كۇيەۋىم مەنى قۇمار ويىنعا ۇتقىزىپ جىبەردى
دەگەنمەن ەرتە باستالعان ماحابباتتىڭ ەرتە اياقتالۋى زاڭدى ما ەكەن دەپ ويلايمىن. تاسقىننىڭ مىنەزى جايدارى، ەشكىمدى توسىرقامايدى، كەز كەلگەن ورتاعا بىردەن ءسىڭىسىپ ارالاسىپ كەتەدى، كوپشىل. ال ءبىر وسال تۇسى - دوستارىنىڭ، ءتىپتى بوتەن ادامنىڭ دا كوڭىلىنە قاراعىش، سونىسىنان كەيدە ءوز پىكىرى جوق، قاي جاقتان جەل تۇرسا، سول جاققا قيسايا كەتەتىن تۇرلاۋسىز جان بولىپ كورىنىپ كەتەدى.
بالالارىمنىڭ مىنەزى وعان ۇقساماسا ەكەن دەپ تىلەيتىنمىن، سەبەبى ەر ادامنىڭ مىنەزى نىق، ءوز پرينسيپى، ءوز ۇستانىمى بار بولۋى كەرەك قوي.
ەنەم: «تاسقىنعا سەن سياقتى پىسىق قىزدىڭ كەزدەسكەنى جاقسى بولدى. ايتپەسە، قايتىپ ادام بولار ەدى؟!» دەپ قالجىڭداپ كۇلەتىن. بۇل قانشا قالجىڭ دەسە دە، استارىندا شىندىق جاتىر ەدى.
ءبىز اۋىلدا ءبىر-ەكى جىل عانا تۇرىپ، قالاعا قاراي جىلجىدىق. الدىمەن تاسقىن قۇس فەرماسىنا جۇمىسقا كىردى. ازىن-اۋلاق اقشا تاپسا دا، كوڭىلىمىز توق، ءومىرىمىز باقىتتى ەدى. فەرماسى كوبىنە اقشانىڭ ورنىنا تاۋارمەن ەسەپتەسەدى. بالالارعا كۇندە بەرەتىنىمىز تاۋىق ەتى، تاۋىقتىڭ فارشى، جۇمىرتقا. ءبىراق قانشا جالىقساق تا، كوپسىنگەن ەمەسپىز.
كىشى قاينىم دا ءبىزدىڭ قولىمىزعا كەلىپ، قالاعا جۇمىسقا تۇردى. ءوزى وتە ۇقىپتى، جيناقى جۇرەتىن جىگىت. ۇنەمشىلدىگى ءوز الدىنا. «ۇيلەنسەم، ءوز قاجەتىمە جاراتارمىن» دەپ ارتىلعان تيىن-تەبەنىن مەنىڭ قولىما جيناقتاۋعا بەرىپ وتىراتىن.
كەيىن مەن دە ماماندىعىم بويىنشا باس بۋحگالتەردىڭ كومەكشىسى بولىپ جۇمىسقا كىردىم.
تاسقىن دا جۇمىسىن اۋىستىرىپ، ءىرى كومپانياعا كۇزەتكە كىردى. تۇرمىسىمىز دا اجەپتاۋىر تۇزەلىپ قالدى. قاشانعى ەلدىڭ ەسىگىندە جۇرەمىز دەپ قارىزدانىپ-قاۋعالانىپ ەكى بولمەلى ءۇي ساتىپ الدىق.
ءوز باسپاناڭ بولعانعا نە جەتسىن. ءۇيىڭ بولعاننان كەيىن ەندى ونىڭ ءىشىن جيھازعا تولتىرعىڭ كەلەدى، زامانعا ساي ارلەپ، وزگەرتىپ تۇرعىڭ كەلەدى، قويشى، ايتەۋىر، بىتپەيتىن قاجەتتىلىك.
ءسويتىپ، قىزىلدى-جاسىلدى دۇنيەگە قىزىعىپ جۇرگەندە كۇيەۋىمنىڭ مىنەزى، ءجۇرىس-تۇرىسى بۇزىلا باستاعان سەكىلدەندى.
