قازاق ونەرىنىڭ ساڭلاقتارى: مارات بيسەنعاليەۆ
سامەت بيسەنعاليەۆ ينستيتۋتتا جوعارى ءبىلىم العان سوڭ قىرعىزستاننىڭ جالالاباد وبلىسىنىڭ قارجى ءبولىمىن باسقاردى. كەيىن وتباسى الماتىعا قونىس اۋدارعان سوڭ ماراتتىڭ اكەسى سامەت قالاداعى كالينين اۋدانىنىڭ قارجى ءبولىمىنىڭ ءتوراعاسى قىزمەتىندە بولدى.
ماراتتىڭ اناسى - ارۋحان كورشىلەس استراحان وبلىسىنىڭ تۋماسى. ماماندىعى - ۇستازدىق. سامەت پەن ارۋحاننىڭ - عاليا، رايحان، باتيما، عانيمات، ساعادات، مارات ەسىمدى الىت بالا تاربيەلەپ وسىرگەن. مارات ءۇيدىڭ كەنجەسى بولعان. ول 1962 - جىلى 13 -ناۋرىز كۇنى الماتى قالاسىندا ءومىر ەسىگىن اشتى.
ماراتتىڭ اكەسى سامەت بيسەنعاليەۆ قازاقتىڭ قارا دومبىراسىنىڭ قۇلاعىندا ويناعان ونەر يەسى ەدى. ول جەرلەستەرى مەن جورا جولداستارىنىڭ الدىندا ۇلكەن قۇرمەتكە يە بولدى. ونىڭ ورىنداۋشىلىعىندا داۋلەتكەرەي مەن سەيتەك كۇيلەرى اۋەن فيرماسىندا كەزىندە تاسپالانعان بولاتىن. اكەنىڭ ونەرى بالالارىن دا اينالىپ وتپەدى. دەسەدە، ماراتتىڭ مۋزىكالىق قابىلەتى كەشىرەك وياندى. مەكتەپتە جۇرگەن شاعىندا ونى الدا مۋزىكا ونەرپازى بولادى دەپ ەشبىر جان ويلاماعان ەكەن.
1969 - جىلى كۇلاش بايسەيىتوۆا اتىنداعى مۋزىكالىق ۋچيليشەنىڭ سكريپكا كلاسىندا وقۋدى باستايدى. ول 8 - سىنىپتا نينا ميحايلوۆنا پاترۋشيەۆنانىڭ تاربيەسىندە ناعىز ۇستازىن تابادى. سوندا عانا سكريپكادا بەرىلە وينايدى.
ۋچيليشەنى بىتىرگەن سوڭ ول قۇرمانعازى اتىنداعى قازاق ۇلتتىق كونسەرۆاتورياسىنىڭ پروفەسسورى، ارداقتى ن. م. پاترۋشيەۆانىڭ كلاسىنا قابىلداندى. ءۇشىنشى كۋرستا پ. ي. چايكوۆسكيي اتىنداعى ماسكەۋ مەملەكەتتىك كونسەرۆاتورياسىنىڭ پروفەسسورى بوريس ۆلاديميروۆيچ بەلەنكيدىڭ كلاسىنا اۋىستى. 1988 - جىلى قازاقستانعا كەلىپ «التىن الما» اتتى جەكە باتىستىق مۋزىكا ۇجىمدارىمەن تايتالاسا الاتىن كامەرالىق كونتسەرت قۇردى. ديريجەر قۇرمانعازى اتىنداعى كونسەرۆاتوريانىڭ پروفەسسورى يا. فۋديمان، ر. حيسماتۋللين، يا. ماۆريدي، س. بيسەنعالييەۆا، م. بەكماعانبەتوۆ سىندى ونەرپازداردى شاقىردى. بۇل ماراتتىڭ ءوزى ۇلكەن قاناعاتتانۋشىلىقپەن ەسىنە الاتىن وركەستردى باسقارۋ تاجىربيەسى ەدى. باستاما ماراتتىڭ انگلياعا كەتۋىنە وراي توقتاپ قالدى.
