭ قاراكوزدەر. دەرتى دەندەگەندەردىڭ 25 پايىزى دەپرەسسياعا ۇشىرادىم ەكەن دەپ ويلامايدى. باسقا سالانىڭ مامانىنا ماسەلەن كارديولوگقا، تەراپەۆتكە جۇگىرەدى. ولار ءدال دياگنوزىن انىقتاي الماي اۋرە سارساڭعا سالادى. ءسويتىپ جۇرگەندە ۋاقىتتى ءولتىرىپ الادى... نەگىزىندە كوپشىلىكتىڭ اۋزىندا «جىندىحانا» اتالىپ كەتكەن پسيحو-نەۆرولوگيالىق ديسپانسەرلەردە دەپرەسسياعا ۇشىراعاندار، پسيحيكالىق جەڭىل دەرتكە ۇشىراعاندار دا ەمدەلەدى. وندا تەك اقىل-ەسى اۋىتقىعاندار عانا جاتادى دەگەن قاتە پىكىر.
ەندى جۇيكە اۋرۋى نەگە كوبەيىپ بارادى دەگەنگە كەلەيىك. ەڭ الدىمەن، قوعامداعى وزگەرىستەر، اسىرەسە، الەۋمەتتىك سالانىڭ ناشارلاۋى جۇيكەسى جۇقا ادامدارعا قاتتى اسەر ەتەدى. جۇمىسسىزدىق، حالىقتىڭ تۇرمىسىنىڭ تومەندەۋى، جوقشىلىقتىڭ دا تيگىزەر «كومەگى» از ەمەس. دەپرەسسيا جاس تالعامايدى.
جاستارىمىزعا اقىلى ءبىلىم الۋ، ەرتەڭگى كۇنىنە دەگەن سەنىمسىزدىك تە ءوز سالقىنىن تيگىزەدى. كەيبىرىنىڭ ۇيدە جۇمىسسىز وتىرىپ قالۋى دا دەپرەسسيا دەرتىنە تۇسالۋىنا باستى سەبەپكەر بولادى. ال مۇنداي جاعداي كەز كەلگەن ادامنىڭ پسيحيكاسىنا اسەر ەتپەي قويمايدى. اتالعان فاكتورلار ادامداردىڭ وزىنە-ءوزى قول جۇمساۋىن، اسىرەسە جاسوسپىرىمدەر اراسىندا ءسۋيتسيدتىڭ كوبەيۋىنە اسەر ەتەدى.
ونىڭ باستى سەبەبىن ۇيدەگى تاربيە قۇرالىنىڭ ءرولىن اتقارىپ وتىرعان «تەلەديدار-ۇستازدان» ىزدەگەن ءجون. وندا سوقىرعا تاياق ۇستاتقانداي زورلىق زومبىلىقتىڭ نەشە اتاسىن، ءوزىن-ءوزى قالاي ءولتىرۋدىڭ جولىن ۇيرەتىپ وتىر. باسىنا تۇسكەن اۋىرتپالىقتىڭ ءبارى وتپەلى ەكەنىن باعامدامايتىن جاستارىمىز بۇ دۇنيەنىڭ ازابىنان وپ وڭاي قۇتىلۋدىڭ جولى وسى ەكەن دەپ ارعى دۇنيەگە اتتانىپ جاتىر. ولاردىڭ مۇنداي كۇيگە ۇشىراۋىنا قوعام بولىپ اتسالىسۋدىڭ ورنىنا جات قىلىقتاردى ءوزىمىز ۇيرەتىپ وتىرمىز. پسيحيكاسىندا اۋىتقۋ بولعانىن بايقامايمىز. جاستى دا، جاسامىستى دا جات جولدان اراشالاپ قالۋ ءۇشىن پسيحولوگ پەن پسيحوتەراپيەۆتىڭ كومەگىنە جۇگىنۋ قاجەتتىگىن ەسكەرە بەرمەيمىز. پسيحياتر مەن پسيحوتەراپيەۆت - پسيحاتريالىق بۇزىلۋلار كەزىندە كومەك كورسەتسە، پسيحولوگ ءدارى ارقىلى ەمەس، ء"سوز" ارقىلى سەنىم، ءتۇسىندىرۋ، يلاندىرۋ ارقىلى ەمدەيدى.