جانىندا جۇرەتىن بۇرىنعى جولداستارى سيرەپ، جاڭا دوستارى پايدا بولعان سياقتى. جۇمىستان تۇنگى كۇزەتتەن شىققان سوڭ بىردەن ۇيگە كەلۋدى بىرتە-بىرتە سيرەتتى. بىردە جولداستارىمەن بىرگە ىلەسىپ كەتتىم دەسە، ەندى بىردە ءوزىن اۋىستىراتىن ادامنىڭ وتىنىشىمەن سونىڭ ورنىندا قالدىم دەيدى. ايتەۋىر بىتپەيتىن سىلتاۋى تابىلا بەرەتىن بولدى.
ونىڭ ۇستىنە تابىسى دا بۇرىنعىداي ەمەس، ازايىپ بارا ما، قالاي؟ سىياقى دەگەندى مۇلدە المايتىن بولدى. سۇراپ ەدىم «قىسقارتىپ تاستاعان، ەندى بەرىلمەيدى» دەدى. وعان دا سەندىم.
العاشىندا ماعان ونىڭ وزگە بىرەۋى بار ما ەكەن دەگەن كۇدىكتى وي كەلدى. «جۇمىستىڭ اراسىندا كىرە كەتسەم دەپ كەلدىم» دەگەن سىلتاۋمەن اراسىندا ونىڭ وتىراتىن عيماراتىنا دا باس سۇعىپ كوردىم. ماڭايىندا جۇرگەن قىز-قىرقىندى كورمەدىم. اراسىندا قالتا تەلەفونىن دا بايقاپ قويامىن، ەشقانداي بەلگى بىلىنبەيدى.
بىرتە-بىرتە ۇستىندەگى كيىمدەرى جوعالا باستاعان سياقتى. ونى العاش سەزگەن كەزىم - تازا تەرىدەن تىگىلگەن كۇرتەشەسى بار ەدى، سونى كەيىنگى كەزدە كيمەيتىن بولىپتى عوي دەپ ىزدەدىم. ۇشتى-كۇيلى جوق. وزىنەن سۇراسام «جۇمىستاعى جولداس جىگىتتە، كەيىن قايتارادى» دەي سالدى. سونىمەن مەنىڭ كوڭىلىمە كۇدىك كىرگىزەتىن نارسەلەر كوبەيدى.
ءبىر كۇنى ۇيگە سول جۇمىسىندا بىرگە ىستەيتىن جىگىتتىڭ ايەلى كەلدى. ونىمەن تانىستىعىم بولماسا دا، تاسقىننىڭ ايتۋىنان بىلەتىنمىن.
ماعان بار شىندىقتىڭ بەتىن سول اشتى. ەكەۋمىزدىڭ دە كۇيەۋلەرىمىز قۇمار ويىنعا اۋەستەنىپ ءجۇر ەكەن. ولاردى قازىر توقتاتپاساق، كەيىن كەش بولاتىنىن ايتتى. وسى اڭگىمەدەن كەيىن تاسقىنمەن اشىق سويلەسىپ، «بالالار ءوسىپ كەلەدى، اقىلعا كەل. ويىننىڭ ءتۇبى جاقسىلىققا اپارمايدى» دەپ وزىمشە اقىل ايتقان بولدىم. مەنى تىڭداعىسى جوق: «ءبىر-ەكى رەت بارعانعا نە بولىپتى؟ كۇندە ويناپ جۇرگەن جوقپىن عوي. قورىقپا، ەشتەڭە دە بولمايدى» دەدى جايباراقات. كۇشتەپ ۇستايتىن بالا ەمەس، باقانداي ءبىر ءۇيدىڭ وتاعاسى، قويماسا مەن نە ىستەي الامىن؟!
سونىمەن ويىنعا بەرىلۋى بارعان سايىن ۇدەدى. قاشانعى اقشا سالادى، الدىمەن كيىمدەرىن ۇتقىزىپ ءبىتىردى. كەيىن مەنىڭ التىن-كۇمىس اشەكەيلەرىمدى ۇرلاپ اكەتىپ سالىپ جىبەردى. قاينىمنىڭ جيناقتاپ جۇرگەن ازىن-اۋلاق اقشاسى دا كەتتى.
