ءۇي الۋ قيىن، كەزەكتى كۇتۋ ودان دا سوراقى باسپانالى بولۋعا جۇمسالاتىن جارتى عاسىر

استانا. قازاقپارات - باسپانا ماسەلەسى تاعى قارالدى.
None
None

ءبىراق وتكىزىلگەن جيىندار مەن باسپاناسى بار شەنەۋنىكتەردىڭ باسقوسۋىنان ەش ناتيجە بولعان جوق.

تاۋسىلمايتىن جينالىستاردىڭ نەمەن تىنارى دا بارشاعا بەلگىلى. دەرت كورسەتىلەدى، ەمى جوق.

وسىدان ءبىر جارىم جىل بۇرىن «نۇر وتان» پارتياسىنىڭ ورتالىق اپپاراتىندا وتكەن «حالىقتى باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ جاي-كۇيى مەن پەرسپەكتيۆالارى» پارلامەنتتىك تىڭداۋدىڭ ۇسىنىستارىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسى تۋرالى» دوڭگەلەك ۇستەل وتىرىسىنا قاتىسقان ءماجىلىس ءتوراعاسىنىڭ ورىنباسارى، دەپۋتات داريعا نازاربايەۆا تىڭداۋدىڭ ەشبىر ناتيجە بەرمەگەنىن تاياۋدا باسا ايتتى.

نازاربايەۆا حانىمنىڭ ايتۋىنشا، «دەپۋتاتتار كوكتەن الىپ، جاڭا دۇنيە ويلاپ تاپقان جوق. ماسەلە «قولجەتىمدى باسپانا-2020» باعدارلاماسىنىڭ جەكەلەگەن ناقتى جوسپارىن قۇرۋ تۋرالى بولاتىن». سونىمەن قاتار كەزەكتىڭ ءجۇرۋ رەتى مەن باسپانالى بولۋدىڭ نەشە جىلعا سوزىلاتىنىن ساناپ بەردى.

-  بيىلعى 1 - قاڭتار دەرەكتەرى بويىنشا مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان بەرىلەتىن باسپانا كەزەگىندە 283109 ادام تۇر. مەملەكەتتىڭ جىلىنا 6 مىڭ پاتەر سالۋ جوسپارىنا سۇيەنسەك، كەزەكتەگى ەڭ سوڭعى ادام شامامەن 44-45 جىلدان كەيىن باسپانالى بولادى دەگەن ءسوز.

بۇل - بۇگىنگى كۇننىڭ شىنايى كورىنىسى.

ارينە، مەملەكەتتىك قازىنانىڭ مۇمكىنشىلىگى شەكتەۋلى ەكەنىن، بەلگىلى ءبىر پروبلەمالاردىڭ بار ەكەنىن ءبىز جاقسى بىلەمىز. دەي تۇرعانمەن، ءبىز بۇل ماسەلەنى شەشۋدىڭ ايتارلىقتاي قاراپايىم جانە اقىلعا قونىمدى تاسىلدەرىن ۇسىنىپ وتىرمىز. ياعني، تۇرمىسى ناشار وتباسىلارىنا ارنالعان ءۇشىنشى-ءتورتىنشى دەڭگەيدەگى قىمبات ەمەس باسپانالار، شاعىن وتباسىلىق جاتاقحانالار سالىپ، سول ءۇشىن تيپتىك جوبالار جاساۋ قاجەت ەدى عوي، -  دەدى د. نازاربايەۆا. دەسە دە كەزەكتە تۇرعان ادامنىڭ جالپى سانى - 200 مىڭنىڭ ۇستىندە. راسىندا، باسقا دا كوپتەگەن ادامنىڭ ءۇيى بار ما؟ جوق. تەك كەزەككە تۇرۋعا مۇمكىندىگى جوق. مەملەكەتتىڭ قويعان تالاپتارىن ورىنداي الماعاندىقتان كەزەككە جازىلماعاندار تىم كوپ. ولاردى قايتپەكپىز؟

بۇل ماسەلەنى جەڭىلدەتۋدىڭ جولىن دا نازاربايەۆا حانىم ايتىپ كەتتى.

«ەلدە باسپاناسىز جۇرگەن حالىقتىڭ سانى كوبەيىپ بارادى. ال امەريكالىقتار بۇل ماسەلەنى مۋنيتسيپالدى ۇيلەر سالۋ ارقىلى شەشە ءبىلدى. كەڭەس كەزىندە سۇرانىستى «حرۋشيەۆكالار» ەسەبىمەن جاپتىق. ال قازىر نەگە قورقىپ وتىرمىز؟ وسىنداي ارەندالىق نەگىزدەگى ۇيلەر سالۋ قاجەت. الەمنىڭ دامىعان ەلدەرىندە دە حالىقتىڭ 40-50 پايىزى وسىنداي مەملەكەتتىڭ جالدامالى پاتەرلەرىندە تۇرادى. ءبىز دە وسىعان كەلۋىمىز كەرەك»، -  دەدى.