1990 - جىلدان انگليادا تۇرادى. وسى ۋاقىتتان باستاپ، بەلسەندى كونتسەرت بەرۋمەن اينالىسادى.1990 - جىلى انگليا كورولدىگىنىڭ وركەسترىمەن ۇلكەن كونتسەرتتەر قويادى. وسىدان كەيىن- اق، ونىڭ سكريپكاشىلىق ونەرى تانىلا ءتۇستى. وسى جىلى «ناكسوس» فيرماسىنىڭ مەنەدجەرى ونى بايقاپ، وسى فيرمامەن بىرگە جۇمىس ىستەۋگە شارتقا وتىرۋدى ۇسىنادى. مۇنىڭ ءوزى سكريپكاشى الدىندا باتىستىڭ كوپتەگەن كونتسەرتتىك زالدارىنىڭ ەسىكتەرى ايقارا اشىلارىنا جانە الەمدىك جەتەكشى ماڭىزداعى وركەسترلەردە ورىنداۋىنا جول اشىلدى. ول الەمنىڭ ەڭ ۇزدىك، اركىمنىڭ قولىنا تۇسە بەرمەيتىن «كارنەگي حولل» جانە «باربيكەن حولل» ، «البەرت حولل» ، «گيۆەن حاۋز» زالدارىندا ونەرىمەن جۇرتتاردى تامساندىردى.
وسىلاردىڭ ارقاسىندا مارات سامەت ۇلىنىڭ ورىنداۋىنداعى شىعارمالار جازىلعان ءۇنتاسپالار ساتىلىمى مولايا ءتۇستى. ونىڭ كوپتەگەن ديسكىلەرى اعىلشىن جۋرنالى «گرامموفوننىڭ» ۇزدىگى اتالدى. 1989 - جىلى ماسكەۋدەگى «مەلوديا» فيرماسى دا ونىڭ ورىنداۋىنداعى شىعارمالاردى ءۇنتاسپالادى. ونىڭ رەپەرتۋارىنا 80 سكريپكالىق كونتسەرتتەرى مەن 1,5 ساعاتتىق كامەرالىق مۋزىكاعا ارنالعان باعدارلامالارى ەندى.
1996 - جىلى نيۋ- يوركتىڭ باربيكان حولىندا انگليانىڭ كامەرالىق وركەسترىمەن بەرگەن كونتسەرتى ونىڭ حالىقارالىق سكريپكا جۇلدىزى رەتىندە قالىپتاسۋىنداعى شەشۋشى كەزەڭ بولدى. ول ءىرى الەمدىك مۋزىكا جازبالارىمەن اينالىساتىن كومپانيالارمەن تۇراقتى كەلىسىم شارت جاساسادى. قازىرگى كەزدە مارات بيسەنعاليەۆتى الەمنىڭ تانىمال سىنشىلارى مويىنداپ وتىر. ونى «قازاقستاننىڭ بەيبىتشىلىك ەلشىسى» دەپ اتايدى. مارات بيسەنعالييەۆتىڭ تىكەلەي ۇيىمداستىرۋىمەن قۇرىلعان باتىس قازاقستاندىق سيمفونيالىق وركەستر استانا، الماتى جانە ورال قالالارىندا كومەيمەن ءان سالاتىن ونەرپاز ەدىل قۇسايىنوۆتىڭ فينليانديا حورى مەن ۇلى بريتانيالىق ورىنداۋشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن ەكى ساعاتتىق كونتسەرتى تاماشا ءوتتى. Karl jenkins Music ltd ديسكىدە مۋزىكالىق پوەمانى جارىققا شىعاردى. ونى تاسپالاۋدى Sony classic فيرماسىنىڭ ستۋدياسى موينىنا الدى. بۇل وركەستردە كەڭەسشى ديريجەر بولۋعا كەزىندە فۋات ءمانسۇروۆ پەن اعىلشىندىق ديريجەر دجون اندەرسون قاتىسقان- دى. مارات بيسەنعاليەۆكە ق ر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى اتاعى 2008 - جىلى بەرىلدى. بۇل حاباردى قازاقستاننىڭ انگلياداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىلىگىنەن ەستيدى.
اسا شەبەر ونەرلى سكريپكاشىنى 2005 - جىلى انگليادا وتكەن كونتسەرتتىڭ اياقتالعانىندا ءۇندىستاندىق مەنەدجەر ساحنا سىرتىنا كوتەرىلىپ، وعان ۇلكەن ۇسىنىس جاسايدى. ماقساتى - مارات بيسەنعاليەۆتىڭ تىكەلەي كومەگىمەن ءۇندىستاندا سيمفونيالىق وركەستر قۇرۋ. بۇل كۇندەرى ءۇندىستاندا سونداي وركەستر قاناتىن جايا تۇسۋدە. سونىمەن بىرگە مارات فرانتسيانىڭ مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ سۇرانىسىمەن پاريجدە دە كوپتەگەن كونتسەرت قويدى.
مىنە، قازاقتىڭ دارىندى ونەر ساڭلاعى قازاق ەسىمىن وسىلاي كۇللى الەمگە ءپاش ەتتى.