«ايدانا، سەن ەكى-ءۇش كۇن بىرەۋدىڭ ۇيىنە بارىپ جۇمىس ىستەپ كەلەسىڭ بە؟ مەن سولاي دەپ كەلىسىپ قويىپ ەدىم دەيدى ءبىر كۇنى مىڭگىرلەپ. «نە جۇمىس؟» دەدىم تاڭىرقاپ. سويتسەم، مەنى دە ويىنعا سالىپ، ۇتقىزىپ جىبەرگەن ەكەن عوي. جانىنداعىلار كۇلكى بولسىن دەپ جاسادى ما، جوق، الدە راسىمەن سولاي ما، ول جاعىن بىلمەدىم، ءبىراق اشۋ-ىزادان ءوزىمدى قويارعا جەر تاپپادىم. بۇنىڭ سوڭى جاقسىلىققا اپارمايتىنىن ءبىلىپ، اۋىلدان اتا-ەنەمدى دە شاقىرتىپ العانمىن، مۇمكىن ولار باسۋ ايتسا، تىڭدار دەگەن ءۇمىتىم دە بار ەدى.
مەن ەندى جانتالاسىپ، ءۇيدىڭ قۇجاتتارىن ءوز اتىما اۋدارۋعا تىرىستىم. ءبىراق، ۇلگەرمەدىم، سونىمەن ءۇي دە كەتتى. ويىنپازدار تىم تاس جۇرەك بولاتىنىن سول كەزدە كوردىم. «ءۇيدى بوساتىڭدار»، - دەپ كەلگەن ەڭگەزەردەي جىگىتتەر قۇددى ءبىر روبوت سياقتى. «اكە-كوكەلەپ» جالىنعانىڭدى، اياعىنا جىعىلعانىڭدى ەلەمەيدى، ءتىپتى قۇلاعى تاس كەرەڭ، كوزى كورسوقىر سياقتى. اق سامايلى باسىمەن الدارىنا جىعىلعان اتا-ەنەمدى دە ەلەڭ قىلمادى. ءۇي ىشىندەگى زاتتاردى تۇگەل بۋىپ-ءتۇيىپ، سىرتقا شىعارا باستادى. ويىما قايدان ساپ ەتە قالعانىن بىلمەيمىن، پوليتسيا شاقىردىم. ولار «بۇل نە باسسىزدىق» دەپ ۇيگە كۇركىرەي كىرگەنىمەن، ارتىنان الگىلەرمەن تىلدەسكەن سوڭ، ءبىز ارالاسپايمىز، دەپ جايلارىنا كەتە باردى.
وسى ويىنى اقىرى ءبىزدى اجىراستىرىپ تىندى. قازىر قالادا ءۇش بالاممەن پاتەر جالداپ تۇرامىن. تىرشىلىگىمدى نولدەن قايتا باستادىم. ارينە، وڭاي ەمەس. كەيبىر قۇربىلارىم «ونى پسيحولوگقا اپارىپ ەمدەتۋ كەرەك ەدى» دەيدى. اتا-ەنەم «بالالار تۇرعاندا شىداۋ كەرەك ەدى. قويادى عوي، قايدا بارادى دەيسىڭ» دەيدى. مەنىڭ وعان بالاداي بايەكتەپ جۇرەتىن جاعدايىم جوق، ءبىر باسىن الىپ جۇرە الماعان ەركەك تە ەركەك پە؟! ءوز قاتەلىگىن ءبىلىپ توقتاپ، اقىلعا كەلمەگەن قىرىقتاعى ازامات مەنىڭ سۇيرەگەنىممەن ادام بولا ما؟ مەنىڭ دە تىنىش ءومىر سۇرگىم كەلەدى. ايەلىن ۇتقىزىپ جىبەرگەن ەركەكتە قانداي ەركەكتىك نامىس بار دەيسىڭ؟! سوندىقتان كوپشىلىكتىڭ مەنى جازعىرعان ءسوزىن تىڭداعىم دا كەلمەيدى.
اۆتور: ايدانا، الماتى
«الاش ايناسى»