الايدا ارزان ۇيگە دە، جوعارى تاپقا ارنالعان ۇيگە دە بولىنگەن قاراجاتتىڭ قالاي جۇمسالاتىنى بەلگىسىز... كوبىنە زىم-زيا بولادى. ايتقانداي، قالالارداعى كەيبىر تۇرعىن ۇيلەردىڭ سانى تىم قىمبات. ماسەلەن، دەپۋتات مۇحتار تىنىكەيەۆتىڭ مالىمەتىنشە، ءار شارشى مەترىنە 4500 ا ق ش دوللارىن سۇرايتىن ۇيلەر بار. «ولار مۇنداي باعانى قايدان العان؟ ءبىز پاريجدە تۇرىپ جاتىرمىز با؟ الدە بۇل قالادا تەك ميللياردەرلەر تۇرا ما؟» -  دەدى كەيىگەن دەپۋتات. راسىندا، مۇنداي باعاعا ءۇي العانشا، ەۋروپانىڭ قاق ورتاسىنان ساراي الۋعا بولماي ما؟!

قوعام دامۋى دا باسپاناعا دەگەن قاجەتتىلىكتى ارتتىرادى. دەسە دە، ۇكىمەتتىڭ سالىق تولەپ وتىرعان ءاربىر تۇرعىنعا قول ۇشىن سوزىپ، ءتيىمدى شارتتارمەن ءۇي تۇرعىزۋعا قاۋقارى جوق پا؟ ق ر وڭىرلىك دامۋ ءمينيسترى بولات جامىشيەۆ: «قازاقستاننىڭ تۇرعىن ءۇي قۇرىلىس جيناق بانكى» جەلىسى بويىنشا تۇرعىزىلاتىن باسپانانىڭ 50 پايىزىن، قازاقستاننىڭ يپوتەكالىق كومپانياسىنىڭ 70 پايىز جانە «سامۇرىق-قازىنا» جىلجىمايتىن مۇلىك قورى جەلىسى بويىنشا سالىناتىن باسپانالاردىڭ 100 پايىزىن مۇقتاج ازاماتتاردىڭ قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن ءبىرىنشى كەزەكتە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارعا ۇسىنۋ كەرەك دەپ وتىرمىز.

بۇل مەملەكەت قولدانىسقا بەرەتىن پاتەرلەر سانىن جىلىنا 10 مىڭعا دەيىن كوبەيتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ارينە، باسپانا ماسەلەسىن تەك قانا بيۋدجەت ەسەبىنەن شەشۋ مۇمكىن ەمەس. سوندىقتان، نارىققا كوممەرتسيالىق باسپانانىڭ دا تارتىلۋى ماڭىزدى»، -  دەپ باسقا دا رەسۋرستاردى العا تارتپاقشى بولدى. بۇل رەتتە دەپۋتات ۆلاديسلاۆ كوساريەۆ بۇل جۇمىسقا كىمنىڭ جاۋاپتى ەكەنىن سۇرادى. راسىندا، بۇل جايت «ماقتا قىز بەن مىسىق» ەرتەگىسىن ەسكە تۇسىرەدى. باسپانا سالۋدا ءبىر قۇزىرلى ورگان ەكىنشىسىنە، ولار بانككە، بانك مەردىگەر كومپانيالارعا ىسىراتىنى دا جاسىرىن ەمەس. تۇپتەپ كەلگەندە ەشكىم كىنالى ەمەس، ءبىراق ءۇي جوق.

«بولات بيداحمەت ۇلى، اڭگىمەڭىز ادەمى. ال سونىڭ ىسكە اسقانى قايدا؟ ۇكىمەت قيمىلداۋى كەرەك قوي. مەملەكەتتىك باعدارلامامەن اقشا الىپ، شارۋانى شاتقاياقتاتقان سونداي ءبىر قۇرىلىس كومپانياسى باسشىسىن جاعادان الىپ، سىلكىپ كوردىڭىز بە ءوزىڭىز؟ »، -  دەدى دەپۋتات ۆ. كوساريەۆ.

تۇرعىن-ءۇي كەزەگىندە تۇرعانداردىڭ ناقتى سانى اتالعان كورسەتكىشتەن 2-3 ەسە كوپ. كوپتەگەن وبلىستاردان تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە تۇرعاندار جايىندا ناقتى اقپارات الۋ مۇمكىن ەمەس. بۇل مالىمەتتى نازاربايەۆا حانىم دا راستاعان بولاتىن. مىسالى، قوستاناي، ماڭعىستاۋ، الماتى، اتىراۋ وبلىستارىنىڭ مالىمەتتەرى ناقتى ەمەس.

اتاپ ايتساق، 2012 - جىلى حالقى تىعىز وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ كوپپاتەرلى تۇرعىن ءۇي قورىنىڭ 65 پايىزى جوندەۋدى قاجەت ەتەدى. ال بۇل وڭىردە رەسمي تۇردە ءۇي كەزەگىندە 10 مىڭ عانا ادام تۇرسا، حالقى از شىعىس قازاقستان وبلىسىندا 15 مىڭ 156 ادام كەزەككە جازىلعان دەگەن اقپارات العان ەدىك. اقپاراتتى وسىلاي قولدان جاساۋدىڭ بۇگىندە جالعاسىن تاۋىپ كەلە جاتپاعانىنا كىم كەپىل؟

اۆتور: اقنيەت وسپانباي

«تۇركىستان»

سوڭعى جاڭالىقتار