پسيحولوگيا - گرەك سوزىنەن اۋدارعاندا پسيحو - جان، لوگوس - عىلىم دەگەندى بىلدىرەدى. ياعني بۇل ادامنىڭ جان دۇنيەسى تۋرالى عىلىم. ادام جانىنىڭ قالتارىس بۇلتارىسى مەن قۇپياسىن اشىپ، ەمدەيتىن عىلىم نازاردان تىس قالىپ كەلەدى. پسيحوتەراپيا دا سولاي پسيحو - جان، تەراپيا - ەمدەۋ.
سونىمەن پسيحولوگ ادامنىڭ بارلىق پسيحيكاسىن بەسكە بىلەدى، ال پسيحوتەراپەۆت پسيحيكانى ەمدەيدى. كوبىنە مەديتسينالىق ءبىلىمى بار پسيحوتەراپەۆت كەز-كەلگەن جاعدايدا كومەك قولىن سوزىپ، ەمدەي الادى. ال، گۋمانيتارلى باعىتتا ءبىلىمى بار پسيحولوگ قىزمەتى نەگە كەمشىن دەگەن سۇراق تۋىندايدى. كوبىنە بۇل سالادا 2-3-ايلىق پسيحولوگيالىق كۋرس بىتىرگەن ماماندار جۇمىس ىستەپ جاتادى. جاسىرارى جوق الىستاعى اۋىلداردا دا مەكتەپتەگى پسيحولوگيا ساباعىنان ساعاتى كەم ماتەماتيكانىڭ مۇعالىمدەرى دە ساباق بەرە بەرەدى. پسيحولوگيانىڭ ءيىسى مۇرنىنا بارمايتىن مامان ءقايبىر ساباق بەرىپ جارىتادى؟
بۇل قىزمەت ءتۇرى ارزان تۇرمايدى. پسيحولوگ پەن پسيحوپەراپيەۆتىڭ قىزمەتىنە جۇگىنەمىن دەسەڭىز قالتاڭىز توق بولۋى شارت. ماسەلەن پسيحولوگتىڭ ءبىر ساعاتى - 3-5 مىڭ تەڭگە ارالىعىندا. سىزگە ءبىر اپتا، نە بولماسا ءبىر اي ەمدەلەسىڭ دەۋى مۇمكىن. ەسەپتەي بەرىڭىز. سوسىنعىسىن ءورىستىلدى پسيحولوگتارىنا قاراعاندا قازاق ءتىلدى پسيحولوگتاردىڭ ساعاتى 1-2 مىڭ تەڭگە قىمباتتىراق. مۇنىڭ سەبەبىن بۇل سالانىڭ بىزدە كەمشىندەۋ دامىپ كەلە جاتقانىنان ىزدەۋىمىز قاجەت سياقتى.
گۇلمەيرام سايراموۆا، پسيحياتر-دارىگەر:
پسيحيكالىق بۇزىلۋ وزىنەن- ءوزى كوبەيمەيدى، وعان ەكولوگيالىق فاكتور مەن پسيحولوگيالىق تيتىقتاۋعا جاتاتىن "پسيحوسوماتيكالىق اۋرۋلار" دەپ اتالاتىن دەرتتەر سەبەپ. وعان اقپاراتتار تاسقىنىنىڭ مولدىعى، كاسىبىنىڭ وزگەرۋى، جۇمىسسىزدىق سياقتى ماسەلەلەر دە اسەر ەتەدى. بۇگىندە قوعامنىڭ ۇياشىعى سانالاتىن وتباسى ۇعىمى وزگەرتىلىپ، ماتەريالدىق يگىلىك سوڭىندا كەتكەن، اركىم ءوزى ءۇشىن ءومىر سۇرەتىن، تەك بىرگە تۇراتىندار قوعامداستىعىنا اينالدى. سوندىقتان دا اكە-شەشەسىنىڭ ءتىرى ەكەنىنە قاراماستان جەتىمدىكتى سەزىنەتىندەر كوپ.
اتا-اناسى، ۇستازى جانە قورشاعان ادامدار جەتكىنشەكتىڭ ءىس-ارەكەتىنىڭ قاي دەڭگەيدە ەكەنىن بايقاپ، تۇزەتپەگەن، كەرى شەگىنگەن بالاعا قول ۇشىن بەرمەگەندەردىڭ كەسىرىنەن بالالاردىڭ پسيحيكالىق دەرتكە ۇشىراۋى كوپ. سوندىقتان دەپرەسسياعا شالدىققاندار كۇننەن كۇنگە كوبەيۋ ۇستىندە...
اۆتور: باقجان شايدۋللا
«الاش ايناسى»
